Οι επιβλαβείς οργανισμοί που μπορεί κατά περιόδους να βλάψουν τις καλλιέργειες, προλαμβάνονται και αντιμετωπίζονται με συγκεκριμένες ενέργειες από τον παραγωγό.

Παράλληλα, σημαντικό είναι να λαμβάνονται μέτρα από τους χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την αποφυγή δηλητηριάσεων και λοιπών επιπτώσεων από τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων.

Οι κατά περίπτωση ενέργειες από τον παραγωγό, θα πρέπει να είναι οι παρακάτω, με σειρά προταιρετότητας.

1.Αµειψισπορά των καλλιεργειών.

2.Χρήση κατάλληλων τεχνικών καλλιέργειας (π.χ. προετοιµασία σποροκλίνης µε σκοπό το σπάσιµο του ληθάργου των σπόρων των ζιζανίων και την καταπολέµησή τους, την καταγραφή ηµεροµηνιών και πυκνοτήτων σποράς, την συγκαλλιέργεια µε εδαφοκάλυψη, την άροση συντήρησης, άµεση σπορά, κλάδεµα και αραίωµα βλαστών για βελτίωση των συνθηκών αερισµού και φωτισµού των δέντρων).

3. Χρήση, όπου απαιτείται, ανθεκτικών ή ανεκτικών ποικιλιών και τυποποιηµένου ή πιστοποιηµένου υλικού σποράς ή φύτευσης.

4.Χρήση ισορροπημένων πρακτικών λίπανσης, ασβέστωσης και άρδευσης / αποστράγγισης των χωραφιών.

5. Παρεµπόδιση της διάδοσης επιβλαβών οργανισµών µε µέτρα υγιεινής (π.χ. µε τακτικό καθαρισµό των µηχανηµάτων και του εξοπλισµού, αποµάκρυνση και καύση των προσβεβληµένων κλαδιών από ασθένειες ή εχθρούς µετά το κλάδεµα εκτός του χωραφιού).

6. Προστασία και ενίσχυση σηµαντικών επωφελών οργανισµών, µε κατάλληλα µέτρα φυτοπροστασίας ή τη χρήση οικολογικών υποδοµών εντός και εκτός των χώρων παραγωγής.

Οι επιβλαβείς οργανισµοί πρέπει να παρακολουθούνται µε κατάλληλες µεθόδους κα εργαλεία, εφόσον υπάρχουν. Στα κατάλληλα αυτά εργαλεία πρέπει να περιλαµβάνονται επιτόπιες παρατηρήσεις, καθώς και συστήµατα επιστηµονικώς ορθής προειδοποίησης, πρόβλεψης και έγκαιρης διάγνωσης, εφόσον είναι εφικτό, καθώς και η αξιοποίηση συµβουλών από συµβούλους µε επαγγελµατική κατάρτιση.

Με βάση τα αποτελέσµατα της παρακολούθησης, ο επαγγελµατίας χρήστης πρέπει να αποφασίζει αν και πότε πρέπει να εφαρµόσει µέτρα φυτοπροστασίας. Άρτιες και επιστηµονικά ορθές τιµές κατωτέρων ορίων είναι βασική προϋπόθεση για τη λήψη αποφάσεων. Για τους επιβλαβείς οργανισµούς, πριν από τις εφαρµογές πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα επίπεδα κατώτερων ορίων επέµβασης που έχουν καθοριστεί για την περιοχή, τις συγκεκριµένες εκτάσεις, τις καλλιέργειες και τις ειδικές κλιµατολογικές συνθήκες, εφόσον είναι εφικτό.

⇒ Ορθολογικές βιολογικές, φυσικές και άλλες µέθοδοι χωρίς χηµικά µέσα πρέπει να προτιµώνται από τις µεθόδους µε χηµικά µέσα, εφόσον παρέχουν ικανοποιητικό έλεγχο των επιβλαβών οργανισµών.

⇒ Τα γεωργικά φάρµακα που εφαρµόζονται πρέπει να είναι κατά το δυνατόν τα πιο ήπια και ειδικά για το συγκεκριµένο στόχο και να έχουν τις λιγότερες παρενέργειες για την υγεία του ανθρώπου, τους οργανισµούς που δεν αποτελούν στόχο και το περιβάλλον.

Ο επαγγελµατίας χρήστης πρέπει να τηρεί τη χρήση γεωργικών φαρµάκων και άλλων µορφών παρέµβασης στα απαραίτητα επίπεδα, π.χ. µε χαµηλές δόσεις, µειωµένη συχνότητα εφαρµογής ή µερική εφαρµογή, εφόσον το επίπεδο κινδύνου για τη βλάστηση είναι αποδεκτό και δεν αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης ανθεκτικότητας στους πληθυσµούς επιβλαβών οργανισµών.

