Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

Σαββατόβραδο στις 22 Μαρτίου ο Δήμος Αγρινίου διοργάνωσε Ποιητική βραδιά στο εμβληματικό κτήριο της Τράπεζας της Ελλάδος, στο κέντρο του Αγρινίου, όπου γίνονται οι συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου καθώς και οι επίσημες εκδηλώσεις του Δήμου.

Την ευρύχωρη αίθουσα στόλιζαν γύρω-γύρω πίνακες με θέμα την γυναίκα, των Αγρινιωτών εικαστικών: Αρχοντούλας Αλεξανδροπούλου, Φρειδερίκης Ασπροποταμίτη, Χαράλαμπου Ζαχαρόπουλου, Έλλης Ζήση, Ταρσίτσας Ηλιοπούλου, Ευαγγελίας Καρατάσου, Βασιλικής Κωστοπούλου, Χρήστου Μακροζαχόπουλου, Χριστίνας Μπλαχούρα, Αντώνη Ναστούλη και Μάχης Παλκουσουργιά.

Την εκδήλωση παρουσίασε και συντόνισε από την αρχή έως το τέλος η γνωστή στο Αγρινιώτικο κοινό, η «επίσημη παρουσιάστρια» του Δήμου Αγρινίου, (Διεθνές φεστιβάλ παραδοσιακών χορών κα.) καθηγήτρια ξένων γλωσσών κυρία Έβελυν Ανδ. Τριανταφύλλου.

Στο πάνελ των εισηγητών παρακάθησαν οι: Βασίλης Γιαννακάς πρώην Δικαστικός, Γιούλη Μαρούση Σκηνοθέτης-Ηθοποιός, Σταυρούλα Μέρκου Συγγραφέας-Ποιήτρια, Κωνσταντία Σκανδάλου-Κορδολαίμη Φιλόλογος-Συγγραφέας και Χρυσούλα Σπυρέλη Διδάκτωρ-Συγγραφέας & Ποιήτρια, οι οποίοι και απάγγειλαν ποιήματα.

Στο πιάνο η πιανίστρια κυρία Κωνστάνς Καμποσιώρα, με τη μουσική της καλαισθησία απόδωσε μελοποιημένη ποίηση.

Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην γυναίκα, που καθώς προλόγισε η συντονίστρια: «Η γυναίκα είναι πηγή έμπνευσης, για τις λέξεις που υφαίνουν στίχους, για τις πινελιές που αποτυπώνουν συναισθήματα στον καμβά, για τις νότες που γίνονται μελωδίες, έμπνευση αστείρευτης και είναι πηγή ζωής!»

Και-συνέχισε η κυρία Έβελυν-«Την γυναίκα απόψε θα την τιμήσουμε μέσα από όλες αυτές τις μορφές τέχνης. Θα την αφήσουμε να μιλήσει μέσα από τον στίχο, το χρώμα, τη μουσική. Θα τη δούμε να αλλάζει μορφές, να αποτυπώνεται σε εικόνες, να αντηχεί σε μελωδίες, να γεμίζει τον χώρο όπως γεμίζει και τη ζωή».

Ακολούθως σύστησε τους «συνοδοιπόρους της βραδιάς», στο «ποιητικό μονοπάτι που χαράζει η ποίηση», και μίλησε για τους καλλιτέχνες που εκθέτουν τα έργα τους στην αίθουσα, εμπνευσμένα από τη γυναικεία μορφή την οποία τιμούν μέσα από τις δημιουργίες τους λέγοντας:

«Αυτή η έκθεση είναι μία συνομιλία με την ποίηση. Με χρωματική ευαισθησία, οι καλλιτέχνες αποτυπώνουν το φως και τις σκιές της γυναίκας, τη δύναμη και την εύθραυστη ομορφιά της, την αλήθεια της σε κάθε πινελιά. Σας καλούμε με την πρώτη ευκαιρία να απολαύσετε αυτή την εκκωφαντική σιωπή των εικόνων».

Η συντονίστρια κάλεσε στο βήμα την Αντιδήμαρχο πολιτισμού του Δήμου Αγρινίου κυρία Μαρία Παπαγεωργίου για να χαιρετήσει την εκδήλωση.  

Η Αντιδήμαρχος απευθύνθηκε στην γεμάτη με φίλους της ποίησης αίθουσα των συνεδριάσεων με τα εξής λόγια:

«Πριν απ’ τα μάτια μου ήσουν φως, πριν απ’ τον έρωτα έρωτας, κι όταν σε πήρε το φιλί Γυναίκα! Με αυτούς τους στίχους ο Νομπελίστας ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης αποθεώνει την γυναικεία ύπαρξη.

Κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου ο κόσμος γιορτάζει την Παγκόσμια ημέρα ποίησης, μια μέρα αφιερωμένη στην αποθέωση της ποιητικής έκφρασης και στην ικανότητά της να συνδέει τις καρδιές και τις ψυχές των ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη, πέρα από κουλτούρες, γλώσσες και εποχές.

Η ποίηση μπορεί να λειτουργήσει σαν εργαλείο για την προώθηση της ειρήνης και της κατανόησης μεταξύ των λαών, υπενθυμίζοντας μας τις κοινές ανθρώπινες αξίες και τις κοινές μας εμπειρίες.

Η ημέρα λοιπόν αυτή, μας δίνει την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με την ποίηση, είτε με την ανάγνωση αγαπημένων ποιημάτων, είτε με την ανακάλυψη νέων ποιητικών φωνών.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν ο Δήμος Αγρινίου διοργανώνει την σημερινή εκδήλωση με τίτλο «Η Γυναίκα πηγή έμπνευσης».

Θα έχουμε τη χαρά να απολαύσουμε εξαιρετικές απαγγελίες και ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό τις κυρίες και κυρίους: Βασίλη Γιαννακά, Γιούλη Μαρούση, Σταυρούλα Μέρκου, Κωνσταντία Σκανδάλου-Κορδολαίμη και Χρυσούλα Σπυρέλη.

Επειδή όμως η γυναίκα αποτελεί πηγή έμπνευσης, όχι μόνο στην ποίηση αλλά και στην τέχνη γενικότερα, όπως θα είδατε, και στο τέλος θα έχετε την ευκαιρία να ξαναδείτε, καθώς ο χώρος της εκδήλωσής μας πλαισιώνεται από πίνακες με θέμα την γυναίκα.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συμμετέχοντες εικαστικούς:  Αρχοντούλα Αλεξανδροπούλου, Φρειδερίκη Ασπροποταμίτη, Χαράλαμπο Ζαχαρόπουλο, Έλλη Ζήση, Ταρσίτσα Ηλιοπούλου, Ευαγγελία Καρατάσου, Βασιλική Κωστοπούλου, Χρήστο Μακροζαχόπουλο, Χριστίνα Μπλαχούρα, Αντώνη Ναστούλη και Μάχη Παλκουσουργιά.

Επίσης πολλές ευχαριστίες στην πιανίστρια Κωνστάνς Καμποσιώρα, δάσκαλο του τμήματος πιάνου του Δήμου Αγρινίου που πλαισιώνει υπέροχα μουσικά την εκδήλωση.

Ακόμα ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Έβελυν Τριανταφύλλου που έχει αναλάβει την παρουσίαση της εκδήλωσης, με το δικό της μοναδικό και εξαιρετικό τρόπο.

Τέλος ευχαριστώ από καρδιάς τους συνεργάτες μου στο τμήμα Πολιτισμού αλλά και όλους εσάς που είστε σήμερα εδώ.

Κλείνοντας θα ήθελα να ευχηθώ να περάσουμε ένα όμορφο απόγευμα καθώς οι στίχοι θα μας ταξιδεύσουν στην ομορφιά του κόσμου, να μας αποκαλύψουν τις κρυφές γωνιές του εαυτού μας και να μας συνδέσουν με τους άλλους σε ένα πιο ουσιαστικό επίπεδο.

Γιατί η ποίηση είναι η «Παγκόσμια Γλώσσα της Ψυχής», σας ευχαριστώ».

Στην συνέχεια η συντονίστρια προλόγισε τα ποιήματα που εκφωνήθηκαν από τους ποιητές του πάνελ και από του βήματος των ομιλητών.

Όλες οι απαγγελίες των ποιητικών κειμένων, καθώς και των μελοποιημένων, χειροκροτήθηκαν από τους φιλότεχνους της πόλης, που με το πέρας των απαγγελιών, παρέμειναν στην αίθουσα και συνεχάρησαν προσωπικά όλους τους συντελεστές της όμορφης βραδινής εκδήλωσης.

Ακολουθούν τα ποιήματα και οι αναγνώστες τους, με την σειρά που απαγγέλθηκαν, σύμφωνα με το πρόγραμμα που συνέταξε και παρουσίασε η ανυπέρβλητα ταλαντούχα, με το αστείρευτο λεξιλόγιο και την γλωσσική της ευστροφία παρουσιάστρια της εκδήλωσης κυρία Έβελυν Ανδ. Τριανταφύλλου.

Α.Κ.Κ.

