Το γνωστό πλέον έθιμο των χαλκουνιών μετά την περιφορά των επιταφίων την μεγάλη Παρασκευή στο Αγρίνιο είναι γνωστό ανά το Πανελλήνιο και όχι μόνο. Η Χρύσα Σπαή και το AgrinioBestOf.gr φιλοξενεί στο παρών άρθρο έναν από τους πιο παλιούς Χαλκουνάδες της πόλης και συνεχιστές της παράδοσης. Μια παράδοσης που σαφώς αποτελεί και μια ατραξιόν για την πόλη του Αγρινίου και σίγουρα πρέπει να όλοι μας να της δώσουμε την αρμόζουσα προσοχή. Ο λόγος για τον κο Μπάμπη Γιωτόπουλο.
Το έθιμο ξεκίνησε από την εποχή της Τουρκοκρατίας και είχε σαν σκοπό να προφυλάξει τους επιτάφιους και τις πομπές τους από τους αλόθρησκους (Τούρκους, Εβραίους κλπ). Συνέχισε όμως και μετά την απελευθέρωση ως «ψευτοπόλεμος» μετά την περιφορά των επιταφίων στην κεντρική πλατεία, μεταξύ δυο ομάδων ενοριών ήτοι: Αγίας Τριάδας με Αγιο Χριστόφορο και Αγιο Γεώργιο και από την άλλη Της Μητρόπολης με την Αγία Ευαγγελίστρια τον Αγιο Δημήτριο και τον Συνοικισμό.
Τα χαλκούνια είναι αυτοσχέδιες κατασκευές που αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο από πεπιεσμένο χαρτί γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού.
Ο κος Μπάμπης Γιωτόπουλος εξηγεί για την κατασκευή:
Παλιότερα και κατά την επανάσταση του 21’ το μπαρούτι φτιαχνόταν με τις κουτσουλιές των άγριων πουλιών σαν νίτρο με κάρβουνο με θειάφι και λίγη νιτρική αμμωνία για το χαρμάνι.
Σήμερα τα χαλκούνια κατασκευάζονται με πυρίτιδα κοφωμπάρτ που αγοράζουμε από την Δημητσάνα από το Εργοστάσιο Μαλεβίτης. Ερχεται σε κοκκώδη μορφή. Παλιότερα την τρίβαμε με διάφορα μέσα μέχρι που εφάρμοσα την τριβή με μύλο. Χρησιμοποιείται επίσης και η πυρίτιδα 3Φ η οποία κάνει τα χαλκούνια πιο ζωηρά.
Προπολεμικά η παράδοση συνεχίστηκε με τον πατέρα μου τον Θεόδωρο Γιωτόπουλο (φωτο).
Ο κος Μπάμπης Γιωτόπουλος συνεχίζει την ιστορική αναδρομή:
Κατά την εποχή της δικτατορίας είχε απαγορευτεί το έθιμο αυτό με πρόσχημα την ασφάλεια των πολιτών όμως μετά επί δημαρχίας Θ.Σώκου εμφανίζεται πιο οργανωμένα και με την στήριξη του Δήμου. Εγώ ο ίδιος το συνέχισα σε συνεργασία με τον κουνιάδο μου τον Κώστα Τσιρώνη. Τώρα την παράδοση την συνεχίζει ο εγγονός μου Παναγιώτης Δρίβας.
Πρέπει να σας πώ ότι το Χαλκούνι δεν εκρύγνηται όπως ο δυναμίτης και είναι ασφαλές και για τον κόσμο και για τον Χαλκουνά. Αρκεί αυτός που το έχει στα χέρια του να ξέρει να το χειρισθεί σωστά.
Ο ίδιος συμπληρώνει: Το χαλκούνι όπως γίνεται στο Αγρίνιο είναι το καλύτερο από ασφάλεια και θέαμα. Γίνεται και στην Καλαμάτα και στην Τρίπολη με διαφορετικό τρόπο και διαφορετική κατασκευή.
