Γράφει ο Ζαφείριος Καραβίας *

Με αφορμή την αναφορά της Πρόεδρου της Δημοκρατίας στο Δημογραφικό και την συνεχή μείωση του ελληνικού πληθυσμού, την ανασφάλεια και αβεβαιότητα, που αισθάνονται οι νέοι άνθρωποι καθώς και το θέμα της ενσωμάτωσης των μεταναστών γίνεται έντονα αντιληπτή η επιτακτική ανάγκη για υιοθέτηση και κατάρτιση πολιτικών που θα αντιστρέψουν τις σημαντικές και αρνητικές συνέπειες των βαρυσήμαντων αυτών των ζητημάτων.

Έκρινα την ανάγκη να αναφερθώ στα εν λόγω θέματα μέσα από την δική μου οπτική, να αναδείξω κάποια σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και εν συνεχεία να προτείνω κάποιες αντισταθμιστικές πολιτικές για την αντιστροφή της αρνητικής αυτής κατάστασης.

Συνεπώς είναι αναγκαίο το κράτος να δημιουργήσει άμεσα τις προϋποθέσεις για επίλυση του δημογραφικού ζητήματος με παράλληλη πρόβλεψη για αποκέντρωση. Ως εκ τούτου χρειάζεται να καταρτιστεί ένα νέο νομικό πλαίσιο κάτω από το οποίο θα δίνονται κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τους νέους να κάνουν οικογένεια. Μερικές άμεσα αποτελεσματικές πρακτικές θα μπορούσαν να είναι η επιδότηση των γεννήσεων, η φορολογική ελάφρυνση επιχειρήσεων που απασχολούν τριτέκνους και πολυτέκνους ώστε να ενθαρρύνεται η απασχόληση των εν λόγω κοινωνικών ομάδων από τους πιθανούς εργοδότες καθώς και η αύξηση των μισθών πολυτέκνων και τριτέκτων με καθορισμένο ελάχιστο κατοχυρωμένο επίδομα ανά τέκνο που θα προστίθεται αθροιστικά στον μισθό του εργαζομένου ανά δίμηνο έως ότου τα νεαρά τέκνα φτάσουν το 18 έτος της ηλικίας τους.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως η αντιμετώπιση του δημογραφικού συμβαδίζει με την αποκέντρωση και την ανανέωση του πληθυσμού της υπαίθρου. Έτσι προτείνεται ένα πρόγραμμα αποκατάστασης απόρων ή χαμηλού εισοδήματος νέων, με παροχή γης σε εθνικές γαίες ακριτικών περιοχών στη βόρεια Ελλάδα και σε ακριτικά νησιά του Αιγαίου. Ουσιαστικά το κράτος θα διαθέτει περιουσία και στέγη στους εν λόγω πολίτες με σκοπό να κατοικήσουν περιοχές της μεθορίου και να αναπτύξουν γεωργικές ή άλλες εμπορικές δραστηριότητες σε αυτές. Έμμεσα η πολιτική αυτή σκοπεύει στο να ανακατανεμηθεί μέρος του πληθυσμού σε περιοχές που τείνουν να ερημώσουν. Επιπλέον είναι χρήσιμο να δοθούν κίνητρα σε νησιώτες στρατιωτικούς να παραμείνουν στα νησιά καταγωγής τους και να δημιουργήσουν οικογένεια εκεί. Ευνοϊκά μέτρα προς την κατεύθυνση αυτή θα ήταν οι μόνιμες μεταθέσεις στην περιοχή τους, παροχή κρατικής γης και η χορήγηση επιδόματος «ακριτών». Ενώ παρόμοια κίνητρα θα μπορούσαν να δοθούν σε καθηγητές και γιατρούς που προέρχονται από τα μέρη αυτά μέσω επιδόματος «ακριτικής υπηρεσίας».

