Στο επίκεντρο των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ.

Η Επιτροπή δημοσίευσε πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μάθηση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Στόχος της πρότασης είναι να στηρίξει τα κράτη μέλη, τα σχολεία, τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις και όλους τους παρόχους εκπαίδευσης ώστε να εξοπλίσουν τους εκπαιδευόμενους με κατανόηση και δεξιότητες όσον αφορά τη βιωσιμότητα, την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον.

Ένα νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο ικανοτήτων για τη βιωσιμότητα, που δημοσιεύτηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών και είναι επίσης διαθέσιμο σήμερα, χαρτογραφεί τις ικανότητες που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση, συμπεριλαμβανομένης της κριτικής σκέψης, της ανάληψης πρωτοβουλιών, του σεβασμού της φύσης και της κατανόησης του αντικτύπου που έχουν στο περιβάλλον και το παγκόσμιο κλίμα οι καθημερινές δράσεις και αποφάσεις.

Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, δήλωσε τα εξής: «Η συμμετοχή των νέων έφερε επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε το κλίμα και το περιβάλλον. Μέσω των προγραμμάτων μας για τη νεολαία, του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης και του DiscoverEU, προωθούμε τις δραστηριότητες βιωσιμότητας στις οποίες συμμετέχει η νεολαία μας. Πρόκειται για ένα περαιτέρω βήμα στο έργο για την καλύτερη ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στην εκπαίδευση.»

Η επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, δήλωσε: «Γίνεται ένα τεράστιο έργο σε ολόκληρη την Ευρώπη για να βοηθηθούν τα παιδιά, οι νέοι και οι ενήλικες να μάθουν και να ασχοληθούν με την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τη βιωσιμότητα. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τις προσπάθειες αυτές και να συνεργαστούμε στενά με τα κράτη μέλη για να θέσουμε τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Όλοι οι εκπαιδευόμενοι, από νεαρή ηλικία, χρειάζονται ευκαιρίες για να κατανοήσουν και να αναλάβουν δράση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, να προστατεύσουν τον πλανήτη μας και το μέλλον μας.»

Η πρόταση της Επιτροπής καλεί τα κράτη μέλη:

• Να παρέχουν στους εκπαιδευόμενους όλων των ηλικιών πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τη βιοποικιλότητα και τη βιωσιμότητα·
• Να θέσουν τη μάθηση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα ως τομέα προτεραιότητας στις πολιτικές και τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, προκειμένου να υποστηρίξουν τον τομέα αυτόν και να του δώσουν τη δυνατότητα να συμβάλει στην πράσινη μετάβαση·
• Να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν προσεγγίσεις βιωσιμότητας στο σύνολό τους, οι οποίες περιλαμβάνουν τη διδασκαλία και τη μάθηση· την ανάπτυξη οραμάτων, τον σχεδιασμό και τη διακυβέρνηση· την ενεργό συμμετοχή των εκπαιδευόμενων και του προσωπικού· τη διαχείριση κτιρίων και πόρων και τις εταιρικές σχέσεις με τοπικές και ευρύτερες κοινότητες·
• Να κινητοποιήσουν εθνικά και ενωσιακά κονδύλια για επενδύσεις σε βιώσιμες και πράσινες υποδομές, κατάρτιση, εργαλεία και πόρους για την αύξηση της ανθεκτικότητας και της ετοιμότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για την πράσινη μετάβαση.

Όταν ερωτήθηκαν σε έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, ποιες θα πρέπει να είναι οι κορυφαίες προτεραιότητες για την ΕΕ κατά τα προσεχή έτη, η πρώτη στη σειρά απάντηση των νέων ήταν η προστασία του περιβάλλοντος και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής (67%), ακολουθούμενη από τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης (56%). Αυτό δείχνει πόσο σημαντική είναι η ανάληψη δράσης.

Το πρόγραμμα Erasmus+ 2021-2027 δίνει επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην πράσινη μετάβαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Για το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας για το 2022, θα δοθεί προτεραιότητα σε έργα ανάπτυξης πράσινων ικανοτήτων και δεξιοτήτων, προγραμμάτων σπουδών προσανατολισμένων στο μέλλον και προγραμματισμένων προσεγγίσεων για τη βιωσιμότητα από τους παρόχους εκπαίδευσης. Μια ειδική πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας θα παράσχει χρηματοδότηση για τον εντοπισμό, την ανάπτυξη και τη δοκιμή καινοτόμων προσεγγίσεων στην εκπαίδευση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Η Επιτροπή θα παράσχει επίσης ευκαιρίες κατάρτισης και κοινότητες πρακτικής εφαρμογής για τους εκπαιδευτές μέσω της Πύλης Σχολικής Εκπαίδευσης και του eTwinning. Η νέα διαδικτυακή πύλη της Επιτροπής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης επιτρέπει την εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων ειδικών πληροφοριών για την πράσινη εκπαίδευση.

Επόμενα βήματα

Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί από τα κράτη μέλη και στη συνέχεια θα εγκριθεί από τους υπουργούς Παιδείας της ΕΕ. Η Επιτροπή θα στηρίξει την εφαρμογή της σύστασης μέσω της μάθησης και των ανταλλαγών μεταξύ των κρατών μελών, των ενδιαφερόμενων μερών και των χωρών εταίρων.

Ιστορικό

Για την προετοιμασία της πρότασης, η Επιτροπή προέβη σε ευρείες διαβουλεύσεις σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά ευκαιρίες μάθησης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα στην ΕΕ. Μια δημόσια έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 2021, έλαβε περισσότερες από 1.300 απαντήσεις, καθώς και 95 έγγραφα θέσης. Συγκεντρώθηκαν επίσης στοιχεία κατά τη διάρκεια μιας σειράς διαδικτυακών εργαστηρίων διαβούλευσης με υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, εκπαιδευτικούς, οργανώσεις νεολαίας, κοινωνικούς εταίρους, ερευνητές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς και οργανισμούς. Οι διαβουλεύσεις υπογράμμισαν τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν η εκπαίδευση και η κατάρτιση στο να βοηθούν τους ανθρώπους να κατανοήσουν και να αναλάβουν δράση για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Στη δημόσια έρευνα, το 71 % των ερωτηθέντων κατέταξε την εκπαίδευση και την κατάρτιση ως τον σημαντικότερο τομέα από την άποψη αυτή, έναντι των δημόσιων φορέων και κυβερνήσεων (56 %) και των μέσων ενημέρωσης (34 %). Η παροχή ευκαιριών ποιοτικής επαγγελματικής εξέλιξης στους εκπαιδευτικούς, τους εκπαιδευτές, τους επικεφαλής νέων και το ακαδημαϊκό προσωπικό σε θέματα περιβάλλοντος και βιωσιμότητας θεωρήθηκε βασική προτεραιότητα για την ανάληψη δράσης, παράλληλα με την ανάδειξη της βιωσιμότητας σε οριζόντιο ζήτημα στα αναλυτικά προγράμματα και στα προγράμματα σπουδών.