Γράφει ο Ανδρέας Ζαμπούκας
Η χώρα έχει γενικώς ανάγκη από τεχνική, επαγγελματική εκπαίδευση και ειδικότερα από αγροτικά σχολεία. Κάθε αγροτική περιοχή θα πρέπει να διαθέτει οργανωμένη δευτεροβάθμια εκπαίδευση άμεσα συνδεδεμένη με τις παραγωγικές δραστηριότητες του τόπου.
Ετυχε δύο φορές, σε διάστημα τεσσάρων ετών, να βρεθώ μπροστά σε συζητήσεις υπουργών (ένας Γεωργίας και ο άλλος Παιδείας) για την ίδρυση αγροτικών σχολείων στην περιφέρεια. Και οι δύο ήταν έπειτα από παρουσιάσεις σχετικών βιβλίων για την γεωργική επιχειρηματικότητα. Μου έκανε, εν τω μεταξύ, εντύπωση η αποφασιστικότητα με την οποία το εξέφρασαν στις συζητήσεις με τους συνεργάτες τους. Κάτι σαν «αύριο το πρωί, θα είναι το πρώτο θέμα που θα με απασχολήσει στο γραφείο. Είναι σαν να το κάναμε ήδη!»
Παρόλα αυτά και παρά τις εισηγήσεις σημαντικών επιστημόνων και φορέων, το ελληνικό κράτος δεν κατανοεί ακόμα την αναγκαιότητα της ίδρυσης των αγροτικών σχολείων στην επαγγελματική εκπαίδευση. Σε ολόκληρη την επικράτεια υπάρχουν μόνο δύο γεωργικές σχολές (η κρατική Αβερώφειος στη Λάρισα και η Αμερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης) και μία γαλακτοκομική στα Γιάννενα. Από την άλλη, η τριτοβάθμια εκπαίδευση διαθέτει 44 γεωπονικά τμήματα (!) ΑΕΙ και ΤΕΙ, δίνοντας χιλιάδες πτυχία και ειδικότητες σε νέους ανθρώπους οι οποίοι σε ελάχιστο ποσοστό ασχολούνται με την παραγωγική γεωργία του τόπου τους.
Αλλο ένα οξύμωρο σχήμα της παραπάνω κατάστασης είναι ότι η ιδιωτική Αμερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης παράγει με πολύ μεγάλη επιτυχία, γάλα, αυγά, γαλοπούλες αλλά τα πανεπιστήμια δεν μπορούν. Από τη μια οι απόφοιτοι της σχολής μπαίνουν άμεσα στην παραγωγή ενώ οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων παραμένουν άνεργοι ή ακολουθούν άσχετα επαγγέλματα. Ακόμα, φέρνοντας στον νου την υπόθεση Γιακουμάκη, για ποιο λόγο η Κρήτη, με τόση εκτεταμένη κτηνοτροφία, δεν διαθέτει γαλακτοκομική σχολή και θα πρέπει να καταφεύγουν στα Γιάννενα τα παιδιά των κτηνοτρόφων;
Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι ακολουθούμε ένα μοντέλο εκπαίδευσης το οποίο διαλύει τη χώρα, παράγοντας συνεχώς αλλοτριωμένους ανθρώπους που δεν αγαπούν αυτό που κάνουν. Ανθρώπους που δεν ικανοποιούνται από το επάγγελμά τους και προτιμούν την ανεργία ή την απόδραση
Ελπίζω το ζήτημα των αγροτικών σχολείων να τεθεί στην Επιτροπή Διαλόγου για την Παιδεία. Ειδικά τώρα, που επανέρχεται το αδιέξοδο στον αγροτικό κόσμο. Η χώρα έχει γενικώς ανάγκη από τεχνική, επαγγελματική εκπαίδευση και ειδικότερα από αγροτικά σχολεία. Κάθε αγροτική περιοχή θα πρέπει να διαθέτει οργανωμένη δευτεροβάθμια εκπαίδευση άμεσα συνδεδεμένη με τις παραγωγικές δραστηριότητες του τόπου και αν χρειαστεί, χορηγούμενη από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς παραγωγικότητας.
Στόχος του εγχειρήματος θα είναι η γεωργική κοινωνικοποίηση των νέων που παραμένουν στην ιδιαίτερή τους πατρίδα, μέσω ερεθισμάτων και στοιχειωδών γνώσεων, για να αποτελέσουν την νέα γενιά καταρτισμένων αγροτών.
Το πρόγραμμα των σχολείων θα λειτουργεί με τεχνικά μαθήματα που σχετίζονται με τις καλλιέργειες, με επιχειρηματική αγωγή, με ενημέρωση των εξελίξεων στην παγκόσμια αγορά, με ειδίκευση στον αγροτουρισμό και ασφαλώς με κλασική παιδεία που θα περιλαμβάνει μαθήματα Ιστορίας του τόπου τους, γλώσσα και κλασικά μαθηματικά. Δεν εγκαταλείπεται δηλαδή το πρόγραμμα των άλλων σχολείων αλλά μειώνεται η ύλη για να δώσει χώρο σε εργαστήρια, νέες μεθόδους καλλιέργειας και ένταξη του μαθητή στην παραγωγικότητα που θα ξεκινάει μέσα από το σχολείο.
Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι ακολουθούμε ένα μοντέλο εκπαίδευσης το οποίο διαλύει τη χώρα, παράγοντας συνεχώς αλλοτριωμένους ανθρώπους που δεν αγαπούν αυτό που κάνουν. Ανθρώπους που δεν ικανοποιούνται από το επάγγελμά τους και προτιμούν την ανεργία ή την απόδραση.
Η καλλιέργεια της γεωργικής συνείδησης θα συμβάλει στην ταύτιση της ζωής και των συμφερόντων του αγροτικού κόσμου με την αξία του τόπου του. Θα διαμορφώσει μια άλλη ηθική στη συλλογικότητα της αγροτικής κοινωνίας η οποία αυτή τη στιγμή είναι κατακερματισμένη και δεν συνειδητοποιεί την ανάγκη των συνεργασιών. Επίσης, θα κρατήσει τους νέους στο μέρος τους και θα κάνει πιο ελκυστική τη ζωή στην ελληνική επαρχία που ακόμα ερημώνει εξαιτίας της οικονομικής και πολιτιστικής υποβάθμισης.
Είναι ώρα για μεγάλες αποφάσεις. Κάποτε πρέπει να ξεφύγουμε από τις φαντασιώσεις και τα συμπλέγματα του αποτυχημένου μικροαστικού οράματος. Η ζωή στο χωριό είναι πληκτική και αφόρητη επειδή εμείς την κάναμε να είναι. Δεν ήταν πάντα έτσι. Η έλλειψη Παιδείας και η ψευδαίσθηση της φυγής έφερε την δυστυχία. Από εδώ και πέρα δεν υπάρχουν ούτε διορισμοί στο δημόσιο ούτε και δουλειές στις μεγάλες πόλεις. Η γη ήταν πάντα το καταφύγιο για δημιουργία και παραγωγή, αρκεί να υπάρξει το ανάλογο όραμα. Στον αναπτυγμένο κόσμο αυτό κάνουν, με την παιδεία τους. Δεν γίνονται ούτε γιατροί ούτε δικηγόροι. Επαγγελματίες γίνονται, μορφωμένοι και με τα μυαλά στη θέση τους…