Παλιότερα ερχόταν πολύς κόσμος στο Αγρίνιο για να δεί το έθιμο τόσο από όλη την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Τα τελευταία τριάντα χρόνια καθιερώθηκε από τον Δήμο και γίνεται τακτικά κάθε χρόνο. Στον Αγρινιώτικο λαό λέω να τιμάνε το έθιμο και οι νέοι να ασχοληθούν να το μάθουν για να το συνεχίσουν.
Ωστόσο δεν έλειψαν και τα ατυχήματα κατά την διάρκεια εκτέλεσης του εθίμου. Κυρίως από λάθη ή αμέλεια των χαλκουνάδων. Ο Μπάμπης Γιωτόπουλος είχε ένα ατύχημα το 1984 όταν από λάθος εκτίμηση έβαλε ένα χαλκούνι στην τσέπη του νομίζοτας ότι δεν θα άναβε και ξεκίνησε να αναψει ένα άλλο. Τότε αναψε και αυτό που είχε στην τσέπη και πήρε όλο το σώμα του φωτιά. Ο ίδιος αρχικά μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Αγρινίου και μετά έμεινε 4 μήνες στο ΚΑΤ για νοσηλεία. Σε άλλο ατύχημα στο εργαστηριό του πήρε από λανθασμένο δικό του χειρισμό φωτιά ή μπαρούτι και τον έκαψε δημιουργώντας του πρόβλημα στα δάκτυλα των χεριών του.
Ο ίδιος επιθυμεί από την δημοτική αρχή να στηρίξει την προσπάθεια των χαλκουνάδων για συνέχεια του εθίμου καθότι ο ίδιος το στήριξε παρόλα τα ατυχήματα που είχε.
Ο εγγονός του Παναγιώτης Δρίβας συνεχίζει την παράδοση ασχολούμενος και αυτός επτά χρόνια με το έθιμο και το συντηρεί μόνος του. Ο ίδιος θα συμμετάσχει και φέτος με την δική του ομάδα στο έθιμο προσφέροντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα και είναι χαρά του να έρχεται ο κόσμος. Η δική του ομάδα αποτελείται από τον Μπάμπη Γιωτόπουλο, τον Θεόδωρο Γιωτόπουλο τον Νεκτάριο Δρίβα τον Σπύρο Γκρίζη τον Φάνη Δανοχρήστο, τον Δημήτρη και Γιάννη Τηγάνη, τον Φώτη Κολοβό, τον Μανώλη Παπουτσή, τον Γιώργο Σκεπετάρη και τον Πάνο Γιωτόπουλο.
Ο ίδιος μας δηλώνει ότι μεγάλο ενδιαφέρων για το έθιμο από τα πρόσωπα της τοπικής Αυτοδιοίκησης έδειξαν ο κος Βαγγέλης Καρακίτσος και ο κος Νίκος Καζαντζής. Επίσης δηλώνει ότι από όλους τους ενδιαφερόμενους μόνο σε αυτούς που εμπνέουν εμπιστοσύνη θα δείξει πως γίνεται. Αυτό για προφανείς λόγους.
Παράπονα εκφράστηκαν ωστόσο προς την Δημοτική Αρχή (τωρινή και παλιότερες) καθότι εκτός του γεγονότος ότι δεν συνέβαλλε ποτέ οικονομικά τους χαλκουνάδες δεν επιβράβευσε και ποτέ κάποιον από αυτούς, τουλάχιστον τους παλιότερους.
Πάντως το μήνυμα που απευθύνουν στον Αγρινιώτικο Λαό είναι να έλθουν και να υποστηρίξουν το έθιμο, καθότι οι ίδιοι θα κάνουν τα πάντα ώστε να προσφέρουν το καλύτερο θέαμα. Εύχονται υγεία σε όλους Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα.
Τμήμα Παραγωγής Ειδήσεων και Ενημέρωσης του AgrinioBestOf.gr
