Η νέα νομοθεσία για τα βιολογικά προϊόντα θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2022, σε συνέχεια της αναβολής της εφαρμογής της για ένα έτος.

Οι κανόνες θα αντικατοπτρίζουν τον μεταβαλλόμενο χαρακτήρα αυτού του ταχέως αναπτυσσόμενου τομέα. Στόχος του νέου κανονισμού είναι να εξασφαλιστεί θεμιτός ανταγωνισμός για τους αγρότες και παράλληλα να προληφθεί η απάτη και να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών με τους ακόλουθους τρόπους:

• οι κανόνες παραγωγής θα απλουστευθούν μέσω της σταδιακής κατάργησης ορισμένων εξαιρέσεων και αυτοεξαιρέσεων·
• το σύστημα ελέγχου θα ενισχυθεί χάρη σε αυστηρότερα προληπτικά μέτρα και διεξοδικούς ελέγχους σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού·
• οι παραγωγοί σε τρίτες χώρες θα πρέπει να συμμορφώνονται με την ίδια δέσμη κανόνων που ακολουθούν οι παραγωγοί της ΕΕ·
• οι κανόνες για τη βιολογική παραγωγή θα καλύπτουν ευρύτερο κατάλογο προϊόντων (π.χ. αλάτι, φελλός, κηρός μελισσών, ματέ, αμπελόφυλλα, καρδιές φοίνικα) και θα έχουν πρόσθετους κανόνες παραγωγής (π.χ. για τα ελάφια, τα κουνέλια και τα πουλερικά)·
• η πιστοποίηση των μικροκαλλιεργητών θα διευκολυνθεί χάρη σε ένα νέο σύστημα ομαδικής πιστοποίησης·
• θα υιοθετηθεί πιο ομοιόμορφη προσέγγιση όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου τυχαίας μόλυνσης από φυτοφάρμακα·
• θα καταργηθούν σταδιακά οι εξαιρέσεις για την παραγωγή σε οριοθετημένα πλαίσια στα θερμοκήπια.

Το Σχέδιο δράσης για τη βιολογική παραγωγή

Το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποσκοπεί στην επίτευξη του στόχου της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για βιολογική καλλιέργεια του 25% της γεωργικής γης έως το 2030.

Το Σχέδιο Δράσης είναι σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τις στρατηγικές «Farm to Fork and Biodiversity». Το Σχέδιο Δράσης έχει σχεδιαστεί για να παρέχει στον ήδη ταχέως αναπτυσσόμενο οργανικό τομέα τα κατάλληλα εργαλεία για την επίτευξη του στόχου του 25%.

Αφορά σε 23 δράσεις διαρθρωμένες γύρω από 3 άξονες για την εξασφάλιση ισόρροπης ανάπτυξης του τομέα:

• Άξονας 1: τόνωση της ζήτησης και διασφάλιση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών
• Άξονας 2: ενθάρρυνση της μετατροπής και ενίσχυση ολόκληρης της αξιακής αλυσίδας
• Άξονας 3: τα βιολογικά προϊόντα παράδειγμα προς μίμηση: βελτίωση της συμβολής της βιολογικής γεωργίας στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα

Η βιολογική παραγωγή συνοδεύεται από ορισμένα σημαντικά οφέλη: τα βιολογικά χωράφια έχουν περίπου 30% περισσότερη βιοποικιλότητα, τα ζώα βιολογικής εκτροφής απολαμβάνουν υψηλότερο βαθμό καλής διαβίωσης και λαμβάνουν λιγότερα αντιβιοτικά, οι βιολογικοί αγρότες έχουν υψηλότερα εισοδήματα και οι καταναλωτές γνωρίζουν ακριβώς τι λαμβάνουν χάρη στο βιολογικό λογότυπο της ΕΕ.

Η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικά σχέδια βιολογικής δράσης για να αυξήσουν το εθνικό τους μερίδιο στη βιολογική γεωργία. Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το μερίδιο της γεωργικής γης που βρίσκεται σήμερα υπό βιολογική γεωργία, από 0,5% έως πάνω από 25%. Τα εθνικά σχέδια βιολογικής δράσης θα συμπληρώσουν τα εθνικά στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ.

Προώθηση της κατανάλωσης

Η αυξανόμενη κατανάλωση βιολογικών προϊόντων θα είναι ζωτικής σημασίας για να ενθαρρυνθούν οι αγρότες να στραφούν στην βιολογική γεωργία και έτσι να αυξήσουν την κερδοφορία και την ανθεκτικότητά τους. Για το σκοπό αυτό, το σχέδιο δράσης προτείνει διάφορες συγκεκριμένες δράσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ζήτησης, στη διατήρηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στην προσέγγιση των βιολογικών τροφίμων στους πολίτες.

