Ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Νίκος Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε στο Θέρμο Τριχωνίδας το 1920
Ο Νίκος Παπακωνσταντίνου υπήρξε ένας σπουδαίος θεατράνθρωπος, ηθοποιός, σκηνοθέτης, μεταφραστής, θεατρικός συγγραφέας, δάσκαλος θεάτρου, παιδαγωγός και θεμελιωτής θεάτρου.
Γεννήθηκε στο Θέρμο Τριχωνίδας το 1920. Σπούδασε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1945 ερμηνεύοντας το ρόλο του Μενέλαου στον “Ψυχοπατέρα” του Γρηγόριου Ξενόπουλου.
Το 1946 συνεργάστηκε με το θίασο του Νίκου Χατζίσκου – Μελίνας Μερκούρη, στο έργο του Όσκαρ Ουάιλντ “Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ”.
Το 1947 προσελήφθη στο Εθνικό Θέατρο, στο οποίο θα παραμείνει για 32 χρόνια, μέχρι την αποχώρησή του το 1979.
Εκεί θα ερμηνεύσει πληθώρα ρόλων, σε έργα κλασικού ρεπερτορίου, αρχαίου δράματος, νεότερης δραματουργίας και κωμωδίας.
Από τα δεκάδες έργα που έπαιξε σε αυτή την μακρά περίοδο αναφέρω ενδεικτικά : “Ριχάρδος ο Β’'” του Σαίξπηρ, “Τρεις κόσμοι” του Διονύσιου Ρώμα, “Νεφέλες” του Αριστοφάνη,”Ευαγγελισμός” της Κλωντέλ, “Ο Ανδροκλής και το λιοντάρι” του Σω, “Άμλετ” του Σαίξπηρ, “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” του Σαίξπηρ, “Νύχτα στην Μεσόγειο” του Άγγελου Τερζάκη, “Ιουλιανός ο παραβάτης” του Νίκου Καζαντζάκη, “Αγαμέμνων” του Αισχύλου, “Αλκιβιάδης” του Γιώργου Θεοτοκά, “Ηρακλής μαινόμενος”, του Ευριπίδη, “Βάκχες” του Ευριπίδη, “Η Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας” του Ντύρενματ, “Αντιγόνη” του Σοφοκλή, “Κροίσος” του Αλέξανδρου Μάτσα, “Ειρήνη” του Αριστοφάνη, “Τραχίνιες” του Σοφοκλή, “Οιδίπους τύραννος” του Σοφοκλή , “Φοίνισσες” του Ευριπίδη, “Δαιμονισμένοι” του Ντοστογιέφσκι, “Βυσσινόκηπος” του Τσέχωφ, “Κάμινο Ρεάλ” του Τενεσί Ουίλιαμς, “Δον Κιχώτης” του Θερβάντες, “Η Ζωή του Γαλιλαίου” του Μπρεχτ, “Ερωφίλη” του Χορτάτζη, “Ο Υπάλληλος” του Χουρμούζη, “Γενικός γραμματέας” του Ηλία Καπετανάκη, “Ο Καζανόβας στην Κέρκυρα” του Διονύσιου Ρώμα, “Όρνιθες” του Αριστοφάνη και πολλές ακόμη.
Μετά την αποχώρησή του το 1979 από το Εθνικό Θέατρο, συνεργάστηκε διαδοχικά, με τον Αλέξη Σολομό και το θέατρο Προσκήνιο στο έργο του Σαίξπηρ “Περικλής” (1979). Με τη Ζωή Λάσκαρη στο έργο του Γεωργίου Ρούσσου “Φρύνη” (1980). Με την Έλσα Βεργή στο “Επάγγελμα της κυρίας Γουόρεν” (1981). Με τον Κώστα Βουτσά στο έργο του Ασημάκη Γιαλαμά “Δώσε Θεοδόση, δώσε” (1982).
Ιδιαίτερα δεμένος με το Αγρίνιο, την πόλη που έζησε τα μαθητικά του χρόνια, το 1982 αναλαμβάνει Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Αγρινίου, όπου θα παρουσιάσει μαζί με την σύζυγό του Άννα Πολύτιμου το έργο του Ιακώβου Καμπανέλλη “Η Αυλή των Θαυμάτων”. Τελευταία θεατρική εμφάνισή του ήταν στο Δημοτικό Θέατρο Αγρινίου, με το έργο του Μενάνδρου “Δύσκολος”, το 1987.
