Τις οροφές αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών μέχρι και 2027, για την Ελλάδα και τις υπόλοιπές χώρες της ΕΕ, δημοσιεύει σήμερα η Κομισιόν ξεκινώντας στην ουσία τη διαπραγμάτευση για τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά πλάνα, βάζοντας παράλληλα τα όρια της οικονομικής πολιτικής.
Του Τάσου Δασόπουλου
Το "πράσινο φως" για τη διαπραγμάτευση των τετραετών δημοσιονομικών πλάνων που επιβάλλουν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ΕΕ, ανάβει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θέτοντας τα όρια με βάση τα οποία θα κρίνονται όλοι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Συγκεκριμένα, δημοσιεύσει το ανώτερο ύψος αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών για το 2025 που θα είναι η βάση της διαπραγμάτευσης για τους στόχους της επόμενης τετραετίας. Οι πληροφορίες θέλουν τον νέο στόχο για αύξηση των δαπανών να φτάνει στο 3% από 2,6% που είναι το 2024, λόγω της υψηλότερης ανάπτυξης τον επόμενο χρόνο. Η επίτευξη της οροφής των δαπανών θα είναι ο μοναδικός δείκτης με τον οποίο θα κρίνεται η Ελλάδα αλλά και οι άλλες χώρες της ΕΕ, σε ό,τι αφορά την πρόοδο του προγράμματός της.
Σε δεύτερη ανάγνωση, το όριο αυτό για τις δαπάνες το οποίο θα συμφωνηθεί μέχρι και τον Σεπτέμβριο για όλα τα χρόνια θα αλλάξει και τον τρόπο με τον οποία θα σχεδιάζεται η οικονομική πολιτική. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, έχει ανακοινώσει από τον περασμένο Απρίλιο νέα μέτρα ύψους 870 εκατ. ευρώ τα οποία θα καλυφθούν από το σκέλος των δαπανών. Από τότε μέχρι και σήμερα έχουν ανακοινωθεί, πριν και μετά τις ευρωεκλογές, πρόσθετα μέτρα και ελαφρύνσεις ύψους 2,4 δισ. ευρώ, οι οποίες όμως δεν επηρεάζουν τις οροφές δαπανών για το 2024 και το 2025.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ανακοινώσει τη δεύτερη φάση του προγράμματος "Σπίτι μου" με πόρους 2 δισ. ευρώ που διαπραγματεύεται η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ποσό αυτό, το οποίο μπορεί να είναι κατά τι μεγαλύτερο, δεν περιλαμβάνεται στις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες, αφού η δαπάνη που θα γίνει από το δημόσιο αντισταθμίζεται από κοινούς πόρους που θα ισοσκελίσουν την δαπάνη με έσοδα και ειδικότερα μεταβιβάσεις από την ΕΕ, και άρα δεν επηρεάζει την οροφή των δαπανών.
Το νέο επίδομα
Η τελευταία ανακοίνωση η οποία αφορά την έκτακτη φορολογία στο 33% των εταιρειών διύλισης για φέτος, με προβλεπόμενα έσοδα 300 εκατ. ευρώ και η φορολογική δαπάνη της διατήρησης χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ στον μη σερβιριζόμενο καφέ και τα αφεψήματα (κόστος 65 εκατ. ευρώ) θα γίνουν δαπάνες επειδή υπάρχει το απαιτούμενο περιθώριο. Η οροφή αύξησης των δαπανών για το 2024 ορίστηκε για φέτος στο 2,6% των καθαρών πρωτογενών δαπανών. Με το πρόγραμμα σταθερότητας 2024-2025 που δημοσιεύτηκε στο τέλος Απριλίου, η Ελλάδα δήλωνε ότι θα περιορίσει εκουσίως το όριο αυτό στο 2%, αφήνοντας ένα περιθώριο για επιπλέον δαπάνες ύψους 250-300 εκατ. ευρώ που θα μπορούσε να κάνει το 2025. Στο μεταξύ όμως, δεν είναι βέβαιο ότι το 2024, όπως και το 2023, θα γίνουν όλες οι δαπάνες οι οποίες έχουν ανακοινωθεί με τον προϋπολογισμό του 2024. Αυτό σημαίνει ότι το επίδομα για τους συνταξιούχους που δεν πήραν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς δεν θα επηρεάσει την οροφή δαπανών για το 2024.
Το χαλινάρι των επόμενων χρόνων
Ο στόχος για την αύξηση των δαπανών και τα περιθώρια για την αύξηση των δαπανών για τον επόμενο χρόνο θα εξαρτηθούν και από τις υπόλοιπες υποχρεώσεις της χώρας. Εκτός από τους δημοσιονομικούς στόχους για τη μείωση του χρέους και τα πρωτογενή πλεονάσματα, θα πρέπει να συμφωνηθεί και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας στον οποίο ΕΕ και Αθήνα έχουν μικρές ή μεγάλες αποκλίσεις ανάλογα με τη χρονιά. Η οριστικοποίηση αυτών των στόχων και οι νέες οροφές δαπανών θα περιορίσουν και τα όρια της οικονομικής πολιτικής.
