Ο Τιτανικός βυθίστηκε μία μέρα σαν και σήμερα, στις 15 Απριλίου του 1912. Πολλά έχουν ακουστεί για το πολύνεκρο ναυάγιο, που έμελλε να γράψει ιστορία.
Ο Τιτανικός βυθίστηκε στις 15 Απριλίου 1912, κατά τη διάρκεια του παρθενικού του ταξιδιού από το Σαουθάμπτον στη Νέα Υόρκη, όταν προσέκρουσε σε παγόβουνο, παρασέρνοντας στον «υγρό του τάφο» 1.514 από τους 2.224 επιβαίνοντες, σ’ ένα από τα πιο πολύνεκρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης.
Για πάνω από έναν αιώνα, η τραγική ιστορία του Τιτανικού έχει «αιχμαλωτίσει» τη φαντασία του κόσμου. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες εκείνης της μοιραίας νύχτας του Απριλίου που παραμένουν σχετικά άγνωστες. Μερικές από αυτές αποκαλύπτουν μια πιο σύνθετη και παράδοξη εικόνα του ναυαγίου.
- Υπήρχαν ιδανικές καιρικές συνθήκες
Σε αντίθεση με όσα θα φανταζόταν κανείς, ο Τιτανικός δεν βυθίστηκε μέσα σε φουρτουνιασμένη θάλασσα και ομίχλη. Το αντίθετο: ο καιρός ήταν απόλυτα γαλήνιος, με τη θάλασσα να μοιάζει με καθρέφτη, χωρίς κανένα κύμα να διαταράσσει την επιφάνειά της. Αυτή η απόκοσμη ηρεμία μπορεί και να συνέβαλε στην καταστροφή.
Ο μετεωρολόγος Έντουαρντ Λόρενς επισήμανε ότι ακόμα και ένα ελαφρύ κυματάκι θα μπορούσε να είχε μετακινήσει τα φωσφορίζοντα πλαγκτόν γύρω από το παγόβουνο, κάνοντάς το ορατό στους παρατηρητές. Ο δεύτερος αξιωματικός Τσαρλς Λάιτολερ αναφέρθηκε ο ίδιος στην απουσία του φωσφορισμού ως έναν από τους παράγοντες που οδήγησαν στο μοιραίο. Όταν το παγόβουνο τελικά εντοπίστηκε, ο χρόνος αντίδρασης ήταν ελάχιστος – περίπου ένα λεπτό, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις.
- Καιγόταν σε όλη τη διαδρομή
Πριν ακόμη ξεκινήσει το ταξίδι του, ο Τιτανικός είχε πάρει φωτιά στα αποθέματα άνθρακα. Η φωτιά έκαιγε κατά τη διάρκεια όλης της διαδρομής, κάτι που αποκαλύφθηκε κατά την έρευνα των Βρετανών. Αν και τα μεταλλικά τοιχώματα των αποθηκών ήταν σχεδιασμένα να συγκρατούν τέτοιες φωτιές, η κατάσταση ήταν επικίνδυνη. Ορισμένοι υποστήριξαν πως η πλοιοκτήτρια εταιρεία πίεσε το πλήρωμα να φτάσει γρήγορα στη Νέα Υόρκη, φοβούμενη πιθανές εκρήξεις.
- Η Προφητική Πένα του William T. Stead
Ο γνωστός δημοσιογράφος William Stead είχε γράψει διηγήματα που περιέγραφαν ναυάγια λόγω έλλειψης σωστικών λέμβων. Σε μία ιστορία του, ένα πλοίο συγκρούεται με παγόβουνα στον Ατλαντικό, μέσα σε ομίχλη και παγωμένα νερά. Δύο δεκαετίες αργότερα, ο Stead ήταν ανάμεσα στα θύματα του Τιτανικού, ο οποίος πράγματι δεν διέθετε αρκετές λέμβους για όλους τους επιβάτες.
