Αναλυτικά το κείμενο των Συμπερασμάτων της Έκτακτης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πόσα χρήματα θα δοθούν στον αγροτικό τομέα.

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

1. Η χρηματοδότηση σε αυτόν τον Τομέα επικεντρώνεται στην απόδοση προστιθέμενης αξίας μέσω μιας εκσυγχρονισμένης, βιώσιμης γεωργικής, θαλάσσιας και αλιευτικής πολιτικής, καθώς και με την προώθηση της δράσης για το κλίμα και την προαγωγή της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Η ενσωμάτωση του κλίματος στο σύνολο του προϋπολογισμού και η ενισχυμένη ολοκλήρωση των περιβαλλοντικών στόχων προσδίδει στον Τομέα αυτόν καίριο ρόλο για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου τουλάχιστον 30% των δαπανών της ΕΕ να κατευθύνεται σε κλιματικούς στόχους.

2. Το ύψος των πιστώσεων αναλήψεων υποχρεώσεων για αυτόν τον Τομέα, ο οποίος αποτελείται από τη γεωργική και τη θαλάσσια πολιτική, καθώς και τη δράση για το περιβάλλον και το κλίμα, δεν θα υπερβαίνει το ποσό των 356 374 εκατ. EUR, εκ των οποίων 258 594 εκατ. EUR θα διατεθούν σε δαπάνες σχετικές με την αγορά και σε άμεσες ενισχύσεις. Οι άμεσες πληρωμές βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 και βάσει του κανονισμού για το στρατηγικό σχέδιο της ΚΓΠ δεν θα υπερβούν τα 239 916 εκατ. EUR.

Κοινή Γεωργική Πολιτική

3. Η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) θα διασφαλίσει την πρόσβαση σε τρόφιμα ασφαλή, ποιοτικά, οικονομικώς προσιτά και με μεγάλη διατροφική αξία και ποικιλία. Θα στηρίξει δε τη μετάβαση προς ένα γεωργικό τομέα οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμο και προσανατολισμένο προς την αγορά και την ανάπτυξη δραστήριων αγροτικών περιοχών.

Η ΚΓΠ θα εξακολουθήσει να υλοποιεί τους στόχους που ορίζονται στις Συνθήκες και να παρέχει ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο για τον γεωργικό πληθυσμό. Η ΚΓΠ θα λαμβάνει επίσης πλήρως υπόψη τις απαιτήσεις της καλής διαβίωσης των ζώων. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη η κοινωνική διάρθρωση της γεωργίας και οι διαρθρωτικές και φυσικές ανισότητες μεταξύ των διαφόρων γεωργικών περιοχών.

4. Ένα νέο μοντέλο υλοποίησης που υπάγει και τους δύο πυλώνες σε ένα ενιαίο μέσο προγραμματισμού -το στρατηγικό σχέδιο της ΚΓΠ- θα εξασφαλίσει την εκπλήρωση των κοινών στόχων που τίθενται σε επίπεδο ΕΕ. Το νέο μοντέλο υλοποίησης θα παράσχει μεγαλύτερη ευελιξία για τα κράτη μέλη και θα συμβάλει στην απλούστευση. Το ποσοστό των δαπανών της ΚΓΠ που αναμένεται να είναι αφιερωμένο σε δράσεις για το κλίμα ανέρχεται σε 40%.

5. Η Κοινή Γεωργική Πολιτική για την περίοδο 2021-2027 θα εξακολουθήσει να βασίζεται στη δομή των δύο πυλώνων:

(α) Ο πυλώνας I (μέτρα αγοράς και άμεσες ενισχύσεις) θα παρέχει άμεση στήριξη στους γεωργούς και θα χρηματοδοτεί μέτρα της αγοράς. Θα συμβάλει, ιδίως μέσω μιας νέας περιβαλλοντικής αρχιτεκτονικής, σε ένα μεγαλύτερο επίπεδο περιβαλλοντικής και κλιματικής φιλοδοξίας της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Τα μέτρα του πυλώνα Ι θα χρηματοδοτηθούν, όπως και κατά την τρέχουσα περίοδο χρηματοδότησης, εξ ολοκλήρου από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

(β) Ο πυλώνας ΙΙ (αγροτική ανάπτυξη) θα παράσχει συγκεκριμένα κλιματικά και περιβαλλοντικά δημόσια αγαθά, θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των τομέων της γεωργίας και της δασοκομίας, θα προαγάγει τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και την ποιότητα της ζωής και της εργασίας στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών με ειδικούς περιορισμούς. Τα μέτρα του πυλώνα ΙΙ θα συγχρηματοδοτούνται από τα κράτη μέλη.

