Νέο ιστορικό ρεκόρ, 33,4 δισ. ευρώ, παρουσίασαν οι ελληνικές εξαγωγές για ακόμη μία χρονιά, συμβάλλοντας καταλυτικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Κόντρα στις αντιξοότητες και τα εμπόδια που παρουσιάστηκαν στο διεθνές εμπόριο (δασμοί Τραμπ, BREXIT) την περσινή χρονιά, ο κλάδος κατάφερε να διατηρήσει τη δυναμική του πορεία και να κρατήσει το θετικό πρόσημο το 2019.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμό. Η γεωπολιτική ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, η προστατευτική πολιτική που ακολουθούν οι ΗΠΑ, το πλαίσιο που θα διέπει τις σχέσεις της ΕΕ με τη Μεγάλη Βρετανία μετά το BREXIT, και εσχάτως η εξάπλωση του κορωναϊού αποτελούν παράγοντες ανησυχίας για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών τη νέα χρονιά.
Αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα στο μέτωπο μείωσης της φορολογίας, της επιστροφής του ΦΠΑ, αλλά και της γραφειοκρατίας, είναι προφανές ότι η ανάγκη για μεγαλύτερη στήριξη των εξωστρεφών επιχειρήσεων παραμένει επιτακτική. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην αύξηση των επιλέξιμων δαπανών του ΕΣΠΑ, καθώς η απορροφητικότητα από τις ΜμΕ παραμένει χαμηλή.
Περισσότερες πρωτοβουλίες χρειάζεται να αναληφθούν και για την τόνωση της εγχώριας παραγωγής, ώστε να μειωθούν οι εισαγωγές και να περιορισθεί το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, που παραμένει και το μεγάλο ζητούμενο για την οικοδόμηση μιας βιώσιμης οικονομίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, για το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου του 2019, αυξάνονται συνολικά κατά 268 εκατ. ευρώ ή κατά 0,8% και ανήλθαν σε 33,36 δισ. ευρώ από 33,09 δισ. ευρώ, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν στα 22,68 δισ. ευρώ από 21,60 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,08 δισ. ευρώ ή κατά 4,99%.
Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το 2019 (για 9η συνεχή χρονιά) να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη δεύτερη θέση παραμένει η Γερμανία, όπως και κατά το 2018. Ακολουθεί η Κύπρος με άνοδο μίας θέσης στη σχετική κατάταξη και μετά η Τουρκία, προς την οποία η μείωση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων (κατά -3%) το 2019 οδήγησαν στο να υποχωρήσει από την 3η θέση. Ακολουθούν, η Βουλγαρία στην ίδια θέση με το 2018, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στις θέσεις 6 έως 7, αμφότερες μία θέση παραπάνω από το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Στην 8η θέση βρίσκεται η Γαλλία (από 11η) προς την οποία καταγράφεται μεγάλη άνοδος των εξαγωγών (+17,5%) και έπεται ο Λίβανος, προς τον οποίο σημειώθηκε σημαντική μείωση των ελληνικών εξαγωγών (κατά -21,8%) και έτσι υποχώρησε από την 6η θέση που ήταν το 2018. Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, συμπληρώνει η Ισπανία, η οποία βρισκόταν σε αυτή τη θέση και κατά το 2018.
Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των ελληνικών προϊόντων για το 2018, αξίζει να σημειωθεί, η άνοδος στην κατάταξη της Ιαπωνίας (36η θέση από 50η) σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018, όπως και η σημαντική πτώση στη σχετική κατάταξη της Σιγκαπούρης (50η θέση από 22η).
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, σημειώνεται αύξηση κατά 6,9% προς την Ε.Ε. Οι αποστολές προς τις 18 χώρες της Ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 7%, ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, με αύξηση της τάξης του 6,6% και προς τις χώρες του G7 κατά 5,4%. Οι εξαγωγές προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) αυξάνονται κατά 2,6%, ενώ προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC παρέμειναν στάσιμες (-0,2%).
