Για το έτος 2021 οι επιχειρήσεις χαμηλού και μεσαίου κινδύνου ελέγχονται από τους Επόπτες/ριες Κυκλοφορίας Ζωοτροφών των τμημάτων Αγροτικής Ανάπτυξης & Ελέγχων του ΥΠΑΑΤ. Οι επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου ελέγχονται από τους Επόπτες/ριες Κυκλοφορίας Ζωοτροφών των ΔΑΟΚ.
Στο εθνικό πρόγραμμα ελέγχου ζωοτροφών έτους 2021 καθορίζονται:
(α) ο επιμερισμός του έργου των ελέγχων και επιθεωρήσεων μεταξύ των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ) των Περιφερειακών Ενοτήτων και των Τμημάτων Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχων (ΤΑΑΕ) του ΥπΑΑΤ.
(β) οι οδηγίες και η συχνότητα επιθεωρήσεων στις επιχειρήσεις του τομέα των ζωοτροφών βάσει ανάλυσης επικινδυνότητας.
(γ) η κατανομή των δειγμάτων ανά κατηγορία αναλύσεων βάσει ανάλυσης επικινδυνότητας.
(δ) οι προτεραιότητες του ελέγχου στον τομέα των ζωοτροφών.
Οι κυριότερες αλλαγές σε σχέση με προηγούμενα ΕΠΕΖ είναι:
(α) η ανάλυση επικινδυνότητας των επιχειρήσεων ζωοτροφών έχει γίνει βάσει βαθμολόγησης της εγγενούς δραστηριότητας των επιχειρήσεων όπως αυτή αποτυπώνεται στο μητρώο επιχειρήσεων ζωοτροφών.
(β) τα ΤΑΑΕ αναλαμβάνουν τις επιχειρήσεις μεσαίας επικινδυνότητας πέραν αυτών της χαμηλής επικινδυνότητας που είχαν ήδη αναλάβει.
(γ) έχουν συγκεντρωθεί και επικαιροποιηθεί όλες οι οδηγίες που είχαν δοθεί σε προηγούμενα ΕΠΕΖ.
(δ) υπάρχει πλέον πίνακας όπου έχει κωδικοποιηθεί η πληροφορία σχετικά με τη νομοθεσία και τις δειγματοληψίες ανά κατηγορία ανάλυσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες νομοθετικές εξελίξεις, η αρμόδια υπηρεσία του ΥπΑΑΤ προέβη στο σχεδιασμό νέας μεθόδου κατάταξης των επιχειρήσεων με βάση την δραστηριότητά τους, όπως αυτή προκύπτει από τον κωδικό έγγραφής και έγκρισης (Α, Β, C, D, Ι).
Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε στο μητρώο έγγραφών και στο μητρώο εγκρίσεων και κάθε επιχείρηση βαθμολογήθηκε με βάση την εγγενή επικινδυνότητά της. Στη συνέχεια οι επιχειρήσεις κατατάχθηκαν σε τρεις κλάσεις χαμηλού, μεσαίου και υψηλού.
Προτεραιότητες έτους 2021
Για την τρέχουσα χρονιά προτεραιότητα αποτελεί ο έλεγχος σχετικά με τη χρήση πρώτων υλών ζωοτροφών ζωικής προέλευσης. Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν έγκριση χρήσης συστατικών ζωικής προέλευσης αναφέρονται στο μητρώο επιχειρήσεων ζωοτροφών.
Επίσης εντάσσεται πιο συστηματικά ο έλεγχος σε ζωοτροφές για ζώα συντροφιάς. Πιο συγκεκριμένα 10% των επιθεωρήσεων του έτους θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χονδρική πώληση ζωοτροφών για ζώα συντροφιάς.
Επιθεωρήσεις σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις
Η επιθεώρηση των εν λόγω επιχειρήσεων ζωοτροφών θα πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε τα παρακάτω πεδία, τα οποία θα πρέπει να διατυπώνονται και αναλυτικά στις σχετικές εκθέσεις ελέγχου. Σημειώνεται ότι στο τέλος κάθε πεδίου επισημαίνεται με έντονη γραφή η σχετική νομοθετική απαίτηση.
- Αξιολόγηση δραστηριότητας1 Καν (ΕΚ) 183/2005
Ελέγχεται η τήρηση της νομοθεσίας των ζωοτροφών σε συνδυασμό με το είδος των ζώων που εκτρέφει ο/η κτηνοτρόφος. Αρχικά ελέγχεται ότι η επιχείρηση διαθέτει την κατάλληλη εγγραφή/ή και έγκριση σε σχέση με την δραστηριότητα της. Σημειώνεται ότι ο οδηγός Εγκρίσεων-Εγγραφών που είναι αναρτημένος στο Intranet (Αρχειοθήκη της Δ/νσης Ζωοτροφών & Β.Γ) απεικονίζει ποιες δραστηριότητες απαιτούν εγγραφή και ποιες έγκριση.
