Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρακλής», ιδρύθηκε την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου του 1896 και η ιδρυτική του συνέλευση πραγματοποιήθηκε στο «Δημοτικό κατάστημα του Εκπαιδευτηρίου Θηλέων», όπως αναφέρει σε πρωτοσέλιδο άρθρο του ο «Νεολόγος» των Πατρών, με τη συμμετοχή διακοσίων (200) περίπου Αγρινιωτών από όλες τις κοινωνικές τάξεις της πόλης.
Δήμαρχος την εποχή εκείνη ήταν ο Ευστάθιος (Στάθης ή Σταθάκης) Στάικος, ο οποίος πρωτοστάτησε στην ίδρυση του σωματείου επηρεασμένος και ο ίδιος από το παραλήρημα ενθουσιασμού που καλλιεργούνταν στην ελληνική κοινωνία στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επανασύστασης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς.
Μέλη του πρώτου διοικητικού συμβουλίου του Συλλόγου ήταν ο Ιωάννης Θεοφανίδης (πρόεδρος), ο Μιχάλης Κούκας (αντιπρόεδρος), ο Νίκος Πολυχρονόπουλος (ταμίας), ο Κώστας Αλεξίου (γραμματέας του συλλόγου), ο Βασίλης Παπαγιάννης (γραμματέας του διοικητικού συμβουλίου), ο Κώστας Κιτσόπουλος (έφορος μουσικής), ο Δημήτρης Καββαδίας (έφορος γυμναστικής), ο Νίκος Αργυράκης (Λοχαγός), ο Λ. Παπαφώτης (έμπορος) και τέλος ο Θεόδωρος Καρακίτσος και ο Δημήτρης Σταυριανός, μέλη.
Στις 22 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς (1896) συνεδρίασε το διοικητικό συμβούλιο του συλλόγου, για να συζητήσει την αίτηση να αναλάβει τη φιλαρμονική ο μουσικοδιδάσκαλος Ζαφειρόπουλος, αλλά η αίτηση απορρίφθηκε, γιατί σύμφωνα με πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν, η προηγούμενη εμπειρία του στη φιλαρμονική του Μεσολογγίου κρίθηκε ως αποτυχημένη. Έτσι, μετά από πρόταση του Δημήτρη Καββαδία ως μουσικοδιδάσκαλος ανέλαβε ο Φραγκίσκος Σάυλερ.[2]
Από τον πρώτο κιόλας χρόνο της λειτουργίας, ο τοπικός επαρχιακός τύπος, κυρίως η εβδομαδιαία εφημερίδα του Αγρινίου «Τριχωνίς» και η ημερήσια εφημερίδα των Πατρών «Νεολόγος», αναφέρονται με διθυραμβικά άρθρα στη συγκρότηση και λειτουργία της.
Με την πάροδο όμως του χρόνου, η φιλαρμονική αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης, τα οποία την οδήγησαν, δεκαπέντε χρόνια μετά την ίδρυσή της, στο σημείο να κινδυνεύει ακόμα και η ύπαρξή της, γεγονός που ο Βασίλης Μπέλλος επεσήμανε κατά την εισήγησή του στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της 7ης Απριλίου του 1911.
Η τοπική κοινωνία, είπε μεταξύ άλλων, αισθάνεται την «απόλυτον ανάγκην διά την ανασύστασιν της φιλαρμονικής και επειδή παρ’ όλας τας ενεργείας τόσον αυτού, όσων και των φιλόμουσων συμπολιτών μας, εδραιώθη η πεποίθησης, ότι δεν δύναται η φιλαρμονική να ορθοποδήση άνευ της συνδρομής και εκ μέρους του Δήμου, ως και κατά τα παρελθόντα έτη εγένετο, παρεκάλεσε το Συμβούλιον, όπως εγκρίνη πίστωσιν δραχμών 1.800 εις βάρος του αποθεματικού κεφαλαίου του εφετινού προϋπολογισμού του Σταϊκέικου κληροδοτήματος δια συνδρομήν προς τον μουσικόν σύλλογον».[3]
Το αίτημα του Μπέλλου έγινε ομόφωνα αποδεκτό από τους δημοτικούς συμβούλους εκείνης της συνεδρίασης και υπογράφτηκε η 33/1911 «πράξη» του:
Αρ. Πράξεως 33:
«Το Δημοτικόν Συμβούλιον Αγρινίου συγκείμενον υπό του προεδρεύοντος Αθ. Βαρνάββα και των κάτωθι προσυπογεγραμμένων μελών του (ει και κληθέντος μη προσελθόντος του Προέδρου) συνεδριάσαν εν τω Δημοτικώ καταστήματι εις τρίτην συνεδρίασιν κατά τον ΓΨΓ νόμον διά του παρόντος αριθμού μελών σήμερον την 7ην Απριλίου 1911 παρόντος και του Δημάρχου Βασ. Μ. Μπέλλου.
