Η Ευρωπαϊκή  Επιτροπή ενέκρινε πρωτοποριακές προτάσεις για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων οικοσυστημάτων και την επαναφορά της φύσης στην Ευρώπη, από τη γεωργική γη και τις θάλασσες έως τα δάση και το αστικό περιβάλλον.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη μείωση της χρήσης και του κινδύνου των χημικών φυτοφαρμάκων κατά 50 % έως το 2030. Αυτές είναι οι εμβληματικές νομοθετικές προτάσεις για να δοθεί συνέχεια στις στρατηγικές για τη βιοποικιλότητα και «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας του εφοδιασμού τροφίμων στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η πρόταση νομοθετικής πράξης για την αποκατάσταση της φύσης αποτελεί βασικό βήμα για την αποφυγή της κατάρρευσης των οικοσυστημάτων και την πρόληψη των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας. Η αποκατάσταση των υγροτόπων, των ποταμών, των δασών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, του αστικού περιβάλλοντος και των ειδών που φιλοξενούν στην ΕΕ αποτελεί σημαντική και οικονομικά αποδοτική επένδυση: για την επισιτιστική μας ασφάλεια, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, την υγεία και την ευημερία μας. Στο ίδιο πνεύμα, οι νέοι κανόνες για τα χημικά φυτοφάρμακα θα μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του συστήματος τροφίμων της ΕΕ, θα προστατεύσουν την υγεία και την ευημερία τω πολιών και των εργαζομένων στη γεωργία και θα συμβάλουν στον μετριασμό των οικονομικών απωλειών που παρατηρούμε ήδη που οφείλονται στην επιδείνωση της υγείας του εδάφους και στη μείωση των επικονιαστών λόγω φυτοφαρμάκων. 

Νομοθετική πράξη για την αποκατάσταση της φύσης με σκοπό την αποκατάσταση των ζημιών στη φύση στην Ευρώπη έως το 2050.

Η Επιτροπή προτείνει σήμερα την πρώτη στην ιστορία νομοθετική πράξη που στοχεύει ρητά στην αποκατάσταση της φύσης της Ευρώπης, στην αποκατάσταση του 80 % των ευρωπαϊκών οικοτόπων που βρίσκονται σε κακή κατάσταση και στην επαναφορά της φύσης σε όλα τα οικοσυστήματα, από τα δάση και τις γεωργικές εκτάσεις έως τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τα οικοσυστήματα γλυκών υδάτων και τα αστικά οικοσυστήματα. Σύμφωνα με την παρούσα πρόταση νομοθετικής πράξης για την αποκατάσταση της φύσης, σε κάθε κράτος μέλος θα ισχύουν νομικά δεσμευτικοί στόχοι για την αποκατάσταση της φύσης σε διάφορα οικοσυστήματα που συμπληρώνουν την ισχύουσα νομοθεσία. Στόχος είναι τα μέτρα αποκατάστασης της φύσης να καλύψουν τουλάχιστον το 20 % των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 και, τελικά, να επεκταθούν σε όλα τα οικοσυστήματα που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050.

Η νομοθετική πράξη θα διευρύνει τις υφιστάμενες εμπειρίες από μέτρα αποκατάστασης της φύσης, όπως η οικολογική αποκατάσταση, η δεντροφύτευση, ο οικολογικός προσανατολισμός των πόλεων και των υποδομών ή η εξάλειψη της ρύπανσης ώστε να καταστεί δυνατή η αποκατάσταση της φύσης. Η αποκατάσταση της φύσης δεν ισοδυναμεί με την προστασία της φύσης και δεν οδηγεί αυτομάτως σε περισσότερες προστατευόμενες περιοχές. Ενώ η αποκατάσταση της φύσης είναι απαραίτητη στις προστατευόμενες περιοχές και λόγω της συνεχώς επιδεινούμενης κατάστασής τους, δεν χρειάζεται να καταστούν όλες οι αποκατασταθείσες περιοχές προστατευόμενες περιοχές. Οι περισσότερες από αυτές δεν θα γίνουν προστατευόμενες περιοχές, δεδομένου ότι η αποκατάσταση δεν αποκλείει την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας. Η αποκατάσταση αφορά τη διαβίωση και την παραγωγή μαζί με τη φύση μέσω της επαναφοράς μεγαλύτερης βιοποικιλότητας παντού, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών όπου ασκείται οικονομική δραστηριότητα, όπως για παράδειγμα τα διαχειριζόμενα δάση, οι γεωργικές εκτάσεις και οι πόλεις.

