Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκρουσε την Τετάρτη τον κώδωνα του κινδύνου για αρκετές ανησυχητικές εξελίξεις στην Ελλάδα που απειλούν το κράτος δικαίου και κάλεσε την Επιτροπή να αναλάβει δράση.
Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε με 330 ψήφους υπέρ, 254 κατά και 26 αποχές, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για πολύ σοβαρές απειλές κατά της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Στην ουσία το ψήφισμα των Σοσιαλιστών, Φιλελευθέρων, Πρασίνων και Αριστεράς, κατατάσσει τη χώρα μας στην ίδια λίστα με την Ουγγαρία και την Πολωνία, αναφορικά με τη λειτουργία του Κράτους Δικαίου, την ελευθερία του Τύπου και τις ατομικές ελευθερίες. Σημειώνεται πως τελευταία στιγμή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είχε καταθέσει ένα αντι-ψήφισμα που υπογράφεται και από τους ευρωβουλευτές της ΝΔ που “χαιρετίζει την πρόοδο της Ελλάδας”.
Ελευθερία των ΜΜΕ
Εξετάζοντας θέματα πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και ασφάλειας των δημοσιογράφων, το Κοινοβούλιο διαμαρτύρεται για την έλλειψη προόδου στις έρευνες για την δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ τον Απρίλιο του 2021. Εκφράζουν έντονη ανησυχία για το γεγονός ότι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν σωματικές απειλές και λεκτικές επιθέσεις (προερχόμενες μεταξύ άλλων και από υψηλόβαθμους πολιτικούς), παραβιάσεις της ιδιωτικής τους ζωής με κατασκοπευτικό λογισμικό και καταχρηστικές αγωγές – συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέρχονται από ανθρώπους του περιβάλλοντος του πρωθυπουργού. Το Κοινοβούλιο εκφράζει επίσης ανησυχίες σχετικά με την ανεξαρτησία του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, τη συγκέντρωση ΜΜΕ στα χέρια ολιγαρχών και την κατανομή των κρατικών επιδοτήσεων.
Κατασκοπευτικό λογισμικό
Το Κοινοβούλιο καταδικάζει την παράνομη εργαλειοποίηση του όρου «απειλή για την εθνική ασφάλεια» για τις απαράδεκτες υποκλοπές και την παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων, συμπεριλαμβανομένων μελών του ΕΚ. Ως απάντηση στο σκάνδαλο «Predatorgate», οι ευρωβουλευτές ζητούν την ενίσχυση των δημοκρατικών μηχανισμών και αποτελεσματικές έρευνες με τη βοήθεια της Europol. Ζητούν ακόμη να αντιστραφεί η νομοθεσία που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργού. Το ψήφισμα εκφράζει ανησυχίες σχετικά με τη μεταφορά της έρευνας για το σκάνδαλο σε διαφορετικό εισαγγελέα και την πολιτική πίεση, τον εκφοβισμό και την παρενόχληση αξιωματούχων που επικρίνουν την κυβέρνηση.
Αστυνομική βία, κακομεταχείριση μεταναστών, Τέμπη
Το Κοινοβούλιο τονίζει την υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία και την ανεπαρκή ποιότητα των επακόλουθων ερευνών και δικαστικών αποφάσεων, τις καταγγελίες για διαφθορά, τη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών και τις πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένης της διείσδυσης του οργανωμένου εγκλήματος στην αστυνομία.