Ελέγχεται επίσης ότι όλες οι χρησιμοποιούμενες ζωοτροφές περιέχουν εγκεκριμένες πρώτες ύλες οι οποίες περιγράφονται στο Καν.(ΕΚ) 1017/2017 και πρόσθετες ύλες ζωοτροφών οι οποίες περιλαμβάνονται στον κατάλογο των προσθέτων υλών.
Ελέγχεται επίσης η ορθή χρήση προσθέτων υλών (κοκκιδιοστατικών, ιχνοστοιχείων, βιταμινών) όπως αυτή προβλέπεται στους σχετικούς κανονισμούς.
1.2 Καν (ΕΚ) 999/2001 (μεταδοτικές σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες)
Δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην τήρηση της νομοθεσίας όσον αφορά τη χρήση πρώτων υλών ζ ωικής προέλευσης. Οι επιτρεπόμενες πρώτες ύλες ζωοτροφών ανά είδος ζώου που περιέχουν συστατικά ζωικής προέλευσης καταγράφονται στον Πίνακα 3.
Αντικείμενο ελέγχου αποτελεί κατά βάση, η ορθή χρήση των εν λόγω προϊόντων σε σχέση με τα εκτρεφόμενα ζώα.
Ειδικότερα σε εκμεταλλεύσεις που εκτρέφουν μη μηρυκαστικά ή ζώα υδατοκαλλιέργειας και παράγουν σύνθετες ζωοτροφές με χρήση συστατικών ζωικής προέλευσης ελέγχεται ότι πληρούνται οι ακόλουθοι όροι (Καν (ΕΚ) 999/2001,. Παράρτημα ΙV, Κεφάλαιο ΙΙΙ, Τμήμα Β, παρ. 3 & Κεφάλαιο IV, Tμήμα Δ, παρ. δ), σημείο ii).):
- Εκτρέφονται μόνο τα ζώα για τα οποία προορίζονται οι παραγόμενες ζωοτροφές (μη μηρυκαστικά/ζώα υδατοκαλλιέργειας)
- Η εκμετάλλευση έχει καταχωρηθεί στο σχετικό μητρώο της Δ.Α.Ο.Κ.
Σημειώνεται ότι επιτρέπεται η αποθήκευση σύνθετων ζωοτροφών που περιέχουν μεταποιημένες ζωικές πρωτεΐνες μη μηρυκαστικών, όξινου φωσφορικού ασβεστίου, φωσφορικού ασβεστίου, προϊόντων αίματος μη μηρυκαστικών σε εκμεταλλεύσεις που εκτρέφονται παραγωγικά ζώα για τα οποία δεν προορίζονται αυτές οι ζωοτροφές, εφόσον διασφαλίζεται από ελέγχους ότι δ εν διατρέφονται με αυτά. Επομένως στην περίπτωση που διαπιστωθεί η παρουσία των λόγω προϊόντων σε μία εκμετάλλευση θα πρέπει ο ελεγχόμενος να αποδείξει ότι λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή σίτισης ζώων για τα οποία δεν επιτρέπεται η χορήγησή τους. Καν (ΕΚ) 999/2001, Παράρτημα ΙV, Κεφάλαιο ΙΙΙ, Τμήμα Δ, παρ. 2.
Σε εκμεταλλεύσεις που εκτρέφουν μηρυκαστικά εάν γίνεται χρήση υποκατάστατου γάλακτος με ιχθυάλευρο απαιτείται έγκριση παρασκευής, από τη Δ.Α.Ο.Κ. Σημειώνεται ότι η χρήση των υπόλοιπων επιτρεπομένων πρώτων υλών για τα μηρυκαστικά ζώα πραγματοποιείται χωρίς ειδικούς όρους. Στις περιπτώσεις αυτές ελέγχονται ότι πληρούνται οι ακόλουθοι όροι: (Καν (ΕΚ) 999/2001, Παράρτημα ΙV, Κεφάλαιο IV, Τμήμα E, παρ. δ) και η))
- Ακολουθούνται οι απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου η χρήση υποκατάστατων γάλακτος με ιχθυάλευρο να πραγματοποιείται μόνο στη σίτιση των θηλαζόντων μηρυκαστικών.