Όλα τα τμήματα της κοινωνίας συμμετέχουν στενά στην αποκατάσταση και ωφελούνται από αυτή· η αποκατάσταση πρέπει να γίνει ακολουθώντας μια διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς και έχει ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο σε όσους εξαρτώνται άμεσα από την υγιή φύση για τη διαβίωσή τους, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών, των δασοκόμων και των αλιέων. Οι επενδύσεις στην αποκατάσταση της φύσης προσθέτουν οικονομική αξία από 8 έως 38 ευρώ για κάθε ευρώ που δαπανάται, χάρη στις οικοσυστημικές υπηρεσίες που υποστηρίζουν την επισιτιστική ασφάλεια, το οικοσύστημα,την ανθεκτικότητα και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής καθώς και την υγεία του ανθρώπου. Αυξάνει επίσης τη φύση στα τοπία και την καθημερινότητά μας, με αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία και την ευημερία, καθώς και πολιτιστική και ψυχαγωγική αξία.

Η νομοθετική πράξη για την αποκατάσταση της φύσης θα θέσει στόχους και υποχρεώσεις αποκατάστασης σε ευρύ φάσμα οικοσυστημάτων στην ξηρά και τη θάλασσα. Τα οικοσυστήματα με τις μεγαλύτερες δυνατότητες απομάκρυνσης και αποθήκευσης άνθρακα και πρόληψης ή μείωσης των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών, όπως οι πλημμύρες, θα αποτελέσουν μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες. Η νέα νομοθετική πράξη βασίζεται στην υφιστάμενη νομοθεσία, αλλά καλύπτει όλα τα οικοσυστήματα και δεν περιορίζεται στην οδηγία για τους οικοτόπους και τις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, με στόχο όλα τα φυσικά και ημιφυσικά οικοσυστήματα να βρίσκονται σε πορεία ανάκαμψης έως το 2030. Θα λάβει σημαντική χρηματοδότηση από την ΕΕ: στο πλαίσιο του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, περίπου 100 δισ. ευρώ θα διατεθούν για δαπάνες για τη βιοποικιλότητα, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης.

Οι προτεινόμενοι στόχοι περιλαμβάνουν:

• Αντιστροφή της μείωσης των πληθυσμών επικονιαστών έως το 2030 και αύξηση των πληθυσμών τους μετέπειτα.
• Καμία καθαρή απώλεια πράσινων αστικών χώρων έως το 2030, αύξηση κατά 5 % έως το 2050, τουλάχιστον 10 % συγκόμωση σε κάθε ευρωπαϊκή πόλη, κωμόπολη και προάστιο, και καθαρό κέρδος από τον χώρο πρασίνου που ενσωματώνεται σε κτίρια και υποδομές
• Στα γεωργικά οικοσυστήματα, συνολική αύξηση της βιοποικιλότητας και θετική τάση για τις πεταλούδες χορτολιβαδικών εκτάσεων, τα πτηνά γεωργικής γης, τον οργανικό άνθρακα σε καλλιεργήσιμα ανόργανα εδάφη και τα χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής ποικιλομορφίας σε γεωργικές εκτάσεις
• Αποκατάσταση και επανύγρανση αποστραγγισμένων τυρφώνων γεωργικής χρήσης και σε χώρους εξόρυξης τύρφης
• Στα δασικά οικοσυστήματα, συνολική αύξηση της βιοποικιλότητας και θετική τάση για τη συνδεσιμότητα των δασών, τα νεκρά ξύλα, το μερίδιο των δασών ανομοιόμορφης γήρανσης, τα δασικά πτηνά και το απόθεμα οργανικού άνθρακα.
• Αποκατάσταση θαλάσσιων οικοτόπων, όπως οι θαλάσσιοι βοσκότοποι ή οι βυθοί ιζημάτων, και αποκατάσταση των οικοτόπων εμβληματικών θαλάσσιων ειδών, όπως δελφίνια και φώκαινες, καρχαρίες και θαλάσσια πτηνά
• Άρση των ποτάμιων φραγμών έτσι ώστε τουλάχιστον 25 000 χλμ. ποταμών να μετατραπούν σε ποταμούς ελεύθερης ροής έως το 2030.