Αντίθετα, πτωτικά κινήθηκαν οι αποστολές ελληνικών προϊόντων προς τις BRICS κατά -4,6%, προς τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου η μείωση ήταν -3,2% και προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης ήταν -8,4%. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις χώρες της MERCOSUR ενισχύθηκαν κατά 7,7%.
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η αύξηση κατά 0,8% προκύπτει κυρίως από τις ανοδικές τάσεις στις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που παρουσιάζουν άνοδο κατά 7,9%. Επίσης, ενισχυμένες καταγράφονται οι εξαγωγές πρώτων υλών κατά 7,7%. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζουν οριακή μείωση -1,5%, ενώ και οι εξαγωγές καυσίμων περιορίζονται κατά -7,1%. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα μειώθηκαν κατά -4,6%.
Τα προϊόντα πετρελαίου αποτελούν και για το 2019, το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, παρά τη μείωση που σημείωσαν οι εξαγωγές τους (-8,0%). Στη 2η θέση, με πολύ μεγάλη αύξηση 38,9% ακολουθούν τα φάρμακα, στην 3η θέση παραμένουν τα προϊόντα αλουμινίου, ενώ στην 4η θέση ανέβηκαν οι εξαγωγές βαμβακιού με εντυπωσική άνοδο 55,3% (το 2018 ήταν στη 12η θέση στη σχετική λίστα). Στην 5η θέση, με άνοδο κατά μία θέση από το 2018, βρίσκονται οι εξαγωγές υπολογιστικών μηχανών και ακολουθούν τα ιχθυηρά, με υποχώρηση μίας θέσης στη σχετική λίστα από το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Στην 7η και 8η θέση (όπως και πέρσι) βρίσκονται οι εξαγωγές μη κατεψυγμένων λαχανικών και σωλήνων από αλουμίνιο αντίστοιχα, ενώ στην 9η (με άνοδο μίας θέσης) ανήλθαν οι εξαγωγές άλλων τυριών (των οποίων το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών είναι η φέτα), σημειώνοντας μικρή άνοδο το 2019. Η πρώτη δεκάδα κλείνει με τις εξαγωγές εμπιστευτικών προϊόντων, που κατά το 2018 ήταν στην 9η θέση της σχετικής λίστας.
Οι εισαγωγές στο διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2019 αυξήθηκαν κατά 1,23 δισ. ευρώ ή κατά 2,3%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 54,07 δισ. ευρώ έναντι 52,77 δισ. ευρώ κατά το 2018. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν στα 39,1 δισ. ευρώ από 36,8 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά σχεδόν 2,3 δισ. ευρώ ή κατά 6,2%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα ενισχύθηκε το 2019 κατά 963 εκατ. ευρώ ή κατά 4,9%, στα -20,65 δισ. ευρώ από -19,69 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε στα -16,39 δισ. ευρώ από -15,21 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,18 δισ. ευρώ, ή κατά 7,8%.
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΑΙ ΧΩΡΕΣ
Μικρή αύξηση και νέο ιστορικό ρεκόρ καταγράφουν οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας κατά το 2019. Η άνοδος αυτή οφείλεται στις αυξητικές τάσεις που καταγράφονται στις ελληνικές εξαγωγές προς την ΕΕ ενώ μειωμένες είναι οι εξαγωγικές επιδόσεις προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η αύξηση προς την ΕΕ, είναι στο 6,9%, ενώ η μείωση προς Τρίτες Χώρες είναι της τάξης του -5,8%. Οι εξαγωγές που κατευθύνονται προς χώρες της ΕΕ είναι πλέον το 55,5% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, έναντι 44,5% που κατευθύνονται προς Τρίτες Χώρες.
Α) Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση
Πιο αναλυτικά, οι αποστολές προς την Ε.Ε. διαμορφώθηκαν στα 18.499,1 εκ.€ το 2019, από 17.309,7 εκ.€ κατά το 2018.
