Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας
Στην μακριά στοά του καλλιτεχνικού εργαστηρίου/γκαλερί «Αβράξας» στο Αγρίνιο την Τετάρτη βράδυ στις 16 Ιούνη έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Σπύρου Αλεξίου «21 ρωγμές στην επίσημη ιστορία για το 1821».
Την εκδήλωση και την ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε με τους φιλομαθείς και ευαισθητοποιημένους πολίτες της πόλης διοργάνωσε η Δημοτική παράταξη «Ανυπότακτο Αγρίνιο» και συντόνισε ο Δημοτικός της Σύμβουλος κ. Στέλιος Μερμίγκης.
Το περιβάλλον ήταν το καταλληλότερο μια και έχουν σιγά-σιγά αρχίσει οι ζέστες του καλοκαιριού. Η αεριζόμενη δροσερή στοά καταλήγει σε ανοιχτό κήπο στο πίσω μέρος. Η έκθεση του καλλιτέχνη Θανάση Βαλαώρα για την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 είναι σε εξέλιξη και σε συνδυασμό με την παρουσίαση του βιβλίου οι επισκέπτες απόλαυσαν μια πολύ ενδιαφέρουσα βραδιά.
Ο κ. Μερμίγκης καλωσόρισε τον συγγραφέα κ. Σπύρο Αλεξίου και τους παρουσιαστές του βιβλίου κυρίους Χάρη Κούρτη εκπαιδευτικό και ιστορικό και Διονύση Ελευθεράτο δημοσιογράφο και συγγραφέα. Ευχαρίστησε τον κ. Βαλαώρα για την φιλοξενία στον χώρο του της εκδήλωσης. Συνδύασε τα θέματα του βιβλίου με την 11 Ιούνη του 1821 που γιορτάζει το Αγρίνιο, δείχνοντας τον πίνακα-σύνθεση στην έκθεση του καλλιτέχνη που έχει τίτλο «Η άλωση του Βραχωριού». Στον πίνακα που δεσπόζει στην κύρια αίθουσα της έκθεσης ο Θανάσης απεικονίζει παραστατικά και καθηλωτικά τα συνταρακτικά ματωμένα γεγονότα που ακολούθησαν την άλωση της πόλης πριν 200 χρόνια. Τα χρώματα και τα σχήματα μεταφέρουν στον επισκέπτη συναισθήματα σπαραγμού, πόνου, φρίκης και άφωνης κραυγής, που παραπέμπει στην απόκοσμη συμβολική ανθρώπινη φιγούρα που ζωγράφησε ο Έντβαρτ Μουνκ, σχόλιο που έκανε η κα. Β.Μ. που έκανε σπουδές και γνωρίζει άριστα την ιστορία της τέχνης. Αφορμή της εκδήλωσης τόνισε ότι είναι πέραν από την διπλή επέτειο που γιορτάζει το Αγρίνιο-200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης και της άλωσης του Βραχωρίου-η παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα Σπύρου Αλεξίου. Μέσα στα 21 κεφάλαιά του αναλύονται περιστατικά προεπαναστατικά-επαναστατικά και μετεπαναστατικά της χώρας, (Ελλάδα δεν υπήρχε ακόμα…) που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της Ελληνικής Επανάστασης αλλά η επίσημη ιστορία δεν τα μνημονεύει ή τα έχει διαστρεβλώσει.