Για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων, διατηρώντας παράλληλα την ευελιξία για τις εθνικές συνθήκες, η νομοθετική πράξη απαιτεί από τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης, σε στενή συνεργασία με επιστήμονες, ενδιαφερόμενους φορείς και το κοινό. Υπάρχουν ειδικοί κανόνες για τη διακυβέρνηση (παρακολούθηση, αξιολόγηση, σχεδιασμός, υποβολή εκθέσεων και επιβολή νομοθεσίας) — οι οποίοι θα βελτιώσουν επίσης τη χάραξη πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, διασφαλίζοντας ότι οι αρχές εξετάζουν από κοινού τα συναφή ζητήματα της βιοποικιλότητας, του κλίματος και των μέσων διαβίωσης.

Η πρόταση υλοποιεί ένα βασικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας: η δέσμευση της Ευρώπης για τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030θα δώσει το παράδειγμα για την αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας και την αποκατάσταση της φύσης. Αποτελεί τη βασική συμβολή της ΕΕ στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για ένα παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα μετά το 2020 που θα εγκριθεί στο πλαίσιο της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα COP15 που θα πραγματοποιηθεί στο Μόντρεαλ φέτος στις 7-15 Δεκεμβρίου 2022.

Ισχυροί κανόνες για τη μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και τη διασφάλιση πιο βιώσιμων συστημάτων τροφίμων έως το 2030

Η σημερινή πρόταση για τη μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων μετουσιώνει σε δράση τη δέσμευσή μας για ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Η πρόταση θα συμβάλει στην οικοδόμηση βιώσιμων συστημάτων τροφίμων σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», διασφαλίζοντας παράλληλα διαρκή επισιτιστική ασφάλεια και προστατεύοντας την υγεία μας.

Οι επιστήμονες και οι πολίτες ανησυχούν όλο και περισσότερο για τη χρήση φυτοφαρμάκων και τη συσσώρευση καταλοίπων και μεταβολιτών στο περιβάλλον. Στην τελική έκθεση της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης οι πολίτες ζήτησαν συγκεκριμένα να εξεταστεί η χρήση και ο κίνδυνος των φυτοφαρμάκων. Ωστόσο, οι τρέχοντες κανόνες σχετικά με την οδηγία για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων αποδείχθηκαν πολύ ανεπαρκείς και εφαρμόστηκαν ανομοιόμορφα. Επίσης, δεν έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος όσον αφορά τη χρήση της ολοκληρωμένης διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών, καθώς και άλλων εναλλακτικών προσεγγίσεων.  Τα χημικά φυτοφάρμακα βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία και προκαλούν μείωση της βιοποικιλότητας στις γεωργικές περιοχές. Μολύνουν τον αέρα, το νερό και το ευρύτερο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει σαφείς και δεσμευτικούς κανόνες:

• Νομικά δεσμευτικούς στόχους σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο για μείωση κατά 50 % της χρήσης και του κινδύνου των χημικών φυτοφαρμάκων και της χρήσης των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων έως το 2030. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθορίσουν τους δικούς τους εθνικούς στόχους για τη μείωση εντός καθορισμένων παραμέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων σε επίπεδο ΕΕ. Αυστηροί νέοι κανόνες για φιλικούς προς το περιβάλλον ελέγχους των επιβλαβών οργανισμών: Τα νέα μέτρα θα διασφαλίσουν ότι όλοι οι γεωργοί και άλλοι επαγγελματίες χρήστες φυτοφαρμάκων εφαρμόζουν ολοκληρωμένη διαχείριση επιβλαβών οργανισμών (IPM), στην οποία εξετάζονται πρώτα εναλλακτικές περιβαλλοντικές μέθοδοι πρόληψης και ελέγχου των επιβλαβών οργανισμών, πριν από τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων ως μέτρο έσχατης ανάγκης.  Τα μέτρα περιλαμβάνουν επίσης την υποχρεωτική τήρηση αρχείων για τους γεωργούς και άλλους επαγγελματίες χρήστες. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν ειδικούς κανόνες καλλιέργειας για τον προσδιορισμό των εναλλακτικών λύσεων που πρέπει να χρησιμοποιούνται αντί των χημικών φυτοφαρμάκων.
• Απαγόρευση όλων των φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές. Η χρήση όλων των φυτοφαρμάκων θα απαγορεύεται σε χώρους όπως οι αστικοί χώροι πρασίνου, συμπεριλαμβάνοντας τα δημόσια πάρκα ή κήπους, τις παιδικές χαρές, τους χώρους αναψυχής ή αθλητισμού, τις δημόσιες διαδρομές και τις προστατευόμενες περιοχές σύμφωνα με το δίκτυο Natura 2000, καθώς και κάθε οικολογικά ευαίσθητη περιοχή που πρέπει να διατηρηθεί για τους απειλούμενους επικονιαστές. Οι νέοι αυτοί κανόνες θα απομακρύνουν τα χημικά φυτοφάρμακα από κοντά μας στην καθημερινή μας ζωή.

