Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Την τελευταία μέρα του Μάη, Σαββατόβραδο στο βιβλιοπωλείο «Βιβλιοτρόπιο» έγινε η παρουσίαση στο αναγνωστικό κοινό της πόλης του Αγρινίου του τρίτου βιβλίο του Θεσσαλού συγγραφέα κ. Γεωργίου Γκουντή με τίτλο «Ο Κάμπος» και υπότιτλο «Χέρια από χώμα!», η εκτύπωσή του έγινε στην Αθήνα από την εκδοτική εταιρεία «Αρτέον».
Ο κύριος Γκουντής υπηρέτησε σαν φιλόλογος στην εκπαίδευση και Αγρινιώτες συνάδελφοί του εκπαιδευτικοί ήταν οι εισηγητές για το νέο του ιστορικό μυθιστόρημα.
Η υπόθεση του βιβλίου διαδραματίζεται στον απέραντο Θεσσαλικό κάμπο στα τέλη του 19ου αιώνα, συγκεκριμένα από το έτος 1881 έως το 1890, εποχή που απελευθερώθηκε η εύφορη περιοχή της Θεσσαλίας από τον Τουρκικό ζυγό.
Και που δυστυχώς για τους κατοίκους της, πέρασε σε ένα εξίσου καταπιεστικό τρόπο ζωής και εργασίας, που επέβαλαν οι 281 τσιφλικάδες που απομυζούσαν τον κόπο τους για τα επόμενα 50 χρόνια…
Και κατάντησαν οι Θεσσαλοί αγρότες να «νοσταλγούν» την εποχή των Τουρκαλάδων μπέηδων…
Η κυρία Ματίνα Δάμπλια καλωσόρισε εκ μέρους του «Βιβλιοτρόπιου» τον συγγραφέα, τις εισηγήτριες και τους πολλούς πολίτες, σε μεγάλο ποσοστό μαθητές, που γέμισαν από νωρίς τον χώρο παρουσιάσεων του βιβλιοπωλείου, αλλά και τον χώρο του κύριου καταστήματος μέχρι την είσοδο.
Καλωσόρισε ακόμα τον Διευθυντή του 6ου ΓΕΛ Αγρινίου Δρ. Ηλία (Λίνο) Υφαντή, αποκαλώντας τον «πολυπράγμονα», λόγω των πολλαπλών πολιτιστικών δραστηριοτήτων του, όπως την ίδρυση του Λαϊκού Πανεπιστημίου Αγρινίου, αλλά και πρόσφατες ενέργειες του για τον «πολυπόθητο» και σημαντικό οδικό άξονα, που θα φέρνει πιο κοντά την Ευρυτανία-και όχι μόνο-στο Αγρίνιο.
Η κυρία Δάμπλια ευχαρίστησε τα παιδιά και ιδιαίτερα τους εκπαιδευτικούς που παρότρυναν μαθητές τους να παρακολουθήσουν την παρουσίαση του βιβλίου και μάλιστα να συμμετάσχουν σε αυτήν διαβάζοντας αποσπάσματα από το βιβλίο.
Την παρουσίαση συντόνισε η Σύμβουλος Εκπαίδευσης Αγγλικής Γλώσσας στην Αθήνα Δρ. Ολυμπία Τσώλου, που συστήθηκε σαν «πατριώτισσα» καταγόμενη από την Ανάληψη Θέρμου, που διαμένει στην Αθήνα όπου υπηρετεί στην Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Δ’ Αθήνας.
Καλωσόρισε τον συγγραφέα, προλόγισε και παρουσίασε στο κοινό τον εισηγητή Δρ. Ηλία (Λίνο) Υφαντή και τις εισηγήτριες κυρίες Μαρία Σάρρα και Κατερίνα Αντωνοπούλου.
Πληροφόρησε ότι με μεγάλη της χαρά ήρθε στο Αγρίνιο για να συντονίσει την εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου του συναδέλφου και φίλου της συγγραφέα, στον φιλόξενο χώρο του «Βιβλιοτρόπιου».
Μίλησε για τον Αγρινιώτη εισηγητή Ηλία, Λίνο Υφαντή, όπως τον ξέρουμε όλοι, εκπαιδευτικό 2βάθμιας εκπαίδευσης, διδάκτορα του τμήματος Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Πατρών, που υπηρετεί ως Διευθυντής του 6ο ΓΕΛ Αγρινίου.