Πυλώνας Ι

Εξωτερική σύγκλιση

6. Η εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων θα συνεχιστεί. Όλα τα κράτη μέλη με άμεσες ενισχύσεις ανά εκτάριο κάτω του 90% του μέσου όρου της ΕΕ θα καλύψουν το 50% του χάσματος μεταξύ του τρέχοντος μέσου επιπέδου άμεσων ενισχύσεων και το 90% του μέσου όρου της ΕΕ σε έξι ίσα βήματα αρχής γενομένης από το 2022. Η εν λόγω σύγκλιση θα χρηματοδοτηθεί αναλογικά από όλα τα κράτη μέλη. Επιπλέον, όλα τα κράτη μέλη θα έχουν επίπεδο τουλάχιστον 200 EUR ανά εκτάριο το 2022 και όλα τα κράτη μέλη επιτυγχάνουν τουλάχιστον τα 215 EUR ανά εκτάριο έως το 2027.

Ανώτατα όρια στις άμεσες ενισχύσεις για μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις

7. Για τις άμεσες ενισχύσεις σε μεγάλης κλίμακας δικαιούχους θα προβλεφθεί προαιρετικά ανώτατο όριο επιπέδου 100.000 EUR. Θα εφαρμόζεται μόνο στη βασική εισοδηματική στήριξη για τη βιωσιμότητα (BISS). Κατά την εφαρμογή του ανώτατου ορίου, τα κράτη μέλη μπορούν να αφαιρούν από το ποσό της βασικής εισοδηματικής στήριξης για τη βιωσιμότητα ανά δικαιούχο όλες τις δαπάνες που σχετίζονται με την εργασία.

Γεωργικό αποθεματικό και δημοσιονομική πειθαρχία

8. Στην αρχή κάθε έτους συστήνεται στο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) αποθεματικό που προορίζεται να παράσχει στήριξη στον γεωργικό τομέα με σκοπό τη διαχείριση ή τη σταθεροποίηση της αγοράς ή σε περίπτωση κρίσεων που επηρεάζουν τη γεωργική παραγωγή ή τη διανομή («γεωργικό αποθεματικό»).

Το ποσό του γεωργικού αποθεματικού ανέρχεται σε 450 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές κατά την έναρξη κάθε έτους της περιόδου 2021-2027. Τα αχρησιμοποίητα ποσά του αποθεματικού για τις κρίσεις στον γεωργικό τομέα το οικονομικό έτος 2020 θα μεταφερθούν στο οικονομικό έτος 2021 για τη σύσταση του αποθεματικού (τα έτη τα οποία ακριβώς θα αφορά θα συγχρονισθούν με τη μεταβατική περίοδο της ΚΓΠ).

Οι μη δεσμευθείσες πιστώσεις του γεωργικού αποθεματικού μεταφέρονται για τη χρηματοδότηση του γεωργικού αποθεματικού. Εάν το αποθεματικό εξαντληθεί, θα αναπληρωθεί με τη χρήση υφιστάμενων εσόδων ειδικού προορισμού για το ΕΓΤΕ, με τα διαθέσιμα περιθώρια κάτω από το επιμέρους ανώτατο όριο του ΕΓΤΕ ή, ως ύστατη λύση, από τον μηχανισμό δημοσιονομικής πειθαρχίας.

9. Ο μηχανισμός δημοσιονομικής πειθαρχίας θα παραμείνει για να διασφαλισθεί η μη υπέρβαση του επιμέρους ανώτατου ορίου για το ΕΓΤΕ.

