Για την επιτυχημένη ανάπτυξη της ακτινιδιάς είναι αναγκαία η εξασφάλιση άριστων συνθηκών αερισμού και φωτισμού για τη διασφάλιση της καλής υγείας και παραγωγικότητας των δένδρων και την παραγωγή καρπών καλής ποιότητας.
Η ακτινιδιά ανήκει στο γένος Actindia sp. της Οικογένειας Actinidiaceae, της τάξης Theales. Είναι φυτό δικοτυλήδονο και αναρριχόμενο. Σύμφωνα με το 1ο Τεχνικό Δελτίο Γεωργικών Προειδοποιήσεων για την καλλιέργεια της ακτινιδιάς, που εξέδωσε το Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών, Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Καβάλας, το χειμερινό κλάδεμα της ακτινιδιάς είναι μία πολύ σημαντική εργασία.
Με το χειμερινό κλάδεμα επιδιώκεται:
- Η αποκατάσταση ισορροπίας μεταξύ ριζών και κόμης στα φυτά που μόλις εγκαταστάθηκαν.
- Η ρύθμιση της θέσης, του αριθμού και του σχήματος των βραχιόνων, κλάδων και κλαδίσκων.
- Η ρύθμιση της θέσης, του αριθμού και του μεγέθους των καρποφόρων οργάνων.
- Η απομάκρυνση τμημάτων του φυτού που είναι ξηρά, προσβεβλημένα από εχθρούς ή ασθένειες ή που προστρίβονται το ένα με το άλλο και πληγώνονται.
- Η ρύθμιση της θέσης, του μεγέθους και της κατεύθυνσης της νέας βλάστησης.
- Η ρύθμιση του αριθμού, του μεγέθους και κατ' επέκταση της ποιότητας των καρπών.
- Η μείωση του κόστους αραιώματος μετά την καρπόδεση.
- Η διευκόλυνση του φωτισμού και αερισμού της κόμης των φυτών.
- Η διευκόλυνση της καταπολέμησης των εχθρών και ασθενειών των φυτών.
- Η διευκόλυνση της κατεργασίας του εδάφους του οπωρώνα.
Το κλάδεμα διαμόρφωσης κατά τα πρώτα χρόνια δεν πρέπει να είναι αυστηρό με σκοπό τη δημιουργία απλής και καλοσχηματισμένης μορφής ώστε να δίνεται η ευκαιρία στο φυτό να αναπτυχθεί ικανοποιητικά και να αποκτήσει ισχυρό κορμό.
Το χειμερινό κλάδεμα επιβάλλεται να διενεργείται την περίοδο του ληθάργου των βλαστών και να γίνεται με βάση τον τρόπο καρποφορίας του φυτού και τις ιδιαιτερότητες της κάθε ποικιλίας.
Σκοπός του χειμερινού κλαδέματος είναι:
- Η βράχυνση των βλαστών που καρποφορούν.
- Η διατήρηση της παραγωγής κοντά στον κεντρικό σκελετό και τους βραχίονες του φυτού.
- Η αφαίρεση καρποφόρων κεφαλών που καρποφόρησαν για δύο έτη και μετά τη δημιουργία βλαστών αντικατάστασης.
Κατά τη διενέργεια του χειμερινού κλαδέματος πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε:
- Η ανάπτυξη του φυτού να γίνεται σε δύο κεντρικούς άξονες - βραχίονες, οι οποίοι θα αποτελούν τη βάση της παραγωγής του φυτού.
- Οι κλάδοι παραγωγής που θα αφεθούν να έχουν καλής ποιότητας ξύλο, να έχουν αναπτυχθεί την περασμένη άνοιξη (νέες βέργες), να έχουν δεχθεί πλήρη ηλιοφάνεια και να είναι πλήρως ώριμοι - ξυλοποιημένοι.
- Να προτιμώνται ως κλάδοι παραγωγής αυτοί που ξεκινούν από τον κεντρικό άξονα του φυτού για να μη δημιουργούνται δευτερεύοντες άξονες που οδηγούν σε απώλεια παραγωγής.
- Να αφαιρούνται κλαδιά που κατευθύνονται προς το κέντρο και δημιουργούν προβλήματα σκίασης.
- Κατά την αφαίρεση των κληματίδων, το κλάδεμα να μην γίνεται από τη βάση τους αλλά να δημιουργούνται αναμονές (βέργες 15 -20 cm), οι οποίες θα δώσουν κλάδους παραγωγής την επόμενη χρονιά.
- Η απόσταση των κλάδων παραγωγής να είναι όσο το δυνατόν σταθερή και περίπου 35- 40cm.
- Το επιθυμητό σχήμα που πρέπει να έχουν οι κλάδοι παραγωγής μεταξύ τους να είναι το ψαροκόκαλο, ώστε να επιτυγχάνεται καλός φωτισμός και αερισμός του φυτού.
- Ο επιθυμητός αριθμός οφθαλμών ανά κλάδο παραγωγής είναι 15 - 25 ανάλογα και με τις αποστάσεις φύτευσης (λιγότεροι οφθαλμοί ανά βέργα σε πυκνότερες φυτεύσεις).
- Σε ένα πλήρες αναπτυγμένο φυτό και ανάλογα με τη ζωηρότητά του κατά το χειμερινό κλάδεμα αφήνονται συνήθως 15 - 20 βέργες παραγωγής.
- Μετά το κλάδεμα να ακολουθείται μηχανική καταστροφή των κομμένων κλάδων από το έδαφος του οπωρώνα.
- Να ακολουθείται χημική επέμβαση με ένα χαλκούχο σκεύασμα εγκεκριμένο για την καλλιέργεια της ακτινιδιάς.
Οι καλλιεργητές θα πρέπει πάντα να τηρούν τις γενικές αρχές κλαδέματος:
- Το κλάδεμα πρέπει να γίνεται όταν ο καιρός είναι ξηρός. Αυξημένη υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη μυκητολογικών προσβολών.
- Τα κλαδευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να απολυμαίνονται (διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου 10%).