Συνέχισε με το βιογραφικό της συναδέλφου της «εκ δεξιών» της κυρίας Κατερίνας Αντωνοπούλου, Αγρινιώτισσας, τελειόφοιτο της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων, του τμήματος Ιστορίας και βιολογίας, η οποία για 22 χρόνια υπηρετεί στην Δημόσια Εκπαίδευση, στο 6ο ΓΕΛ., με έντονη δράση εντός και εκτός των σχολικών τάξεων.
«Εξ αριστερών», είπε, τελευταία αλλά όχι-όπως λέμε κι εμείς οι «ξενόγλωσσοι»-«last but not least», (το τελευταίο άτομο που αναφέρεται είναι εξίσου σημαντικό με όλα τα άλλα), η συνάδελφος κυρία Μαρία Σάρρα, επίσης Αγρινιώτισσα με καταγωγή από την Ευρυτανία, είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, έχει κατάρτιση εμπειρο-ψυχολογίας και σχολικής ψυχολογίας και υπηρετεί στο 6ο Γυμνάσιο Αγρινίου.
Η συντονίστρια κυρία Ολυμπία Τσώλου ευχαρίστησε όλους για την τιμητική τους παρουσία στην βιβλιοπαρουσίαση και παραχώρησε το μικρόφωνο και το βήμα στον συγγραφέα και τους εισηγητές.
Πρώτος μίλησε ο Δρ. Λίνος Υφαντής τονίζοντας ότι αυτή η παρουσίαση του βιβλίου «Ο Κάμπος» θα είναι μία πολύ χρήσιμη εκδήλωση ειδικά για τους μαθητές που βρίσκονταν στην αίθουσα.
«Το συγκεκριμένο βιβλίο-είπε-που θα παρουσιάσουν οι κυρίες Σάρρα και Αντωνοπούλου, ακουμπάει το υποσυνείδητο της πόλης μας. Ακουμπάει το υποσυνείδητο της περιοχής του κάμπου, κάμπος είναι ο τίτλος του βιβλίου, κάμπος είμαστε κι εμείς.
Απλά ο κάμπος πλέον για εμάς, για τους μικρούς φίλους που είναι εδώ και τα παιδιά, τους μαθητές του 6ου Γυμνασίου και του 6ου Λυκείου, είναι υποσυνείδητο, είναι μια απήχηση, είναι κάτι μακρινό, είναι κάτι εξωτικό και επίσης είναι κάτι εξειδικευμένο.
Το βιβλίο το σημερινό, του συναδέλφου και συγγραφέα κυρίου Γκουντή, νομίζω ότι θα «σκαλίσει» λιγάκι αυτό το υποσυνείδητο.
Ας μην ξεχνάμε ότι το Αγρίνιο και η Αιτωλοακαρνανία ήταν μια περιοχή αγροτική».
Μίλησε ο καθηγητής Λίνος για τον κάμπο του Αγρινίου και το γενικό «ανάγλυφο» της περιοχής, κατά και μετά την Τουρκοκρατία, για τα βουνά που τον περικλείουν και που ήταν το καταφύγιο των Επαναστατημένων Ελλήνων.
Παραλλήλισε ομοιότητες ή διαφοροποιήσεις, από τον κάμπο της Θεσσαλίας στον οποίο αναφέρεται το βιβλίο, και που αυτό θα το «ανακαλύψουν» οι μαθητές μέσα από τα λόγια των εξαιρετικών συναδέλφων του εισηγητών στην συνέχεια.
Μίλησε για την προσεχή επέτειο της 11ης Ιουνίου που το Αγρίνιο γιορτάζει την απελευθέρωση του κάμπου από τους Τούρκους δυνάστες το 1821.
Κλείνοντας ευχαρίστησε ονομαστικά τα παιδιά του 6ου Λυκείου που διέκρινε στην αίθουσα, τον Φώτη, την Άρτεμη, τον Γρηγόρη, τον Κώστα και τα άλλα παιδιά. Ακόμα ευχαρίστησε για την παρουσία τους στην εκδήλωση της παρουσίασης τους πολλούς συναδέλφους του εκπαιδευτικούς, καθώς και την αδελφή του συγγραφέα που ήταν παρούσα.
