Του Κώστα Κατίκου
Μεγάλο είναι το χάσμα στις νέες συντάξεις του ιδιωτικού και του Δημοσίου τομέα με τους ασφαλισμένους που προέρχονται από τα ταμεία του ιδιωτικού τομέα, κυρίως από το ΙΚΑ, και τον ΟΑΕΕ, να παίρνουν ως και 30% χαμηλότερη σύνταξη έναντι των συνταξιοδοτούμενων από το Δημόσιο.
Η εικόνα μέσα από το σύστημα "Ήλιος" με τις νέες συντάξεις που πληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο είναι αποκαλυπτική:
*Η μέση σύνταξη γήρατος για τις νέες απονομές του ΕΦΚΑ (με ταμεία πλην Δημοσίου) διαμορφώνεται στα 858 ευρώ.
*Η μέση σύνταξη γήρατος για τις νέες απονομές του Δημοσίου διαμορφώνεται στα 1.247 ευρώ.
Από τη σύγκριση των δυο ποσών προκύπτει ότι οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται από ταμεία του ιδιωτικού τομέα, βγαίνουν με συντάξεις κατά 30% χαμηλότερες έναντι των συνταξιοδοτούμενων από το Δημόσιο.
Η σύγκριση γίνεται δυσμενέστερη αν μπουν στην εξίσωση οι νέες συντάξεις για τους ασφαλισμένους από το ταμείο της Τράπεζας της Ελλάδος (σ.σ.: το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο οργανικό κομμάτι της Τ.τ.Ε και δεν υπάγεται στον ΕΦΚΑ), καθώς το μέσο ποσό των νέων απονομών ανέρχεται στις 3.000 ευρώ και είναι 3,5 φορές υψηλότερο από τον ΕΦΚΑ και σχεδόν 2,5 φορές πιο πάνω από τις νέες συντάξεις του Δημοσίου.
Οι 4 λόγοι των ανισοτήτων
Τέσσερις είναι οι λόγοι που δίνουν απάντηση στο εύλογο ερώτημα για το που οφείλονται αυτές οι διαφορές στις νέες συντάξεις παρότι έχουν θεσπιστεί ενιαίοι κανόνες ως προς τον τρόπο υπολογισμού των ποσών μετά το νόμο "Κατρούγκαλου" (ν.4387/2016):
*Ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με τις συντάξιμες αποδοχές –τον μισθό για μισθωτούς, και τις εισφορές για τους επαγγελματίες- που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης. Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν κατά κανόνα υψηλότυερο μκέσο όρο αποδοχών στη διάρκεια του εργασιακού τους βίου από τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, ενώ οι υπάλληλοι της Τράπεζας της Ελλάδος βρίσκονται λόγω θέσης και οργανισμού σε ακόμη καλύτερη θέση.
*Ο δεύτερος λόγος που αφορά κυρίως τους ελεύθερους επαγγελματίες που αφήνουν απλήρωτες εισφορές στα ταμεία και αν δεν τις ρυθμίσουν χάνεται και το δικαίωμα συνταξιοδότησης, ενώ αν τις ρυθμίσουν θα πρέπει να περιμένουν ως και 5 χρόνια με μικρή σύνταξη μέχρι να σβήσουν τις οφειλές τους. Ο νόμος προβλέπει ότι οι οφειλές ως 20.000 ευρώ παρακρατούνται σε 60 μηνιαίες δόσεις από τη σύνταξη, ενώ για χρέη ως 30.000 ευρώ παρακρατείται το 60% της σύνταξης μέχρι το χρέος να πέσει στις 20.000 ευρώ και στη συνέχεια γίνεται παρακράτηση της υπόλοιπης οφειλής σε 60 δόσεις.
*Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με την επαγγελματική σταθερότητα που είναι υψηλή στο Δημόσιο λόγω της μονιμότητας με αποτέλεσμα να επιτρέπει σε πολλούς ασφαλισμένους να παρατείνουν την παραμονή τους στην εργασία μέχρι και το καταληκτικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης που είναι το 67ο έτος και έτι να κατοχυρώνουν υψηλότερη σύνταξη με περισσότερα έτη ασφάλισης έναντι των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.
*Ο τέταρτος λόγος είναι ο κίνδυνος της ανεργίας, ή της διακοπής δραστηριότητας που αποτελούν και παράγοντες διακοπής της ασφαλιστικής πορείας των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα με αποτέλεσμα να πέφτει ο μέσος όρος των συντάξιμων αποδοχών, λόγω έλλειψης εισοδήματος ή χαμηλού εισοδήματος να χάνεται χρόνος ασφάλισης που είναι δύσκολο να αναπληρωθεί στη συνέχεια (εκτός αν εξαγοραστεί) και στο τέλος να βγαίνει μικρότερη και η σύνταξη.