- Η εκμετάλλευση διαθέτει την σχετική έγκριση από τη Δ.Α.Ο.Κ.
- Αξιολόγηση συστήματος ιχνηλασιμότητας
Στην περίπτωση αυτή ελέγχεται η τήρηση αρχείου προμηθευτών πρώτων υλών, συμπληρωματικών ζωοτροφών, προμειγμάτων και προσθέτων υλών με τα αντίστοιχα στοιχεία παραλαβής τους, καθώς επίσης και η δυνατότητα σύνδεσης τους με τις παραγόμενες ζωοτροφές. Ελέγχεται επίσης ο τρόπος με τον οποίο η επιχείρηση εξασφαλίζει ότι τα παραγόμενα προϊόντα δεν συγχέονται μεταξύ τους, ειδικά ως προς τις διαφορετικές ηλικίες του ζώου. Παράρτημα Β, σημείο 4.2, ΚΥΑ 3440668/2008 (ΦΕΚ 2422, Β΄)
Ειδικά στην περίπτωση χρήσης ιχθυαλεύρου για παραγωγή υποκατάστατου γάλακτος, η επιχείρηση πρέπει να διατηρεί τα στοιχεία που καταγράφουν αγορές, χρήσεις και πωλήσεις (εάν πραγματοποιούνται πωλήσεις) των εν λόγω προϊόντων για τουλάχιστον πέντε έτη. Καν(ΕΚ) 999/2001, Παράρτημα ΙV, Κεφάλαιο IV, Tμήμα Ε, παρ. δ), σημείο iii).
- Αξιολόγηση συστήματος οργάνωσης επιχείρησης
Ελέγχεται ότι η επιχείρηση συνεργάζεται με προμηθευτές οι οποίοι διαθέτουν εγγραφή/έγκριση σύμφωνα με τον Καν(ΕΚ) 183/2005. Άρθρο 5, παρ. 6, Καν(ΕΚ) 183/2005.
Ελέγχονται τα αρχεία της επιχείρησης για να διαπιστωθεί εάν η επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει τεστ ομοιογένειας ή/και τεστ επιμόλυνσης (πτηνοτροφικές εκμεταλλέυσεις με έγκριση) κατά περίπτωση, τα οποία πρέπει να πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Η συχνότητα αυτή μπορεί να μειωθεί εάν η επιχείρηση έχει πραγματοποιήσει αυτοέλεγχο στα τελικά προϊόντα και τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι η συγκέντρωση των προσθέτων υλών στα προϊόντα αυτά είναι η αναμενόμενη με βάση τη συνταγή. Παράρτημα Β & Γ, σημείο 5.3 & 5.4, ΚΥΑ 3440668/2008 (ΦΕΚ 2422, Β΄)
Στην περίπτωση που η επιχείρηση διαθέτει έγκριση θα πρέπει να πραγματοποιεί και τεστ επιμόλυνσης, μία φορά το χρόνο. Παράρτημα Γ, σημείο 5.3 & 5.4, ΚΥΑ 3440668/2008 (ΦΕΚ 2422, Β΄)
Επιπρόσθετα, ελέγχεται η εφαρμογή καθαρισμού της γραμμής, όπου απαιτείται για την αποφυγή επιμολύνσεων (π.χ. διαφορετικά επίπεδα χαλκού ανά ηλικία ζώου στους χοίρους, χρήση κοκκιδιοστατικού). Παράρτημα Β, σημείο 2.5, ΚΥΑ 3440668/2008 (ΦΕΚ 2422, Β΄).
- Αξιολόγηση διατήρησης συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας
Ελέγχεται ότι η επιχείρηση διαθέτει και εφαρμόζει πρόγραμμα καθαρισμού των χώρων παραγωγής και αποθήκευσης καθώς και πρόγραμμα μυοκτονίας-εντομοκτονίας, τα οποία θα πρέπει να τεκμηριώνονται από τα σχετικά αρχεία. Στην περίπτωση που η επιχείρηση αναλαμβάνει η ίδια την εφαρμογή του προγράμματος μυοκτονίας-εντομοκτονίας, θα πρέπει αυτό να αποτυπώνεται εγγράφως και λεπτομερώς. Απαραίτητα στοιχεία που θα πρέπει να υπάρχουν στο αρχείο της επιχείρησης είναι ο προγραμματισμός, και τεκμήρια εφαρμογής του εν λόγω προγραμματισμού. Παράρτημα Β, σημείο 2.4 και 2.6 ΚΥΑ 3440668/2008 (ΦΕΚ 2422, Β΄).