Ο κ. Χάρης Κούρτης σαν εκπαιδευτικός και γνώστης της «επίσημης» και «ελισσόμενης» ιστορίας που διδασκόταν στα σχολεία τις περασμένες δεκαετίες μέχρι και τώρα, μίλησε για τα γεγονότα και προσωπικότητες που διαπραγματεύεται και καταγράφει ο συγγραφέας στα 21 ιστορικά ρήγματα στο βιβλίο του. Ξεκίνησε περιγράφοντας την κατάσταση, το «πλαίσιο» όπως είπε, που επικρατούσε στην χώρα πριν το 1821, με χαρακτηριστικές λέξεις του: «τι ήταν οι προ επαναστάτες αγωνιστές, «ρεμάλια» ή ήρωες;» Τα όρια δυσδιάκριτα, σε όλους τους τομείς, μέσα στα ίδια τα σόγια των αγωνιστών, αλλά και στα άτομα που οι συνειρμοί των γεγονότων τους συμπαρέσυραν πολλές φορές με το μέρος των για αιώνες εχθρών του γένους. Έτσι συναντάμε τους ίδιους ανθρώπους σαν πειρατές, σαν συνεργάτες των Τούρκων αλλά και σαν εκμεταλλευτές των ομόθρησκων συμπατριωτών τους. Επόμενο θέμα που με γλαφυρό τόνο και λέξεις ανέφερε ήταν «οι δαίμονες της Επανάστασης». Είπε για τον αμφιλεγόμενο ρόλο του Μαυροκορδάτου, την σύγκρουση του Μιαούλη με τον Κανάρη, την πολυετή αντιπαλότητα του Καραϊσκάκη με τον Μαυροκορδάτο που τον αποκαλούσε «τεσσαρομάτη», κοροϊδεύοντάς τον για τις διόπτρες που ο «Ευρωπαΐζων» πολιτικός φορούσε. Περιέγραψε ότι αν και όλοι οι Έλληνες αναγνωρίζουν σαν τον μεγαλύτερο ήρωα τον Γεώργιο Καραϊσκάκη πολλοί λίγοι γνωρίζουν την ιστορία του. Ο αρχιστράτηγος που έχασε την ζωή του στο Φάληρο το 1827 στην επανάσταση εντάχθηκε μόλις ένα-δύο χρόνια πριν. Μέχρι τότε ήταν συνεργάτης των Τούρκων και σε διαρκεί «παζαρέματα» για το αρματολίκι των Αγράφων…Ο Αλεξίου-είπε-το εξηγεί αυτό γράφοντας στο σχετικό κεφάλαιο ότι «η δύναμη της Επανάστασης-η Επαναστατική διαδικασία- αλλάζει συνειδήσεις». Σε άλλο κεφάλαιο του βιβλίου περί Ψαρών ο συγγραφέας αναρωτιέται «πόσους πρόσφυγες χωράει ένας βράχος» και εξηγεί την μοίρα τους όταν αυτοί που παραχώρησαν άσυλο βρέθηκαν οι ίδιοι πρόσφυγες…Στην συνέχεια μίλησε για τον «μύθο του Ναυαρίνου» και τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στην ανεξαρτησία της Ελλάδας. Με στοιχεία από το βιβλίο εξήγησε τι ήταν το 21, ανέφερε ονόματα όπως του Λογοθέτη-Οικονόμου-Καραντζά-Παλαιών Πατρών Γερμανό και άλλους. Θύμισε την απελευθέρωση της Αθήνας, το Αχαϊκό διευθυντήριο, την λαϊκή συμμετοχή, τον καθοριστικό παράγοντα των σφαγών που έγιναν και που οδήγησαν σε δρόμο χωρίς επιστροφή τους Επαναστάτες. Μίλησε για τον Ιερό Λόχο και την θυσία του στο Δραγατσάνι. Αυτά και άλλα πολλά είπε ο κύριος Κούρτης και κατέληξε ότι πολλά συμπεράσματα για την πραγματική ιστορία του 1821 βγαίνουν για τους αναγνώστες μέσα από τις σελίδες του βιβλίου.
Επόμενος ομιλητής ο δημοσιογράφος κ. Διονύσης Ελευθεράτος ξεκίνησε λέγοντας ότι ο κ. Κούρτης αναφέρθηκε σε σημαντικά ιστορικά σημεία για το 1821. Το βιβλίο-είπε-είναι εξαιρετικό και έχει βρει μεγάλη απήχηση στο αναγνωστικό κοινό. Καλύπτει με έναν έγκυρο τρόπο ένα κενό που είχε διαμορφωθεί και το οποίο άνοιξαν δύο «κασμάδες». Ο ένας κασμάς και ο βασικός είναι η χρόνια καθεστωτική απροθυμία να ειπωθούν αυτές οι αλήθειες. Η επιμελής άρνηση της επίσημης ιστορίας να τις αναδείξει ή ακόμα να αφήσει να φανούν έστω και λίγα ψήγματα της ενοχλητικής πραγματικότητας να έρθουν στην επιφάνεια. Γιαυτό είμαι σίγουρος