————————-ο—————————

Σονάτα του Σεληνόφωτος – Ρίτσος (Έφη Τσακανίκα)

Αγαπητοί φίλοι, η αποψινή μας εκδήλωση ξεκινά με ένα απόσπασμα από τη ‘Σονάτα του Σεληνόφωτος’ του Γιάννη Ρίτσου, έναν ποιητικό μονόλογο όπου η Γυναίκα με τα Μαύρα μιλάει για τη μοναξιά, τη φθορά, και την επιθυμία για ελευθερία. Ένα έργο που εξυμνεί τη γυναικεία ύπαρξη, την αντοχή, τη δύναμη και τη μελαγχολία που κρύβει μέσα της κάθε γυναίκα. Η επιλογή του συγκεκριμένου αποσπάσματος δεν είναι τυχαία, καθώς συνδυάζεται αρμονικά με τη μουσική της ‘Σονάτας του Σεληνόφωτος’ του Μπετόβεν, που θα συνοδεύσει την ανάγνωση. Ο Ρίτσος επέλεξε τη μουσική αυτή, καθώς η μελαγχολία και η εσωτερική αναζήτηση που αποπνέει ταιριάζουν απόλυτα με το πνεύμα του ποιήματος, ενισχύοντας τη συναισθηματική φόρτιση.

Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος του Μπετόβεν, η γυναίκα είναι αόρατη μούσα, είναι εκείνη που εμπνέει, αλλά δεν μιλά. Στη Σονάτα του Σεληνόφωτος του Ρίτσου, δεν είναι απλώς μια μούσα, αλλά μια ύπαρξη με φωνή. Η γυναίκα είναι παρούσα και ορατή, σπάει τη σιωπή, διεκδικεί τη φωνή της, γίνεται η ίδια η ποίηση. Μιλάει, θυμάται, αμφιβάλλει, αποκαλύπτει. Από σύμβολο έμπνευσης, γίνεται η ίδια το κέντρο της αφήγησης.

Το ποίημα θα απαγγείλει με τη χαρακτηριστική της ευαισθησία η κυρία Έφη Τσακανίκα, Διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Αγρινίου, ενώ στο πιάνο θα τη συνοδεύσει η ταλαντούχα πιανίστρια Κωνστάνς Καμποσιώρα, προσφέροντάς μας ένα μοναδικό πάντρεμα ποίησης και μουσικής. Αφήστε μας να έρθουμε μαζί σας.

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΝΔΡΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟ ΚΟΣΜΟ

1. ‘Εκτεθειμένη’ – Άϊσα Αλ-Σάΐφι (Χρυσούλα Σπυρέλη)

Ξεκινάμε την πρώτη ενότητα Η γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο,  με μια νέα, όμορφη και δυναμική φωνή – τη βραβευμένη ποιήτρια από το Ομάν, Άϊσα Αλ-Σάΐφι. Μια γυναίκα που γράφει για τη γυναίκα, αντλώντας έμπνευση από την ίδια της την ύπαρξη.

Σε έναν κόσμο όπου το να είσαι γυναίκα σημαίνει, πολλές φορές, να σου στερούν την εκπαίδευση, την επιλογή, τη ζωή που σου ανήκει, η ποίηση γίνεται η φωνή που σπάει τη σιωπή. Γίνεται κραυγή.

Η ποιήτρια υψώνει τη φωνή της μέσα από τους στίχους της στο ποίημα «Εκτεθειμένη».  ‘Τους πονά που είμαι γυναίκα, κι οπότε πισώπλατα με μαχαιρώνουν’ – μετατρέποντας τον πόνο σε στίχο, την αδικία σε ποίηση

Η Χρυσούλα Σπυρέλη θα δώσει φωνή σε αυτούς τους στίχους, μεταφέροντάς μας το πάθος και την αλήθεια της ποιήτριας.

2. ‘Το κοντό φουστάνι’ – Λάμια Μάκανταμ (Χρυσούλα Σπυρέλη)

Όταν οι σκέψεις δεν μπορούν να ειπωθούν, χαράσσονται στο χαρτί, γίνονται στίχοι που ταξιδεύουν πέρα από σύνορα. Και δεν είναι μόνο μια χώρα, δεν είναι μόνο μια εποχή. Η γυναίκα, σε διαφορετικά σημεία του κόσμου, σε διαφορετικούς χρόνους, έχει παλέψει να ακουστεί. Από τη Μέση Ανατολή ως την Αφρική, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η φωνή της αντιστέκεται.