Οι εξαγωγές προς την Ευρωζώνη (19), αυξήθηκαν κατά 7% (από 12.313,4 εκ.€ σε 13.180,4 εκ.€) και απορρόφησαν το 39,5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας στο εξεταζόμενο έτος. Από τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφεται αυξητική τάση στις εξαγωγές προς 10 από τους κυριότερους προορισμούς της Ευρωζώνης, πτωτική τάση για δύο από τους κυριότερους προορισμούς, ενώ ο κατάλογος των σημαντικότερων προορισμών εντός Ευρωζώνης (με αξία εξαγωγών άνω των 100 εκατ. ευρώ), συμπληρώνεται με δύο χώρες προς τις οποίες οι ελληνικές αποστολές κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2018.
Πιο συγκεκριμένα, εξετάζοντας αυτούς τους δεκατέσσερις κυριότερους προορισμούς εντός Ευρωζώνης: οι εξαγωγές προς την Ιταλία -κυριότερη χώρα προορισμού ελληνικών εξαγωγών- εμφανίζουν αύξηση κατά 5,1% (από 3.454,9 εκ.€ σε 3.631 εκ.€), προς τη Γερμανία σημειώνεται αύξηση κατά 6,4% (από 2.113,3 εκ.€ σε 2.248,8 εκ.€) ενώ άνοδος καταγράφεται και προς την Κύπρο +8,2% (από 1.754,1 εκ.€ σε 1.897,8 εκ.€).
Ακολουθούν στη σειρά -με κριτήριο την αξία εξαγωγών- η Γαλλία με μεγάλη αύξηση εξαγωγών κατά 17,6% (από 1.006,9 εκ.€ σε 1.183,7 εκ.€), η Ισπανία που εμφανίζει στασιμότητα στις αποστολές (από 1.103,7 εκ.€ σε 1.105,2 εκ.€), η Ολλανδία με αύξηση 5,4% (από 662,9 εκ.€ σε 698,9 εκ.€). Στην 7η θέση στη σχετική λίστα, ανέβηκαν οι εξαγωγές προς τη Σλοβενία οι οποίες σημείωσαν μεγάλη άνοδο κατά 21,8% (από 426,8 εκ.€ σε 520 εκ.€) και ακολουθούν οι εξαγωγές προς το Βέλγιο οι οποίες αυξάνονται κατά 15,7% (από 414,6 εκ.€ σε 479,6 εκ.€).
Τον κατάλογο με τις κυριότερες αγορές ελληνικών προϊόντων από τις χώρες της Ευρωζώνης συμπληρώνουν έξι ακόμη προορισμοί. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Μάλτα μειώθηκαν κατά -8,9% (από 357,8 εκ.€ σε 325,8 εκ.€), προς την Αυστρία ενισχύθηκαν κατά 6% (από 275,7 εκ.€ σε 292,1 εκ.€), προς την Πορτογαλία ουσιαστικά παρέμειναν στα περσινά επίπεδα (από 205,9 εκ.€ σε 205,1 εκ.€), προς την Φινλανδία μειώθηκαν κατά -3,5% (από 174,3 εκ.€ σε 168,2 εκ.€), προς τη Σλοβακία καταγράφουν μεγάλη άνοδο κατά 29,3% (από 115,9 εκ.€ σε 149,9 εκ.€), και τέλος προς την Ιρλανδία ενισχύθηκαν κατά 10,9% (από 133,6 εκ.€ σε 148,2 εκ.€).
Όσον αφορά στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη, οι εξαγωγές κινήθηκαν ανοδικά προς αυτές κατά 6,5% και ανήλθαν στα 5.318,8 εκ.€ από 4.996,3 εκ.€. Σημειώνουμε, ότι οι εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο, καταγράφονται ακόμα ως εξαγωγές προς χώρες της ΕΕ μέχρι και το Δεκέμβριο του 2019. Οι αλλαγές στις συνολικές επιδόσεις και στην κατάταξη των κυριότερων προορισμών, ως συνέπεια του Brexit, θα εμφανιστούν στους ακόλουθους μήνες.