Η πρόταση μετατρέπει την υφιστάμενη οδηγία σε κανονισμό που θα ισχύει άμεσα σε όλα τα κράτη μέλη. Με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπιστούν τα επίμονα προβλήματα σχετικά με την ανεπαρκή και άνιση εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων την τελευταία δεκαετία.  Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν στην Επιτροπή λεπτομερείς ετήσιες εκθέσεις προόδου και εφαρμογής.

Στήριξη της μετάβασης:

Μια δέσμη βασικών πολιτικών θα στηρίξει τους γεωργούς και άλλους χρήστες, με τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα συστήματα παραγωγής τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Νέοι κανόνες της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής για να εξασφαλιστεί ότι οι γεωργοί αποζημιώνονται για τυχόν δαπάνες που σχετίζονται με την εφαρμογή των νέων κανόνων για μεταβατική περίοδο 5 ετών.
• Ισχυρότερη δράση για την αύξηση του φάσματος των βιολογικών εναλλακτικών λύσεων και των εναλλακτικών λύσεων χαμηλού κινδύνου στην αγορά·
• Έρευνα και ανάπτυξη στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Ορίζων» της ΕΕ για τη στήριξη νέων τεχνολογιών και τεχνικών, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας ακριβείας και

• σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή, με σκοπό την επίτευξη των στόχων για τα φυτοφάρμακα της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».

Η μετάβαση θα υποστηριχθεί επίσης από την πρόταση για τα δεδομένα βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, καθώς και από τις εξελίξεις της αγοράς σε σχέση με τη γεωργία ακριβείας, όπως οι ψεκαστήρες που χρησιμοποιούν γεωχωρικές τεχνικές εντοπισμού και τεχνικές αναγνώρισης επιβλαβών οργανισμών.

Επίτευξη αποτελεσμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο:

Σύμφωνα με την πολιτική της για τη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων, η Επιτροπή θα προτείνει σύντομα, για πρώτη φορά, ένα μέτρο που θα αποτελεί συνέχεια της δέσμευσής της να λαμβάνει υπόψη τις παγκόσμιες περιβαλλοντικές παραμέτρους κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα ανώτατα όρια καταλοίπων στα τρόφιμα. Τα εισαγόμενα τρόφιμα που περιέχουν μετρήσιμα κατάλοιπα απαγορευμένων ουσιών δεν θα πρέπει στο μέλλον να διατίθενται στην αγορά της ΕΕ. Αυτό θα συμβάλει σε έναν ενάρετο κύκλο και θα ενθαρρύνει τις τρίτες χώρες να περιορίσουν ή να απαγορεύσουν και αυτές τη χρήση των εν λόγω φυτοφαρμάκων, τα οποία έχουν ήδη απαγορευθεί στην ΕΕ.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή θα διαβουλευθεί σύντομα με τα κράτη μέλη και τις τρίτες χώρες σχετικά με ένα μέτρο για να εκμηδενιστούν τα κατάλοιπα thiamethoxam και clothianidin, πρόκειται για δύο ουσίες που είναι γνωστό ότι συμβάλλουν σημαντικά στην μείωση των επικονιαστών παγκοσμίως. Πρόκειται για ουσίες που δεν είναι πλέον εγκεκριμένες στην ΕΕ. Κατά τη θέσπιση του μέτρου, τα εισαγόμενα τρόφιμα που περιέχουν μετρήσιμα κατάλοιπα αυτών των δύο ουσιών μπορούν — ύστερα από ορισμένες μεταβατικές περιόδους — να μην διατίθενται πλέον στην αγορά της ΕΕ.