Ευελιξία μεταξύ των πυλώνων

10. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να διαθέσουν ως πρόσθετη στήριξη:

• για μέτρα στο πλαίσιο του προγραμματισμού αγροτικής ανάπτυξης που χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ΕΓΤΑΑ κατά τα οικονομικά έτη 2022-2027, έως το 25% των ετήσιων εθνικών ανώτατων ορίων τους που καθορίζονται στο παράρτημα IV μετά την αφαίρεση των κονδυλίων για το βαμβάκι που καθορίζονται στο παράρτημα VI για τα ημερολογιακά έτη 2021 έως 2026 του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων.

Ως εκ τούτου, το αντίστοιχο ποσό δεν θα είναι πλέον διαθέσιμο για τη χορήγηση άμεσων ενισχύσεων.

Το κατώτατο όριο μπορεί να αυξηθεί κατά 15 εκατοστιαίες μονάδες υπό την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν την αντίστοιχη αύξηση για παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΑΑ και επιδιώκουν ειδικούς περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους και κατά 2 εκατοστιαίες μονάδες υπό την προϋπόθεση ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν την αντίστοιχη αύξηση για παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΑΑ προς στήριξη γεωργών νεαρής ηλικίας·

• έως 25% των κονδυλίων του κράτους μέλους για το ΕΓΤΑΑ κατά τα οικονομικά έτη 2022-2027 στα κονδύλια του κράτους μέλους για τις άμεσες ενισχύσεις που καθορίζονται στο παράρτημα IV του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων για τα ημερολογιακά έτη 2021 έως 2026.

Ως εκ τούτου, το αντίστοιχο ποσό δεν θα είναι πλέον διαθέσιμο για στήριξη στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης. Το κατώτατο όριο μπορεί να αυξηθεί σε 30% για τα κράτη μέλη όπου οι άμεσες ενισχύσεις ανά εκτάριο είναι χαμηλότερες από το 90% του μέσου όρου της ΕΕ.

Πυλώνας ΙΙ

Κατανομή στήριξης για την αγροτική ανάπτυξη

11. Τα κονδύλια που κατανέμονται στο ΕΓΤΑΑ για την περίοδο 2021-2027 ανέρχονται σε 77.850 εκατ. EUR, εκ των οποίων 0,25% θα χρησιμοποιηθεί για τεχνική βοήθεια της Επιτροπής. Για τα κράτη μέλη τα οποία αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δομικές προκλήσεις στον γεωργικό τους τομέα ή τα οποία έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις στις δαπάνες του πυλώνα ΙΙ ή χρειάζεται να μεταφέρουν υψηλότερα ποσά στον πυλώνα Ι ώστε να αυξήσουν τον βαθμό σύγκλισης, στο πλαίσιο του γενικού συνολικού ποσού θα δοθούν τα ακόλουθα πρόσθετα κονδύλια: Βέλγιο (100 εκατ. EUR), Γερμανία (650 εκατ. EUR), Ιρλανδία (300 εκατ. EUR), Ελλάδα (300 εκατ. EUR), Ισπανία (500 εκατ. EUR), Γαλλία (1 600 εκατ. EUR), Κροατία (100 εκατ. EUR), Ιταλία (500 εκατ. EUR), Κύπρος (50 εκατ. EUR), Μάλτα (50 εκατ. EUR), Αυστρία (250 εκατ. EUR), Σλοβακία (200 εκατ. EUR), Σλοβενία (50 εκατ. EUR), Πορτογαλία (300 εκατ. EUR), Φινλανδία (400 εκατ. EUR).

Προχρηματοδότηση της αγροτικής ανάπτυξης

12. Μια αρχική προχρηματοδότηση θα καταβληθεί στις ακόλουθες δόσεις:

 α) Το 2021*: το 1% του ποσού της στήριξης από το ΕΓΤΑΑ για ολόκληρη τη διάρκεια του στρατηγικού σχεδίου της ΚΓΠ·

β) Το 2022*: το 1% του ποσού της στήριξης από το ΕΓΤΑΑ για ολόκληρη τη διάρκεια του στρατηγικού σχεδίου της ΚΓΠ·

γ) Το 2023*: το 1% του ποσού της στήριξης από το ΕΓΤΑΑ για ολόκληρη τη διάρκεια του στρατηγικού σχεδίου της ΚΓΠ·

* (Τα έτη τα οποία ακριβώς θα αφορά θα συγχρονισθούν με τη μεταβατική περίοδο της ΚΓΠ).