Αυτό περιλαμβάνει:

• ενημέρωση και επικοινωνία σχετικά με τη βιολογική παραγωγή,
• προώθηση της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων,]τόνωση της μεγαλύτερης χρήσης βιολογικών προϊόντων σε δημόσιες καντίνες μέσω δημοσίων συμβάσεων και
• αύξηση της διανομής βιολογικών προϊόντων στο πλαίσιο του σχολικού συστήματος της ΕΕ.

Οι δράσεις στοχεύουν επίσης, για παράδειγμα, στην πρόληψη της απάτης, στην αύξηση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και στη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των βιολογικών προϊόντων. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, για παράδειγμα, επιβραβεύοντας τους εργαζομένους με «βιολογικούς ελέγχους» που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την αγορά βιολογικών τροφίμων.

Αύξηση της παραγωγής

Επί του παρόντος, περίπου το 8,5% της γεωργικής έκτασης της ΕΕ καλλιεργείται βιολογικά, και οι τάσεις δείχνουν ότι με τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης, η ΕΕ θα φθάσει το 15-18% έως το 2030. Αυτό το σχέδιο δράσης παρέχει τη δέσμη εργαλείων για να κάνει μια επιπλέον ώθηση και να φτάσει το 25%. Ενώ το σχέδιο δράσης επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στο «φαινόμενο έλξης» της πλευράς της ζήτησης, η κοινή αγροτική πολιτική θα παραμείνει βασικό εργαλείο για την υποστήριξη της μετατροπής. Επί του παρόντος, περίπου 1,8% (7,5 δισεκατομμύρια ευρώ) της ΚΑΠ χρησιμοποιείται για τη στήριξη της βιολογικής γεωργίας.

Η νέα ΚΑΠ θα περιλαμβάνει οικολογικά συστήματα που θα υποστηρίζονται από προϋπολογισμό 38 - 58 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την περίοδο 2023-2027, ανάλογα με το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων της ΚΑΠ. Τα οικολογικά συστήματα μπορούν να αναπτυχθούν για την ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας.

Πέρα από την ΚΑΠ, τα βασικά εργαλεία περιλαμβάνουν τη διοργάνωση εκδηλώσεων πληροφόρησης και τη δικτύωση για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, πιστοποίηση για ομάδες αγροτών και όχι για άτομα, έρευνα και καινοτομία , χρήση blockchain και άλλων τεχνολογιών για τη βελτίωση της ιχνηλασιμότητας αυξάνοντας τη διαφάνεια της αγοράς, υποστήριξη της οργάνωσης της τροφικής αλυσίδας και βελτίωση της διατροφής των ζώων. Για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη βιολογική παραγωγή, η Επιτροπή θα διοργανώσει μια ετήσια «βιολογική ημέρα» της ΕΕ καθώς και βραβεία στην αλυσίδα βιολογικών τροφίμων, για να αναγνωρίσει την αριστεία σε όλα τα στάδια της βιολογικής τροφικής αλυσίδας.

Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει επίσης την ανάπτυξη δικτύων βιολογικού τουρισμού μέσω των «περιοχών» . Οι «βιοπεριφέρειες» είναι περιοχές όπου αγρότες, πολίτες, τουριστικοί πράκτορες, ενώσεις και δημόσιες αρχές συνεργάζονται για την αειφόρο διαχείριση των τοπικών πόρων, βάσει βιολογικών αρχών και πρακτικών. Το Σχέδιο Δράσης σημειώνει επίσης ότι η παραγωγή βιολογικής υδατοκαλλιέργειας παραμένει ένας σχετικά νέος τομέας αλλά έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης. Οι επερχόμενες νέες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ, θα ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους να υποστηρίξουν την αύξηση της βιολογικής παραγωγής σε αυτόν τον τομέα.

Βιωσιμότητα

Τέλος, στοχεύει στην περαιτέρω βελτίωση της απόδοσης της βιολογικής γεωργίας όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Για να επιτευχθεί αυτό, οι δράσεις θα επικεντρωθούν στη βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων , στη διασφάλιση της διαθεσιμότητας βιολογικών σπόρων, στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του τομέα και στην ελαχιστοποίηση της χρήσης πλαστικών, νερού και ενέργειας.

Η Επιτροπή σκοπεύει επίσης να αυξήσει το μερίδιο της έρευνας και της καινοτομίας και να αφιερώσει τουλάχιστον το 30% του προϋπολογισμού για δράσεις έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της γεωργίας, της δασοκομίας και των αγροτικών περιοχών σε θέματα που αφορούν ή σχετίζονται με τον οργανικό τομέα.

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά την πρόοδο μέσω μιας ετήσιας παρακολούθησης με εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των κρατών μελών και των ενδιαφερομένων, μέσω διμηνιαίων εκθέσεων προόδου και ενδιάμεσης επανεξέτασης.