Αυτή την φορά ο φακός του Φωτογράφου-Βιντεογράφου Ανδρέα Κουτσοθανάση βρέθηκε να καταγράφει ομορφιές απο την "Ελβετία της Ελλάδας" όπως έχει χαρακτηρισθεί ο νομός Ευρυτανίας. Αν και το site μας παρουσιάζει υλικό μόνο απο την Αιτωλοακαρνανία, οι γειτονικοί νομοί Λευκάδας και Ευρυτανίας αποτελούν πόλο έλξης πολλών Αιτωλοακαρνάνων, δίνοντας πρόσβαση σε θάλασσα και βουνό αντίστοιχα και σίγουρα αξίζουν παρουσιάσεων.
Το γεφύρι της Βίνιανης
Το πότε έγινε το γεφύρι της Βίνιανης δεν είναι γνωστό . Διάφορες πιθανές χρονολογίες που ακούγονται στα γύρω χωριά , δεν έχουν καμία βάση αλήθειας , καθότι δεν υπάρχει κανένα γραπτό κείμενο , που να αναφέρει κάτι σχετικό . Η μόνη και ευρέως διαδεδομένη άποψη είναι ότι ο πρωτομάστορας που το κατασκεύασε ονομαζόταν Ανανίας και καταγόταν από την Πρέβεζα . 3 Το πιο πιθανό όμως είναι , ο Ανανίας να ήταν ο χορηγός της κατασκευής του γεφυριού κι αυτό διότι κατά τα έτη 1675 – 1691 περίπου , χρημάτισε ηγούμενος στο μοναστήρι της Τατάρνας , ο μαθητής του Ευγένιου του Αιτωλού Ανανίας ( 1610 – ; ) , σε αντικατάσταση του θανόντος ηγουμένου Ιακώβου . 4 Είναι σχεδόν βέβαιο λοιπόν , ο ηγούμενος αντιλαμβανόμενος την χρησιμότητα του γεφυριού , για την ασφαλή και ακοπίαστη διέλευση των προσκυνητών , που έρχονταν από τα μέρη ανατολικά του Μέγδοβα , ότι χρηματοδότησε την κατασκευή του .
Την ίδια εξάλλου χρονική περίοδο , χτίστηκε και το γεφύρι του Μανώλη στον Αγραφιώτη , το 1659 επισκοπούντος Λιτζάς και Αγράφων του Ιακώβου . 5 Η βιβλιογραφία , η σχετική με τον ηγούμενο της Τατάρνας Ανανία , δεν αναφέρει κάτι σχετικό . Παρόλα αυτά τα μοναστήρια τις μακρινές εκείνες εποχές , χρηματοδοτούσαν κοινωφελή έργα , και η εκκλησία γενικότερα ερχόταν αρωγός στα προβλήματα του κόσμου . Για παράδειγμα , το χτίσιμο του γεφυριού του Δεσπότη στον Καρπενησιώτη ποταμό . Αν οι υποθετικές αυτές εκτιμήσεις είναι σωστές , αυτόματα γνωρίζουμε την χρονική περίοδο που χτίστηκε το γεφύρι .
Η αναφορά στην Πρέβεζα σαν τόπο καταγωγής του Ανανία , μάλλον είναι αυθαίρετη κι έχει να κάνει με το υπερκείμενο ύψωμα ‘’Πριβινζούλα‘’, σαν πιθανή παραφθορά από ‘’Πρεβε(ν)ζούλα‘’.
Με το γεφύρι αυτό συνυφαίνονται αρκετοί μύθοι , όπως ότι :
‘’Κάθε φορά πριν φθάσει μεγάλη κατεβασιά , μπροστά περνάει το στοιχειό , η λάμια , όπως το λένε οι ντόπιοι . Και τότε συμβαίνουν πολλά παράξενα σε τούτο της ερημιάς γεφύρι . Ακούγονται φωνές , τραγούδια από νεράιδες . Εάν τύχει εκείνη τη στιγμή να είναι μέρα , έρχονται χιλιάδες αγριομέλισσες βουίζουν τρελά και δεν σε αφήνουν να περάσεις . Και εάν είναι νύχτα , φτερουγίζουν χιλιάδες νυχτερίδες και σαν τη δύναμη κεραυνού , ακούγονται μουγκρητά από ταύρο . Ποιος εκείνη τη στιγμή τολμάει να το περάσει ; Τα χρόνια τα παλιά λένε , κάποιος καβαλάρης τόλμησε να το περάσει και μόλις έφτασε στη μέση , έπεσε κάτω από το γεφύρι και πάει , χάθηκε . Άλλοι λένε ότι υπάρχει κάποιο αγριομελίσσι εκεί κοντά , μέσα σε μεγάλο γκρεμό και όποιος το πειράξει σκοτώνεται , γιατί είναι στοιχειωμένο‘’.