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Ο κ. Φρανς Τίμερμανς, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δήλωσε: «Εμείς οι άνθρωποι εξαρτόμαστε από τη φύση. Για τον αέρα που αναπνέουμε, για το νερό που καταναλώνουμε, για το φαγητό που τρώμε —για όλη τη ζωή. Η οικονομία μας επιδρά επίσης στη φύση. Η κρίση του κλίματος και της βιοποικιλότητας απειλούν τα ίδια τα θεμέλια της ζωής μας στη γη. Σημειώνουμε πρόοδο όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και σήμερα προσθέτουμε δύο νομοθετικές πράξεις που αποτελούν τεράστιο βήμα προόδου για την αντιμετώπιση της διαφαινόμενης οικοκτονίας. Όταν αποκαθιστούμε τη φύση, της επιτρέπουμε να συνεχίσει να μας παρέχει καθαρό αέρα, νερό και τρόφιμα, και της δίνουμε τη δυνατότητα να μας προστατεύσει από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων συμβάλλει επίσης στην αποκατάσταση της φύσης και προστατεύει τους ανθρώπους που εργάζονται με αυτές τις χημικές ουσίες.»

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους προσέθεσε: «Οι Ευρωπαίοι είναι σαφείς: θέλουν η ΕΕ να αναλάβει δράση για τη φύση και να την επαναφέρει στη ζωή τους. Οι επιστήμονες είναι σαφείς: δεν έχουμε καιρό για χάσιμο, το παράθυρο κλείνει. Είναι επίσης σαφές το επιχειρηματικό ενδιαφέρον: για κάθε ευρώ που δαπανάται για την αποκατάσταση θα μας επιστραφούν τουλάχιστον οκτώ. Αυτός είναι ο στόχος της παρούσας πρότασης-ορόσημου για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, ώστε να μπορούμε να ζούμε και να ευημερούμε μαζί με τη φύση. Είναι μια νομοθετική πράξη για όλους τους ανθρώπους στην Ευρώπη και για τις επόμενες γενιές, για έναν υγιή πλανήτη και μια υγιή οικονομία. Πρόκειται για μια πρώτη πράξη αυτού του είδους σε παγκόσμιο επίπεδο και ελπίζουμε ότι μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για μεγάλη διεθνή δέσμευση υπέρ της προστασίας της βιοποικιλότητας στην επικείμενη COP15.» 

Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, κ. Στέλλα Κυριακίδου, δήλωσε: «Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε πορεία όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε τα φυτοφάρμακα στην ΕΕ. Πρόκειται για την υγεία των πολιτών μας και του πλανήτη μας. Μέσω της παρούσας πρότασης, εκπληρώνουμε τις προσδοκίες των πολιτών μας και τις δεσμεύσεις μας στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για την οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου συστήματος παραγωγής υγιεινών τροφίμων. Πρέπει να μειώσουμε τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων για την προστασία του εδάφους, του αέρα και των τροφίμων μας και, σε τελική ανάλυση, της υγείας των πολιτών μας. Για πρώτη φορά θα απαγορεύσουμε τη χρήση φυτοφαρμάκων σε δημόσιους κήπους και παιδικές χαρές, διασφαλίζοντας ότι όλοι θα είμαστε πολύ λιγότερο εκτεθειμένοι στην καθημερινή μας ζωή. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική θα στηρίξει οικονομικά τους γεωργούς για την κάλυψη όλων των δαπανών των νέων κανόνων για περίοδο 5 ετών. Κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο.» 

Επόμενα βήματα

Και οι δύο προτάσεις θα συζητηθούν τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Μετά την έγκριση, ο επιτόπιος αντίκτυπος θα είναι σταδιακός: τα μέτρα αποκατάστασης της φύσης πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή έως το 2030, ενώ οι στόχοι για τα φυτοφάρμακα θα πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030.