Η εισηγήτρια κυρία Αντωνοπούλου μίλησε για το βιβλίο και για τους «ήρωές του», περισσότερο για πρόσωπα που παρουσιάζουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά, πέρα από τους πρωταγωνιστές, για «δευτερεύοντα» πρόσωπα της ιστορίας. Ρώτησε σχετικά τον συγγραφέα.
Εκείνος έκανε μια παρένθεση για τον «Κάμπο» και την Λατινική προέλευση του ονόματος, (Campus), αναφέρθηκε στην εισήγηση του Λίνου για τον κάμπο του Αγρινίου και «άδραξε» την ευκαιρία να μιλήσει για την τεράστια αλλαγή-προς το καλύτερο-που παρατηρεί στο Αγρίνιο που είχε να έρθει τριάντα χρόνια και που έχει διαμορφωθεί σε μια πολύ όμορφη πόλη!.
(Πράγμα που παρατηρούν με μεγάλη τους έκπληξη πολλοί άνθρωποι που επισκέπτονται το Αγρίνιο τα τελευταία χρόνια!)
Συμφώνησε με την γνώμη του Λίνου για τις ιστορικές ομοιότητες του Αγρινιώτικου κάμπου με τον Θεσσαλικό, ακόμα φροντίζει και παρουσιάζει το βιβλίο του σε «καμπίσιες» πόλεις, όπως τελευταία στην Λαμία, καθώς-είπε-ότι είναι παρατηρημένο ιστορικά, ότι υπάρχει πάντα διαμάχη για την γη, όπου υπάρχει κάμπος.
Ενδιάμεσα των εισηγήσεων, μαθητής και μαθήτρια, διάβασαν αποσπάσματα από το βιβλίο, «στρατηγικά» επιλεγμένα από την κυρία Αντωνοπούλου.
Η απόδοση των μαθητών ήταν άψογη, η φωνή τους είχε «κρυστάλλινη» διαύγεια και ο τόνος της ανάγνωσης ήταν δυνατός, ευκρινής και με συναίσθημα. Όλοι οι παραβρισκόμενοι θερμά χειροκρότησαν τα παιδιά, που απέδωσαν ποιοτικά τα λογοτεχνικά «διαμάντια» των σελίδων του «Κάμπου» που ανάγνωσαν.
Η κυρία Αντωνοπούλου με ερωτήσεις της στον συγγραφέα για τους πολιτικούς, τους τσιφλικάδες και τους κολλήγους, τον «τσίγκλισε» να εξηγήσει πολλές και διάφορες πτυχές της πλοκής, του βασισμένου σε πραγματικά, αλλά άγνωστα στο πλατύ κοινό, ιστορικά γεγονότα του Θεσσαλικού κάμπου, αμέσως μετά την «απελευθέρωσή του» το 1881. (Σημ. 1η)
Ο κύριος Γεώργιος Γκουντής πήρε τον λόγο κάνοντας μια ιστορική αναδρομή και κατατόπισε τους κρεμασμένους από τα χείλη του φιλαναγνώστες της πόλης.
«Στα 1881 η Θεσσαλία με το σύμφωνο που γίνεται, παραχωρείται στην Ελλάδα. Όπως ξέρουμε όλοι, η Θεσσαλία είναι ο μεγαλύτερος κάμπος στην χώρα. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πχ. αν η χώρα βγάζει 100 κιλά πορτοκάλια, τα 90 βγαίνουν στην Θεσσαλία! Αυτό ίσχυε για εκατό και πλέον χρόνια. Όταν η Θεσσαλία έγινε Ελληνική έπρεπε τα χωράφια που ήταν στην απόλυτη ιδιοκτησία των Τούρκων, να περάσουν σε «κάποιους». Το τότε Πολιτικό σύστημα της Ελλάδος, δυστυχώς για μένα που είμαι Θεσσαλός, δυστυχώς πουλάει ολόκληρη την Θεσσαλική γη σε εμπόρους της διασποράς.
Δηλαδή στους πλούσιους ανθρώπους που βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη Έλληνες, τραπεζίτες, εμπόρους, μεγαλογιατρούς, δικηγόρους και πολιτικούς, έτσι δημιουργούνται στην Θεσσαλία τα λεγόμενα «τσιφλίκια» (Σημ. 2η)
Ένας μεγάλος έμπορος, παίρνει μια μεγάλη έκταση, προκειμένου να την καλλιεργεί ο ίδιος και να πάρει το κέρδος του. Αυτό όμως είχε σαν αποτέλεσμα, για να βγάλει αυτό το κέρδος που θέλει, οι συνθήκες που επικρατούν σε ένα «τσιφλίκι» να είναι απάνθρωπες.
