Οι «πέτρες» των Ακαρνάνων μέσα από τον φακό ενός ξένου! Μολονότι ο Shirley Clifford Atchley ήταν γνωστός για τις περιπατητικές του αποστολές και τις περιηγήσεις κυνηγιού φυτών και βοτάνων, οι εικόνες του αγκαλιάζουν επίσης τοποθεσίες έξω από το κυρίαρχο ρεύμα των κλασικών μεμονωμένων εικόνων της Ελλάδας.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στη Δυτική Ελλάδα, όπου καταγράφηκαν κατα την επίσκεψη στα 1921 με την κάμερά του μέρη, όπως η Παραχελωίτιδα (Οινιάδες, Μητρόπολη και Στράτος) καθώς και οι οχυρώσεις που συναντάμε στο Ξηρόμερο, όπως η Αλυζία, ο Αστακός, η Μπαμπίνη, η Χρυσοβίτσα κ.α.
Διαπρεπείς ξένοι κυρίως περιηγητές- ερευνητές που επισκέφτηκαν τη χώρα μας τον 19ον αιώνα, είχαν εκδηλώσει μεγάλο ενδιαφέρον σε πολλά σημαντικά αρχαία μνημεία.
Μάλιστα, χωρίς να προκαλεί έκπληξη (διότι είχαν πλήρη γνώση της ελληνικής ιστορίας!) , το ενδιαφέρον αυτό εκδηλώθηκε στα εγκαταλελειμμένα (λόγω τουρκοκρατίας!) αρχαία οχυρά της Γης των Αιτωλών και Ακαρνάνων, τα οποία απαθανάτισαν με χαρτί και μολύβι καθώς και με τον ταπεινό φωτογραφικό τους φακό, δίδοντας έτσι την αρχέγονη «πνοή» και «ζωή» σε όλα αυτά που εμείς οι Νεοέλληνες σήμερα ονομάζουμε «πέτρες» και τα αφήνουμε μέσα στα δάση και στην αδιαφορία!
Δεν είναι άλλο τυχαίο το γεγονός ότι ενώ όλα αυτά βρίσκονται μία πνοή από κοντά μας έχουμε καταφέρει με τον ιδιαίτερο και επίδοξο και προκλητικό τρόπο να «είμαστε ξένοι στον ίδιο τόπο»!
Οι κοινές μας πολιτιστικές καταβολές έχουν ραγίσει κι εδώ και αρκετά χρόνια και δεν αποτελούν σημείο αναφοράς πια! Σπουδαία μνημεία, εμβληματικές πύλες και θέατρα είναι εντελώς άγνωστα ακόμη κι ως ονόματα σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των Ελλήνων!
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει αποκοπεί από την πραγματική έννοια του πολιτισμού κι έχουν φροντίσει να ξεκόψουν και τα παιδιά τους! Τόσο βαθιά ρήγματα, τόση αδιαφορία δεν έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία!
Κι όμως, όλα αυτά δεν γίνονταν από ξένους εραστές της ιστορίας και του πολιτισμού, οι οποίοι μάλιστα ζούσαν σε μιαν εποχή κατά την οποία δεν είχαν, όπως σήμερα , τα πάντα σχεδόν ψηφιοποιηθεί.
Σήμερα, κάθε τι που ήταν μοναδικό στο είδος του έχει πια περάσει σε μία μορφή που καλείται...ψηφιακή εικόνα, για την οποία μάλιστα υπερηφανεύεται και η χώρα μας ότι … πρωτοπορεί!
Δηλαδή, πρόκειται για μιαν εικόνα με την οποία, ως ανθρώπινη φύση, πλέον εξοικειωνόμαστε, γίνεται κτήμα μας, απαξιώνοντας έτσι την πραγματική εικόνα, που χαρίζει την ομορφιά με όλες τις εκφάνσεις της, που σού δίνει τη δυνατότητα να έρθεις σε επαφή είτε με τον άνθρωπο είτε με χώρους ούτως ώστε να τους μελετήσεις και να τους εξερευνήσεις.Αμ δε, κι αυτό!!!
Σε αυτή την τότε πραγματικότητα ήρθε σε επαφή και ο ShirleyAtchley, ο οποίος δεν ήταν λόγιος – κλασικιστής ή αρχαιολόγος, αλλά ένας ενδιαφερόμενος ερασιτέχνης. Ωστόσο, είχε μια μακρά και στενή σχέση με την Ελλάδα, μια χώρα που επέλεξε να εγκατασταθεί μόνιμα. Έφτασε για πρώτη φορά το 1887 από το Μπρίστολ σε ηλικία 17 ετών, λιγότερο από ένα χρόνο μετά την ίδρυση της Βρετανικής Σχολής (BSA) στην Αθήνα.
Κατά γενική ομολογία, ο Atchley γρήγορα γνώρισε άπταιστα τα ελληνικά, κατείχε διάφορες θέσεις εργασίας με έδρα την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων θέσεων στην Gresham Insurance Company και στην Ionian Bank.
