Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Στην Παλιά Δημοτική Αγορά Αγρινίου την Τετάρτη βράδυ της 1ης Νοέμβρη έγιναν τα εγκαίνια έκθεσης αφιερωμένης στον γλύπτη Χρήστο Καπράλο.
Την έκθεση διοργάνωσε το Εργαστήριο Τέχνης «Art at heart», (Ζωγραφική, Κεραμική, Γλυπτική, Χαρακτική, Σχέδιο, Προετοιμασία φοιτητών σχολών Καλών Τεχνών), σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος». (Σημ. 1η)
Την εκδήλωση συντόνισε άψογα η κυρία Κατερίνα Κατερινοπούλου, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πάτρας και μαθήτρια κεραμικής τέχνης, στην αίθουσα διαλέξεων και βιβλιοπαρουσιάσεων της πρώην Δημοτικής Αγοράς. Υποδέχθηκε και καλωσόρισε τους περίπου 80 φιλότεχνους Αγρινιώτες που έδωσαν το παρών, με τα παρακάτω λόγια.
«Με αφορμή τα 30 χρόνια από τον θάνατο του διεθνώς αναγνωρισμένου Παναιτωλιώτη Χρήστου Καπράλου, το εργαστήριο τέχνης ζωγραφικής και κεραμικής Art at heart αφιερώνει την ετήσια έκθεσή του στο έργο του σπουδαίου αυτού συντοπίτη μας.
Μέρος της έκθεσης αποτελεί και η μουσειοσκευή Χρ. Καπράλος του πολιτιστικού συλλόγου Παναιτωλίου Χρ. Καπράλος. Η μουσειοσκευή περιέχει αντίγραφα των έργων του γλύπτη σε μικρογραφία, εκπαιδευτικό υλικό και παιγνίδια για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Απευθύνεται στα σχολεία του νομού μας και σε άλλους πολιτιστικούς φορείς που υλοποιούν δράσεις για παιδιά δωρεάν.
Η μουσειοσκευή θα διατίθεται ολοκληρωμένη δωρεάν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου και το Art at heart.
Η έκθεση του Art at heart αποτελείται από έργα φτιαγμένα από τους μαθητές του εργαστηρίου όλων των τμημάτων παιδιών και ενηλίκων. Άλλα έργα είναι αντίγραφα και άλλα είναι εμπνευσμένα».
Η συντονίστρια καλωσόρισε την κυρία Αρετή Πηγιαδίτη Ιστορικό Τέχνης και υπεύθυνη του παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης του μουσείου Καπράλου στην Αίγινα. (Σημ. 2η) Αναφέρθηκε στο βιογραφικό της, (το οποίο ακολουθεί στο τέλος του κειμένου).
Η κυρία Πηγιαδίτη μίλησε για τον Αιτωλοακαρνάνα γλύπτη Χρήστο Καπράλο. Ο τίτλος της ομιλίας της ήταν «Χρήστος Καπράλος-συνομιλία με το λίθο & το ξύλο». Αναφέρθηκε στα έργα του, τα υλικά που χρησιμοποίησε κατά τις διάφορες δημιουργικές περιόδους της ζωής του. Μετέφερε στο κοινό, που την άκουσε με μεγάλη προσοχή, γνωστές και άγνωστες πληροφορίες. (Σημ. 3η)
Πληροφόρησε το κοινό ότι ήρθε με μεγάλη της χαρά στο Αγρίνιο, καθώς στο Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα ξεναγεί πολλούς Αγρινιώτες που το επισκέπτονται ταξιδεύοντας στην Αίγινα γι’ αυτόν τον σκοπό.
Συγχρόνως με την ομιλία της η κυρία Πηγιαδίτη πρόβαλε σε οθόνη τα σημαντικά και πρωτότυπα έργα του Καπράλου. Εικόνες που τράβηξαν το «μάτι» για την πολλές φορές αφαιρετική παρουσίαση που όμως αναπληρώνεται στην σκέψη μας ενστικτωδώς.