Και μάλιστα επειδή οι Τούρκοι είχανε ως στόχο όχι τόσο το κέρδος, αλλά περισσότερο να παραμένουν τα πράγματα στα ίδια. Οι «τσιφλικάδες» όμως επειδή το έχουν υπερπληρώσει αυτό, (την γη) στην Ελληνική κυβέρνηση, θέλουν άμεση απόδοση του κέρδους.
Το αποτέλεσμα λοιπόν είναι να υπάρχουν απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης σε όλα τα «τσιφλίκια» της Θεσσαλίας.
Μάλιστα είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι πολλοί ιστορικοί αναφέρουν ότι οι Θεσσαλοί αγρότες είχανε φθάσει σε ένα σημείο να λένε ότι «καλύτερα είμασταν με τους Τούρκους, παρά με τους Έλληνες».
Η Πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα ήταν η εξής: Από την μια έχουμε το κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη, που καταγόταν από την Αιτωλοακαρνανία και που ήταν το κυβερνών κόμμα, ήταν ο Τρικούπης ένας εκσυγχρονιστής Πρωθυπουργός, που είχε όραμα, αλλά στο θέμα της Θεσσαλικής γης δεν τα πήγε πολύ καλά.
Φυσικά, δεν τα πήγε καλά γιατί χρειαζόταν το Ελληνικό κράτος τα χρήματα των Ελλήνων της διασποράς.
Δηλαδή ενώ το αίτημα ήταν για πολλά χρόνια η Θεσσαλική γη να παραχωρηθεί στους αγρότες, ο Χαρίλαος Τρικούπης αποφασίζει να την πουλήσει, προφανώς λόγω οικονομικών συνθηκών, στους μεγάλους καλλιεργητές τους λεγόμενους «τσιφλικάδες».
Από την άλλη όμως μεριά της αντιπολίτευσης του Κουμουνδούρου, που ο ήρωας του βιβλίου Βασταρδής είναι βουλευτής του, θέλει να αλλάξει τα πράγματα.
Βέβαια τα πράγματα δεν αλλάζουν γιατί ήταν ένα πολυσύνθετο πρόβλημα, χαρακτηριστικό είναι ότι το πρόβλημα λύθηκε πενήντα χρόνια μετά.
Την λύση του προβλήματος με την διανομή της γης στους ακτήμονες την έκανε ο Θεσσαλός Στρατιωτικός/Πολιτικός Νικόλαος Πλαστήρας. (Σημ. 3η).
Το πρόβλημα ήταν πολυσύνθετο και για 50 χρόνια οι άνθρωποι του Θεσσαλικού κάμπου ζούσαν καταστάσεις απάνθρωπες. Δεν είναι τυχαίο, διαβάζοντας το βιβλίο θα διαπιστώσετε ότι πέθαιναν καθημερινά…
Πέθαιναν καθημερινά από την ανέχεια, από την φτώχεια, από την πείνα, από τους ξυλοδαρμούς και βέβαια και από τις αρρώστιες…
Κι αν θέλετε αυτό ήταν και το έναυσμα για να γράψω αυτό το βιβλίο γιατί είμαι κι εγώ Θεσσαλός στην καταγωγή.
Αυτό το κομμάτι της ιστορίας δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε, δηλαδή δεν σας κρύβω ότι πηγαίνω για παρουσιάσεις, έχω πάει στα Τρίκαλα, ετοιμάζομαι να πάω στην Λάρισα και στον Βόλο, στα Τρίκαλα που είναι και η ιδιαίτερη πατρίδα μου οι κάτοικοι που είχαν έρθει δεν ξέρανε την ιστορία…
Τα παιδιά στο σχολείο δεν μαθαίνουν την ιστορία αυτής της περιόδου καθώς στα σχολικά βιβλία υπάρχει μόνο μία παράγραφος σχετική…
Σαν κομμάτι της ιστορίας θα έπρεπε να διδάσκεται, είναι κομμάτι της ιστορίας του θανάτου χιλιάδων ανθρώπων, ακούμε για την ιστορία του Κιλελέρ που πέθαναν ένδεκα άνθρωποι και αγνοούμε την ιστορία των τσιφλικιών με τους αμέτρητους θανάτους…»
Ο συγγραφέας συνέχισε περιγράφοντας την αλλαγή που προσπάθησε στο μυθιστόρημά του να επιφέρει ο Βασταρδής, ο «ήρωας» του βιβλίου.
