Η Εκτελεστική Απόφαση 2019/1615/ΕΕ καταργείται από 15 Αυγούστου 2020 και αντικαθιστάται από τον Νέο Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2020/1191 για τον ιό της καστανής ρυτίδωσης των καρπών της τομάτας (ToBRFV).
Επισημαίνεται ότι:
α) Ο συγκεκριμένος επιβλαβής οργανισμός δεν επιτρέπεται να εισάγεται, να διακινείται, να διατηρείται, να πολλαπλασιάζεται ή να απελευθερώνεται στο έδαφος της Ένωσης (άρθρο 2 παρόντος Κανονισμού).
β) Οποιοδήποτε πρόσωπο υποψιάζεται ή αντιλαμβάνεται την παρουσία του "συγκεκριμένου επιβλαβούς οργανισμού" ενημερώνει αμέσως την αρμόδια αρχή και της παρέχει όλες τις πληροφορίες που αφορούν την παρουσία ή την υπόνοια παρουσίας του συγκεκριμένου επιβλαβούς οργανισμού (άρθρο 3 παρόντος Κανονισμού).
γ) Σύμφωνα με τη θέσπιση μέτρων έκτακτης ανάγκης για την πρόληψη της εισαγωγής και της διασποράς
στην Ένωση του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (ToBRFV), τα συγκεκριμένα φυτά προς φύτευση και οι συγκεκριμένοι σπόροι, κατά την διακίνησης τους στον Ενωσιακό Χώρο συνοδεύονται ?ε Φυτοϋγειονομικό Διαβατήριο (άρθρα 6 & 7 παρόντος Κανονισμού).
Υπενθυμίζεται ότι ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato brown rugose fruit virus, ToBRFV) είναι νεοφανής και αναδυόμενος επιβλαβής οργανισμός καραντίνας, εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς (Capsicum spp.).
Ο ToBRFV μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων, με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και πιθανόν με το σπόρο. Έχουν επίσης σημειωθεί και μεταδόσεις μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση. Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος. Η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί με τις καλλιεργητικές εργασίες.
Οι καρποί εμφανίζουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, όπως επίσης παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα ανωτέρω συμπτώματα καθιστούν τους καρπούς της τομάτας μη εμπορεύσιμους. Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση.
Για την αντιμετώπιση του ToBRFV προτείνεται στις χώρες όπου εμφανίζεται η εφαρμογή μέτρων εξάλειψής του.
Εντός των επιχειρήσεων όπου διαπιστώνεται η παρουσία του ιού και για τον περιορισμό της εξάπλωσής του προτείνονται τα εξής μέτρα υγιεινής των καλλιεργειών:
- Χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου.
- Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και απομάκρυνση/καταστροφή των φυταρίων που τυχόν έχουν προσβληθεί ή εμφανίζουν ύποπτα συμπτώματα.
- Χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων για φύτευση.
- Έλεγχος κατά διαστήματα των φυτών μετά την μεταφύτευση τους στον αγρό ή το θερμοκήπιο και απομάκρυνση/καταστροφή όσων εμφανίζουν συμπτώματα ίωσης.
- Συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon? S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη).
- Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών.
- Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων.
- Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων.
- Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά (εκρίζωση, δέσιμο, κλάδεμα, κλπ), εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.
- Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κλπ εντός των θερμοκηπίων μεταξύ των μεταφυτεύσεων/φυτεύσεων.
- Μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.
- Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων.
- Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
Υποχρέωση όλων των ενδιαφερομένων αποτελεί να γνωστοποιούν αμέσως οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση επιβλαβών οργανισμών ή συμπτωμάτων.
