Του Χάρη Φλουδόπουλου
Ένα βήμα πιο κοντά στην υλοποίηση βρίσκεται πλέον το project των έξυπνων μετρητών ρεύματος, μετά την υπογραφή της χρηματοδότησης από την ΕΤΕΠ για το έργο. Ο σχετικός διαγωνισμός του ΔΕΔΔΗΕ βρίσκεται στη φάση της κατάθεσης των τεχνικών και οικονομικών προσφορών, η οποία προσδιορίζεται για τα τέλη Νοεμβρίου.
Σημειώνεται ότι το έργο αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση συνολικά 7,3 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών για την εξυπηρέτηση όλων των καταναλωτών χαμηλής τάσης. Οι νέοι μετρητές, εκ των οποίων 5,3 εκατομμύρια θα είναι μονοφασικοί και οι υπόλοιποι θα είναι τριφασικοί, θα συνδεθούν με αναβαθμισμένο κέντρο τηλεμέτρησης μεγάλης χωρητικότητας.
Η ολοκλήρωση της επένδυσης προγραμματίζεται για το 2030, όμως ήδη από τα τέλη του τρέχοντος έτους ο ΔΕΔΔΗΕ θα έχει τη δυνατότητα να τηλεμετρά περίπου το 40% της ενέργειας που καταναλώνεται, ποσοστό που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 55% έως το τέλος του 2024.
Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού έχουν προκριθεί τα εξής σχήματα:
1. Η ισπανική θυγατρική της κορυφαίας αμερικανικής εταιρείας κατασκευής μετρητών Itron Spain SLU, από κοινού με την επίσης ισπανική ZIV Aplicaciones y Tecnologia SL (modems και παρεμφερής εξοπλισμός).
2. Η ρουμανική θυγατρική της επίσης αμερικανικής εταιρείας παραγωγής μετρητών Elster Rometrics SRL (μέλος του διεθνούς ομίλου Honeywell), μαζί με τις Intracom SA Telecom Solutions και Elster Gmbh.
3. Η γνωστή στον χώρο σλοβενική εταιρεία κατασκευής μετρητών Iskraemeco d.d., έχει κατέβει στο διαγωνισμό από κοινού με την γαλλική Oracle France SAS.
4. Και η ελληνική Protasis AE, είναι μια κοινοπραξία από κοινού με την γαλλική Sagemcom Energy & Telecom SAS, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της γαλλικής Enedis.
Τι αλλάζει
Η εγκατάσταση των έξυπνων μέτρητών θα αλλάξει πλήρως το σκηνικό της αγοράς ηλεκτρισμού τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τις εταιρείες προμήθειας.
Πιο συγκεκριμένα για τον καταναλωτή οι έξυπνοι μετρητές φέρνουν:
- Μεγιστοποίηση της διαφάνειας αναφορικά με τη μέτρηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας με πιστοποιημένες και συχνές μετρήσεις και με δυνατότητα πρόσβασης του ίδιου του χρήστη στα δεδομένα της κατανάλωσής του ακόμη και σε πραγματικό χρόνο. Ενισχύεται κατ’ αυτόν τον τρόπο περαιτέρω η εμπιστοσύνη του καταναλωτή προς τους παρόχους των υπηρεσιών ενέργειας. Τα μετρητικά δεδομένα του καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας συλλέγονται, μεταφέρονται και διατηρούνται με ασφάλεια, αποφεύγονται προβλήματα από λάθη καταμέτρησης, από δυσκολία στην κατανόηση των κατ’ εκτίμηση λογαριασμών ή την επιβεβαίωση των στοιχείων.
- Δυνατότητα εξοικονόμησης. Ο καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να λαμβάνει ανταγωνιστικές προσφορές για προϊόντα προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος προσαρμοσμένα στο προφίλ της κατανάλωσής του και να επιλέγει ο ίδιος αυτό που θεωρεί οικονομικότερο. Μάλιστα, δίνεται τεχνικά η δυνατότητα ο καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας να αλλάζει προμηθευτή ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας ενώ αξιοποιώντας λειτουργίες των μετρητών όπως multi-tariff και Time of Use δίνεται επίσης η δυνατότητα αλλαγής πακέτου ανάλογα με την περίοδο χρήσης, π.χ. ώρες αιχμής κατά τη διάρκεια της ημέρας, σαββατοκύριακο ή αργίες.
- Δυνατότητα του καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας να λαμβάνει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας από την αγορά, π.χ. ιστορικά δεδομένα, ανάλυση προφίλ κατανάλωσης, προτάσεις για εξοικονόμηση, νέες υπηρεσίες όπως απόκριση για τη διαχείριση της ζήτησης.
- Δυνατότητα για συμμετοχή του χρήστη σε μια ανταγωνιστική αγορά με το ρόλο του παρόχου υπηρεσιών ενέργειας. Οι έξυπνοι μετρητές επιτρέπουν τη μέτρηση ροών ενέργειας και προς τις δύο κατευθύνσεις και την καταγραφή της, με ανάλυση 15λέπτου (ελάχιστη περίοδος εκκαθάρισης της αγοράς), κάτι που μεταφράζεται στη δυνατότητα που δίνεται π.χ. σε μικροπαραγωγούς με φωτοβολταϊκά στέγης (που είναι επίσης και καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας) να πωλούν ενέργεια αλλά και να την αποθηκεύουν και να την παρέχουν στο δίκτυο όταν οι συνθήκες αγοράς είναι οι ευνοϊκότερες.