Στα ερωτήματα που δέχεται-είπε ο συγγραφέας-στις παρουσιάσεις αν το βιβλίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, απαντάει ότι το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου είναι πραγματικά γεγονότα.
Τα οποία ήρθαν στην κατοχή του τυχαία, βρήκε κάποια αρχεία ενός γιατρού που δρούσε στην Θεσσαλία και περιέγραφε τις συνθήκες ζωής μέσα σε ένα τσιφλίκι.
Φυσικά έγινε η απαραίτητη μυθοπλασία, αλλά πρόσθεσε, ότι καμιά φορά η πραγματικότητα ξεπερνάει τον μύθο.
Η κυρία Μαρία Σάρρα παίρνοντας τον λόγο συνομίλησε κι αυτή με τον συγγραφέα και μέσα από την συζήτηση αυτή και από τα επιλεγμένα κείμενα που διαβάστηκαν από τους μαθητές, όλοι μέσα στην αίθουσα «συγχρονίστηκαν» στο κλήμα της σκληρής «Καμπίσιας» ζωής των φτωχών και βασανισμένων κολλήγων των αγροκτημάτων του απέραντου Θεσσαλικού κάμπου.
Πολλά από τα λεγόμενα ακούστηκαν ίσως για πρώτη φορά από πολλούς στην αίθουσα, όπως οι 152 αποτυχημένες προσπάθειες επανάστασης των Ελλήνων πριν από αυτήν της 25ης Μαρτίου του 1821.
Με αυτή την αναφορά ο συγγραφέας μίλησε για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι δουλοπάροικοι της Θεσσαλίας, για να αποτινάξουν τον καινούργιο «ζυγό» που τους «φόρεσαν» όταν θεωρητικά απελευθερώθηκαν…
Καθημερινά βίωναν την ανέχεια και το ξύλο από τους αφεντάδες… Κάθε «προσπάθεια τους με καταδίκη ήταν γραφτή»…
Με την «απελευθέρωση» του 1881 στις εκλογές ψήφιζαν οι τσιφλικάδες και οι επιστάτες τους, πολιτικούς που διαιώνιζαν την κατάσταση, οπότε οι κολλήγοι δεν είχαν καμιά βοήθεια από πουθενά…
Μίλησε ο συγγραφέας για το παράδειγμα του Μαρίνου Αντύπα, (Σημ. 4η) και πολλών άλλων που επακολούθησαν ώστε να υπάρξει μια αλλαγή της κατάστασης στον Κάμπο.
Η κυρία Σάρρα επεσήμανε ότι και στην σημερινή μας εποχή «η ιστορία επαναλαμβάνεται»…
Ο συγγραφέας μίλησε για κάποια από τα 251 συνολικά «τσιφλίκια» του Θεσσαλικού κάμπου, που στους τσιφλικάδες δόθηκε το «προσωνύμιο» «οι Δημοκράτες τσιφλικάδες». Αυτοί ήταν μετρημένοι στα δάκτυλα και δεν επιβεβαιώνεται ιστορικά η ύπαρξή τους, από επιστημονικές πηγές. Ήταν διάσπαρτοι σε Λάρισα, Τρίκαλα και Καρδίτσα. Ήταν λίγο πιο «έξυπνοι» από τους υπόλοιπους. Αυτοί κατάλαβαν ότι για να μπορέσουν να έχουν μεγαλύτερη παραγωγή, δεν χρειαζόταν βούρδουλα και καμτσίκι, μπορούσαν να ρίχνουν τους αγρότες στο «φιλότιμο».
Το «πείραμα» διήρκεσε λίγα χρόνια, δεν είναι τυχαίο που οι ιστορικές πηγές δεν τους αναφέρουν, εικασία του συγγραφέα είναι ότι οι ιστορικοί της εποχής (τύπος κτλ) ήταν ελεγχόμενη ιστορία…
Οι «Δημοκράτες τσιφλικάδες» δέχθηκαν απίστευτο πόλεμο από τους «συναδέλφους τους» και δεν συνέχισαν την προσπάθειά τους.