Από το Ομάν, μεταφερόμαστε στην Τυνησία, όπου η Λάμια Μάκανταμ μας καλεί να ακούσουμε τη δική της φωνή μέσα από το ποίημα «Το κοντό φουστάνι» εκφράζοντας την ανησυχία της για την αδικία που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, με μια απλότητα που μόνο επιφανειακή δεν είναι.
Απαγγέλει  η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη

3. ‘Σημείο Αναγνωρίσεως  ή  Άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια’ – Κική Δημουλά (Βασίλης Γιαννακάς)

Γυρνάμε πίσω στην Ελλάδα για να κλείσουμε την ενότητα ‘Η γυναίκα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία’ με την Κική Δημουλά και το ποίημα «Σημείο Αναγνωρίσεως  γνωστό και ως Άγαλμα γυναίκας με δεμένα χέρια».

Υπάρχουν φορές που η καταπίεση δεν είναι κραυγαλέα. Δεν έχει θόρυβο, δεν έχει αλυσίδες που ακούγονται. Είναι σιωπηλή. Και έτσι η γυναίκα μοιάζει με ένα άγαλμα, όμορφο, ακίνητο, με τα χέρια δεμένα.

Το ποίημα αναδεικνύει τη διαχρονική κατάσταση της γυναίκας ως μιας φιγούρας περιορισμένης, παγιδευμένης μέσα σε κοινωνικούς κανόνες και στερεότυπα. Παρά την καθοριστική της παρουσία και συμβολή, συχνά παραμένει εγκλωβισμένη σε μια θέση υποδεέστερη, σαν ένα άγαλμα όμορφο αλλά ακινητοποιημένο.

Η γυναίκα πρωτοστατεί μέσα σε έναν κόσμο που συχνά την κοιτάζει μαγεμένος χωρίς όμως να τη βλέπει. , Την τοποθετεί σε ένα βάθρο, την ονομάζει σύμβολο, την θαυμάζει, την δοξάζει. Μα της στερεί την κίνηση.

Η Κική Δημουλά, με τη δύναμη των λέξεων, αποτυπώνει αυτήν ακριβώς την αίσθηση.

‘Σε λέω γυναίκα, γιατί είσαι αιχμάλωτη.’

Αυτό το συγκλονηστικό ποίημα θα αποδώσει με τη φωνή του ο κ. Βασίλης Γιαννακάς

ΚΩΝΣΤΑΝΣ -ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΓΩ ΤΟ ΒΡΑΔΥ –  ΤΑΣΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ

Και κλείνει αυτή η πρώτη ενότητα  με την εξαιρετική  Κωνστάνς να μας αποδίδει μελοποιημένη ποίηση και την εμβληματική μουσική του Μίκη με την χαρακτηριστική φωνή του να αντοιχεί στο μυαλό μας,  με τους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη – “Την πόρτα ανοίγω το βράδυ, Την λάμπα κρατώ ψηλά, Να δούνε της γης οι θλιμμένοι, Να ‘ρθουνε να βρουν συντροφιά”

• 1. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΟ

1. ‘Λέει η ‘Πηνελόπη’ – Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ (Γιούλη Μαρούση)

Συνεχίζουμε την ποιητική μας διαδρομή με την ενότητα ‘Γυναίκα – Σύμβολο’. Η γυναίκα, μέσα από τους αιώνες, έχει γίνει σύμβολο υπομονής, δύναμης, θυσίας, και αντίστασης.

Ας ξεκινήσουμε με Το ‘Λέει η ‘Πηνελόπη’ της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Η Πηνελόπη δεν είναι μόνο ένας χαρακτήρας της Οδύσσειας. Είναι η γυναίκα που περιμένει, που αγωνιά, που φέρει μέσα της το βάρος του χρόνου. Είναι η γυναίκα που γίνεται σύμβολο της υπομονής και της πίστης, αλλά και κάθε γυναίκα που έχει σταθεί αντιμέτωπη με την απουσία, την αναμονή, την πίστη στη ζωή. Η φωνή της Πηνελόπης, όπως την αποδίδει η ποιήτρια, αντηχεί μέσα από τους αιώνες, δίνοντας φωνή σε όλες τις γυναίκες που περιμένουν, που υπομένουν, που ελπίζουν.

Οι στίχοι θα ζωντανέψουν μέσα από την ερμηνεία της Γιούλης Μαρούση.

2.  ‘Κατίνα Χατζάρα’ – Χρυσούλα Σπυρέλη

Συνεχίζοντας την ενότητα ‘Γυναίκα – Σύμβολο’, φτάνουμε σε μια γυναίκα που στάθηκε όρθια μπροστά στον θάνατο, με τη δύναμη εκείνων που δεν δέχονται να σωπάσουν, την Κατίνα Χατζάρα. Η Χρυσούλα Σπυρέλη θα μας ταξιδέψει στο Αγρίνιο του 1944, όπου μια νεαρή γυναίκα μεταμορφώνεται σε σύμβολο θάρρους και αντίστασης.