⇒ Εάν ο κίνδυνος να αναπτυχθεί ανθεκτικότητα σε ένα µέτρο φυτοπροστασίας είναι γνωστός και εάν το επίπεδο επιβλαβών οργανισµών απαιτεί επανειληµµένη εφαρµογή γεωργικών φαρµάκων στις καλλιέργειες, πρέπει να εφαρµόζονται οι διαθέσιµες στρατηγικές διαχείρισης της ανθεκτικότητας προκειµένου να διατηρηθεί η αποτελεσµατικότητα των προϊόντων. Σε αυτές µπορεί να περιλαµβάνεται η χρήση πολλαπλών γεωργικών φαρµάκων µε διάφορους τρόπους δράσης.

Με βάσης το ιστορικό χρήσης των γεωργικών φαρµάκων και την παρακολούθηση των επιβλαβών οργανισµών, ο επαγγελµατίας χρήστης πρέπει να αξιολογεί την επιτυχία των εφαρµοζόµενων µέτρων φυτοπροστασίας. Οι αναφερόµενες παραπάνω ενέργειες εφαρµογής των Γενικών αρχών της Ολοκληρωµένης Φυτοπροστασίας από τους παραγωγούς – καλλιεργητές, οι οποίες ισχύουν για όλες τις καλλιέργειες, θα πρέπει να καταγράφονται σε ηµερολόγιο, το οποίο θα είναι διαθέσιµο σε κάθε σχετικό έλεγχο από τις αρµόδιες προς τούτο αρχές, ώστε να πιστοποιείται η εφαρµογή τους.

Τα βασικά μέτρα για την αποφυγή δηλητηριάσεων από τα γεωργικά φάρμακα, σύμφωνα με σχετικό έγγραφο του Υπ.Α.Α.Τ.:

• Αποφεύγουμε την αγορά και χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, εάν δεν υπάρχει λόγος.
• Συμβουλευόμαστε ειδικό επιστήμονα (γεωπόνο) για την αντιμετώπιση προβλημάτων φυτοπροστασίας.
• Προτιμούμε τεχνικές ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας καθώς και την εφαρμογή εναλλακτικών προσεγγίσεων ή τεχνικών προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων. Εφόσον χρειαστεί να γίνει εφαρμογή επιλέγουμε μόνον εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα (αναγράφουν επί της συσκευασίας τους αριθμό έγκρισης και το σκοπό για τον οποίο τα θέλουμε), τα οποία αγοράζουμε μόνον από ειδικά εξουσιοδοτημένα καταστήματα εμπορίας γεωργικών φαρμάκων.
• Από τα εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα επιλέγουμε τα χαμηλότερης τοξικολογικής επισήμανσης για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
• Προμηθευόμαστε και διατηρούμε καθαρά μέσα ατομικής προστασίας (μάσκα, αδιάβροχη φόρμα, ειδικά γάντια για φυτοφάρμακα, γυαλιά, μπότες κλπ).
• Τα γεωργικά φάρμακα διατηρούνται σε ειδικό αποθηκευτικό χώρο, ξηρό και δροσερό, ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ.
• Αγοράζουμε την ποσότητα που θα μας χρειαστεί για τον επόμενο ψεκασμό και αποφεύγουμε να διατηρούμε στην ειδική αποθήκη παλιά ή ανοιγμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
• Διαβάζουμε την ετικέτα του γεωργικού φαρμάκου πριν από κάθε χρήση και ακολουθούμε πιστά τα οριζόμενα επί της συσκευασίας.
  Ακολουθούμε τις διατάξεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων, όσον αφορά τις αποστάσεις από ευαίσθητες περιοχές, το τριπλό ξέπλυμα των κενών συσκευασίας, την ενημέρωση περιοίκων κλπ.
• Σε κάθε περίπτωση κατά την χρήση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος, φοράμε τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας. Μετά τη χρήση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος, τα μέσα ατομικής προστασίας πλένονται χωριστά από τα υπόλοιπα ρούχα.

Σε περίπτωση δηλητηρίασης ζητάμε ΑΜΕΣΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ, επιδεικνύοντας την ετικέτα του γεωργικού φαρμάκου. Δεν λαμβάνουμε αντίδοτο εάν δεν υπάρχει κατάλληλη οδηγία ιατρού.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δηλητηριάσεις παρέχει το Κέντρο Δηλητηριάσεων: Πρόληψη δηλητηριάσεων στη γεωργία