Αναφορικά με τη συμβολή και την ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία και οικονομία που συχνά προτείνεται από κάποιους κύκλους ως λύση στο δημογραφικό αλλά και το ασφαλιστικό ζήτημα, θα ήθελα να επισημάνω μια σειρά από «προβληματικά» σημεία στην υιοθέτηση μιας οριζόντιας και γενικευμένης τέτοιας πολιτικής που υποστηρίζεται συχνά «ως φυσική εξέλιξη ή ως μονόδρομος» και να αντιπροτείνω κάποια μέτρα για την διασφάλιση της ελληνικής ταυτότητας και του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Αφενός να διευκρινίσω ότι το άρθρο αναφέρεται κυρίως σε μετανάστες από τρίτες χώρες εκτός ΕΕ και κυρίως από την Ασία ή την Αφρική που ξενιτεύτηκαν είτε για οικονομικούς λόγους είτε λόγω πολεμικών συρράξεων που πλέον όμως έχουν λήξει. Αφετέρου να επισημάνω ότι το υπό συζήτηση θέμα αφορά το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας άρα απαιτεί λύσεις από και για τον ελληνικό λαό. Οποιοσδήποτε άλλος θέλει να συμβαδίσει με τις τύχες του έθνους μας και να συστρατευθεί στον κοινό αγώνα για την ευημερία της πατρίδας χρειάζεται να ακολουθήσει μια μακροχρόνια πορεία η οποία προβλέπεται από το νόμο όπου ο αιτών για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας υποχρεούται να γνωρίζει ικανοποιητικά τη γλώσσα, τους θεσμούς, τον πολιτισμό και την ιστορία της χώρας μας προκειμένου να μπορεί να ασκήσει τα δικαιώματα και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του Έλληνα πολίτη. Αυτή λοιπόν είναι η μοναδική ενδεδειγμένη οδός προκειμένου να αποδοθεί η ιθαγένεια ύστερα από εξέταση της κάθε περίπτωσης ξεχωριστά και όχι διευκολύνοντας και ενθαρρύνοντας την ανεξέλεγκτη ένταξη αλλοεθνών με απουσία στοιχείων που τους συνδέουν με την χώρα φιλοξενίας που μοιραία θα τους οδηγήσουν στην αποξένωση από το ενιαίο κοινωνικό σύνολο και την μισαλλοδοξία έναντι αυτού.

Όσο και αν θέλουμε να αποδεχτούμε την ειρηνική συμβίωση σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες και η οποία υπάρχει έως έναν βαθμό, η πραγματικότητα μας υπενθυμίζει ότι η συνεχή τριβή μεταξύ δυο διαφορετικών «πολιτισμικών μπλοκ» επιφέρει ένταση και ανταγωνισμό. Ειδικά μεν αν υπάρχει δυσπιστία μεταξύ αλλήλων καθώς και απροθυμία αποδοχής ή έστω σεβασμού εκ μέρους των αφιχθέντων μεταναστών των υφιστάμενων παραδόσεων, συνηθειών και τρόπους ζωής της χώρας φιλοξενίας. Συνεπώς η ενσωμάτωση των εν λόγω πληθυσμών δεν μπορεί να πραγματωθεί μέσω απόδοσης της ελληνικής ιθαγένειας και της μόνιμης εγκατάστασης καθώς πολλοί από αυτούς δεν ομιλούν καν την ελληνική, δεν γνωρίζουν την ιστορία και τα ήθη της χώρας μας, δεν ασπάζονται τις ίδιες αξίες. Μια τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε πληθώρα προβλημάτων ανά την ελληνική επικράτεια ενώ μια μαζική απονομή της ελληνικής υπηκοότητας σε αλλοεθνείς πληθυσμούς θα «ευτέλιζε» την αξία της ιδιότητας αυτής.

Επιπροσθέτως μεγάλο μέρος των μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα ως αιτούντες άσυλο ή ως οικονομικοί μετανάστες αν δεν λαμβάνουν κάποιο επίδομα βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο και εύκολα στρέφονται στη παρανομία για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, δημιουργώντας ένα πολύ σημαντικό ζήτημα πρωτίστως κοινωνικό αλλά και ασφαλείας ταυτόχρονα. Όλα αυτά δεν πρέπει να αγνοηθούν προκειμένου να αποφευχθεί να δημιουργηθούν «νησίδες» παρανομίας στα αστικά κέντρα ή να ενισχυθούν γκετοποιημένες περιοχές που ήδη ακμάζει η εγκληματικότητα και η εφαρμογή του νόμου είναι ισχνή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι συγκεκριμένο μέρος του μεταναστευτικού πληθυσμού λόγω θρησκείας τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια προς την Τουρκία η οποία εκμεταλλεύεται τις περιστάσεις και τους ενθαρρύνει να εισέρχονται στην Ελλάδα και την ΕΕ, αναλογιστείτε τα γεγονότα στον Έβρο το 2020 τις επιθέσεις εναντίον των αστυνομικών αρχών και της συνοριοφυλακής και σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί αν όλοι αυτοί έχουν την ελληνική ιθαγένεια, μπορούν να ψηφίζουν και δυνητικά να υπηρετούν στο στράτευμα.