Κατά τη διάρκεια της μακράς του διαδρομής στο Εθνικό Θέατρο, υπήρξε για χρόνια βοηθός σκηνοθέτη, δίπλα στο μεγάλο Δημήτρη Ροντήρη.
Από το 1963 υπήρξε καθηγητής της αγωγής του λόγου – ορθοφωνίας, στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στον Πειραϊκό Σύνδεσμο, σε διάφορες Σχολές θεάτρου, στο εργαστήρι δημοσιογραφίας, στο Θεατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, σχολές Λογοτεχνίας και Ψυχολογίας, στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες Μαράσλειο και Αρσάκειο.
Άφησε ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές το ιστορικό πλέον σύγγραμμά του, 477 σελίδων, «Αγωγή του Λόγου – Ορθοφωνία», θεσπίζοντας το πρώτο στην Ελλάδα Σύστημα Αγωγής του Λόγου (1979, β’ έκδοση 1982, γ’ έκδοση 1986, δ’ έκδοση 1989)).
Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε σε 17 κινηματογραφικές ταινίες, με πρώτη εμφάνιση στην ταινία “Χαρούμενο ξεκίνημα” το 1954. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι ταινίες : “Το νησί των γενναίων” (1957), “Θρίαμβος” (1962), “Έξοδος του Μεσολογγίου” (1979), “Ο φαλακρός μαθητής” (1979), “Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο” (1980), “Αντίστροφη μέτρηση” (1984), “Η σκιάχτρα” (1985), “Τεριρέμ” (1987), “Στην σκιά του φόβου” (1988), “Το τελευταίο στοίχημα” (1989), “Μοίρα” (1990) και “Φανουρόπιτα” το 1991 που ήταν και η τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση.
Επίσης εμφανίστηκε και στις αμερικανικές παραγωγές “The 300 Spartan’s” (1962) και “The naked brigade” (1965). Την εποχή της βιντεοταινίας είχε εμφανιστεί και σε τέσσερις βιντεοταινίες : “Ο τσιγγάνος” (1984), “Οικογένεια παντρευόμαστε” (1986), “Χτυποκάρδια και πενιές” (1989) και “Ο Χαρτοπαίχτης” (1990).
Πλούσια υπήρξε και η τηλεοπτική του προσφορά, αφού εμφανίστηκε σε πλήθος τηλεοπτικών σειρών, με πρώτη εμφάνιση του 1972 στη σειρά “Το σπίτι των ξένων” , στη συνέχεια ακολούθησαν μεταξύ άλλων οι σειρές : “Οι Δίκαιοι” (1974), “Εν Αθήναις…” (1976), “Το ταξίδι” (1976), “Αφροδίτη” (1977), “Πορφύρα και αίμα” (1977), “Η ετυμηγορία” (1978), “Μυστικοί Αρραβώνες” (1979), “Τα ξύλινα σπαθιά” (1983), “Μικρές αγγελίες” (1985), “Χαίρε Τάσο Καρατάσο” (1985), “Κεφαλλονίτικες ιστορίες” (1986), “Ελισάβετ Μαρτινέγκου” (1987), “Η Σκιάχτρα” (1987), “Καφενείο Εμιγκρέ” (1987), “Πόντιος Πιλάτος” (1987), “Ο Αργοναύτης” (1988), “Ο Λούσιας” (1989), “Το Μυστικό του Άρη Μπονσαλέντη” (1990), και “Μία γυναίκα από το παρελθόν” το 1992 που έμελλε να είναι και η τελευταία του τηλεοπτική εμφάνιση.
Υπήρξε δεινός μεταφραστής. Μετέφρασε στα ελληνικά τα έργα : “Η Μπαλάντα της φυλακής του Ρήντινγκ” του Όσκαρ Ουάιλντ (1958, β’ έκδοση 1980), “Ευγένιος Ονέγκιν” του Πούσκιν (1962, β’ ΄έκδοση 1983), καθώς και το “Άσμα Άσμάτων” του Σολομώντα (1970). Έγραψε τρεις ποιητικές συλλογές : “Ποιος μπορεί” (1979) , “Διάττοντες” (1986) και “Αετειάδα” (1989), έγραψε τα θεατρικά έργα : “Μαγεμένο κρασί” (1980), και “Ο Ηρακλής και το λιοντάρι” και την θεατρική τριλογία “Πατροκοσμάς – Χατζηγομάρας – Λιτανεία” (1980), μία ιστορική μονογραφία “Αθανάσιος Διάκος”, (1968).