Στο τέλος της ποιοτικής ομιλίας οι επισκέπτες πέρασαν στην απέναντι αίθουσα όπου βρίσκονται πολύ όμορφα τοποθετημένα γλυπτά, δημιουργήματα παιδιών, εφήβων και ενηλίκων. Είναι η έκθεση οργανωμένη σε ενότητες και για όσα γλυπτά είναι αντίγραφα των έργων του Καπράλου, υπάρχει δίπλα φωτογραφία του πρωτότυπου. Όλοι οι επισκέπτες σχολίασαν την ομοιότητα μεταξύ αντιγράφου και γλυπτού θαυμάζοντας το αποτέλεσμα που πέτυχαν οι μαθητευόμενοι. Αλλά και τα εμπνευσμένα έργα στηριγμένα στην τεχνοτροπία του μεγάλου γλύπτη, εντυπωσιάζουν με την εφευρετικότητά τους και την τέχνη της κατασκευής τους. Τους επισκέπτες ξενάγησαν στην έκθεση οι Κυρίες της «Art at heart», Φωτεινή Κατσίρα, Αδαμαντία Σκεπετάρη, Νεφέλη Πετρούλα και Καρίνα Κόντοβα.
Πολλοί επισκέπτες συνομίλησαν με την Ιστορικό Τέχνης για διάφορα συμπληρωματικά της ομιλίας της στοιχεία για τον Καπράλο, ή για να της πουν ότι την ξέρουν από όταν επισκέφθηκαν το Μουσείο στην Αίγινα. Όπως η κυρία Παρασκευή (Εύη) Παπαλέξη, γιατρός Γενικής Οικογενειακής Ιατρικής και Πολιτευτής της Νέας Δημοκρατίας που πρόσφατα επισκέφθηκε το Μουσείο.
Στην εκδήλωση συνεισέφεραν με εκθέματα ο Σύλλογος Παναιτωλίου. Παραβρέθηκαν οι κυρίες Μαρία Ψηλού πρόεδρος του Συλλόγου «Χρήστος Καπράλος» Παναιτωλίου, η πρώην Πρόεδρος Ρούλα Σιαδήμα και πολλά μέλη του Συλλόγου.
Εκ μέρους του Δήμου Αγρινίου παραβρέθηκαν η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Αθλητισμού κυρία Μαρία Παπαγεωργίου. Η Αντιδήμαρχος σε ιδιαίτερη συνομιλία της με την κυρία Πηγιαδίτη εξέφρασε την επιθυμία της-που είναι και επιθυμία του Δημάρχου κυρίου Γεωργίου Παπαναστασίου-για περαιτέρω συνεργασία μεταξύ των Μουσείων Καπράλου Αγρινίου και Αίγινας.
Παραβρέθηκαν στην εκδήλωση η κυρία Αμαλία Βούλγαρη Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος Κοινωνικής Πολιτικής, ο επικεφαλής της Ελάσσονος Αντιπολίτευσης του Δήμου Αγρινίου κύριος Δημήτρης Τραπεζιώτης, , κυρία Μαίρη Τσιχριτζή-Βαϊνά Αντιπρόεδρος Ι.Α.Ε.Δ.Σ. Ελλάδος, η κυρία Θεώνη Λειβαδίτη μέλος της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε., πολλοί σπουδαστές και φιλότεχνοι από το Αγρίνιο και άλλες περιοχές.
Η έκθεση θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 10 Νοέμβρη και οι ώρες επισκέψεως είναι από 18:00 έως 21:00
Συνιστάται η επίσκεψη στις επόμενες ημέρες στο Πολιτιστικό Κέντρο του Αγρινίου, την πρώην Δημοτική Αγορά, καθώς μπορεί να γίνει συνδυασμός με την έκθεση «Photopolis–Agrinio Photo Festival» που στεγάζεται στις διπλανές αίθουσες.
