του Μανώλη Πέπονα, φοιτητή Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Η μνήμη καταγράφει τα βιώματα των ανθρώπων. Επειδή όμως η μνήμη σβήνει -είτε λόγω έξωθεν πιέσεων, είτε λόγω της φυσικής φθοράς- υπάρχει η ιστορία, που καταγράφοντας αυτά τα βιώματα οδηγεί τους νεώτερους να μάθουν για εποχές που ποτέ δεν έζησαν. Η εποχή της Κατοχής(1941-1945) “γέννησε” ήρωες κι αντιήρωες, αθώους και φταίχτες, αυτούς που έζησαν τη φρίκη και
αυτούς που την προκάλεσαν. Στους τελευταίους ανήκει ο Γ. Τολιόπουλος.
Ο Τολιόπουλος γεννήθηκε στην Υπάτη της Πάτρας και ακολούθησε μια στρατιωτική σταδιοδρομία χωρίς ιδιαίτερες διακρίσεις. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, αρχικά προσπάθησε να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ χωρίς όμως αποτέλεσμα. Φαίνεται πως από πολύ νωρίς είχε ξεκινήσει μυστικές επαφές με τις κατοχικές αρχές, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να αντικαταστήσει τονΆγγελο Κέντρου στη διοίκηση του Τάγματος Ασφαλείας Αγρινίου. Το τελευταίο έφτασε στην πόλη ως διλοχία στις 18/1/1944 και με αναγκαστικές (και μη) στρατολογήσεις έφτασε γρήγορα στοεπίπεδο πλήρους τάγματος¹
. Οι Ταγματασφαλίτες του Τολιόπουλου πρωταγωνίστησαν σε μάχες εναντίον των ανταρτών αλλά και λεηλασίες και σφαγές κατά αμάχων²Ο ίδιος ο διοικητής τους επέλεγε πολλές φορές να βασανίζει και να εκτελεί ο ίδιος τα θύματά του με πρωτοφανή αγριότητα.

Μερικές από τις «ανδραγαθίες» του Τολιόπουλου και των ανδρών του -μεταξύ άλλων- ήταν³
:
-η εκτέλεση των 120 ομήρων ⁴ στην Αγία Τριάδα και ο απαγχονισμός των Σούλο,
Σαλάκο και Αναστασιάδη την Μεγάλη Παρασκευή (14 Απριλίου) του 1944
-η εκτέλεση 60 ανταρτών στα Καλύβια
-οι 14 εκτελέσεις στο Ζαπάντι
-η εκτέλεση της Μαρίας Δημάδη
-οι βασανισμοί, βιασμοί και εκτελέσεις αμέτρητων αιχμαλώτων και αμάχων. Ιδιαίτερα στο Αγρίνιο παρατηρήθηκε μια ιδιαίτερη συμπάθεια των ταγματασφαλιτών στουςβασανισμούς γυναικών. Καθοριστικό ρόλο σε αυτούς έπαιξε ο ίδιος ο Τολιόπουλος⁵
.
Μετά την απελευθέρωση του Αγρινίου, ο Τολιόπουλος, αφού παραδόθηκε στις κυβερνητικές δυνάμεις συνέχισε να σταδιοδρομεί στον στρατό φτάνοντας το βαθμό του συνταγματάρχη λόγω των ανδραγαθιών του στα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο Πόλεμο. Πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο, πλήρης τιμών, το 1962. Μέχρι το τέλος της ζωής τους συνέχιζε να διακηρύττει πως πολέμησε έναντι του κομμουνισμού, χωρίς όμως να απαντά στα ερωτήματα για τις εκτελέσεις αμάχων ή μη αριστερών πολιτών. Αν και η πολιτεία δεν τον τιμώρησε ποτέ, το όνομά του έμεινε να στοιχειώνει την περιοχή ως παράδειγμα ενός από τους πλέον αιμοσταγείς συνεργάτες των εχθρών της πατρίδας που ορκίστηκε κάποτε να υπηρετήσει.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1 Βλέπε “Μνήμες και Σελίδες της Εθνικής Αντίστασης”, Θ. Κακογιάννης, εκδ. Κωσταράκη.
2 “ΕΚΘΕΣΙΣ των ιστορικών γεγονότων τα οποία έλαβον χώραν κατά την περίοδον από
Φεβ/ρίου μέχρι και Σεπτεμβρίου 1944 εις την περιοχήν Αγρινίου”, Τολιόπουλος Γεώργιος Συν/χης
Πεζ. Ημερομηνία: 15 Νοεμβρίου 1955.
3 Βλέπε “Μνήμες και Σελίδες της Εθνικής Αντίστασης”, Θ. Κακογιάννης, εκδ. Κωσταράκη.
4ο αριθμός των εκτελεσθέντων ποτέ δεν εξακριβώθηκε.
5Συνέντευξη του Δημητρίου Μπαλωμένου στις 6/2/2008 από τη Μαρία Αγγελή, δημοσιευμένη στο άρθρο της τελευταίας με τίτλο «Αποθήκες Αφών Παναγοπούλου» στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Εποχές».

πηγή: http://agrinionews.gr