Επίσης έλαβε μέρος, σε πλήθος θεατρικών έργων για το ραδιόφωνο καθώς και σε αρκετές θεατρικές παραστάσεις για την εκπομπή “Το θέατρο της Δευτέρας”.
Υπήρξε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών από το 1946, με το οποίο ανέπτυξε πλούσια συνδικαλιστική δράση. Ήταν επίσης μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών καθώς και αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Χριστιανικού Θεάτρου. Πολιτικά ήταν στρατευμένος στις γραμμές της ΕΔΑ.
Σύντροφος της ζωής του υπήρξε η ηθοποιός και σκηνοθέτης Άννα Πολυτίμου. Μαζί της απέκτησε έναν γιο, το νεότερο ηθοποιό, σκηνοθέτη και λογοτέχνη Δημήτρη Παπακωνσταντίνου.
Το Κύκνειο Άσμα του, το Έργο της Ζωής του ήταν η ίδρυση του Θεάτρου Σέττας (στο ομώνυμο χωριό της Εύβοιας), που έκτισε με προσωπική χειρωνακτική εργασία ύστερα από υπεράνθρωπες προσπάθειες 11 ετών και καταβάλλοντας προσωπικά κεφάλαια. Ένα θέατρο που αποτελεί μικρογραφία του θεάτρου της Επιδαύρου και το εγκαινίασε ο ίδιος στις 15 Οκτωβρίου 1989, οπότε ανέβηκε και η τελευταία παράσταση που σκηνοθέτησε ο Νίκος Παπακωνσταντίνου, με τίτλο «ο Ηρακλής και το Λιοντάρι».
Για το θέατρό του έγραψε ο ίδιος: « Μια αχτίδα φωτεινή άστραψε ξαφνικά γύρω, εμπρός και πάνω, θεέ μου, κ’ όλα γινήκαν φως. Ένα φως, που κυμάτιζε με μια γοργότητα και δύναμη παράξενη κι ανεξήγητη, κι όλο μεγάλωνε, μεγάλωνε, και θάμπωσε τα πάντα. Έκλεισα τα μάτια μου, ένιωσα μηδαμινός, ελάχιστος…Γονάτισα, το κεφάλι μου άγγιξε της γης το χώμα. Έμεινα εκεί, ακίνητος ώρα πολύ… Το μυαλό μου έκαιγε πυρακτωμένο! Η καρδιά μου χτύπαγε ασταμάτητα και βροντερά. Τα χείλη μου αναδεύτηκαν… Βοήθα με θεέ μου, να μπορέσω να υλοποιήσω το όνειρο που φύτεψες στο νου και στην ψυχή μου. Το βλέπω, είναι ανώτερο απ’ τις μικρές δυνάμεις μου! Αλλά, συ, Κύριε, που με τον λόγο σου και μόνο έχτισες το Σύμπαν απ’ το Τίποτα, Εσύ, που μ’ έπλασες κατ’ εικόνα και ομοίωσή Σου, βοήθησε να’ μαι φίλεργος και άοκνος και ακαταπόνητος, όπως Εσύ και να’χω – σε πείσμα του χρόνου- την ηλικία της νιότης, της αιώνιας νιότης και με την ανάλογη δύναμη, που, Εσύ μονάχα χορηγείς στους Πιστεύοντάς Σε, ώστε να μπορέσω, αν χρειαστεί, να μετακινήσω τους βράχους τούτους με τα χέρια μου κι απ’ τα κομμάτια τους να φτιάξω με το μόχθο μου, τον Πέτρινο αγρό του Λόγου, που να προβάλλει, όταν Εσύ το επιτρέψεις, έτσι ωραίος και φωτεινός, όπως η λαμπράδα η αστραφτερή, το υπερούσιο φως, που Σε καλύπτει, Κύριε, για να τιμά το έργο τούτο του ταπεινού κι ελάχιστου δούλου Σου, Εσένα, τον εμπνευστή και Δημιουργό των Πάντων…»
Έφυγε από τη ζωή στις 22 Σεπτεμβρίου 1993, ύστερα από πολύμηνη ασθένεια, σε ηλικία 73 ετών.