Κατά την συνεδρίασιν ταύτην ο κ. Δήμαρχος διά τους εν τοις σχετι-κοίς πρακτικοίς εκτεθέντας λόγους εζήτησεν την έγκρισιν πιστώσεως δρχ 1.800 εις βάρος του αποθεματικού κεφαλαίου του εφετεινού προϋπολογισμού του Σταϊκέικου κληροδοτήματος διά συνδρομήν προς τον Μουσικόν Σύλλογον και προς τον σκοπόν τούτον εζήτησε την συμπλήρωσιν του υπάρχοντος αποθεματικού κεφαλαίου διά της αναγραφής εσόδου εκ καθυστερουμένων παρωχ. χρήσεων εκ δραχμών 1.000, αφού εισπράχθησαν κατά την τρέχουσαν χρήσιν εισπράχθησαν πλέον του αναγεγραμμένου εσόδου δραχμαί 1.000.-
Το Δημοτικόν Συμβούλιον αναγνωρίζον ως ορθά τα υπό του κ. δημάρχου εκτεθέντα
α π ο φ α ί ν ε τ α ι
Αναγράφει εν τω εφετεινώ προυπολογισμώ του Σταϊκέικου κληροδοτήματος έσοδον εκ καθυστερουμένων παρωχ. χρήσεων εκ δραχμών 1.000, αυξάνει δε το υπάρχον αποθεματικόν κεφάλαιον κατά δρχ. 1.000 ήτοι εις δραχμάς 1.861, 64/00 και ψηφίζει πίστωσιν χιλίων οκτακοσίων εις βάρος του αποθεματικού κεφαλαίου του εφετεινού προϋπολογισμού του Σταϊκέικου κληροδοτήματος, διά συνδρομήν προς τον Μουσικόν Σύλλογον
Ο προεδρεύων: Α. Βαρνάββας
Τα μέλη: Κ. Ψύχας, Μ. Κασάρας, Χ. Σουμέλης.»
Έχει ενδιαφέρον εδώ να παρατηρήσουμε ότι, αυτοί οι «φιλόμουσοι συμπολίτες μας», στους οποίους αναφέρεται ο Μπέλλος αποτέλεσαν τον πυρήνα του μετέπειτα «Μουσικού Συλλόγου Αγρινίου Ορφεύς».
Στο επίσημο site της ιστοσελίδας του Δήμου Αγρινίου αναφέρεται: «Η ίδρυση και η ιστορία του συλλόγου ΟΡΦΕΥΣ είναι στενά συνδεδεμένη με τη φιλαρμονική του Αγρινίου. Αν η έναρξη της λειτουργίας της φιλαρμονικής τοποθετείται στα τέλη του 19ουαιώνα (1890 ίσως), τότε πρέπει να τοποθετηθεί και η ίδρυση του μουσικού συλλόγου ΟΡΦΕΥΣ.
Όχι απαραίτητα ως αναγνωρισμένου και νομίμως συσταθέντος σωματείου, αλλά ως άτυπης οργάνωσης προσώπων με σκοπό τη λειτουργία της φιλαρμονικής, την παροχή μουσικής παιδείας και τις μουσικές – καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αφού ο πρώτος νόμος περί σωματείων (ν. 281 της 21/25 Ιουνίου 1914) είναι μεταγενέστερος της ύπαρξης του συλλόγου και της λειτουργίας της φιλαρμονικής
Έτσι ο σύλλογος Αγρινίου ΟΡΦΕΥΣ δικαιολογημένα θεωρείται ως ο αρχαιότερος σύλλογος του Αγρινίου.
Το 1949 φέρεται να αναγνωρίστηκε ως σωματείο πλέον, από το Πρωτοδικείο Αγρινίου, ο σύλλογος με την επωνυμία “Μουσικός Σύλλογος Αγρινίου ΟΡΦΕΥΣ”.
Δεν είναι όμως απολύτως βέβαιο, γιατί τυχόν προηγούμενη αναγνώρισή του, πριν από το 1935 δεν μπορεί να αποδειχθεί ελλείψει σχετικών αρχείων τόσο στον ίδιο το σύλλογο όσο και στο Πρωτοδικείο Μεσολογγίου (όπου πριν από το 1935 υπαγόταν το Αγρίνιο), λόγω καταστροφής των αρχείων του».