ότι θα ακολουθήσει στην συνέχεια της παρουσίασης αρκετή συζήτηση. Ο δεύτερος κασμάς-κακά τα ψέματα-είναι η υποτίμηση με την οποία σημαντικότατο τμήμα του κατά τα άλλα προοδευτικού και φιλομαθούς κόσμου αντιμετώπιζε για πολύ καιρό την Επανάσταση του είκοσι ένα. Στην προσπάθειά μου είπε, να μελετήσω για τις ανάγκες του δικού μου βιβλίου τις ιστορικές περιόδους μετά το 1830, αντιλήφθηκα και κατανόησα καλύτερα κάποια πράγματα αφότου διάβασα το βιβλίο του Σπύρου. Ανέφερε παραδείγματα εξηγώντας δημοσιεύματα Αγγλόφιλων εφημερίδων, και την δουλοπρεπή στάση έναντι των μεγάλων δυνάμεων της εποχής εκ μέρους πολιτικών παραγόντων. Ανέφερε την επιδίωξη τους για να υποστούν ήττα οι επαναστατικές δυνάμεις στο Μεσολόγγι γιατί αυτό εξυπηρετούσε τα σχέδια της Αγγλίας. Μίλησε για την δημιουργία μικρού κράτους με περιορισμένα σύνορα, για την 25η Μαρτίου που είναι μεταχρονολογημένη αφετηρία της Επανάστασης όταν ήδη είχε καταληφθεί η Καλαμάτα πιο πριν. Αυτά και άλλα πολλά φέρνει στο φως και στο κατάλληλο «timing” το βιβλίο του Σπύρου. Έχει πολλά πλεονεκτήματα εγκυρότητα, σοβαρότητα, αρτιότητα, παραπομπές σε πηγές και τροφοδότησή του από αυτές. Είναι ένα πολύ κατανοητό βιβλίο που αποφεύγει τα λάθη που κάνουν μεγάλοι ιστορικοί συγγραφείς και μπερδεύουν το κοινό κάνοντας κατανοητά τα κείμενά τους σε ένα πολύ μικρό ποσοστό αναγνωστών. Τόνισε ότι οι «ρωγμές» στις οποίες αναφέρεται το βιβλίο είναι πολύ βαθιές και ότι μέσα από αυτό μαθαίνουμε πολύ σημαντικά πράγματα που μέχρι τώρα ήταν καταχωνιασμένα. Γεγονότα και πρόσωπα αναδύονται στην επιφάνεια και διαβάζουμε για ονόματα όπως του Βλαδιμιρέσκου του Βασιλείου του Οικονόμου του Λογοθέτη του Καρατζά του Πατσίφικου και του Παπουλάκου. Μίλησε για τις δικές του αναμνήσεις από την επέτειο της Εθνεγερσίας στα 150 χρόνια και τα ευτράπελα του εορτασμού της από την Χούντα που ανάμεσα στα άλλα προσπαθούσε να περάσει παραλληλισμό του 1821 με την 21 Απρίλη του 1967! Ευτυχώς σε τούτη την επέτειο που γιορτάζομε 50 χρόνια μετά, έχομε πλέον την γνώση και την ευκαιρία να πληροφορηθούμε τα ιστορικά γεγονότα που οδήγησαν την χώρα στην Ελευθερία, χάρις σε ποικίλες πηγές και βιβλία σαν το «21 ρωγμές».
Τελευταίος μίλησε ο συγγραφέας κ. Σπύρος Αλεξίου χαιρετίζοντας τους φίλους και συντρόφους από το «Ανυπότακτο Αγρίνιο» που του έκαναν την τιμή να τον καλέσουν σαυτή την εκδήλωση που με μεγάλη του χαρά αποδέχθηκε. Μεγάλη ευκαιρία για τον ίδιο προσωπικά που είχε την καλή τύχη να συναντήσει παλιούς φίλους. Τον Χάρη Κούρτη συγκεκριμένα είχε να τον συναντήσει από την Φιλοσοφική Σχολή πριν 31 χρόνια! Έκανε σύντομη αναδρομή στα νοσταλγικά φοιτητικά τους χρόνια και πέρασε στο θέμα του βιβλίου του. Βασικά γράφτηκε σε δύο περιόδους της ζωής του. Η πρώτη ήταν όταν «ανακάλυψε» κρυμμένα στο πατάρι επί Χούντας δύο βιβλία του πατέρα του. Το ένα ήταν του καπετάν Νικηφόρου, (Δημήτρης Δημητρίου) αξιωματικού του Άρη Βελουχιώτη το «Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης», το δεύτερο ήταν του Δημήτρη Φωτιάδη «Ο Καραϊσκάκης». Η δεύτερη περίοδος ήταν η εποχή πριν δέκα χρόνια με τα μνημόνια. Από εκπομπές ραδιοφώνου συνειδητοποίησε ότι οι ομιλητές επί ατέλειωτες ώρες εκπομπών έλεγαν στους ακροατές τους