Υπάρχουν πολλές αποδείξεις και παραδείγματα καλής πρακτικής συμμετοχικής δημοκρατίας σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και εθνικής πολιτικής. Σε αυτή την περίπτωση πολίτες έχουν άποψη, φωνή και χώρο στην χάραξη πολιτικής.
Ας μιλήσουμε όμως σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Άλλωστε στις 8 Οκτωβρίου 2023,σε λιγότερο πλέον από ένα χρόνο, είναι προγραμματισμένες να γίνουν οι αντίστοιχες εκλογές.
Οι δημοκρατίες μας σε όλο τον κόσμο βρίσκονται σε κρίση .
Αυτό περιγράφει η έκθεση '' Freedom in the world '' του 2020 αλλά είναι και κάτι που εύκολα μπορεί κάποιος να το αντιληφθεί. Αρκεί να κοιτάξει τα ποσοστά συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές, αρκεί να συνομιλήσει με τους νέους, αρκεί πολλές φορές να ακούσει τις συζητήσεις που γίνονται ανάμεσα στους πολίτες.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να την αναζωογονήσουμε;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι γι' αυτό.
Ένας από αυτούς είναι να δώσουμε μεγαλύτερη φωνή και λόγο, χώρο και κίνητρα στους πολίτες και ταυτόχρονα να επαναπρογραμματίσουμε την χάραξη μιας πολιτικής προς πιο ευέλικτα, συνεργατικά και συμμετοχικά σχήματα. Δύσκολο;
Ας αφήσουμε τα θεωρητικά.
Τι κοινό έχουν πόλεις όπως Agen (Γαλλία) , Cento(Ιταλία), Tartu Vald (Εσθονία), Dinslaken (Γερμανία), Saint-Quentin (Γαλλία), Hradec Kralove(Τσεχία), Bistrita (Ρουμανία);Είναι 8 μικρό-μεσαίες πόλεις με όχι μεγάλες διαφορές από την δική μας. Οι πόλεις αυτές έχουν λάβει μέρος στο δίκτυο URBACT το οποίο είναι ένα πρόγραμμα δικτύου για αστική ανάπτυξη. Δεν είναι τόσο σημαντικό να συμμετέχουμε σε ένα τέτοιο πρόγραμμα όσο να δούμε τα θετικά αποτελέσματα που έχουν καταφέρει πόλεις σαν αυτές, που έχουν πειραματιστεί στη συμμετοχική δημοκρατία. Και αν πραγματικά θέλουμε να δούμε καλύτερα αποτελέσματα πάνω στην καθημερινότητά και στην ποιότητα ζωής μας θα πρέπει να τολμήσουμε και να πειραματιστούμε. Χρειάζεται μεγαλύτερη επαφή, χρόνος και δουλειά με τους πολίτες για να φανεί η προστιθέμενη αξία αυτής της προσπάθειας. Το αποτέλεσμα θα είναι νέες ιδέες, δέσμευση, έμπνευση, ενθουσιασμός, ενδιαφέρον και μία περισσότερο ζωντανή πόλη που την αναδεικνύουν οι ίδιοι οι άνθρωποι που ζουν σε αυτή.
Ενδεικτικά παραδείγματα δράσεων των πόλεων αυτών:
Agen.
Περίπτερα βιντεοσκοπήσεων σε κεντρικές πλατείες, όπου πολίτες ρωτήθηκαν για την πλατεία, τη χρήση της και τις επιθυμίες τους σε σχέση με μελλοντικές αλλαγές.
Santa Maria de Feira & Dinslaken.
Οργάνωση περιπάτων πλήθους κόσμου και φώτο-περιπάτων στην πόλη, σε σημεία αναφοράς- τοπόσημα της περιοχής με ανταλλαγή απόψεων και διερεύνηση μελλοντικών βελτιωτικών προτάσεων.
Cento & Bistrita.
Πολλές δράσεις μικρής κλίμακας, πολιτιστικού ενδιαφέροντος κυρίως και συμμετοχικές εκδηλώσεις σε περιοχές με λιγότερη ανάπτυξη ή και εγκαταλειμμένες.
Υπάρχουν θεσμοθετημένες και στην πόλη μας πολλές επιτροπές της τοπικής αυτοδιοίκησης με συμμετοχή εκλεγμένων πολιτών, υπαλλήλων του Δήμου και απλών πολιτών. (Έχω την τιμή να είμαι σε μία από αυτές μάλιστα).Παρόλα αυτά φαίνεται ότι δεν αποδίδουν κυρίως γιατί οι διαδικασίες είναι πολύπλοκες και δεν γίνεται κάποια σημαντική προσπάθεια να απλουστευτούν. Και το συμπέρασμα είναι ότι μόνο το άνοιγμα των διαδικασιών των δημόσιων αρχών στους πολίτες δεν αρκεί .Πρέπει να πάνε έξω, να βρουν ανθρώπους που δεν είχαν ξανασυναντήσει, να ενεργοποιήσουν πολίτες που η φωνή τους για τις πολιτικές δεν έχει ακουστεί. Στην κατεύθυνση αυτή η πόλη Saint Quentin της Γαλλίας πήρε πρωτοβουλία να εκπαιδεύσει όλους τους διευθυντές των υπηρεσιών και τους εκλεγμένους αξιωματούχους (και τον ίδιο τον Δήμαρχο!!) στην συμμετοχική δημοκρατία και στον σχεδιασμό πολιτικών.
Ας δώσουμε το κίνητρο οι άνθρωποι της -κάθε- πόλης να νιώσουν καταρχήν ότι η πόλη τους, τους έχει ανάγκη ,τους εμπιστεύεται ,τους δίνει λόγο και χώρο.
Χώρο να δημιουργήσουν και να ζήσουν τη ζωή με την ποιότητα που ονειρεύονται.
Πηγές: urbact.eu & citybranding.gr
