Γράφει η Ανδριανή Χαλαζιά*
Με αφορμή τη γερή χρηματοδότηση που πέτυχε ο γειτονικός μας Δήμος Ξηρομέρου, προκειμένου να υλοποιήσει έργα που θα του δώσουν την ευκαιρία να μετεξελιχθεί και να ενταχθεί, στο “Δίκτυο των 100 κλιματικά ουδέτερων και έξυπνων Ελληνικών πόλεων”, είναι καλό να αρχίσουμε να συζητάμε και να συγκεντρώνουμε όλα αυτά τα στοιχεία που προσδιορίζουν τον “έξυπνο-smart” Δήμο.
Στην αντίληψη των πολιτών έχει εδραιωθεί ότι ένας Δήμος είναι έξυπνος όταν επενδύει στη τεχνολογία. Αυτή η αντίληψη βέβαια εδραιώθηκε γιατί οι εταιρείες τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έδιναν έμφαση στο τεχνολογικό όραμα. Είναι όμως μόνο η υιοθέτηση του τεχνολογικού οράματος που κάνει έναν Δήμο έξυπνο;
Θεωρείται ένας Δήμος “έξυπνος”, επειδή σε όλο το μήκος και το πλάτος του διαθέτει δίκτυο οπτικών ινών ή γιατί ενθαρρύνει την εξυπηρέτηση του πολίτη εξ αποστάσεως προσφέροντας υπηρεσίες τύπου gov.gr; Τα τεχνολογικά καλούδια, όπως έξυπνες στάσεις, φανάρια, οι αισθητήρες για πυρασφάλεια, ποιότητα νερού, ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κυκλοφοριακές εφαρμογές και η πρόσβαση σε πολλά δεδομένα/big data, αποτελούν το μέσο για να μπορέσει ένας Δήμος να γίνει καλύτερος, βιώσιμος και πιο ανεκτός, δεν είναι όμως η μοναδική συνθήκη για την ανάκαμψή του.
Πιστεύουμε ότι η ευφυΐα ενός Δήμου δεν περιορίζεται στην υιοθέτηση της τεχνολογικής καινοτομίας. Σήμερα ένας Δήμος μπορεί να χαρακτηριστεί «έξυπνος» όταν επενδύει σε ανθρώπινο και κοινωνικό κεφάλαιο. Ένας «έξυπνος» Δήμος, επενδύει σε παραδοσιακές αλλά και σύγχρονες υποδομές που συμβάλλουν στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και στην υψηλή ποιότητα ζωής. Ένας «έξυπνος» Δήμος, κάνει σοφή διαχείριση των φυσικών πόρων, προστατεύει το περιβάλλον, φροντίζει για την ανθεκτικότητά του από όλες τις ενδεχόμενες απειλές. Έτσι πετυχαίνει να είναι καλύτερα προετοιμασμένος για τις μελλοντικές εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα και παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον στους κατοίκους του. Χρησιμοποιεί τα δεδομένα των τεχνολογικών εφαρμογών για να εξάγει συμπεράσματα και να καταστρώσει στρατηγικές.
Ο δικός μας Δήμος, για περισσότερο από μια δεκαετία «μαραζώνει». Ο μελλοντικός μας όμως Δήμος θα ήταν έξυπνο να μη στηριχθεί σε ένα ή δύο μόνο πυλώνες ανάπτυξης όπως συνέβη στο παρελθόν. Να σκεφτούμε καλά το σχεδιασμό και να μην προγραμματίζουμε αποσπασματικά, γενικά και αόριστα. Μόνο έτσι θα δημιουργήσουμε ένα αποτύπωμα, μια θετική φήμη για τον Δήμο ώστε να αρχίσουν να τον προσέχουν. Να θέλουν να ζουν οι άνθρωποι σε αυτόν, να γίνει εργασιακός προορισμός, να γίνει επιλέξιμος από τους επιχειρηματίες για να υλοποιήσουν τις ιδέες τους. Να επιλέγεται από νέους γονείς να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, να θέλουν οι άνθρωποι να τον επισκεφτούν.
Πώς μπορεί όμως ένας Δήμος να εξελιχθεί σε “έξυπνο” και να προσφέρει ικανοποίηση στους πολίτες που ζουν σε αυτόν;
Εμείς λέμε ότι μπορεί αυτό να συμβεί, μόνο εάν υπάρχει πολιτική βούληση και Ειλικρίνεια – Εμπιστοσύνη – Ευρωστία – Ενημέρωση. Τα τέσσερα χαρακτηριστικά ενός υγιούς οργανισμού.