- Ο καπετάνιος είχε αποτύχει στις εξετάσεις
Ο Έντουαρντ Σμιθ, ο θρυλικός καπετάνιος του Τιτανικού, είχε αποτύχει στην πρώτη του απόπειρα για τις ναυτικές εξετάσεις πλοήγησης. Αν και τελικά τις πέρασε, πολλοί θεωρούν πως έκανε σοβαρά λάθη: αγνόησε προειδοποιήσεις για παγόβουνα, επέτρεψε λέμβους να φύγουν μισοάδειες και δεν έδωσε εγκαίρως σαφή εντολή εκκένωσης.
- Το μαρτύριο του μοναδικού Ιάπωνα επιβάτη
Ο Masabumi Hosono κατάφερε να σωθεί, όμως αυτό του στοίχισε κοινωνικά. Στην Ιαπωνία θεωρήθηκε δειλός που δεν πέθανε με τιμή και απομονώθηκε. Χρόνια αργότερα, ένα ιδιόχειρο σημείωμα του αποκατέστησε εν μέρει τη φήμη του, αποδεικνύοντας ότι δεν ήταν ο άνδρας που κατηγορούνταν για «παράνομη επιβίβαση» σε συγκεκριμένη λέμβο.
- Το πραγματικό κολιέ του Τιτανικού
Μια ρομαντική ιστορία παρόμοια με της ταινίας του Τζέιμς Κάμερον εκτυλίχθηκε και στην πραγματικότητα: η νεαρή Κέιτ Φίλιπς ταξίδευε με τον παντρεμένο εραστή της, Χένρι Μόρλεϊ, που της είχε χαρίσει ένα κολιέ με ζαφείρι. Ο Μόρλεϊ πνίγηκε, αλλά η Κέιτ σώθηκε και λίγους μήνες αργότερα γέννησε την κόρη του.
- Λάθη και θεωρίες
Πολλοί ειδικοί επισημαίνουν ότι η μεγάλη ταχύτητα του Τιτανικού ήταν καθοριστική. Σύμφωνα με εγγονή του αξιωματικού Λάιτολερ, ο πλοηγός έστριψε λάθος από πανικό, αλλά το λάθος καλύφθηκε για να προστατευτεί το πλήρωμα. Άλλοι επιστήμονες υποστήριξαν ότι μια σπάνια «υπερπανσέληνος» τον Ιανουάριο 1912 προκάλεσε ασυνήθιστες παλίρροιες, μετακινώντας πολλά παγόβουνα στην πορεία του πλοίου.
- Η μαρτυρία της Elizabeth Shutes
Η Ελίζαμπεθ Σουτς, παιδαγωγός πρώτης θέσης, είχε έντονη αίσθηση ότι κάτι δεν πήγαινε καλά πριν τη σύγκρουση. Μετά από αδιευκρίνιστες απαντήσεις του πληρώματος, οδηγήθηκε στη σωσίβια λέμβο, όπου παρατήρησε ότι μόνο οι μισές θέσεις ήταν κατειλημμένες. Η εμπειρία της αποτυπώθηκε σε συγκλονιστικά απομνημονεύματα.
- Το Costa Concordia και ο Τιτανικός
Οι ομοιότητες ανάμεσα στο ναυάγιο του Costa Concordia το 2012 και του Τιτανικού το 1912 έχουν σχολιαστεί έντονα. Και τα δύο ναυάγια προκλήθηκαν κυρίως από ανθρώπινα λάθη και έγιναν σύμβολα της αλαζονείας της τεχνολογίας. Ο καπετάνιος του Concordia εγκατέλειψε πρόωρα το πλοίο, σε αντίθεση με τον Σμιθ που θεωρείται ήρωας.
- Οπτικές ψευδαισθήσεις
Το πλοίο Californian, που βρισκόταν κοντά, κατηγορήθηκε ότι αγνόησε τα σήματα κινδύνου του Τιτανικού. Ωστόσο, σύγχρονες θεωρίες αποδίδουν αυτή την αποτυχία σε ένα σπάνιο μετεωρολογικό φαινόμενο: την αναστροφή θερμοκρασίας. Η διάθλαση του φωτός σε τέτοιες συνθήκες μπορεί να δημιουργήσει οπτικές ψευδαισθήσεις και να αλλοιώσει την αντίληψη της απόστασης και των σημάτων κινδύνου.