Μια γυναίκα που, παρά τη νεαρή της ηλικία, στάθηκε αγέρωχη μπροστά στον θάνατο, αφήνοντας πίσω της μια ιστορία που ακόμα μιλάει για την τόλμη και την ανιδιοτέλεια.  Άλλωστε ήταν η μόνη γυναίκα ανάμεσα στους 120 εκτελεσμένους. Η μορφή της μένει ανεξίτηλη – ένα σύμβολο της αντίστασης, της ανιδιοτέλειας, του αγώνα για ελευθερία.

Σήμερα, έχουμε την χαρά να το απαγγέλει η ίδια η ποιήτρια, η κ. Χρυσούλα Σπυρέλη

(Σημείωση: Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και η συγγραφέας του βιβλίου για την Κατίνα Χατζάρα καθηγήτρια ξένων γλωσσών κυρία Ειρήνη Τριανταφύλλου)

3. ‘Ρόδα αειθαλή’ – Τίτος Πατρίκιος (Κωνσταντία Σκανδάλου-Κορδολαίμη)

Υπάρχουν γυναίκες που δεν χάνονται ποτέ.
Γυναίκες που δεν έζησαν για τις επαναστάσεις, αλλά τις δημιούργησαν.
Που δεν χρειάστηκε να φωνάξουν, γιατί η παρουσία τους ήταν αρκετή για να αλλάξει τον κόσμο.
Η ομορφιά τους δεν είναι φθαρτή. Δεν σβήνει με τα χρόνια, γιατί μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γι’ αυτές.

Ρόδα αειθαλή.

Ο Τίτος Πατρίκιος, μέσα από το ποίημά του «Ρόδα Αειθαλή», μας θυμίζει ότι η γυναικεία παρουσία είναι ανεξίτηλη. Ότι οι γυναίκες που σημάδεψαν τις ζωές μας, μένουν χαραγμένες στις λέξεις, στις αναμνήσεις, στις επιθυμίες.

«Ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.»

Η κ. Κωνσταντία Σκανδάλου-Κορδολαίμη θα μας χαρίσει την απαγγελία αυτού του ποιήματος

Κωνστάνς- Όλα τα πήρε το καλοκαίρι

Οι γυναίκες που αλλάζουν τις ζωές μας, που γίνονται ρόδα αειθαλή στη μνήμη και στην ποίηση, αφήνουν το αποτύπωμά τους όχι μόνο στις λέξεις, αλλά και στις μελωδίες που μας συντροφεύουν.

Γιατί όπως τα ποιήματα κρατούν ζωντανές τις μορφές τους, έτσι και η μουσική σφραγίζει όσα έφυγαν, όσα χάθηκαν, όσα μας καθόρισαν.

Και τώρα, η Κωνστάνς Καμποσιώρα θα μας ταξιδέψει μουσικά με το ‘Όλα τα πήρε το καλοκαίρι’ του Δημήτρη Παπαδημητρίου και από τα ποιήματα Τα Ρω του έρωτα του Οδυσσέα Ελύτη
(Όλα τα πήρε το καλοκαίρι, κι εμάς τους δύο χέρι με χέρι…)
Μια μελωδία που, όπως και η ποίηση, κουβαλά μνήμες, νοσταλγία, αγάπη και αποχωρισμούς.

Ας αφήσουμε τη μουσική να ολοκληρώσει όσα δεν ειπώθηκαν με λόγια. Ας αφήσουμε τις νότες να μιλήσουν εκεί που οι λέξεις σωπαίνουν.

• 1. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ

1. ‘Η Πέμπτη Νύχτα’ – Κωστή Παλαμά – (Βασίλης Γιανακάς)

Μπαίνουμε τώρα στην ενότητα ‘Η Γυναίκα των Μύθων’.

Εδώ, η γυναίκα παίρνει άλλη διάσταση. Δεν είναι μόνο σώμα και ψυχή. Είναι σύμβολο, μύθος, όραμα. Είναι η μορφή που περνά από τη φωτιά και το σκοτάδι, από τους χρησμούς των θεών και τις σιωπές των θνητών.

Και γι’ αυτή τη μορφή δεν αρκεί η αφήγηση.

Γι’ αυτό ξεκινάμε με τον Κωστή Παλαμά και το ποίημά του ‘Η Πέμπτη Νύχτα’. Ένα ποίημα που δεν αφηγείται, αλλά επικαλείται. Σαν αρχαία τελετή.

Σαν φωνή που διασχίζει τον χρόνο και ανασταίνει μορφές.