Σημ. 1η Ο Χρήστος Καπράλος γεννήθηκε στο Παναιτώλιο Αγρινίου το 1909 και ήταν στην μοντέρνα γλυπτική ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός. Σπούδασε στην Ανωτέρα Σχολή Καλών Τεχνών προπολεμικά και στην Γαλλία. Εργάστηκε στην Αθήνα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πέθανε το 1993 και άφησε πίσω του σπάνιας γλυπτικής σύνθεσης και ποιότητας έργα του.
Σημ.2η Το 1963 έκανε εργαστήριο στην Αίγινα όπου μοίραζε τον χρόνο του με το της Αθήνας. Τα καλοκαίρια στο νησί και τους χειμώνες στην Αθήνα. Τώρα στο σπίτι και εργαστήρι του στην Αίγινα λειτουργεί το «Μουσείο Χρήστου Καπράλου». Εκεί σε 6 εργαστήρια εκτίθεται όλη η εργασία του καλλιτέχνη, που δημιούργησε στην Αίγινα.
(Σημ. 3η) Πολλά είναι τα σημαντικά έργα του Χρήστου Καπράλου. Στο Αγρίνιο, από το 1996 λειτουργεί μόνιμη έκθεση γλυπτών του στην «Αίθουσα Τέχνης Καπράλου», που βρίσκεται στο κτίριο της Παπαστρατείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Η συλλογή αυτή αποτελείται από 60 έργα μικρού και μεγάλου μεγέθους, τα οποία ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε από την αρχή της καριέρας του, το 1930, έως το 1956. Έργα του βρίσκονται στο Παναιτώλιο και στο Αγρίνιο. Χάλκινα έργα που δημιούργησε στην Αθήνα από το 1960 έως το 1993, στο προσωπικό του χυτήριο, φυλάσσονται στο εργαστήριο του στην οδό Τρίπου 7 στο Κουκάκι. Μπορούμε να πούμε ότι το μεγαλειώδες έργο του, η ζωοφόρος με παραστάσεις από την εποποιία της Πίνδου είναι το αποκορύφωμα. Την κατασκεύασε στην Αίγινα στην δεκαετία του 1950. Το 2002 μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε στο περιστύλιο της Βουλής των Ελλήνων. Μπορούμε να θεωρήσουμε το έργο του αυτό σαν ένα από τα σπουδαιότερα της Νεοελληνικής γλυπτικής.
Α.Κ.Κ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ της Αρετής Ε. Πηγιαδίτη
Η Αρετή Ε. Πηγιαδίτη είναι ιστορικός της τέχνης με εξειδίκευση στη Μουσειοπαιδαγωγική και με ερευνητικά ενδιαφέροντα σχετικά με την γλυπτική και με θέματα τοπικού πολιτισμού της Αίγινας.
Φοίτησε στο Γυμνάσιο και το Λύκειο της Αίγινας, από όπου αποφοίτησε με άριστα και εισήχθη με καλή σειρά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγκεκριμένα στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό Τμήμα, όπου ακολούθησε την κατεύθυνση Αρχαιολογίας και Ιστορίας της τέχνης.
Κατόπιν επιμελούς φοίτησης και διάκρισης με ετήσιες υποτροφίες (χρηματικά ποσά) από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, αποφοίτησε πρώτη μεταξύ των συμφοιτητών της και είχε την τιμή να εκφωνήσει τον όρκο στην τελετή αποφοίτησης.
Ως φοιτήτρια εκπόνησε αρκετές εργασίες, τις περισσότερες από τις οποίες παρουσίασε σε σεμινάρια με συνοδεία διαφανειών. Ξεχωριστή η εργασία της: «Χρήστος Καπράλος: από το Αγρίνιο στην Αίγινα» (με καθηγητή τον Χρύσανθο Χρήστου).