Η μεταχείριση των μεταναστών και οι συστηματικές επαναπροωθήσεις ανησυχούν τους ευρωβουλευτές, όπως και οι επιθέσεις κατά της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως οι εκστρατείες δυσφήμισης και η δικαστική παρενόχληση ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Κοινοβούλιο δηλώνει ότι η κοινοβουλευτική έρευνα για την τραγωδία στα Τέμπη του Φεβρουαρίου του 2023 φαίνεται να στερείται πολιτικής αμεροληψίας και ανησυχεί για την άρνηση της κυβερνητικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας να διεξαγάγει έρευνα για δύο πρώην υπουργούς μεταφορών, όπως ζητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Σημειώνεται πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν αμελεί να αναφερθεί στο ψήφισμά του και στο πολύνεκρο προσφυγικό ναυάγιο της Πύλου, όπου “περισσότερα από 600 άτομα θεωρούνται νεκρά” και εκφράζει και σε αυτό το σημείο τη βαθιά του ανησυχία για την έλλειψη προόδου στη δικαστική έρευνα. Εκφράζει επίσης τη λύπη του για το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση και οι αστυνομικές αρχές αρνήθηκαν να συναντηθούν με εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την επίσημη αποστολή του τον Απρίλιο του 2022 και ζητεί από την υφιστάμενη ελληνική κυβέρνηση να καθιερώσει εποικοδομητικό διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Με βάση τα ανωτέρω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των αξιών της ΕΕ στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης αφενός της αξιολόγησης της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο του κανονισμού περί κοινών διατάξεων σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, αφετέρου σε σχέση με τη μη εφαρμογή των αποφάσεων των ευρωπαϊκών δικαστηρίων σύμφωνα με τον κανονισμό για την αιρεσιμότητα του κράτους δικαίου.
Σχετικές πληροφορίες
Οι ευρωβουλευτές έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, με βάση την πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου. Επιπλέον, Δείκτης Αντίληψης της Διαφθοράς 2023 σημειώνει ανησυχητική πτώση για ζητήματα που αφορούν το κράτος δικαίου.
Δείτε ολόκληρο το καταδικαστικό ψήφισμα εδώ
Έντονες αντιδράσεις
Σε μια πρώτη αντίδραση, ο αντιπρόεδρος του ΕΚ, Δημήτρης Παπαδημούλης, ανέφερε: “To έγκλημα στα Τέμπη, Predator, Πύλος, η δολοφονία Καραϊβάζ, αγωγές SLAPP κατά δημοσιογράφων: Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το κράτος Δικαίου & την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, κόλαφος για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, με ψήφους 330 υπέρ, 254 κατά, 26 αποχές”.
O Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και μέλους της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης & Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), Κώστας Αρβανίτης, ανέφερε σε δήλωσή του πως “με τον πλέον επίσημο τρόπο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκαλεί την χώρα μας για τον εκτροχιασμό του κράτους δικαίου, με έναν και μόνο υπεύθυνο: την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παρά τις παρασκηνιακές απόπειρες της ευρωπαϊκής Δεξιάς να καλύψει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το Ευρωκοινοβούλιο καταδίκασε τις πρακτικές της ελληνικής κυβέρνησης, που αντιτίθενται σε θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης και πλήττουν την πολιτική και θεσμική αξιοπρέπεια της χώρας μας”, ενώ σε άλλο σημείο σημειώνει:
“Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ζητά με κάθε θεσμική επισημότητα ευθύνες και απαντήσεις για την κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών αρχών της Ένωσης και η κυβέρνηση Μητσοτάκη, μοναδική υπεύθυνη για τον διασυρμό της χώρας μας, οφείλει να λογοδοτήσει και επιτέλους να σεβαστεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Ευρώπης, το Κράτος Δικαίου”.
Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη, με αφορμή και τη σημερινή ψηφοφορία, δεκαεπτά δημοσιογραφικές οργανώσεις και ΜΚΟ δικαιωμάτων ζήτησαν μέσω επιστολής την άμεση παρέμβαση της Κομισιόν για την κατρακύλα του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα.
Οι οργανώσεις για τα ΜΜΕ και για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναδεικνύουν και το ράπισμα από την επιτροπή PEGA προς την Αθήνα, τονίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση αντί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα τους τελευταίους μήνες “προχώρησαν σε ενέργειες για να μειώσουν εσκεμμένα τα επίπεδα διαφάνειας και ελέγχου” και κατονομάζοντας την αλλαγή της σύνθεσης στο Δ.Σ. της ΑΔΑΕ, αλλά και την επιχείρηση εκφοβισμού του Χρήστου Ράμμου.