Φαίδρα, Ιφιγένεια, Πολυξένη, Εκάβη, Κασσάνδρα, Αντιγόνη —Γυναίκες που περπάτησαν μέσα από τον μύθο για να σταθούν μπροστά μας.

Ο κ Βασίλης Γιανακάς θα δώσει πνοή σε αυτά τα λόγια, μεταφέροντάς μας στον κόσμο του ποιήματος.

2. ‘Αντιγόνη’ -Ζωής Καρέλλη – (Τούλα Σκανδάλου)

Φαίδρα. Πολυξένη. Ιφιγένεια. Εκάβη. Κασσάνδρα. Και… Αντιγόνη.

Η Αντιγόνη, που δεν ζήτησε ποτέ δικαίωση, μα ακολούθησε το δικό της φως. Εκείνο που δεν εξαρτάται από κανέναν. Και τώρα, καθώς η παρουσία της μόλις ψιθυρίστηκε από τον Παλαμά, έρχεται να σταθεί στο κέντρο της σκηνής.

Η επόμενη απαγγελία είναι αφιερωμένη αποκλειστικά σ’ εκείνη. Την Αντιγόνη. Τη γυναίκα που τόλμησε να πει ‘όχι’, όταν όλοι οι άλλοι σιωπούσαν.

Στην ενότητα ‘Η Γυναίκα των Μύθων’, εκεί όπου οι αρχαίες μορφές αποκτούν σύγχρονη ψυχή, η Ζωή Καρέλλη γράφει το δικό της ποίημα για την Αντιγόνη. Όχι για να την εξυμνήσει, αλλά για να τη φανερώσει: ως μια γυναίκα που δεν αναζητά δικαίωση· που επιλέγει το χρέος με πλήρη επίγνωση του τι σημαίνει μοναχική πορεία. Είναι η γυναίκα που, μέσα από τον χρόνο, συνεχίζει να μας κοιτά με βλέμμα ήσυχο, αλλά αδιαπραγμάτευτο.

Ας ακούσουμε την ‘Αντιγόνη’ όπως την οραματίστηκε η Ζωή Καρέλλη, όχι μόνο ως ηρωΐδα, αλλά ως γυναίκα που σηκώνει το βάρος του μύθου και το μετατρέπει σε αλήθεια μέσα από την φωνή της κ. Κωνσταντίας  Σκανδάλου-Κορδολαίμη.

Ακούσαμε Σοπέν και το Nocturne σε Ντο δίεση Ελάσσονα – C minor. Ένα κομμάτι με έντονα λυρικό και αφηγηματικό χαρακτήρα, σαν μια εσωτερική εξομολόγηση χωρίς λόγια· που τόσο ταιριάζει με την Αντιγόνη, τη γυναίκα της μελαγχολίας, του στοχασμού, της εσωτερικότητας, αλλά και της τόλμης.

3. ‘Η Χαρά της Μήδειας’ – Νίκο Καρούζο – (Γιούλης Μαρούση)

Η Μήδεια, μια από τις πιο σύνθετες και αμφιλεγόμενες μορφές της ελληνικής μυθολογίας, ενέπνευσε τον Νίκο Καρούζο να δημιουργήσει το ποίημα «Η Χαρά της Μήδειας». Σε αυτό, η Μήδεια παρουσιάζεται ως μια γυναίκα που αναγνωρίζει τη μοίρα της, αγκαλιάζοντας τα αστέρια και δηλώνοντας: «Είμαι γεννημένη να πράξω τους ζεστούς φόνους». Η εσωτερική της σύγκρουση και η αίσθηση της αδικίας την οδηγούν σε πράξεις ακραίες, με τα χέρια της βαμμένα κόκκινα, σύμβολο της εκδίκησης και της οργής. Το ποίημα κλείνει με μια συγκλονιστική αντίθεση: «Τραγουδήσετε τη χαρά μου… η Μήδεια κλαίει». Μέσα από αυτή την αντίθεση, ο Καρούζος αναδεικνύει την τραγικότητα της ηρωΐδας, που ενώ επιδιώκει τη δικαίωση, βρίσκεται παγιδευμένη στη θλίψη και την απομόνωση.

Η φωνή της Γιούλης Μαρούση θα ντύσει με συναίσθημα αυτούς τους δυνατούς στίχους.