Έλαβε μέρος σε πανεπιστημιακές ανασκαφές στην Παλαιόπολη της Άνδρου με επικεφαλής την Καθηγήτρια Αρχαιολογίας κ. Παλαιοκρασσά και στην Καρδάμαινα της Κω με επικεφαλής την Καθηγήτριες κ. Αλευρά και κ. Καλοπίση, όπου είχε αναλάβει την καταγραφή και τον έλεγχο του ημερολογίου και του ευρετηρίου της ανασκαφής.
Παρακολούθησε πολλά συνέδρια και σεμινάρια, καθώς και τα μαθήματα της Σχολής Διδασκαλίας της Ιστορίας της Τέχνης της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας ( 1991-1994 ) με εξέχοντες Καθηγητές, μεταξύ των οποίων και η αείμνηστη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.
Στο διάστημα των πανεπιστημιακών της σπουδών ανήκε στην ομάδα καταγραφής του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής (Μουσείο Ψαροπούλου) και συμμετείχε στην εργασία καταγραφής αντικειμένων που ανήκουν στη συλλογή του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών υπό την εποπτεία της κ. Πολυμέρου-Καμηλάκη.
Συμμετείχε επανειλημμένα (1991-1995) ως εκπαιδεύτρια στα προγράμματα του Κέντρου Μελετών Ακρόπολης με επικεφαλής την κ. Κορνηλία Χατζηασλάνη. Μάλιστα στα πλαίσια του προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού « Με ένα βιβλίο πετάω» (Μάιος 1995) συμμετείχε ως εκπαιδεύτρια στο πρόγραμμα: «Μια μέρα στην Ακρόπολη, αναζητώντας τη θεά Αθηνά», που διοργάνωσε η Α΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Εργάστηκε κατόπιν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Νίκαιας ως ιστορικός της Τέχνης, εμπνεύστρια και διοργανώτρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων, που αφορούσαν την ιστορία της τέχνης και πραγματοποιούνταν στο χώρο των Δημοτικών Σχολείων της Νίκαιας. Επίσης έκανε παρουσιάσεις με θέματα της Ιστορίας της Τέχνης στη Σχολή Κεραμεικής του Δήμου Νίκαιας, στη Σχολή Βυζαντινής Αγιογραφίας, σε τοπικούς Συλλόγους , σε ΚΑΠΗ κ.τ.λ.
Από το 2010 ως το 2013 εργάστηκε στο Ιστορικό & Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Αίγινας. Η εργασία της στο Μουσείο περιελάμβανε καταγραφή των εκθεμάτων, ξεναγήσεις στο Μουσείο, αλλά και σε χώρους πολιτιστικού ενδιάφεροντος του νησιού, καθώς και σχεδιασμό – πραγματοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, όπως: «Το Σχολείο πάει Μουσείο», «Η τέχνη των αρχαίων Ελλήνων», «Με αφορμή ένα κανάτι», «Διασχίζοντας τη θάλασσα» , «Θερίζοντας τον κήπο του βυθού».
Πραγματοποίησε επίσης τα εκπαιδευτικά προγράμματα «Τα Καποδιστριακά κτίρια φωνάζουν» στα πλαίσια του «Φαντάσου την Πόλη: Αίγινα 2013» και «Λίθοι Αρχαίας Αιγινήτικης Τέχνης» στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κολώνας, στα πλαίσια του 5ου Φεστιβάλ Φιστικιού τον Σεπτέμβριο του 2013.
Η Αρετή Πηγιαδίτη έχει πραγματοποιήσει διαλέξεις και άλλες δράσεις, όπως επιμέλεια εκθέσεων. Σε εκδηλώσεις στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Αίγινας και σε εντευκτήρια τοπικών Συλλόγων έχει παρουσιάσει μελέτες της : «Σταθμοί στη ζωή και το έργο του Φραγκίσκου Κάππου», «Γιάννης Μόραλης, ένας μοντέρνος κλασικός», «Η μορφή της μάνας στη νεοελληνική γλυπτική» κ.ά.