Η Βουλγαρία -κυριότερος πελάτης για τα ελληνικά προϊόντα στην εν λόγω κατηγορία χωρών- εμφανίζει άνοδο των εξαγωγών κατά 9,7% (από 1.424,6 εκ.€ σε 1.563,1 εκ.€) και ακολουθούν (με βάση το μέγεθος των εξαγωγών), το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης με άνοδο κατά 2,2% (από 1.197,6 εκ.€ σε 1.224 εκ.€), η Ρουμανία με αύξηση 7,2% (από 946 εκ.€ σε 1.013,7 εκ.€), η Πολωνία με οριακή μείωση -0,7% (από 500,2 εκ.€ σε 496,6 εκ.€). Η Τσεχία σημειώνει άνοδο 13,3% (από 231,8 εκ.€ σε 262,6 εκ.€), ενώ η Σουηδία μείωση -3,5% (από 221,6 εκ.€ σε 213,8 εκ.€). Ακολουθεί η Ουγγαρία με σημαντική αύξηση των εξαγωγών κατά 21,3% (από 170,5 εκ.€ σε 206,8 εκ.€), η Δανία που εμφανίζει μείωση κατά -4% (από 199,9 εκ.€ σε 191,8 εκ.€) και τέλος, καταγράφεται η πολύ μεγάλη αύξηση των αποστολών προς την Κροατία 40,6% (από 104,1 εκ.€ σε 146,3 εκ.€).
Β) Οι εξαγωγές προς Τρίτες Χώρες (εκτός ΕΕ)
Τα μεγαλύτερα μερίδια ελληνικών εξαγωγών εκτός προορισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφορούν αποστολές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) (μερίδιο 15,2% στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών) και προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής με μερίδιο 14,1%, και σημαντικά μειωμένες κατά το 2019. Αξιοσημείωτα μερίδια διατηρούν -παρά την επίσης μείωσή τους στο εξεταζόμενο έτος- οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ.Ανατολής) (6,1%) και αυτές προς τη Β. Αμερική (4,9%).
Οι εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) καταγράφουν μικρή μείωση για το 2019, της τάξης του -2,1%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι παρατηρούνται μεικτές τάσεις στους κυριότερους προορισμούς της εν λόγω κατηγορίας χωρών. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές προς την Τουρκία συρρικνώθηκαν κατά -3% (σε 1.973,5 εκ.€ από 2.035,4 εκ.€), γεγονός που οδήγησε στην υποχώρηση από τη 3η στην 4η θέση στην κατάταξη των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων. Στασιμότητα της αξίας των εξαγωγών καταγράφεται προς τη Βόρεια Μακεδονία (σε 794,4 εκ.€ από 798,5 εκ.€) ενώ ενισχυμένες παρουσιάζονται προς την Αλβανία κατά 8,6% (σε 572,6 εκ.€ από 527,5 εκ.€). Σημαντική ποσοστιαία μείωση καταγράφουν οι εξαγωγές προς το Γιβραλτάρ (-15,6%), στα 481,1 εκ.€ από 569,7 εκ.€, οι οποίες στο μεγαλύτερό τους ποσοστό αφορούν πετρελαιοειδή.
Οι αποστολές προς τη Σερβία κινούνται πτωτικά (-7,2%) σε σχέση με το 2018 (σε 250 εκ.€ από 269,5 εκ.€), ενώ αυτές προς την Ουκρανία εμφανίζουν άνοδο 16,1% (σε 210,8 εκ.€ από 181,6 εκ.€). Οι αποστολές ελληνικών προϊόντων προς τη Ρωσία εμφανίζονται μειωμένες κατά -9,8% (σε 208,5 εκ.€ από 231,3 εκ.€), ενώ αντίθετα, αυξητικά κινούνται οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ελβετία κατά 7,7% (σε 153,9 εκ.€ από 143 εκ.€) και με μεγάλη ποσοστιαία άνοδο προς τη Νορβηγία κατά 23,1% (σε 100,9 εκ.€ από 82 εκ.€).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής καταγράφουν σημαντική μείωση κατά -12,1% (από 5.366,3 εκ.€ σε 4.717,3 εκ.€). Στο γεγονός αυτό, σίγουρα επιδρούν οι εξελίξεις στην πολιτική και οικονομική κατάσταση αρκετών εκ των χωρών της εν λόγω περιοχής που παραμένουν έντονες και ασταθείς το τελευταίο χρονικό διάστημα. Οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν πτωτικές τάσεις για 6 εκ των 9 κυριότερων προορισμών της εν λόγω περιοχής και για μόλις 3 αυξητικές τάσεις. Αξίζει επίσης να επισημανθεί, ότι ένα σημαντικό μέρος των προϊόντων που κατευθύνονται σε πολλές από τις χώρες της εν λόγω περιοχής είναι πετρελαιοειδή.