Ως εκ τούτου, δεν σχετίζονται απευθείας με τις άμεσες επιπτώσεις της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Οι εν λόγω προτάσεις θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και την επισιτιστική ασφάλεια της Ευρώπης μεσοπρόθεσμα, καθώς οι πληθυσμοί των επικονιαστών θα γίνουν υγιέστεροι και πιο άφθονοι, η διάβρωση του εδάφους θα μειωθεί και η συγκράτηση των υδάτων θα βελτιωθεί, ενώ το φυσικό μας περιβάλλον θα καταστεί καθαρότερο και απαλλαγμένο όλο και περισσότερο από τοξικές ουσίες. Θα μειώσει επίσης την εξάρτηση των γεωργών από δαπάνες, όπως τα χημικά φυτοφάρμακα, στηρίζοντας οικονομικά προσιτά τρόφιμα για όλους τους Ευρωπαίους.

Ιστορικό 

Τα υγιή και ανθεκτικά οικοσυστήματα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευημερίας και της ευμάρειας, παρέχοντας τροφή, καθαρό νερό, καταβόθρες άνθρακα και προστασία από φυσικές καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των καταστροφών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή. Πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου ΑΕΠ εξαρτάται από τη φύση και τις υπηρεσίες που παρέχει, ενώ πάνω από το 75 % των παγκόσμιων ειδών καλλιεργειών τροφίμων εξαρτώνται από την επικονίαση των ζώων.

Παρά τη σπουδαιότητα της φύσης η υποβάθμισή της στην ΕΕ είναι ανησυχητική, με ποσοστό άνω του 80 % των οικοτόπων να βρίσκεται σε κακή κατάσταση.  Οι υγρότοποι, οι τυρφώνες, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις και οι οικότοποι αμμοθινών πλήττονται περισσότερο.  Στη Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη οι υγρότοποι έχουν συρρικνωθεί κατά 50 % από το 1970 και μετά. Το 71 % των ιχθύων και το 60 % των αμφίβιων πληθυσμών έχουν μειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία. Μεταξύ του 1997 και του 2011 η απώλεια βιοποικιλότητας αντιστοιχούσε σε εκτιμώμενη ετήσια απώλεια 3,5-18,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Η εκτίμηση επιπτώσεων της νομοθετικής πράξης για την αποκατάσταση της φύσης κατέδειξε ότι τα οφέλη της αποκατάστασης της φύσης είναι πολύ περισσότερα από το κόστος. Τα οικονομικά οφέλη από την αποκατάσταση των τυρφώνων, των ελών, των δασών, των ερεικώνων και των λοχμών, των χορτολιβαδικών εκτάσεων, των ποταμών, των λιμνών, των θαλάσσιων και αλουβιακών οικοτόπων και των παράκτιων υγροτόπων εκτιμάται ότι είναι οκτώ φορές μεγαλύτερα από το κόστος.

Η πρόταση για τη βιώσιμη χρήση των γεωργικών φαρμάκων αντικαθιστά την οδηγία για την ορθολογική χρήση 2009/128/ΕΚ (SUD), η οποία αποσκοπούσε στην επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων στην ΕΕ μέσω της μείωσης των κινδύνων και των επιπτώσεων που έχει η χρήση φυτοφαρμάκων στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον και μέσω της προώθησης της χρήσης της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας. Οι κύριες δράσεις της οδηγίας αφορούσαν την κατάρτιση των χρηστών και των διανομέων, την επιθεώρηση του εξοπλισμού εφαρμογής φυτοφαρμάκων, την απαγόρευση του αεροψεκασμού και τον περιορισμό της χρήσης φυτοφαρμάκων σε ευαίσθητες περιοχές. Σε διάφορες εκθέσεις επισημάνθηκαν αδυναμίες στην εφαρμογή της οδηγίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαρκής μείωση της χρήσης και του κινδύνου των φυτοφαρμάκων.

Πολίτες από όλη την Ευρώπη και με διαφορετικό υπόβαθρο συνέστησαν, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, «δραστική μείωση των χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων σε όλους τους τύπους γεωργικών εκμεταλλεύσεων» και «ανάπτυξη της βιώσιμης γεωργίας, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού για τη φύση και τους εργαζομένους». Με τη σημερινή δέσμη μέτρων, η Επιτροπή απαντά σε πέντε προτάσεις και οκτώ συγκεκριμένα μέτρα που συνιστώνται από τους πολίτες.