Ποσοστά κοινοτικής συγχρηματοδότησης προς στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης

13. Το ανώτατο ποσοστό συνεισφοράς του ΕΓΤΑΑ, το οποίο θα καθοριστεί στα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ, είναι:

α) το 80% των επιλέξιμων δημόσιων δαπανών στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και στα μικρότερα νησιά του Αιγαίου κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 229/2013·

β) το 85% των επιλέξιμων δημόσιων δαπανών στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες·

γ) το 60% των επιλέξιμων δημόσιων δαπανών στις περιφέρειες μετάβασης·

δ) το 65% των επιλέξιμων δαπανών για τις ενισχύσεις για φυσικούς ή άλλους ειδικούς ανά περιοχή περιορισμούς·

ε) το 43% των επιλέξιμων δημόσιων δαπανών στις άλλες περιφέρειες.

Το ελάχιστο ποσοστό συνεισφοράς του ΕΓΤΑΑ είναι 20%. Μεγαλύτερο ποσοστό συγχρηματοδότησης 80% εφαρμόζεται για περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες διαχειριστικές δεσμεύσεις· για μειονεκτήματα ανά περιοχή που προκύπτουν από συγκεκριμένες υποχρεωτικές απαιτήσεις· για μη παραγωγικές επενδύσεις· για τη στήριξη της ευρωπαϊκής εταιρικής σχέσης για την καινοτομία και για την πρωτοβουλία LEADER. Συγχρηματοδότηση 100% εφαρμόζεται για κονδύλια που μεταφέρονται στο ΕΓΤΑΑ.

Κανόνες αποδέσμευσης

14. Η Επιτροπή αποδεσμεύει αυτόματα κάθε τμήμα της δημοσιονομικής δέσμευσης για παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο στρατηγικού σχεδίου της ΚΓΠ το οποίο δεν χρησιμοποιήθηκε για την προχρηματοδότηση ή για ενδιάμεσες πληρωμές όσον αφορά δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν έως την 31η Δεκεμβρίου του δεύτερου έτους μετά από εκείνο της δημοσιονομικής δέσμευσης.

15. Η χρηματοδότηση στο πλαίσιο αυτού του Τομέα θα στηρίξει επίσης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας, με στόχο τη χρηματοδότηση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ), της ενωσιακής θαλάσσιας πολιτικής και των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης στον τομέα της διακυβέρνησης των ωκεανών, κυρίως στο πλαίσιο της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Θα στηρίξει συνεπώς τη βιώσιμη αλιεία και υδατοκαλλιέργεια και τη διατήρηση του έμβιου ενάλιου πλούτου, καθώς και τις τοπικές κοινότητες που στηρίζονται πάνω τους.

16. Ο Τομέας θα εξακολουθήσει να χρηματοδοτεί το πρόγραμμα για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, LIFE, το οποίο θα παρέχει πρόσθετη στήριξη στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένου του Natura 2000, και στον μετασχηματισμό της Ένωσης προς μια κοινωνία καθαρή, κυκλική, ενεργειακά αποδοτική, με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτική στην αλλαγή του κλίματος.

17. Θα δημιουργηθεί Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, που θα περιλαμβάνει Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του στόχου για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας της ΕΕ έως το 2050. Τα κονδύλια που κατανέμονται στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για την περίοδο 2021-2027 ανέρχονται σε 7 500 εκατ. EUR. Η κλείδα κατανομής για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα συνάδει με την πρόταση της Επιτροπής, που περιλαμβάνει ανώτατο ποσό και αναλογική μείωση της ελάχιστης έντασης ενίσχυσης.

Η πρόσβαση στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα περιορίζεται στο 50% των εθνικών κονδυλίων για τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί να υλοποιήσουν τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050, σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας των Παρισίων, με το υπόλοιπο 50% να διατίθεται κατόπιν αποδοχής αυτής της δέσμευσης.