Πιο αναλυτικά, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων για την περιοχή παραμένει ο Λίβανος παρά τη μεγάλη μείωση -21,8% των αποστολών (στα 1.165,3 εκ.€ από 1.490,1 εκ.€). Ακολουθεί η Αίγυπτος προς την οποία επίσης καταγράφεται μεγάλη πτώση των ελληνικών εξαγωγών κατά -18,2% (στα 942,6 εκ.€ από 1.152,4 εκ.€) και στην 3η θέση ακολουθεί η Σ. Αραβία με μικρή αύξηση 2,8% (στα 745,4 εκ.€ από 725,1 εκ.€).
Στην 4η θέση της σχετικής λίστας βρίσκεται το Ισραήλ με σημαντική αύξηση των εξαγωγών 18,2% (στα 471,7 εκ.€ από 399,2 εκ.€), ενώ στην 5η θέση είναι η Λιβύη, με μείωση της αξίας των εξαγωγών σε σχέση με το περσινό έτος -6,2% (στα 402,4 εκ.€ από 428,8 εκ.€). Ακουλουθούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με μεγάλη μείωση -21% (στα 253,4 εκ.€ από 320,6 εκ.€), η Τυνησία προς την οποία οι εξαγωγές σημείωσαν επίσης μεγάλη μείωση -31,7% (στα 200,3 εκ.€ από 293,4 εκ.€), η Αλγερία με αύξηση των εξαγωγών κατά 4% (στα 179 εκ.€ από 172,1 εκ.€) και ο σχετικός κατάλογος των κυριότερων πελατών ελληνικών προϊόντων κλείνει με το Μαρόκο προς το οποίο οι ελληνικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά πάρα πολύ (-34,9%) κατά το 2019 (στα 85,3 εκ.€ από 130,9 εκ.€).
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ.Ανατολής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019 εμφάνισαν ποσοστιαία μείωση της τάξης του -12% σε σχέση με το περσινό έτος. Ανήλθαν στα 2.027,6 εκ.€ από 2.304,1 εκ.€. Για τις χώρες με αξιοσημείωτη αξία εξαγωγών, καταγράφονται μεγάλες μεταβολές σε σύγκριση με την εικόνα του περσινού έτους.
Πιο αναλυτικά, με σειρά βάσει αξίας εξαγωγών, πρώτος πελάτης ελληνικών προϊόντων στην εξεταζόμενη περιοχή αναδεικνύεται για το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019 η Κίνα με οριακή μείωση των εξαγωγών κατά -1% (από 901,5 εκ.€ σε 892,5 εκ.€), επίδοση που την κατατάσσει στη 13η θέση στη λίστα των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων.
Από τις υπόλοιπες χώρες με αξιοσημείωτη αξία εξαγωγών, ανοδικά με υψηλούς ρυθμούς κινήθηκαν οι ελληνικές αποστολές προς την Ιαπωνία, που έφτασαν στα 190,3 εκ.€ από 121,1 εκ.€ το 2018 (+57,1%) και προς τη Ν. Κορέα στα 156,8 εκ.€ από 113 εκ.€ (+38,7%).