Το 1909 κατείχε τη θέση του μεταφραστή και τελικά του Πρώτου Γραμματέα στη Βρετανική Αντιπροσωπεία (Πρεσβεία) στην Αθήνα. Πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια τον Ιούνιο του 1936 ενώ έκανε πεζοπορία στο όρος Κυλλήνη της Αρκαδίας.
Σύμφωνα με το ημερολόγιο του στους The Times (Δευτέρα, 22 Ιουνίου 1936), ο Atchley λέγεται ότι ήταν δεινός περιπατητής, ερασιτέχνης βοτανολόγος και φωτογράφος.
Μακράν, η πιο αξιοσημείωτη προσθήκη στις συλλογές κατά τη διάρκεια του έτους ήταν η δωρεά με περισσότερα από 1.000 τοπογραφικά αρνητικά από τον Shirley C. Atchley, από την Αθήνα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών τραβήχτηκαν στη Βόρεια Ελλάδα και την Πελοπόννησο και περιλαμβάνουν αρκετές ελάχιστα γνωστές τοποθεσίες.
Οι υπάρχουσες εικόνες, ωστόσο, αντιπροσωπεύουν τις γεωγραφικές περιοχές που κάλυψε ο Atchley. Είναι μια τεράστια περιοχή της Ελλάδας (και λίγες από την Αλβανία και την Ιταλία), αν και ορισμένες περιοχές απουσιάζουν εμφανώς ή καλύπτονται ελάχιστα.
Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες απεικονίζουν σκηνές στην Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα. Είναι φανερό από τις πολλές τοπογραφικές του εικόνες ότι τον ενδιέφεραν τα τοπία και συχνά έκανε παρατηρήσεις για τη βλάστηση. Από το 1930 έως το 1936 ήταν εγγεγραμμένος συλλέκτης φυτών για το KewGardens και έγραψε ένα βιβλίο, AtticWildflowers , αν και εκδόθηκε μεταθανάτια.
Ο RM Dawkins, πρώην διευθυντής της British School of Athens, έγραψε μια κριτική για το βιβλίο του Άτσλεϊ για τα αγριολούλουδα, επαινώντας τις γνώσεις του για την παράδοση των Βαλκανίων για τα φυτά και ευχόταν να είχε καταφέρει περισσότερα πριν από το θάνατό του.
Ο Ντόκινς παρατήρησε επίσης ότι ο Άτσλεϊ ήταν πολύ γνωστός για τις «περιπλανήσεις» του. Αν και η συλλογή περιέχει εικόνες από μερικά από τα γνωστά κλασικά μνημεία και τοποθεσίες, οι περισσότερες από τις εικόνες απεικονίζουν ορεινές περιοχές και απομακρυσμένα τοπία.
Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη για κάποιον που είναι γνωστός για τις περιπατητικές του αποστολές και τις περιηγήσεις κυνηγιού φυτών. Ωστόσο, οι εικόνες «αγκαλιάζουν επίσης αρκετές ελάχιστα γνωστές τοποθεσίες», όπως περιγράφεται στο παραπάνω απόσπασμα.
Τοποθεσίες έξω από το κυρίαρχο ρεύμα των κλασικών εικόνων που αποτελούσαν παράδειγμα της Ελλάδας της εποχής.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στη Δυτική Ελλάδα όπου καταγράφηκαν με την κάμερά του μέρη, όπως η Αλυζία, ο Αστακός, η Λιμναία, οι Οινάδες , η Χρυσοβίτσα, η Παλαιομάνινα, η Πάλαιρος, η Φυτεία, η Σκουρτού, ο Στράτος και άλλα.
Έτσι, αυτή η ευκαιρία για εξερεύνηση και μελέτη δεν στάθηκε μόνο στις ξακουστές αρχαίες πόλης ανά την επικράτεια της χώρας, η οποία περιλαμβάνει και σημαντικά μνημεία παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας, αλλ και σε εκείνα που ανήκουν στην Γη και των Ακαρνάνων και των Αιτωλών, τα οποία απαθανάτισε με τον ιδιαίτερο τρόπο.
Αυτών των πολεμοχαρών και σκληρών ανθρώπων, που επένδυσαν στο να κατασκευάσουν ισχυρά οχυρά, τα οποία κατά ένα μεγάλο ποσοστό και στις μέρες μας διατηρούνται σε άριστη κατάσταση έχοντας ωστόσο ένα μεγάλο μειονέκτημα.
Ότι όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της κάθε περιοχής να μην έχουν τη γνώση για το ποιοι τα έχτισαν και τα περπάτησαν και οι αρμόδιοι φορείς , λόγω κυρίως της μακαριότητας που κυριαρχεί στη δημόσια διοίκηση, να μην έχουν την ικανότητα και το μεράκι να τα αναδείξουν.
Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη / veloutsanews.gr / Πηγή φωτογραφιών: Βρετανική Σχολή Αθηνών
sinidisi.gr