4. ‘Ελένη’ – Οδυσσέα Ελύτη – ( Κωνσταντίας Σκανδάλου-Κορδολαίμη)

Ύστερα από τη σιωπηλή αντοχή της Αντιγόνης και τη φωτιά της Μήδειας, εμφανίζεται εκείνη. Η Ελένη.
Όχι ως αιτία πολέμου, ούτε ως πρόσωπο φθοράς. Η «Ελένη» του Οδυσσέα Ελύτη δεν είναι η γυναίκα που φταίει· είναι εκείνη που υπήρξε.
Στο έργο του Μαρία Νεφέλη, η Ελένη δεν παρουσιάζεται με αφηγηματικό τρόπο, αλλά υπαινικτικά, ως σύμβολο που διαπερνά την ηρωΐδα και αναδεικνύει το βάθος της γυναικείας παρουσίας στον χρόνο.

Η Ελένη εδώ δεν είναι μόνο μυθικό ή ιστορικό πρόσωπο. Είναι αρχέτυπο. Είναι ο μύθος που διατηρείται ζωντανός μέσα από τη Μαρία Νεφέλη, φέρνοντας μαζί του όλες τις εκφάνσεις της γυναίκας μέσα στον χρόνο. Και όπως χαρακτηριστικά γράφει ο ποιητής: ‘Κάθε καιρός και η Ελένη του.’ Γιατί κάθε εποχή γεννά τη δική της Ελένη. Γιατί η Μαρία Νεφέλη του Ελύτη κουβαλά όλες τις γυναίκες του κόσμου: Την Ελένη, τη σιωπή της, την ομορφιά της, το βάρος του μύθου, της ερμηνείας, της προβολής των άλλων.

Ο Ελύτης δεν επιχειρεί να την ερμηνεύσει. Δεν την τοποθετεί κάτω από τον φακό της λογικής. Επιλέγει να τη νιώσει. Η Ελένη εδώ, μέσα στην ενότητα της γυναίκας των μύθων, δεν είναι ηρωΐδα τραγωδίας. Είναι μια μορφή που φωτίζει χωρίς να διεκδικεί, που διαπερνά την Ιστορία χωρίς να φωνάζει

Ας αφήσουμε τους στίχους του να την φέρουν κοντά μας,  μέσα από την φωνή της κ. Κωνσταντίας Σκανδάλου-Κορδολαίμη.

‘Οδυσσέα Dear’ – Κούλα Αδαλόγλου – (Γιούλη Μαρούση)

Και μιας που φέραμε τις ηρωΐδες, αυτά τα μυθικά πρόσωπα στο σήμερα, άραγε πως μια σύγχρονη Πηνελόπη θα απαντούσε στην απουσία του Οδυσσέα?

Θα έμενε πιστή στη σιωπή, ή θα έπαιρνε τον λόγο; Θα τον περίμενε ή θα τον αποχαιρετούσε;

Την απάντηση θα μας δώσει η Γιούλη Μαρούση αναγνώζοντας (την) Κούλα Αδαλόγλου και το ποίημα που επιγραφεται Οδυσσέα Dear…

• 1. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΕΡΩΤΑΣ

1. ‘Πληθυντικός Αριθμός’ – Κική Δημουλά -Σταυρούλα Μέρκου

Γυναίκα.. όνομα ουσιαστικόν. Πολύ ουσιαστικόν. Ενικού αριθμού γένους θηλυκού; Γένους ανυπεράσπιστου; Όπως καταλάβατε περνάμε στην ενότητα Η γυναίκα έρωτας και στην πιο εμβληματική σύγχρονη ποιήτρια της Ελλάδας, στην Κική Δημουλά. Αναφέρομαι φυσικά σε ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα ποιήματα  το «Πληθυντικός Αριθμός». Ο έρωτας στη γραφή της Κικής Δημουλά δεν είναι απλός. Είναι ένα συναίσθημα γεμάτο αντιθέσεις.
Άλλοτε εξυψώνει. Άλλοτε πληγώνει. Πάντα όμως υπάρχει. Και η γυναίκα, στη δική της ποίηση, ενσαρκώνει αυτήν ακριβώς την εμπειρία με τον έρωτα να διατρέχει κάθε πτυχή της ύπαρξής της ως μνήμη, ως απουσία, ως απόηχος.

Η Σταυρούλα Μέρκου θα μας χαρίσει την απαγγελία αυτού του ποιήματος

2. ‘Αν μ’ αγαπάς, θα σ’ αγαπώ’ – Τασούλα Θωμαΐδου – (Σταυρούλα Μέρκου)

Περνάμε σε έναν έρωτα που δεν ζητά τίποτα άλλο πέρα από ανταπόκριση. «Αν μ’ αγαπάς, θα σ’ αγαπώ, δυο κόσμους παραπάνω» Τα μάτια είναι γλυκά  είναι βαθιά. Έρχεται εκείνη και ανοίγει η γη κι ο ουρανός, η λύπη γίνεται χαρά και φως « ανάβει όλα τα φώτα»

Στην ενότητα Η γυναίκα – Έρωτας, βρίσκουμε την Τασούλα Θωμαΐδου να μας χαρίζει έναν έρωτα φωτεινό, άμεσο,
που περπατά και πάνω στο μαχαίρι, αρκεί να υπάρχει αυτό το «αν μ’ αγαπάς».