Οι αυξήσεις των εξαγωγών προς τους παραπάνω αναφερόμενους προορισμούς, υπερκαλύφθηκαν κατά το 2019, από σημαντικές μειώσεις σε μια σειρά από χώρες. Ξεχωρίζει, η πολύ μεγάλη μείωση των εξαγωγών προς τη Σιγκαπούρη, οι εξαγωγές προς την οποία περιορίστηκαν στα 143,7 εκ.€ από 424,6 εκ.€ (-66,1%), γεγονός που οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε περιορισμό των εξαγωγών πετρελαιοειδών. Επίσης, μείωση των ελληνικών αποστολών καταγράφεται προς το Χονγκ Κονγκ στα 90,9 εκ.€ από 96,7 εκ.€ (-6%), ενώ, σημαντική επίδραση έχουν οι μεγάλες μειώσεις προς την Ινδία από 148,7 εκ.€ στα 86,9 εκ.€ (-41,5%) και προς τη Γεωργία από 135 εκ.€ στα 82,4 εκ.€ (-39%).
Η μείωση κατά -3,8% των εξαγωγών προς τη Β. Αμερική (από 1.693,6 εκ.€ σε 1.628,8 εκ.€), οφείλεται κυρίως στον περιορισμό της αξίας των αποστολών προς τον σημαντικότερο πελάτη ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή, τις ΗΠΑ, κατά ποσοστό -4,8% (από 1.370,8 εκ.€ σε 1.305,2 εκ.€). Οι εξαγωγές προς τον Καναδά μειώθηκαν κατά -5,5% συγκριτικά με το 2018 (από 162,2 εκ.€ στα 153,3 εκ.€) ενώ προς το Μεξικό οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6% (από 160,6 εκ.€ σε 170,2 εκ.€).
Προκειμένου να ολοκληρωθεί ο χάρτης των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, παρατίθενται παρακάτω τα στοιχεία για τις αποστολές προς τις υπόλοιπες περιοχές, οι οποίες όμως συγκεντρώνουν πολύ μικρό μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.
Συγκεκριμένα, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής, αυξήθηκαν ως ποσοστό κατά το 2019 (+17,1%) και ανήλθαν στα 418,5 εκ.€ από 357,3 εκ.€ το περσινό έτος. Η άνοδος αυτή οφείλεται στη μεγάλη αύξηση των αποστολών προς τον Παναμά (από 136,1 εκ.€ στα 189,8 εκ.€) και προς τη Βραζιλία (από 110,6 εκ.€ στα 134,6 εκ.€) οι οποίες υπερκάλυψαν τις μεγάλες απώλειες των εξαγωγών προς την Αργεντινή (από 32,2 εκ.€ στα 4,5 εκ.€).
Οι ελληνικές εξαγωγές προς την Ωκεανία, σημείωσαν αύξηση 19,6% (από 176,3 εκ.€ σε 210,8 εκ.€). Η αύξηση αυτή αφορά, τόσο τις εξαγωγές προς την Αυστραλία κατά 19% (από 158,4 εκ.€ σε 188,4 εκ.€), όσο και αυτές προς τη Ν. Ζηλανδία κατά 24,4% (από 18 εκ.€ στα 22,4 εκ.€).
Οι, επίσης χαμηλές σε αξία, εξαγωγές προς τις Χώρες της Αφρικής (πλην Βόρειας Αφρικής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 σημείωσαν αύξηση 5,7% σε σχέση με το 2018, αν και παραμένουν σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Ανήλθαν στα 178,3 εκ.€ από 168,7 εκ.€. Ως προς τους κύριους πελάτες ελληνικών προϊόντων προς την εν λόγω περιοχή, αξίζουν να αναφερθούν οι αυξήσεις των εξαγωγικών επιδόσεων προς τη Δημοκρατία της Ν. Αφρικής (από 77,5 εκ.€ σε 79,9 εκ.€) και προς τη Νιγηρία (από 39,4 εκ.€ σε 49 εκ.€).
Οι εισαγωγές
Όσον αφορά στις εισαγωγές, παρατηρείται αύξηση (+2,3%) για το διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2019, σε συνέχεια της ανοδικής πορείας που σημείωσαν κατά το 2018. Η αξία τους διαμορφώθηκε σε 54.007,3 εκ.€ από 52.773,9 εκ.€.
