Τρεις λόγοι που η Ελλάδα κερδίζει το στοίχημα της οικονομίας.
Τα ευρωπαϊκά κράτη μαζί με τη βελτίωση των επιδημιολογικών δεδομένων που φέρνει η επέκταση της εφαρμογής των προγραμμάτων εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό, προετοιμάζουν τη φάση της ανάταξης των οικονομιών τους.
Οι στοχευμένες δημόσιες δαπάνες και η μόχλευση των ιδιωτικών πόρων σε δυναμικούς τομείς (πράσινες επενδύσεις, ψηφιοποίηση), συνδυαστικά με την προώθηση μεταρρυθμίσεων σε καίρια οικονομικά πεδία, είναι σε θέση να επιταχύνουν σημαντικά τους δυνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Το Next Generation EU είναι η απάντηση της ΕΕ και ιστορικά το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό πακέτο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η Ελλάδα είναι μια από τις πλέον ωφελούμενες χώρες στην κατανομή των κοινοτικών κονδυλίων. Το Σχέδιο Ελλάδα 2.0 για την αξιοποίηση των πόρων του νεοσύστατου Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που ήδη υπέβαλε προς έγκριση η χώρας μας, στοχεύει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας
Ωστόσο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν είναι η μοναδική πηγή χρηματοδότησης. Η Πολιτική Συνοχής για τη νέα περίοδο 2021-2027 κατανέμει στη χώρα μας 26,7 δις ευρώ (+7% συγκριτικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο). Συνδυαστικά με τους δύο πυλώνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, το νέο χρηματοδοτικό μέσο ReactEU, το εργαλείο Συνδέοντας την Ευρώπη (CEF II), τα Ταμεία Ασύλου και Μετανάστευσης, Εσωτερικής Ασφάλειας και Διαχείρισης Συνόρων, η κοινοτική συνδρομή για την επόμενη εξαετία αθροίζει σε περίπου 77 δις ευρώ.
- Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα υψηλό αριθμητικό μέγεθος. Αρκεί, ως τάξη μεγέθους, να αναφέρουμε τη συνδρομή του Σχεδίου Μάρσαλ που στην περίοδο 1942-1952 δεν ξεπέρασε, σε τρέχουσες τιμές, τα 30 δις δολάρια.
Το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει αφορά στην ικανότητα της ελληνικής διοίκησης να απορροφήσει το σύνολο των διαθέσιμων πόρων καθώς στο παρελθόν οι επιδόσεις μας σε αυτό το πεδίο, για μια σειρά από λόγους, δεν ήταν πάντοτε οι επιθυμητές. Είναι ενδεικτικό πως την περίοδο 2016-2019 οι συνολικές δαπάνες των προγραμμάτων ΕΣΠΑ δεν ξεπέρασαν τα 5 δις ευρώ.
Απέναντι στην πρόκληση της αξιοποίησης των πόρων μπορούμε να είμαστε βάσιμα αισιόδοξοι, κύρια για τρεις λόγους:
Πρώτον, το προηγούμενο διάστημα και ακόμη περισσότερο στην περίοδο της πανδημίας, η ελληνική διοίκηση κατέδειξε την ικανότητα της να διαχειρίζεται κοινοτικούς πόρους.
Η πρόσφατη έκθεση του οίκου αξιολόγησης S&P, ο οποίος και αναβάθμισε το αξιόχρεο των ελληνικών τραπεζών, επισημαίνει την πρωτιά της Ελλάδας στην απορρόφηση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων, σε έναν δείκτη που θα καθορίσει την αποτελεσματική αξιοποίηση των πιστώσεων και τελικά την επαλήθευση των θετικών αναπτυξιακών προβλέψεων για την οικονομία.
Δεύτερον, οι συνέργειες ανάμεσα στα διαφορετικά χρηματοδοτικά Ταμεία, η αποφυγή επικαλύψεων και η ικανότητα τους να λειτουργήσουν συμπληρωματικά θα συμβάλλει στην προστιθέμενη αξία των παρεμβάσεων μας. Η πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (European Policy Centre) και του γερμανικού ινστιτούτου Konrad Adenauer Stiftung, αναφορικά με τη συγκριτική αξιολόγηση πέντε εθνικών σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επισημαίνει τις σαφείς αναφορές του Σχεδίου Ελλάδα 2.0 στη συμπληρωματικότητά του με τα προγράμματα της Πολιτικής Συνοχής.
Τρίτον, είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί μία «δεξαμενή» ώριμων προς χρηματοδότηση έργων, η έλλειψη των οποίων στα προηγούμενα χρόνια βάρυνε σημαντικά στην υπο-εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Απαιτούνται πλέον ταχείες διαδικασίες ωρίμανσης των έργων (αδειοδοτήσεις, μελέτες, κλπ.)
Για το σκοπό αυτό η κυβέρνηση προχωρά στη θεσμοθέτηση μηχανισμών προτεραιοποίησης και επιτάχυνσης των έργων καίριας σημασίας για την υλοποίηση των δράσεων που χρηματοδοτούνται από τα Κοινοτικά Ταμεία. Παράλληλα, στο σύστημα του ΕΣΠΑ προχωρούμε στη δημιουργία μηχανισμού, με διακριτό προϋπολογισμό, για την υποστήριξη της θεσμικής ικανότητας των δικαιούχων (φορείς, Αυτοδιοίκηση) να υλοποιούν συγχρηματοδοτούμενα έργα.
Συμπερασματικά, η χώρα μας εισέρχεται στη φάση της οικονομικής ανάκαμψης με ευνοϊκούς όρους. Αφήνοντας πίσω την περιπέτεια της πανδημίας, διαθέτουμε τους αναγκαίους πόρους, ολοκληρωμένα σχέδια και κατάλληλους μηχανισμούς διαχείρισης ώστε η επόμενη μέρα να είναι καλύτερη. Μπορούμε και θα τα καταφέρουμε.
- Άρθρο του Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ Δημήτρη Σκάλκου