- Δυνατότητα για συμμετοχή των καταναλωτών (prosumers πλέον) σε μια εξελιγμένη αγορά ως προμηθευτές ευελιξίας με αντίστοιχα ανταλλάγματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συμμετοχή των χρηστών στη μείωση της κατανάλωσης για τη μετατόπιση φορτίου σε ώρες αιχμής, ή αντίστοιχα, η αύξηση της κατανάλωσης όταν υπάρχει περίσσεια παραγωγή, συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση και λειτουργία του δικτύου και της παραγωγής των ΑΠΕ. Οι υπηρεσίες αυτές καταμετρούνται και πιστοποιούνται μέσω του έξυπνου μετρητή που μετατρέπεται σε "πύλη" για τη διαδραστική αυτή σχέση του χρήστη με την αγορά και το δίκτυο.
- Συνεπώς, οι έξυπνοι μετρητές συμβάλλουν καταλυτικά στη μετουσίωση σε πραγματικότητα των εννοιών του ενεργού καταναλωτή και του prosumer, καθιστώντας τεχνικά δυνατό τον ενεργό και δυναμικό ρόλο – εμπλοκή - του καταναλωτή εντός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Για τους προμηθευτές
- Η διαφάνεια στα στοιχεία καταμέτρησης οδηγεί στη βελτίωση των σχέσεών τους με τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας των οποίων εκπροσωπούν τις παροχές, ιδίως λόγω του ότι αποφεύγονται λάθη καταμέτρησης και παράπονα για υπέρμετρες χρεώσεις και έναντι λογαριασμούς.
- Επίσης, η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών συμβάλλει ουσιωδώς στον πολύ καλύτερο προγραμματισμό και στη βελτίωση των ταμειακών ροών, οδηγώντας εν τέλει σε λιγότερο επισφαλείς απαιτήσεις. Η συχνή μέτρηση και έκδοση λογαριασμών με μικρότερους χρόνους πληρωμής, η άμεση αποκοπή στις περιπτώσεις που προβλέπεται (και δη επί σώρευσης ληξιπρόθεσμων οφειλών στο πλαίσιο εκτέλεσης της οικείας σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας) ο περιορισμός της κατανάλωσης πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο και το μικρότερο διαχειριστικό κόστος αλλά και ο απαιτούμενος χρόνος για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους θεμάτων, οδηγεί σε βελτίωση του κόστους και στην απομείωση του οικονομικού κινδύνου και των συναφών επισφαλειών.
- Επιχειρηματικά οφέλη, καθώς δίνεται η δυνατότητα, μέσα από τα ιστορικά στοιχεία κατανάλωσης, οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας να προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια την καταναλωτική συμπεριφορά της παροχής αλλά και εκάστου χρήστη – καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας, και με βάση αυτό να διαμορφώνουν περισσότερους, πιο ευέλικτους και πιο προσαρμοσμένους συνδυασμούς πακέτων και προσφορών για τους πελάτες τους, βελτιώνοντας τη θέση τους στην αγορά και τους οικονομικούς τους δείκτες. Επί της ουσίας, η εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων μέτρησης, συμβάλλει καταλυτικά στη δυνατότητα υλοποίησης πολυζωνικής τιμολόγησης που συνιστά το απαραίτητο πλαίσιο ώστε να εισέλθει η δραστηριότητα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε μία εποχή δυναμικής, ευέλικτης και κατάλληλα προσαρμοσμένης στον καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας, τιμολόγησης.
- Βελτιστοποίηση συνολικά του τρόπου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσα από τη δυνατότητα καλύτερων προβλέψεων τόσο για την παραγωγή όσο και για τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, με παράλληλη σημαντική συμβολή στην παροχή και λήψη κρίσιμων υπηρεσιών (επικουρικές υπηρεσίες, υπηρεσίες ευελιξίας) αναφορικά με την ευστάθεια και προσήκουσα λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος.
- Αναβάθμιση της αγοράς μέσα από τη δυνατότητα για εφαρμογή νέων επιχειρηματικών μοντέλων και προσφορών καινοτόμων υπηρεσιών όπως π.χ. η φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, η έξυπνη φόρτιση, η ενεργειακή αποδοτικότητα, οι υπηρεσίες Demand Side Management και η προσφορά ευελιξίας.
- Τέλος, μέσω του συστήματος των έξυπνων μετρητών και του Διαχειριστή, δημιουργείται ένα αξιόπιστο υπόβαθρο αξιοποίησης δεδομένων για νέους επιχειρηματικούς σκοπούς και δίνεται η ευκαιρία διαμόρφωσης νέων πεδίων δραστηριοποίησης σε νέους παίκτες, από το ευρύτερο τεχνολογικό οικοσύστημα, όπως της ανάλυσης δεδομένων και του Internet of Things, να εισέλθουν στην αγορά της ενέργειας.