Αυξημένες, κατά 3,1%, καταγράφονται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εισαγωγές από τις 18 χώρες της Ευρωζώνης εμφανίζουν αύξηση 4,9%, ενώ αυτές από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ μειώνονται κατά -2,2%. Άξιες αναφοράς, σχετικά με τις τάσεις των εισαγωγών, είναι οι αυξήσεις από Γερμανία, Γαλλία, Ιρλανδία και Αυστρία, όπως και η σημαντική μείωση των εισαγωγών από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρουμανία. Οι εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Ευρώπης (εκτός ΕΕ) εμφανίζουν άνοδο της τάξης του 1,8% και ξεχωρίζουν οι αυξήσεις των εισαγωγών από τη Νορβηγία αλλά και η σταθερότητα στους ανοδικούς ρυθμούς των εισαγωγών από Τουρκία.
Υποχώρηση των εισαγωγών παρατηρείται από τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-16,4%), με αξιοσημείωτη την τεράστια μείωση των εισαγωγών (που αφορά πετρελαιοειδή) από το Ιράν, τη Λιβύη και τη Σαουδική Αραβία, καθώς και τη μείωση των εισαγωγών από το Ισραήλ. Στην αντίθετη κατεύθυνση, ανοδικά κινήθηκαν οι εισαγωγές από Αίγυπτο και Αλγερία.
Μεγάλη αύξηση στις εισαγωγές καταγράφεται από τις χώρες της Β. Αμερικής λόγω της τεράστιας αύξησης (+77,3%) των εισαγωγών από τις ΗΠΑ. Αυξημένες είναι οι εισαγωγές από τις λοιπές (πλην Μ. Ανατολής) χώρες της Ασίας (14,1%), όπου σημαντικό ρόλο παίζει η αύξηση της αξίας των εισαγωγών από την Κίνα και τη Νότια Κορέα.
Ενισχυμένες είναι οι -χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής (+6,5%), ενώ μεγάλη ποσοστιαία άνοδος καταγράφεται για τις –ακόμα πιο χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Αφρικής (πλην Β. Αφρικής) που αποτελούν το 0,4% του συνόλου των εισαγωγών κατά το 2019. Τέλος, μείωση παρουσιάζουν οι εισαγωγές από τις χώρες της Ωκεανίας (-7,2%).
Οι επιδόσεις κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019 για τις εξαγωγές κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μικρή αύξηση των ελληνικών αποστολών προκύπτει κυρίως από την ενίσχυση των εξαγωγών των βιομηχανικών προϊόντων, αλλά και των πρώτων υλών. Πτωτικά κινήθηκαν οι εξαγωγές καυσίμων ενώ μικρή μείωση εμφανίζουν και οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων.
Αναλυτικότερα, όσον αφορά στα αγροτικά προϊόντα, η μείωση (-1,5%) των εξαγωγών, σε 5.858,4 εκ.€ από 5.950,1 εκ.€, οφείλεται αποκλειστικά στη μεγάλη υποχώρηση των αποστολών της υποκατηγορίας «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης», σε 409,4 εκ.€ από 697,5 εκ.€ (-41,3%) -δηλαδή κατά κύριο λόγο στις εξαγωγές ελαιολάδου. Την ίδια στιγμή, καταγράφεται αύξηση (+3,8%) των εξαγωγών της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» (σε 4.712,3 εκ.€ από 4.539,4 εκ.€). Η εν λόγω υποκατηγορία αφορά στο 14,1% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών κατά το 2019. Άνοδος (+3,3%) καταγράφεται και στις αποστολές της υποκατηγορίας «ποτά και καπνός» (736,6 εκ.€ από 713,2 εκ.€).
Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων εμφανίζουν σημαντική άνοδο 7,9% με την αξία τους να ανέρχεται σε 14.830,4 εκ.€ το 2019, από 13.738,6 εκ.€ το περσινό έτος. Η άνοδος αυτή προκύπτει από την ενίσχυση των εξαγωγών στις τρεις από τις τέσσερις υποκατηγορίες βιομηχανικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, μεγάλη ποσοστιαία αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές στην υποκατηγορία «διάφορα βιομηχανικά είδη» κατά 21,6% (σε 2.741,8 εκ.€ από 2.255 εκ.€) και αυτές στην υποκατηγορία «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» κατά 17,5% (σε 4.049,2 εκ.€ από 3.446,9 εκ.€).