Από τον Οκτώβριο του 2013 εργάζεται ως ιστορικός της τέχνης-υπεύθυνη στο παράρτημα Αίγινας της ΕΠΜΑΣ-Μουσείο Χρήστου Καπράλου) με πολλαπλές αρμοδιότητες που περιλαμβάνουν, εκτός των άλλων, συλλογή στοιχείων τεκμηρίωσης των έργων, ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Τονίζουμε ότι για πρώτη φορά στο Μουσείο Καπράλου σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα από την Αρετή Πηγιαδίτη τη σχολική χρονιά 2013-2014 και είχε ως θέμα «Το Μνημείο της Μάχης της Πίνδου». Αυτό το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι σήμερα λόγω της εθνικής, διαχρονικής και πανανθρώπινης σπουδαιότητας αυτής της εμβληματικής ζωφόρου, μαζί με άλλα εκπαιδευτικά όπως: «Αναζητώντας τη μορφή της μάνας», «Υλικά και μορφές στην τέχνη του Χρήστου Καπράλου», «Τι μας λένε τα αγάλματα» κ.λ.π. Στις 3-9-2023, στα πλαίσια του 14ο Φεστιβάλ Φιστικιού του Δήμου Αίγινας η Αρετή Πηγιαδίτη σχεδίασε και υλοποίησε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά 8-12 ετών με τίτλο «Αναζητώντας τον μύθο στο έργο του Χρήστου Καπράλου».
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται σε θέματα της νεοελληνικής γλυπτικής. Πραγματοποιεί ομιλίες με σκοπό την προβολή του έργου του Καπράλου και γενικότερα της νεοελληνικής τέχνης. Τον Αύγουστο του 2014 στα πλαίσια του 6ου Φεστιβάλ Φιστικιού του Δήμου Αίγινας, πραγματοποίησε διάλεξη για την καλλιτεχνική δημιουργία του Χρήστου Καπράλου «Ξεκινώ από μια μεγάλη αγάπη για τον άνθρωπο» στο Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας. Σταθμός η εισήγησή της το 2017 στον ίδιο χώρο, σε εκδήλωση-αφιέρωμα στο Χρήστο Καπράλο, με συνομιλητές τους αείμνηστους Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Παύλο Σάμιο και την Ευγενία Καπράλου. Τον Μάιο του 2023 στα πλαίσια της εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Σύλλογος Γυναικών Αίγινας για τη “γιορτή της Μητέρας” παρουσίασε τη μελέτη της με θέμα: «Μορφές της Μάνας στο έργο του Χρήστου Καπράλου».
Τον Φεβρουάριο του 2021 παρουσίασε σε διαδικτυακό ντοκιμαντέρ την έρευνά της με τίτλο «Ο Καποδίστριας στην τέχνη».
Τον Ιούνιο του 2023 συμμετείχε στις «Ιστορίες Τέχνης», μια σειρά σύντομων ηχητικών ντοκιμαντέρ από το Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 και την Εθνική Πινακοθήκη, παρουσιάζοντας τα ξύλινα γλυπτά του Χρήστου Καπράλου «Αχιλλέας-Έκτορας» και «Μάνα με Παιδί(Παναγία)».
Το 2023 επιμελήθηκε την έκδοση βιβλίου για τη σπογγαλιεία της Αίγινας και η μελέτη της «Η σπογγαλιεία στην Αίγινα τον 20ο αιώνα» πρόκειται να συμπεριληφθεί σε συλλογικό τόμο πανεπιστημιακών εκδόσεων.
Επιπλέον είναι πτυχιούχος και διπλωματούχος κλασικής κιθάρας. Παράλληλα παίζει και μαντολίνο και είναι μέλος του μουσικού σχήματος Als in terra ensemble.
Α.Κ.Κ.
agrinionews.gr
