Οι επιστήμονες μέλη της 4Ε (Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας) συνεχίζουν να προσφέρουν πολύ σημαντικό έργο στον τομέα της ελαιοκομίας.
Μετά την (προ)χθεσινή επιβεβαίωση από το ισπανικό υπουργείο Γεωργίας των προβλέψεων που είχε επεξεργαστεί η κα Δήμητρα Αλιέως από τις 28/5/2024 για την ισπανική και την παγκόσμια παραγωγή της νέας εσοδείας 2024/25 και την καθοριστική συμμετοχή της χημικού κας Έφης Χριστοπούλου στην επίλυση του θέματος των στερολών (βλ.σχετικά: Η 4Ε συγχαίρει την Έφη Χριστοπούλου), τώρα έρχεται να αναγνωριστεί και η πρόταση που η 4Ε είχε υποβάλει στην Κομισιόν πριν 7 μήνες, στις 27/2/2024.
Οι βασικές θέσεις της 4Ε αλλά και το ρεπορτάζ του olivenews.gr που είχε προηγηθεί και συμπλέουν με την πρόσφατη δημόσια τοποθέτηση της Προϊσταμένης του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΑΑΔΕ) Δρος Διονυσίας Στεφανίτση είναι οι παρακάτω:
«… πρέπει να διερευνηθούν και να διευκρινιστούν οι υπάρχουσες ενδείξεις, εάν τα ελαιόδεντρα παράγουν ενώσεις που μπορούν να μετρηθούν ως «φαινομενικά MOAH». Ειδικά αν ο πυρήνας (the kernel) του καρπού της ελιάς έχει εγγενώς τέτοιες ενώσεις, χωρίς καμία ανθρώπινη επεξεργασία από καμία κακή πρακτική. Επομένως, ο νομοθέτης δεν μπορεί να επιβάλλει καταστροφικούς περιορισμούς στην οικονομία ενός κλάδου ζωτικής σημασίας για τις μεσογειακές χώρες της Ευρώπης και να στερεί από τον καταναλωτή ένα τρόφιμο πολύτιμο για την υγεία, χωρίς να είναι βέβαιο ότι υπάρχουν πράγματι τοξικές ουσίες (C3-C7) στα δείγματα που αναλύθηκαν, κάτι που τελικά αντίκειται στην αρχή της Αναλογικότητας (…)
Προτείνουμε να οριστεί ένα χαμηλό μέγιστο όριο, για παράδειγμα, 2 mg για το ελαιόλαδο, και ένα υψηλό μέγιστο όριο, για παράδειγμα, 10 mg για το πυρηνέλαιο, το οποίο δικαιολογείται επειδή εμφανίζεται εμπλουτισμός των μετρούμενων ως MOAH κατά τη διάρκεια τη διαδικασία παραγωγής. Επιπλέον, η τοξικότητα αυτών των φαινομενικών MOAH φαίνεται να είναι άγνωστη, καθώς, σύμφωνα με πρόσφατη βιβλιογραφία (R. B. Gomez-Coca, et al., 2023), οι εν λόγω ουσίες (αρωματικά C3-C7 σύμφωνα με την EFSA (2023)) φαίνεται να απουσιάζουν στο κλάσμα MOAH».
Άρα, η ουσία της θέσης της 4Ε συμπυκνώνεται σε δύο σημεία:
α) Αμφισβητείται επιστημονικά η μέθοδος ποιοτικού και ποσοτικού προσδιορισμού των τοξικών ΜΟΑΗ (γιατί υπάρχουν και άκακοι, μη τοξικοί ΜΟΑΗ),
β) Διαπραγματευόμαστε τα όρια, κυρίως του πυρηνελαίου, γιατί μέσω αυτών κινδυνεύουν όλοι οι προηγούμενοι “κρίκοι” της αγροδιατροφικής αλυσίδας αξίας, με το βάρος να πέφτει κυρίως στα ελαιοτριβεία.
Από τις παραπάνω θετικές και αισιόδοξες εξελίξεις προκύπτουν δύο πρακτικές συνέπειες:
1 ) Απομακρύνεται χρονικά αλλά και επί του περιεχομένου ο κίνδυνος των ΜΟΑΗ,
2) Καταρρίπτονται οι μεθοδεύσεις δυσφήμισης του ελληνικού ελαιολάδου ότι, δήθεν, το 40% είναι μη βρώσιμα λόγω καρκινογόνων ορυκτελαίων και θα οδηγούνται για βιοντίζελ με τιμή παραγωγού τα 0,80 €/κιλό.
3) Παραμένει πάντοτε επίκαιρο το γενικότερο ζήτημα των σωστών καλλιεργητικών και βιομηχανικών πρακτικών για την αποφυγή επιμολύνσεων των ελαιολάδων και των πυρηνελαίων, χωρίς όμως να επιρρίπτονται αποκλειστικά στους ελαιοκαλλιεργητές οι ευθύνες για την παραγωγή των τοξικών ΜΟΑΗ.
Το Δ.Σ. συγχαίρει τα μέλη της 4Ε κ.κ. Κωνσταντίνο Δημόπουλο, ομότιμο καθηγητή Βιοχημείας και Χημείας Τροφίμων του ΕΚΠΑ για την ουσιαστική επεξεργασία και διατύπωση των παραπάνω επιστημονικών θέσεων, καθώς και Βασίλη Ζαμπούνη, γεωργο-οικονομολόγο και εκδότη (Ελιά & Ελαιόλαδο, olivenews.gr) για την συνεισφορά τους σε ό,τι αφορά το πλαίσιο και τις πιθανές εξελίξεις της διαπραγμάτευσης με την Κομισιόν. Ελήφθησαν επίσης υπόψη οι θέσεις του ομότιμου καθηγητή ΓΠΑ, κ. Σταύρου Βέμμου, όπως και της κ. Έφης Χριστοπούλου σχετικά με τις επιμολύνσεις λόγω εσφαλμένων καλλιεργητικών και βιομηχανικών πρακτικών.
Με την ευκαιρία αυτή διαπιστώνουμε πως και για τα τρία κορυφαίας σπουδαιότητας παραπάνω θέματα οι θέσεις που διατύπωσε η 4Ε τεκμηριώνονται ως εθνικές θέσεις αναδεικνύοντας το επίκαιρο αίτημα της σύστασης του Εθνικού Συμβουλίου Ελαιοκομίας με την θεσμική συμμετοχή και των αξιόπιστων επιστημονικών φορέων.
Το Δ.Σ. της Επιστημονικής Εταιρείας Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε).
Ποια είναι η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε)
Η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε) ιδρύθηκε το 2018 από τους συγγραφείς της «Εγκυκλοπαίδειας Ελαιοκομίας: Το ελαιόλαδο». Αποτελεί μια διεπιστημονική ομάδα με 70 επιστήμονες από διάφορα πεδία, όπως γεωπονία, χημεία, διατροφολογία, οικονομία, λαογραφία, με κοινό στόχο την προστασία, ανάπτυξη και προώθηση της ελαιοκομίας. Η 4Ε διοργανώνει συνέδρια και ημερίδες, όπως το διεθνές συνέδριο του 2023 για τη δακοπροστασία και την ημερίδα για τον ρόλο της γυναίκας στην ελαιοκομία. Επιδιώκει τη διαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής για το ελαιόλαδο και τις επιτραπέζιες ελιές, ενώ παραμένει ουδέτερη σε πολιτικά και θρησκευτικά ζητήματα.