Έτσι αντί της ενθάρρυνσης της ενσωμάτωσης αδυνατούντων να ενσωματωθούν πληθυσμών, προτείνεται η σταδιακή μη ανανέωση άδειας παραμονής για μετανάστες από την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή καθώς δεν υπάρχει πλέον ο κίνδυνος που τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και μπορούν να επιστρέψουν στις εθνικές τους εστίες. Δευτερευόντως προτείνεται η αυστηροποίηση του νόμου με την άμεση απέλαση σε όλους όσους έχουν διαπράξει αδικήματα κατά την διαμονή τους εδώ και η απαγόρευση επιστροφής στη χώρα επ’ αόριστου. Στην κατεύθυνση αυτή σημαντική θα ήταν και η άσκηση πίεσης στη Τουρκία μέσω της ΕΕ να τηρήσει τα συμφωνηθέντα της κοινής δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας του 2016 τα οποία κατ’ εξακολούθηση αγνοεί σκόπιμα συμβάλλοντας στον εγκλωβισμό χιλιάδων μεταναστών στην ελληνική επικράτεια και να δεχθεί πίσω απελαθέντες των οποίων το αίτημα ασύλου έχει απορριφθεί. Ενώ όσοι από τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς που χαρακτηρίζονται ως «οικονομικοί μετανάστες» από τρίτες χώρες εκτός ΕΕ προτίθενται να παραμείνουν στη χώρα είναι ανάγκη να καταστούν παραγωγικοί και να αποδίδουν φόρους στο ελληνικό κράτος για όσο διάστημα διαμένουν εντός της επικρατείας του, ειδάλλως να απελαύνονται αυτομάτως μετά το πέρας συγκεκριμένου χρονικού ορίου «απραξίας».

Τέλος, μιας και η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες αντιμετωπίζει προβλήματα γήρανσης του πληθυσμού και υπογεννητικότητας στον αντίποδα της ενσωμάτωσης μεταναστών από χώρες εκτός της ΕΕ και της ευρωπαϊκής ηπείρου γενικότερα, θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα σε πολίτες άλλων ευρωπαϊκών κρατών που πληρούν τα ηλικιακά κριτήρια, καθαρό ποινικό μητρώο, διατίθενται να μάθουν σε ικανοποιητικό βαθμό την ελληνική γλώσσα και να δημιουργήσουν οικογένεια. Να κατοικήσουν συμπληρωματικά στην Ελληνική μεθόριο μέσω κρατικών διευκολύνσεων με υποχρέωση να ασφαλιστούν και να καταβάλουν φόρους στο ελληνικό δημόσιο όταν ορθοποδήσουν, ενδεχομένως με δικαίωμα να αποκτήσουν ακόμη και την ελληνική υπηκοότητα μελλοντικά. Είναι πολύ πιο αποδοτικό και ασφαλές να ενισχυθεί ο πληθυσμός από πληθυσμιακές ομάδες με πολιτισμική και θρησκευτική συνάφεια, κοινό κώδικα αξιών και παραδόσεων, όπως άτομα από την μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια.

* Ο Καραβίας Ζαφείριος είναι Πολίτικος Επιστήμων/ Διεθνολόγος, Κάτοχος Μεταπτυχιακού διπλώματος Ναυτιλιακών Σπουδών, Υποψήφιος Διδάκτωρ της Σχολής Κοινωνιολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου και Τομεάρχης Βιομηχανίας και Εμπορίου της ΟΝΝΕΔ (πανελλαδικά)

cognoscoteam.gr