Για 25 χρόνια, το «γκουγκλάρισμα» ήταν συνώνυμο της γνώσης. Ένα λευκό φόντο, μια απλή μπάρα αναζήτησης και τα πάντα στη διάθεσή σου με ένα κλικ. Από φθηνές πτήσεις μέχρι διαφωνίες για GOAT του τένις, η Google ήταν η πρώτη στάση στο διαδίκτυο.
Ήταν επίσης μια από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις του πλανήτη: 9 στις 10 αναζητήσεις παγκοσμίως περνούν από τα χέρια της. Πέρυσι, η Alphabet, η μητρική της εταιρεία, ξεπέρασε τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα — κυρίως από διαφημίσεις που βασίζονται ακριβώς σε αυτή τη συνήθεια: την παραδοσιακή αναζήτηση.
Αυτό, όμως, αλλάζει. Και ίσως οριστικά.
Η Google παρουσίασε το AI Mode, μια νέα λειτουργία αναζήτησης βασισμένη σε τεχνητή νοημοσύνη. Όχι άλλες λίστες, όχι απλά links. Ο χρήστης συνομιλεί με την αναζήτηση. Κάνει ερωτήσεις — και λαμβάνει απαντήσεις, ολοκληρωμένες, αναλυτικές, σαν από συνομιλητή.
Η λειτουργία ενεργοποιήθηκε ήδη για χρήστες στο Ηνωμένο Βασίλειο και, σύμφωνα με ειδικούς, είναι το πιο δραστικό rebranding του web από την εμφάνιση του smartphone.
Η Google υπόσχεται πως το AI Mode χειρίζεται ερωτήσεις που παλιότερα απαιτούσαν 10 tabs, copy-paste, scroll και υπομονή. Τώρα, όλα γίνονται σε ένα πεδίο. Γρήγορα, έξυπνα, «ανθρώπινα».
Το internet δεν εξαφανίζεται. Απλώς, στα χέρια της Google, μεταμορφώνεται.
Με λίγα λόγια, σε προσκαλεί να μιλήσεις με την Google. Δεν χρειάζεται να κόψεις ή να προσαρμόσεις την ερώτησή σου: απλώς μίλα και άσε την Google να καταλάβει.
- Σε υπολογιστή, οι χρήστες μπορούν να πατήσουν το κουμπί AI Mode στη γραμμή αναζήτησης.
- Σε κινητό, μπορεί κανείς να ενεργοποιήσει τη Λειτουργία AI από τη λίστα στην κορυφή των καρτελών, έπειτα να πατήσει το κουμπί μικροφώνου και να αρχίσει να μιλάς για να διατυπώσεις την ερώτησή σου, «όσο ασύνδετη ή περίπλοκη κι αν είναι», υπόσχεται η Google.
Για παράδειγμα, ρωτάει ο χρήστης: Γιατί έχει γίνει τόσο δημοφιλής ο Nigel Farage; Πατά «enter» και η Λειτουργία AI μπαίνει σε λειτουργία «σκέψης». Δουλεύει, σαρώνοντας εκατοντάδες ιστοσελίδες σε κλάσματα δευτερολέπτου και έπειτα, παραδίδει μια περίληψη.
Η απάντηση, εν προκειμένω, έλεγε ότι ο Farage έχει «εκμεταλλευτεί ένα αίσθημα απογοήτευσης και δυσαρέσκειας απέναντι στο κυρίαρχο πολιτικό κατεστημένο στο Ηνωμένο Βασίλειο», Και έπειτα παραθέτει έξι κουκκίδες για να τεκμηριώσει το επιχείρημά του: π.χ «σθεναρή στάση στο μεταναστευτικό». «ευχέρεια στα social media» κλπ.
Οι απαντήσεις συχνά περιλαμβάνουν μικρά εικονίδια για συνδέσμους προς τρίτους ιστότοπους που αποτέλεσαν βασικές πηγές για τις «σκέψεις» της Λειτουργίας AI.
Επί δύο δεκαετίες τώρα οι χρήστες του διαδικτύου είναι υποτελείς στον αλγόριθμο της μηχανής αναζήτησης: Οι σύνδεσμοι που μας επιτρέφει ως απάντηση η Google είναι το καύσιμό της: Εταιρείες πληρώνουν αδρά για να εμφανίζονται εκεί, και κυρίως, πάνω από τους ανταγωνιστές τους. Η μαγεία της τεράστιας διαφημιστικής μηχανής της Google είναι πως ό,τι κι αν ψάχνει κανείς, τα κλικ του μετατρέπονται σε χρήμα: Και αυτό το χρήμα ρέει άφθονο στα ταμεία της Google.
Η απάντηση είναι απλή: ChatGPT.
Ήταν στις αρχές του 2023 όταν ο Sundar Pichai, διευθύνων σύμβουλος της Google, σήμανε «κόκκινο συναγερμό». Η OpenAI μόλις είχε κυκλοφορήσει το ChatGPT, ένα νέο chatbot εξαιρετικά ισχυρό, ικανό να περνάει εύκολα τεστ, να λέει αστεία και να απαντά σχεδόν σε κάθε ερώτηση.