Το γεφύρι της Βίνιανης έγινε μάρτυρας μαχών κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αλλά και αργότερα . Το 1807 όταν ο Άγος Μουχουρτάρης συνέλαβε τον Κατσαντώνη στο Μοναστηράκι των Αγράφων , τον μετέφερε βαριά άρρωστο στο Καρπενήσι . Ο αδελφός του πρωτοπαλίκαρου της κλεφτουριάς , Λεπενιώτης , στην προσπάθειά του να τον λευτερώσει έστησε ενέδρα στους Τούρκους δίπλα από το γεφύρι στην όχθη προς το Στένωμα . Στην συμπλοκή όμως αυτή , η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων δεν τον άφησε να κρατήσει το πέρασμα , αλλά ούτε να λευτερώσει τον Κατσαντώνη.
Ιερά Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
Το σπουδαιότερο μνημείο της Αν. Φραγκίστας είναι η Ιερά Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, η γνωστή σε όλους τους Ευρυτάνες και Ρουμελιώτες η Σωτήρα που βρίσκεται σε μιά ιδιαίτερα όμορφη τοποθεσία με πολλά νερά και μεγάλα πλατάνια. Σύμφωνα με την παρόδοση η ίδρυσή της ανάγεται στα μέσα του 16ου αιώνα. Η Μονή καταστράφηκε και λεηλατήθηκε πολλές φορές. Οπως μαρτυρεί επιγραφή στο εσωτερικό του ναού και αναφέρει ότι το υπάρχον καθολικό ανακαινίστηκε στις αρχές του 1700 επί Επισκόπου Λιτζάς και Αγράφων, Διονυσίου του Χίου (1693 -1730). Η επιγραφή ακριβώς αναφέρει. «Εν έτει 1725 της κατά σάρκαν οικονομίας του Χριστού ανεκαινίσθη εκ θεμελίων ο θείος και ιερός ναός του μεταμορφωθέντος Σωτήρος Χριστού δι' επιτροπής και συνδρομών του Πανοσιωτότου Ιερομονόχου Παπακυρίλλου εκ κώμης Βούλπης και δι’ εξόδων του κυρ Χατζηπαναγιώτου εκ κώμης Κερασόβου, αρχιερατεύοντος του θεοφιλεστάτου Διονυσίου εκ της νήσου Χίου και εν έτει 1732, ιστορήθη δια συνδρομής και εξόδων των άνωθεν γεγραμένων αρχιερατεύοντος του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Διονυσίου του εξ Ιωαννίνων».
Με τη Σωτήρα, όπως επικράτησε να λέγεται το Μοναστήρι που από πολύ νωρίς, από το 1821 ορφάνεψε από μοναχούς συνδεόνται πολλά θαύματα, μύθοι αλλά και ιστορικά γεγονότα. Θαύματα όπως ο εξοστρακισμός βολιού και θάνατος απίστου, ο ηρωϊσμός του γέρο Γιάννου Μπουκουβόλα και ο χαλασμός του ασκεριού του παππού του Αλή Πασά, Μούρτο Χούσο, η θητεία του Κατσαντώνη ως δόκιμου μοναχού και το πέρασμα του Κοσμά του Αιτωλού. Σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βρίσκεται και του Κοσμά η βρύση που σύμφωνα με την παράδοση ο Αγιος των σκλαβωμένων Ελλήνων ξαπόσταινε πίνοντας δροσερό νερό μέχρι να φθάσει στη Σωτήρα.
Πριν από μερικό χρόνια χρόνια η Ενορία της Ανατολικής Φραγκίστας για να τιμήσει τον ισαπόστολο ανήγειρε ναό και τον αφιέρωσε στη μνήμη των Αγίων Κοσμά του Αιτωλού και προφήτη Ηλία. Ο σημερινός ναός της Σωτήρας, είναι το μόνο που επέμεινε από το παλιό μοναστηριακό συγκρότημα. Είναι χτισμένος σε ζακυνθινό ρυθμό, τρίκογχος, στευρεπίστεγος με νάρθηκα και λιθόκτιστο κλειστό τρούλο. Το εσωτερικό του ναού είναι αγιογραφημένο σε κάθε του σημείο με τοιχογραφίες βυζαντινότροπης τέχνης. Τοιχογραφίες όμως και ολόκληρος ο ναός απειλούνται από την υγρασία που είναι έντονη στην περιοχή και χρειάζεται άμεση συντήρηση.
Το τέμπλο του ναού (1731) έχει με μοναδικό τρόπο σκαλισμένες στο ξύλο παραστάσεις. Ιδιαίτερης τέχνης έργο είναι ο σταυρός που βρίσκεται στο πάνω μέρος του και τα δύο βημόθυρα της Ωραίας Πύλης τα οποία φυλάσονται στην κειμελιοθήκη της Ενορίας μαζί με το επιτραχήλιο του κτήτορος της Ιεράς Μονής ηγουμένου Παπακυρίλλου. Οι εικόνες του Σωτήρος χρονολογούνται από το 1738. Αριστούργημα της ξυλογλυπτικής τέχνης θεωρείται ο πολυέλαιος που όμοιός του υπάρχει στα μονατήρια του Αγίου Όρους καθώς και το σμαλτοκέντητο ψαλτήρι - αναλόγιο με ελεφαντοστούν, που ίδιο ανάλογό του φυλόσσεται στην κειμελιθήκη της Ιεράς Μονής Τατάρνας.
Τμήμα Ειδήσεων & Ενημέρωσης του agriniobestof.gr