Ενισχυμένες (+8,2%) εμφανίζονται και οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» (σε 3.095,8 εκ.€ από 2.860,3 εκ.€), ενώ οι εξαγωγικές επιδόσεις της μεγαλύτερης υποκατηγορίας βιομηχανικών προϊόντων «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» παρουσιάζονται μειωμένες -4,5% (σε 4.943,5 εκ.€ από 5.176,3 εκ.€).
Ως προς τις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, ξεχωρίζει η μείωση των εξαγωγών καυσίμων κατά -7,1% (σε 10.673,4 εκ.€ από 11.484,6 εκ.€), οι οποίες κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019, καταλαμβάνουν μερίδιο 32% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, από 34,7% το αντίστοιχο περσινό δωδεκάμηνο. Οι εξαγωγές των πρώτων υλών εμφανίζουν αύξηση 7,7% και ανήλθαν σε 1.466,6 εκ.€ από 1.361,8 εκ.€. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» εμφανίζουν μείωση -4,6% (σε 527,6 εκ.€ από 553,2 εκ.€).
Όσον αφορά στις εισαγωγές, η αύξηση κατά 2,3% (από 52.773,9εκ.€ σε 54.007,3 εκ.€) κατά το 2019, οφείλεται στην ενίσχυση των εισαγωγών όλων των υποκατηγοριών προϊόντων με εξαίρεση τις εισαγωγές καυσίμων.
Πιο αναλυτικά, οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν και κατά το διάστημα Ιανουάριος-Δεκέμβριος του 2019 τη σημαντικότερη κατηγορία εισαγόμενων προϊόντων (56,9% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών), αυξήθηκαν κατά 6,2% (σε 30.730,2 εκ.€ από 28.941,8 εκ.€).
Συγκεκριμένα ως προς τα βιομηχανικά προϊόντα: η κυριότερη υποκατηγορία «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» παρουσιάζει αύξηση των εισαγωγών κατά 7,3% (σε 10.045,8 εκ.€ από 9.359,4 εκ.€), ενώ ανοδικά κινούνται επίσης, οι εισαγωγές για «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» στα 8.398,7 εκ.€ από 7.802,8 εκ.€ (+7,6%) και για τα «διάφορα βιομηχανικά είδη» στα 6.272,5 εκ.€ από 5.524,3 εκ.€ (+13,5%). Μείωση των εισαγωγών, εμφανίζεται για τα «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» στα 6.013,1 εκ.€ από 6.255,3 εκ.€ (-3,9%).
Οι εισαγωγές καυσίμων κινούνται πτωτικά κατά -6,5% και ανήλθαν σε 14.932,9 εκ.€ από 15.963,1 εκ.€. Το μερίδιό τους στο σύνολο των εισαγωγών, περιορίστηκε στο 27,6%, από 30,2% που ήταν το αντίστοιχο περσινό δωδεκάμηνο του 2018.
Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, καταγράφουν άνοδο (+3,7%) και έφτασαν στα 6.729,5 εκ.€ από 6.486,3 εκ.€. Η ανοδική αυτή τάση οφείλεται στην ενίσχυση των εισαγωγών (+5%) της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» (5.853,4 εκ.€ από 5.575,8 εκ.€), παρά το γεγονός ότι οι εισαγωγές των άλλων δύο υποκατηγοριών περιορίζονται: τα «ποτά και καπνός» σε 654,9 εκ.€ από 656,7 εκ.€ (-0,3%) και τα «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης», σε 221,2 εκ.€ από 253,8 εκ.€ (-12,8%).
Οι εισαγωγές πρώτων υλών αυξήθηκαν οριακά κατά 1%, στα 1.344,7 εκ.€ από 1.331,2 εκ.€. και τέλος, οι εισαγωγές της πολύ χαμηλής σε αξία κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» καταγράφουν πολύ μεγάλη αύξηση αφού ανήλθαν στα 270 εκ.€ από 51,4 εκ.€ το 2018.