Για το κοινό του διαδικτύου, έμοιαζε με μαγεία. Για την Google, έμοιαζε με απειλή. «Η Google υπήρξε η μεγαλύτερη επιχείρηση στην ιστορία του καπιταλισμού εδώ και 20 χρόνια επειδή συνέπαιρνε τον καταναλωτή. Αλλά πρώτη πραγματική απειλή εδώ και 20 χρόνια ήρθε με την εμφάνιση του ChatGPT. Και η απειλή συνεχίζει να επιταχύνεται.»
Αυτός ο νέος τρόπος αλληλεπίδρασης -κάνε μια ερώτηση, πάρε μια απάντηση- αντί για διαφημίσεις και συνδέσμους, αλλάζει τα πάντα.
Πολλοί επικριτές θεωρούν τη Google λίγο-πολύ ως έναν παγκόσμιο «Χρυσό Οδηγό» με διαφημίσεις πάνω από τα αποτελέσματα αναζήτησης.
Τα bots όπως το ChatGPT προσφέρουν μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, που για πολλούς είναι απλώς καλύτερη. Το ChatGPT ήδη χρησιμοποιείται από πάνω από 700 εκατομμύρια ανθρώπους την εβδομάδα και διαχειρίζεται ένα δισεκατομμύριο αναζητήσεις. Ιδίως οι νεότεροι, δημιουργούν σχεδόν προσωπική σχέση με τα chatbots: μοιράζονται μυστικά, ζητούν συμβουλές. Φυσικά, τους εμπιστεύονται και για αγορές ή έρευνα προϊόντων, κάτι που απειλεί το επιχειρηματικό μοντέλο της Google.
Η Λειτουργία AI της Google δείχνει την κατεύθυνση προς την οποία οδεύει το διαδίκτυο. Υπάρχουν ακόμα περιορισμοί: δεν μπορεί ακόμα να σου κάνει κράτηση δείπνου ή να σου κλείσει πτήση. Αλλά μπορεί να σου πει ποιες αεροπορικές πετούν απευθείας στη Βαρκελώνη και να θυμάται ότι δεν θέλεις να σου εμφανίζει αποτελέσματα για μια συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία με την οποία είχες κακές εμπειρίες.
Μπορεί να σου προτείνει και ταξιδιωτικό πρόγραμμα. Ζητώντας «Σαββατοκύριακο στη Βαρκελώνη εκτός πεπατημένης», θα σου προτείνει γειτονιές για περπάτημα όπως η Gràcia, δοκιμή ελαιολάδου στο Sant Antoni, και συνδέσμους για περισσότερες πληροφορίες ή κρατήσεις.
Το τελευταίο βήμα δεν είναι μακριά. Google, OpenAI και άλλες πλατφόρμες επεξεργάζονται δουλεύουν σε ψηφιακούς μπάτλερ – bots που θα έχουν π.χ. τα στοιχεία της πιστωτικής σου και θα εκτελούν αυτόνομα εργασίες: από κρατήσεις μέχρι παραγγελίες χαρτιού υγείας.
Σε αυτό το όχι μακρινό μέλλον, όπου όλοι έχουν έναν ψηφιακό μπάτλερ, η διαφήμιση θα αλλάξει. Οι στρατηγικές marketing που βασίζονται στον αλγόριθμο Google; Θα καταλήξουν στον κάδο.
Αυτές οι αλλαγές είναι, κατά κάποιον τρόπο, προετοιμασία για κάτι βαθύτερο: τον θάνατο του smartphone. «Όταν τα bots θα μπορούν να καταλάβουν και να απαντούν με φυσική γλώσσα, για πόσο καιρό ακόμη θα συνιστά ”κορυφή της τεχνολογίας” το να κοιτάμε ένα μαύρο γυάλινο παραλληλόγραμμο κουτί στην παλάμη μας;»
Η πρόβλεψη ανήκει στον Sir Jony Ive, τον Βρετανό σχεδιαστή πίσω από το iPhone και το iPod. Που ήδη συνεργάζεται με την OpenAI για να σχεδιάσει μια νέα, προσανατολισμένη στην AI-συσκευή.
Δεν έχει αποκαλύψει πώς θα είναι, αλλά εικάζεται ότι θα φοριέται και δεν θα έχει οθόνη: Ισως θα είναι ένα μενταγιόν ή ένα κλιπ στο πέτο, ίσως με κάμερα και μικρόφωνο, που θα βλέπει και θα ακούει ό,τι κι εμείς, και θα απαντά φυσικά.
«Ο Jony μου έδωσε πρόσφατα ένα από τα πρωτότυπα για να το πάρω στο σπίτι, και έτσι μπόρεσα να βιώσω τη νέα εμπειρίαζήσω», λέει ο Σαμ Αλτμαν, συνιδρυτής της OpenAI. «Και νομίζω ότι είναι το πιο κουλ κομμάτι τεχνολογίας που θα έχει δει ποτέ ο κόσμος».
Και κάπου εκεί -όταν οι πάσης φύσεως οθόνες θα παύσουν να είναι στο επίκεντρο, είναι και το σημείο που το AI της Google αποκτά νόημα.
Όσο για τους μπλε συνδέσμους, δλαδή τις απαντήσεις της Google όπως τις έχουμε συνηθίσει επί ένα τέταρτο του αιώνα;