ψέματα, συνειδητά ψέματα…Κατάλαβε ότι επρόκειτο για μία ενορχηστρωμένη προσπάθεια διαστρέβλωσης των ιστορικών γεγονότων. Ξεκίνησε δέκα χρόνια πριν και είχε ορίζοντα το 2021. Καθώς προ είπε και ο Διονύσης «εμείς οι πολίτες κοιμούμασταν τον ύπνο του δικαίου». Η ιστορία αυτή της διαστρέβλωσης έχει ξεκινήσει από την δύση πριν 40 χρόνια και το όνομά της είναι: Αναθεώρηση της ιστορίας. Αναφέρθηκε στην νεότερη ιστορία, στον Ναζισμό και στην ήττα του στο Στάλινγκραντ και την καμπή της επέκτασής του που διαγράφηκε εκεί. Ανέφερε παραδείγματα από τα σχολικά βιβλία που ούτε λίγο ούτε πολύ προκαλούν γέλια σε ορισμένα σημεία. Προσπάθησαν κάποιοι κύκλοι με διάφορους τρόπους να αλλάξουν την κοινωνική συνείδηση αλλά απέτυχαν. Στόχοι τους είπε ήταν τα νέα παιδιά, ετοίμαζαν κοσμογονία μέσα από την εκπαίδευση. Εξέφρασε φόβο ότι θα συνεχιστεί η προσπάθεια από τον Σεπτέμβριο, δεν τέλειωσε αυτή η ιστορία…Αντιστοίχησε την σφαγή της Τριπολιτσάς μετά την άλωση με αυτή του Βραχωριού. Μίλησε για τον μύθο της 25ης Μαρτίου και την…απουσία του Παλαιών Πατρών Γερμανού από την Αγία Λαύρα εκείνη την περίοδο. Μίλησε για κρυμμένες αλήθειες στην προσπάθεια του να φανούν όλοι οι Έλληνες ενωμένοι κατά του κοινού εχθρού. Ανέφερε ότι κατά την δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου στις τάξεις των Τούρκων βρίσκονταν περισσότεροι Έλληνες μισθοφόροι από ότι ήταν οι υπερασπιστές του. Μετά πέρασε στον μύθο ότι μας …έσωσαν τα δάνεια! Τα συνέκρινε με τα πρόσφατα μνημόνια που είναι μια επανάληψη τους… Κατέληξε λέγοντας ότι τις επαναστάσεις δεν τις κάνουν οι πολιτικοί, τις κάνουν οι λαοί και ότι κάποιες πετυχαίνουν και κάποιες όχι. Εδώ η επανάσταση πέτυχε χάρις στις διακόσιες χιλιάδες νεκρούς μια κατεστραμμένη χώρα και εκατομμύρια πρόσφυγες στην Βαλκανική χερσόνησο…Μίλησε και για λάθη σε προηγούμενες δεκαετίας της αριστερής πολιτικής που δεν αποδεχόταν σημεία της ιστορίας, όπως τα περί του βίου του Καραϊσκάκη που τον ήθελε «αμόλυντο» αν και ήταν γεγονός ότι μέχρι το 1825 συμπορευόταν με τους Τούρκους. Και αυτό δεν είναι τωρινή επινόηση, το αναφέρει ο Παπαρρηγόπουλος το 1852 γράφοντας ότι: «από το καλοκαίρι του 1825 αρχίζει η πορεία του ανδρός». Αυτά τα γεγονότα δεν πρέπει να τα κρύβουμε αντιθέτως πρέπει να τα φέρνομε στο φως για να δείξομε πως μέσα από την διαδικασία της Επανάστασης αλλάζουν συνείδηση.
Ευχαρίστησε τους παραβρισκόμενους στην εκδήλωση και είπε ότι θα χαρεί να ξαναδοθεί μια παρόμοια ευκαιρία. Παρέδωσε το μικρόφωνο στον συντονιστή Στέλιο ο οποίος ρώτησε το ακροατήριο αν έχει κάποιος να κάνει μια ερώτηση. Αρκετά άτομα έθεσαν ερωτήματα την επόμενη μισή ώρα και αυτά απαντήθηκαν από τους παρουσιαστές και τον ίδιο τον συγγραφέα. Όταν τα ερωτήματα εξαντλήθηκαν ο κύριος Αλεξίου υπέγραψε βιβλία του που αρκετοί φίλοι του καλού βιβλίου αγόρασαν επί τόπου μέσα στην στοά. Δεν παρέλειψε να φωτογραφηθεί με φίλους του Αγρινιώτες. Όλοι τον ευχαρίστησαν για την παρουσία του εδώ στο Αγρίνιο και του ευχήθηκαν καλή επιστροφή στην Αθήνα.
Σημείωση του γράφοντος: Διάβασα άρθρα του συγγραφέα δημοσιευμένα στο: kommon.gr και έμαθα πολλές άγνωστες λεπτομέρειες για τη Επανάσταση πριν 200 χρόνια. Τον ευχαριστώ πολύ.
Απόστολος Κων. Καρακώστα
agrinionews.gr
