80 χρόνια κλείνουν φέτος από την 14 Σεπτεμβρίου 1944, όπου οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ μπαίνουν στο Αγρίνιο και αφοπλίζουν το δοσίλογο τάγμα Ασφάλειας που «άφησαν στο πόδι τους» οι Γερμανοί συλλαμβάνοντας όσους υπηρετούσαν σ’ αυτό προκειμένου να δικαστούν για τα εγκλήματά τους. Ανάμεσα στους συλληφθέντες και ο «αρχιεκτελεστής του Αγρινίου», Γιώργος Τολιόπουλος. Παρά τις όποιες εξαγγελίες όμως εκείνων των ημερών τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη. Μετά από μία δίκη παρωδία τα περισσότερα από τα μέλη του αποστρατεύτηκαν και κάποιοι από τους αξιωματικούς του παρασημοφορήθηκαν για τα κατορθώματά τους τα επόμενα χρόνια της «λευκής τρομοκρατίας» και του εμφυλίου πολέμου.
Την ίδια μέρα το απόγευμα, αφού πρώτα απελευθερώθηκαν όλοι οι κρατούμενοι από τις φυλακές της Αγίας Τριάδας εκλέχτηκε δια βοής σε μεγάλη συγκέντρωση στην πλατεία Μπέλλου το πρώτο μετακατοχικό προσωρινό δημοτικό συμβούλιο του Αγρινίου για να φροντίσει άμεσα τα επείγοντα ζητήματα του απελευθερωμένου δήμου και να οργανώσει τις πρώτες ελεύθερες δημοτικές εκλογές στο πλαίσιο του «Κώδικα Αυτοδιοίκησης και Λαϊκής Δικαιοσύνης για την Στερεά Ελλάδα».
Δυο μέρες αργότερα, η επιτροπή αυτή, συνεδρίασε στο Δημαρχείο Αγρινίου και εξέλεξε ως πρόεδρο και Δήμαρχο Αγρινίου το «σύντροφο Θανάση Κακογιάννη» καταγράφοντας με αυτή της την πράξη την πρώτη απόφαση του «Λαϊκού Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου» στην ιστορία της πόλης και του Δήμου.
Οι εκλογές της 29ης Οκτώβρη εκείνης της χρονιάς επικύρωσαν και εκλογικά αυτές τις επιλογές και στις 6 Νοεμβρίου συγκροτείται σε σώμα το πρώτο εκλεγμένο Λαϊκό Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου το οποίο αποτελούνταν από τους: Γιώργο Καραπαπά (πρώτος πλειοψηφών), Θανάση Κακογιάννη, Τάσο Πετρίδη, Αριστείδη Παρθένη, Χρ. Καπελάκη, Χρ. Μπανια, Β Κουτσοδήμο, Ελευθέριο Πολύζο, Βασιλική Σβόλη, Τασία Χαβέλα, Μαστρογιάννη, Ανδρέα Μπάβαρη, Φώτη Καρασούλο, Γεώργιο Γιανούτσο, Κώστα Κιρκιλέση, Πάνο Σκιαδά, Γιάννη Τζωρτζόπουλο και Γιώργος Σερέτη.
Αρχίζει με ακόμα πιο γοργούς ρυθμούς η ανασυγκρότηση και η λειτουργία του Δήμου μέσα στο πλαίσιο του παραπάνω κώδικα, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι μια διαφορετική αντίληψη λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι εφικτή και λειτουργική στον αντίποδα της λειτουργίας που επικρατούσε μέχρι τότε και εξαιρετικά πιο μακριά από τη σημερινή Καλλικρατική τους δομή.
Η τραγική ήττα του ΕΑΜικού κινήματος σήμανε δυστυχώς και το τέλος μιας άλλης αντίληψης για την τοπική αυτοδιοίκηση από αυτή που είναι σήμερα παγιωμένη στη συνείδηση των περισσοτέρων.
Τον Μάρτιο του 1945 οι Άγγλοι με τα όπλα τους παρατεταμένα μπαίνουν στο δημαρχείο της πόλης και διώχνουν από το γραφείο του τον εκλεγμένο δήμαρχο Κακογιάννη. Στη θέση του τοποθετούν δικό τους δήμαρχο και διορίζουν ένα δημοτικό συμβούλιο η πρώτη απόφαση του οποίου ήταν να κηρύξει επίτιμο δημότη Αγρινίου τον Τσώρτσιλ. Αυτό από μόνο του είναι αρκετά δηλωτικό για τον τρόπο οργάνωσης του μεταπολεμικού κράτους. Δείχνει την αφετηρία μια διαδρομής η οποία μας οδήγησε ως εδώ, χάρις στο απίθανο αυτό πολιτικό προσωπικό και την ελίτ του τόπου αυτού που ως βασική της προτεραιότητα ήταν η αδιάκοπη και χωρίς εμπόδια αναπαραγωγή της εξουσίας της με όποιο κόστος επέφερε στον τόπο και στους ανθρώπους του.
Δυστυχώς αυτή την περίοδο της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης ο Δήμος Αγρινίου ακόμα δεν την έχει τιμήσει, ως οφείλει. Μετά από αίτημα μας το όνομα του Θανάση Κακογιάννη δόθηκε σε έναν κάθετο δρόμο της οδού Καρπενησίου, αλλά εκκρεμεί ακόμα το αίτημα μας για λήψη απόφασης από το δημοτικό συμβούλιο, έτσι ώστε να φιλοτεχνηθεί το πορτραίτο του και να αναρτηθεί μαζί με τα πορτραίτα των άλλων εκλεγμένων δημάρχων στην αίθουσα του Δημοτικού συμβουλίου.
Το ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ όλα τα προηγούμενα χρόνια έχει αποδείξει εμπράκτως ότι σέβεται και τιμά αυτή τη μέρα. Η παρουσία του αείμνηστου Μανώλη Γλέζου το 2017 έπειτα από την πρόσκληση μας ήταν η πιο εμβληματική εκδήλωση τιμής και μνήμης αυτής της μέρας. Άλλες χρονιές πραγματοποιήθηκαν θεματικές εκθέσεις των αντιφασιστικών σκίτσων του γνωστού σκιτσογράφου ΣΤΑΘΗ, έκθεση σπάνιου φωτογραφικού υλικού της εποχής, παρουσίαση των πρακτικών του πρώτου ελεύθερου δημοτικού συμβουλίου στον αύλειο χώρο του κτιρίου της τράπεζας Ελλάδος που αξιοποιήθηκε για πρώτη φορά για τέτοιου είδους εκδηλώσεις, προβολή ντοκιμαντέρ για τα χρόνια της κατοχής, συζήτηση με το Δημήτρη Παπαχρήστο και τον Αριστομένη Συγγελάκη για το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, θεατρική παράσταση ο «Άρης» κ.α.
*Στη φωτογραφία ο Θανάσης Κακογιάννης πρώτος δήμαρχος της πόλης μετά την απελευθέρωση της. Ορίστηκε και έπειτα εκλέχθηκε Δήμαρχος όπου και υπηρέτησε έως τις 31-3-1945.