Η ηγεσία ενός έξυπνου δήμου, δεν εγκαταλείπει ποτέ την προσπάθεια για ανοικτή και διαφανή διακυβέρνηση. Οργανώνει, σχεδιάζει και διαθέτει τους πόρους της με διαφάνεια. Ενισχύει την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων και πληροφορεί συνεχώς για τις αλλαγές και τις υπηρεσίες που προσφέρει. Κάθε τμήμα, τομέας, διεύθυνση του Δημαρχείου, δίνει τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη να έχει γρήγορη πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν το άτομο του και την οικογένειά του, προς διευκόλυνση τους. Υλοποιεί διαδικασίες πρόληψης των καταστροφών, προετοιμάζει και εκπαιδεύει τους κατοίκους του γι αυτές και οργανώνει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα έκτακτα γεγονότα στην επικράτειά του. Ένας «έξυπνος» Δήμος μειώνει την κατανάλωση ενέργειας στους χώρους που διαχειρίζεται και παράγει ο ίδιος την ενέργεια που χρειάζεται, αφού σήμερα υπάρχουν τόσο αποτελεσματικοί τρόποι γι αυτό.
Στον «έξυπνο» Δήμο, η Δημοτική Αρχή, οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς και οι πολίτες, συνεργάζονται και δημιουργούν ένα καλά ρυθμισμένο δίκτυο που εργάζεται για την κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη, αγρυπνώντας για την περιβαλλοντική προστασία του. Αυτή και μόνο η συνθήκη, είναι αρκετή να βοηθήσει τη βιωσιμότητα των τοπικών επιχειρήσεων αλλά και την προσέλκυση νέων. Παράλληλα οι “έξυπνοι” Δήμοι, πραγματοποιούν συνεργασίες με Πανεπιστημιακά ιδρύματα, ώστε να ενισχύεται η έρευνα και η ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών σε συγκεκριμένα προβλήματα του Δήμου. Οργανώνει, συγκεντρώνει δράσεις και διαχειρίζεται πληροφορίες που αφορούν τον πολιτισμό και τον αθλητισμό και συμβαίνουν στον μικρόκοσμό του προς όφελος των δημοτών του.
Ο Δήμος μας έχει πλούσιο παρελθόν αλλά πρέπει να φτιάξει το παρόν και να σχεδιάσει καλά το μέλλον του. Δυστυχώς, έχουμε πολύ δρόμο για να φτάσουμε να αυτοματοποιήσουμε διαδικασίες και να λειτουργήσουμε με κεραίες “έξυπνου” Δήμου, διότι δεν έχουν γίνει συντονισμένες προσπάθειες να αλλάξει το μοντέλο διοίκησης και διαχείρισης.
Το επιχειρησιακό πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου “ΕΣΠΑ 2021-2027”, περιλαμβάνει συγκεκριμένους πυλώνες δράσεις. Ορισμένες πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν στον Δήμο, καθώς και οι σχεδιασμοί που πρέπει να κάνουμε για την επόμενη εικοσαετία, θα πρέπει να κινούνται μέσα σε αυτούς του πυλώνες, εάν θέλουμε να διεκδικήσουμε γενναίες χρηματοδοτήσεις και να μπούμε στη λίστα των Ελληνικών Δήμων που θαυμάζονται, όπως είναι οι Δήμοι Τρικκαίων, Κοζάνης, Ηρακλείου, Θεσσαλονίκης, Τήλου, Αστυπάλαιας κ.ά.
Διανύουμε μια μακρά περίοδο ύφεσης και οι πολίτες έχουν χάσει την υπομονή τους. Έχουν βαρεθεί να ακούνε τα ίδια και τα ίδια θέματα να συζητούνται και να μην επιλύεται κανένα ζήτημα. Έχουν βαρεθεί να διατυπώνουν τα ίδια αιτήματα, όπως «κλείσε τη λακκούβα», «φτιάξε το πεζοδρόμιο», «μάζεψε τα σκουπίδια», «καθάρισε τα ρέματα». Απλά ζητήματα, δυστυχώς ακόμη, δεν έχουν μπει σε μια αυτονόητη διαδικασία γρήγορης επίλυσης.
Επειδή όμως τα προβλήματα δεν λύνονται ως δια μαγείας, χρειάζεται να παρέμβουμε καίρια σε αυτά. Να σχεδιάσουμε την αυτοματοποίησή τους και να προχωρήσουμε παρακάτω. Σήμερα υπάρχουν τόσες πολλές δυνατότητες χρηματοδότησης και τόσες ιδέες για να ζωντανέψεις το αστικό περιβάλλον, να καινοτομήσεις στις συνοικίες, στις κοινότητες, να αναδείξεις τα χαρακτηριστικά τους και να προσφέρεις πρωτότυπες εμπειρίες στους επισκέπτες της αλλά και στο μόνιμο πληθυσμό.
Χρειάζεται όχι μόνο να λέμε ότι θέλουμε να γίνουμε ένας έξυπνος Δήμος, αλλά πρέπει να αποφασίσουμε ποιές εφαρμογές είναι αναγκαίες για εμάς, αξιοποιώντας αποτελεσματικά τα αντίστοιχα χρηματοδοτικά εργαλεία. Χρειάζεται να υπερασπιστούμε με σθένος τα δίκαια αιτήματά μας και να τα διεκδικήσουμε με αληθινά επιχειρήματα.
*Υποψήφια Δημοτική Σύμβουλος
“Ισχυρός Δήμος, Δυνατές Κοινότητες, Ευημερία Πολιτών”
επικεφαλής συνδυασμού, Όλγα Δασκαλή
agrinionews.gr