Ας ακούσουμε τους στίχους από την Σταυρούλα Μέρκου

3. Ένα δειλινό ή Αγάπη μέσα στην καρδιά – Νίκου Γκάτσου – (Σταυρούλας Μέρκου)

Και κλείνουμε την ενότητα Η γυναικα Έρωτας με ένα μελοποιημένο ποίημα. Το «Ένα δειλινό ή Αγάπη μέσα στην καρδιά», σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι,

Εδώ ο Γκάτσος σοφός, λιτός, ήρεμος πάντα με στοργή ίσως και με τρυφερή αυστηρότητα μεσα από ένα ποιητικό φρένο – όχι για να απορρίψει τον έρωτα – αλλά για να προστατεύσει τη μαγεία του,  λέει σε εκείνη τη γυναίκα που θέλει να καταλάβει τα πάντα αν είναι δυνατόν σε αυτή τη γυναικεία φύση που ψάχνεται, που διερωτάται, που σκαλίζει το βάθος των πραγμάτων, όπως συχνά κάνει η γυναίκα όταν ερωτευεται «Πάψε να ζητάς όλη την αλήθεια τι είναι ο έρωτας μη με ρωτάς» (είναι νωρίς)

Ας ακούσουμε το ποίημα μέσα από την ερμηνεία της Σταυρούλας Μέρκου συνοδεία της Κωνστάνς Καμποριώρα.

Επίλογος – ‘Γυναίκα’ του Νίκου Καββαδία – (Βασίλης Γιαννακάς και θα συνοδευτεί από τη συμμετοχή όλων)

Και φτάσαμε στο τέλος της διαδρομής μας και για επίλογο αφήσαμε το ποίημα «Γυναίκα» του Νίκου Καββαδία γιατί δεν υμνεί μόνο τη γυναίκα, αλλά τη φωτίζει με μυστήριο, δύναμη, αδυναμία και μοίρα. Είναι ένα ποίημα όπου η γυναίκα δεν είναι μόνο πηγή έμπνευσης — είναι το τέλος και η αρχή του ταξιδιού.

Απόψε είδαμε τη γυναίκα να εμπνέει, να δημιουργεί, να αγαπά, να παλεύει, να θυμάται. Να υπάρχει με φωνή, με σώμα, με ψυχή.

Και τώρα, δεν θα την υμνήσουμε άλλο.
Θα την αφήσουμε να σταθεί στο ποίημα – αινιγματική, ακατάκτητη, σχεδόν μυθική.
Όπως την είδε ο Νίκος Καββαδίας. Καταδίκη και σωτηρία μαζί.

Γυναίκα πηγή έμπνευσης και προορισμός
Το ποίημα θα αποδώσει με τη φωνή του ο Βασίλης Γιαννακάς και θα συνοδευτεί από τη συμμετοχή όλων των απαγγελόντων δίνοντας μια συλλογική διάσταση.

Κλείσιμο
Κυρίες και κύριοι, με την μελωδία του Μίκη Θεοδωράκη γραμμένη πάνω στους στίχους του Παλαμά αυτό το όμορφο νανούρισμα από τα παιδικά, που τόσο όμορφα αποδίδει η ταλαντούχα Κωνστάνς Καμποσιώρα σας αποχαιρετούμε.

Ήταν μια βραδιά αφιερωμένη στην ποίηση και στην γυναίκα που αποτελεί πηγή έμπνευσης.

Εκείνη που υφαίνει τους στίχους ή τους εμπνέει με την ίδια της την ύπαρξη από την ημέρα που γεννιέται ως «τα γηρατειά που λυγίζουν το κορμί», όπως λέει η μεγάλη μας ποιήτρια, Σαπφώ. Την γυναίκα όλων των ρόλων, κάθε ρόλο που της δίνει ο κόσμος και που διεκδικεί και η ίδια.  Στη γυναίκα που είναι φωνή και σιωπή, δημιουργός και θυσία, έμπνευση και καταφύγιο. Την μάνα, την Παναγία την Μήδεια

Ας μην είναι, λοιπόν, αυτή η βραδιά μόνο ένας φόρος τιμής.

Ας είναι ένα κάλεσμα συνέχειας.

Ένεπε μούσα

Καλό βράδυ!

——————————-ο———————————-

sinidisi.gr