Ο συγγραφέας προσθέτει ότι και στα σχέδια τα «Δημοκρατικά» υπήρχε δολιότητα, στόχος ήταν να αυξηθεί η απόδοση με διαφορετική προοπτική…
Η κυρία Σάρρα είπε ότι συνεπώς ο Τσιφλικάς του έργου δεν ήταν ένας φιλελεύθερος ιδιοκτήτης, αν και λέει στο βιβλίο: «Εγώ δεν ήρθα εδώ για να βάλω μαστίγιο, ο άνθρωπος κι ας είναι εργάτης έχει ψυχή…». Άρα συνέχισε, αυτό ήταν ένα τέχνασμα.
Ένα «τέχνασμα» απάντησε ο συγγραφέας που δεν είναι απαραίτητα κακό, είναι πάντα ανάλογα με το αν ζημιώνει κάποιον άλλο ή όχι.
Πολλά και ενδιαφέροντα θέματα που ήρθαν στο προσκήνιο μέσα από τις σελίδες του καλογραμμένου βιβλίου συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν από τις ομιλήτριες στο πάνελ αλλά και από το ακροατήριο.
Για πρώτη φορά σε βιβλιοπαρουσίαση, μικροί μαθητές που τα μάτια τους σπιθοβολούσαν από εξυπνάδα, έκαναν τόσο στοχευμένες ερωτήσεις, που άφησαν με ανοιχτό το στόμα πολλούς στην αίθουσα!
Έλαβαν επιβραβευτικές απαντήσεις από τον συγγραφέα και τις κυρίες του πάνελ, καθώς με σοβαρότητα απευθύνθηκαν στα νέα παιδιά αγόρια και κορίτσια σαν σε συνομήλικούς τους.
Και αυτό, ανάμεσα στα πολλά άλλα, ήταν από τα ωραιότερα σημεία της εκδήλωσης. Θα ήθελα να προσθέσω ότι οι άξιοι δάσκαλοι και καθηγητές αυτών των παιδιών αξίζουν θερμά συγχαρητήρια που πέρασαν στους μαθητές τους πέρα από τις απαραίτητες σχολικές γνώσεις, αγάπη για την λογοτεχνία, ήθος και ευγένεια χαρακτήρα.
Μεγάλη συζήτηση έγινε και για την θέση της γυναίκας στο παρελθόν μέσα στην Ελληνική οικογένεια αλλά και στην Τουρκική, όπου η μάνα είχε τον πρώτο λόγο μέσα στο σπίτι.
Καθεστώς που επιβιώνει και στις μέρες μας μέσα στις οικογένειες της Θεσσαλίας, όπου η μάνα είναι σεβαστή από όλη την οικογένεια.
Ο συγγραφέας στις απαντήσεις του στις πολλές ερωτήσεις και τοποθετήσεις από το ακροατήριο τήρησε στάση προσήλωσης στο θέμα της παρουσίασης του βιβλίου, στο ιστορικό, στο κοινωνικό και στο μυθοπλαστικό σκέλος, απαντώντας πάντα με ευγένεια και σαφήνεια που αιχμαλώτιζε το κοινό.
Υπέγραψε πολλά αντίτυπα του κοντά πεντακοσίων σελίδων βιβλίου του, σε μικρούς και μεγάλους, μίλησε και φωτογραφήθηκε μαζί τους. Δήλωσε ότι επιθυμεί να ξαναέρθει στο Αγρίνιο και αυτό ίσως συμβεί σύντομα.
Γιατί καθώς εκμυστηρεύθηκε, το βιβλίο του «Ο Κάμπος» είναι το πρώτο της τριλογίας που έχει στο μυαλό του να γράψει.
Και αποκάλυψε στον γράφοντα ότι στα άμεσα σχέδιά του είναι η συνέχεια του «Κάμπου» στις επόμενες δεκαετίες, που είναι τόσο τραγικά συνυφασμένες με την Θεσσαλική Ιστορία.
Το πρώτο βιβλίο της τριλογίας «Ο Κάμπος» διαδραματίζεται μεταξύ του 1881 και του 1890. Το δεύτερο μέρος θα αναφέρεται στο διάστημα από το 1890 έως το 1910 και η τριλογία θα κλείσει με τις μεγάλες αλλαγές της κοινωνίας και του κάμπου που συνέβησαν από το 1910 έως το 1950.
Του ευχόμαστε καλή δύναμη ώστε μέσα από τα γραφτά του να ξεπηδήσει το ιστορικό παρελθόν που οδήγησε στην σύγχρονη Θεσσαλία.
Να είναι καλοτάξιδος «Ο Κάμπος-Χέρια από Χώμα»! και όλα όσα θα ακολουθήσουν!
Σημ. 1η Η Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης (1881) ήταν διμερής συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που συνομολογήθηκε τελικά στις 28 Μαρτίου του 1881 στη Κωνσταντινούπολη, ημερομηνία της τελευταίας συνεδρίασης όπου και καθορίστηκε μεταξύ των δύο Βασιλείων η γραμμή των νέων συνόρων. Η Συμφωνία αυτή είναι ιδιαίτερα ιστορική για την Ελλάδα που δικαίωσε ένα όνειρο αιώνων. Σύμφωνα με τη Συμφωνία αυτή παραχωρήθηκαν στο Ελληνικό Βασίλειο οι πρώην Οθωμανοκρατούμενες περιοχές της Θεσσαλίας και το τμήμα του Νομού Άρτας, ανατολικά του Αράχθου. Το δε Ελληνικό Βασίλειο υποχρεώθηκε στην αποζημίωση όλων των τουρκικών περιουσιών των κατοίκων που υπήρχαν στις περιοχές αυτές. Όλες τις επιμέρους συμφωνίες, κατά περιοχή, της Συμφωνίας αυτής υπέγραψαν τελικά και οι Πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων κατά τη Σύμβαση Κωνσταντινούπολης (1881) που ακολούθησε δύο μήνες μετά, επίσης στην Κωνσταντινούπολη. Τέλος η Συμφωνία αυτή επικυρώθηκε με ιδιαίτερη Σύμβαση στις 2 Ιουλίου 1881. (Πληροφορίες από Wikipedia)
Σημ. 2η Τουρκικά çiftlik που σημαίνει αγρόκτημα.
Σημ. 3η Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την Επανάσταση της 11ης Σεπτεμβρίου των στρατιωτικών δυνάμεων στη Χίο και τη Λέσβο, ο Υποστράτηγος Νικόλαος Πλαστήρας το 1922, ανέλαβε την αρχηγία της επαναστατικής επιτροπής (από όπου απέκτησε και το προσωνύμιο ‘Αρχηγός). Τον Σεπτέμβριο του 1922 μετέβη στην Αθήνα όπου ανέτρεψε την κυβέρνηση και υποχρέωσε τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ σε παραίτηση υπέρ του γιου του Γεωργίου Β΄ και σχημάτισε επαναστατική κυβέρνηση, χωρίς όμως να συμμετάσχει σ’ αυτήν (όντας όμως ο ουσιαστικός αρχηγός). Με τη φροντίδα του περιθάλπηκαν και στεγάστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, και με νομοθετικό διάταγμα (14 Φεβρουαρίου 1923), έδωσε λύση στο αγροτικό ζήτημα, διανέμοντας το μεγαλύτερο μέρος των τσιφλικιών στους ακτήμονες. Χάρη σ’ αυτόν και τον Θεόδωρο Πάγκαλο αναδιοργανώθηκε ο Στρατός και ανασυντάχθηκε η Στρατιά του Έβρου, δίνοντας ένα βοήθημα στον Ελευθέριο Βενιζέλο, κατά τις διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη της Λωζάνης, περιορίζοντας τις απαιτήσεις του Κεμάλ. (απόσπασμα της βιογραφίας του Πλαστήρα από την Wikipedia)
Σημ. 4η Ο Μαρίνος Αντύπας (Φερεντινάτα Κεφαλληνίας, 1872 – Πυργετός Λάρισας, 8 Μαρτίου 1907) ήταν Έλληνας σοσιαλιστής δικηγόρος, δημοσιογράφος και κοινωνικός αγωνιστής. Ήταν υπέρμαχος των λαϊκών ελευθεριών και των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου, κυρίως των ανθρώπων του μόχθου. Αγωνίστηκε σ’ όλη του τη ζωή για την αφύπνιση του λαού, και μάλιστα των αγροτικών και εργατικών τάξεων. Δολοφονήθηκε από άνθρωπο των μεγαλοκτηματιών του θεσσαλικού κάμπου (τσιφλικάδων), στις 8 Μαρτίου 1907 στον Πυργετό Λάρισας. (Wikipedia).
Α.Κ.Κ.
agrinionews.gr