Η Πηγή Λυκούδη και ο Θανάσης Σάλτας σε μια κοινή συνέντευξη για "Τα Πάθη της Αγάπης" με αφορμή την παρουσίαση του CD σε Θεσσαλονίκη και Μελίκη Ημαθίας.
Από τις ελάχιστες πλέον κυκλοφορίες cd που έχουμε δυνατότητα να.....κρατάμε στα χέρια μας. "Τα Πάθη της Αγάπης" παρουσιάστηκαν τον Δεκέμβριο με επιτυχία στην Αθήνα και τον Φεβρουάριο παρουσιάζονται στη Θεσσαλονίκη και στην επαρχία της Βέροιας, στη Μελίκη Ημαθίας. Οι δύο δημιουργοί μας μιλούν σε μια ξεχωριστή συνέντευξη.
Κυρία Λυκούδη, συνθέσατε τη μουσική του έργου Τα Πάθη της Αγάπης, και μας χαρίσατε 13 πολύ όμορφα και μελωδικά τραγούδια σε ένα cd που συγκινεί τους ακροατές. Τι το ξεχωριστό υπάρχει σε αυτό το cd, η μουσική, η ποίηση ή ο συνδυασμός τους;
Π.Λ.: - Θα τολμούσα να πω πως το ξεχωριστό είναι αυτό που γεννήθηκε από την συνύπαρξη της ποίησης και της μουσικής. Το τραγούδι.
Το τραγούδι είναι μία ολοκληρωμένη μορφή σύνθεσης. Μία μικρή, σύντομη φόρμα η οποία εμπεριέχει την ουσία και των δύο τεχνών που το υπηρετούν. Όταν αυτό γίνεται με επιτυχία μπορεί μέσα σε ένα τραγούδι να διασωθούν σημαντικά πολιτιστικά ,νοηματικά και συναισθηματικά στοιχεία.
Σε αυτό προστίθεται και η τέχνη της ερμηνείας, που είναι το όχημα για να φτάσει στον κόσμο. Έτσι τελικά στον ακροατή φτάνει ένα δημιούργημα που έχει όλα τα χαρακτηριστικά να τρυπώσει χωρίς ο ίδιος να γνωρίζει το πώς, στην ψυχή του και να τον οδηγήσει σε ένα μοναδικό, δικό του ταξίδι. Αυτή η επικοινωνία θεωρώ πως είναι το στοιχείο που μπορεί μία καταγραφή να την κάνει ξεχωριστή.
Εκτός από την μουσική των τραγουδιών υπογράφω και την μουσική της παράστασης. Την πρόκληση να γράψω μουσική για μια θεατρική παράσταση την βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, μιας και την νιώθω να αγγίζει το επίπεδο της σκηνοθεσίας κάτω από ένα άλλο πρίσμα. Αυτό το στοιχείο με κρατάει σε μία δημιουργική εγρήγορση η οποία με οδηγεί στο να ψάχνω, να ανακαλύπτω, να προτείνω και άλλες συνθετικές διαδρομές στις οποίες είναι αναγκαίο να μπω, για να μπορέσω να υπογραμμίσω τις σκηνοθετικές ανάγκες του έργου.
Κύριε Σάλτα, γράψατε το θεατρικό έργο Τα Πάθη της Αγάπης και τα 13 ποιήματα του έργου που μελοποιήθηκαν και έγιναν τραγούδια στο ομώνυμο cd. Ο κόσμος συγκινήθηκε στις παραστάσεις και στις παρουσιάσεις του έργου σας. Πιστεύετε ότι τα ανθρώπινα νοήματα του έργου αποδίδονται το ίδιο όμορφα και στα τραγούδια του CD ;
Θ.Σ.: - Βεβαίως , άλλωστε πρώτα γράφτηκαν τα τραγούδια, και με βάση αυτά καταγράφηκαν οι θεατρικές πράξεις του έργου. Άλλωστε τα τραγούδια μας ήταν μέρος της ίδιας της παράστασης. Το κάθε ένα από αυτά τα τραγούδια αντιστοιχούσε και σε μια θεατρική πράξη και λειτουργούσε ως επιμύθιο της πράξης. Τα τραγούδια από μόνα τους έχουν μια αυτοτέλεια και αφηγούνται μικρές αυτοτελής ιστορίες από Τα πάθη της Αγάπης. Το σύνολο των 13 τραγουδιών- ιστοριών δίνει όλο τον μουσικοποιητικό ιστό της παράστασης μας. Ο ακροατής συγκινείται ακούγοντας απλά το τραγούδι ξέχωρα από το έργο. Αυτό ήταν και το μεγάλο στοίχημα για εμάς, να μην χαθούν τα νοήματα, η ατμόσφαιρα και το συναίσθημα στα τραγούδια. Θέλαμε ο απλός ακροατής να ακούει τα τραγούδια του cd και να τα απολαμβάνει ευχάριστα καθαρά ραδιοφωνικά αλλά και να νιώθει ταυτόχρονα τα αλληγορικά νοήματα και την ουσία τους. Τα τραγούδια όπως τα ακούμε τώρα κατέληξαν μετά από πολλές ζυμώσεις. Η μουσική της Πηγής Λυκούδη αρχικά ανάσανε την ουσία των στίχων και κατέγραψε μελωδίες που αγκάλιασαν τα νοήματα τους και τα ενδυνάμωσε με μια ενορχήστρωση εμπλουτισμένη με θεατρικά στοιχεία όπως πρόζες, φυσικούς ήχους και άλλα. Όλα αυτά σε συνδυασμό φυσικά με την ψυχή που έδωσαν οι 3 ερμηνευτές του έργου, των οποίων οι αισθαντικές ερμηνείες ήλθαν σαν καταλύτης, οδήγησε θέλω να πιστεύω σε τραγούδια που τα διακρίνει η ευαισθησία και τα βαθιά νοήματα. Τραγούδια που συγκινούν τις καρδιές των ακροατών, τραγούδια με μια κρυφή δύναμη, που σε παρασύρουν να τα τραγουδήσεις…
Στο cd τα τραγούδια ερμηνεύουν 3 εξαιρετικοί ερμηνευτές της νέας γενιάς η Γεωργία Αγγέλου, ο Δημήτρης Ερατεινός, ο Νίκος Καρακαλπάκης και απαγγέλει η Ελένη Ερήμου. Επίσης συμμετέχουν σολίστες μουσικοί όπως η Αρετή Κοκκίνου. Τι σας οδήγησε κα Λυκούδη στην επιλογή αυτή;
Π.Λ.: - Όπως ανέφερα και πριν θεωρώ πως η ερμηνεία είναι το όχημα που το τραγούδι φτάνει στον κόσμο.
Οι ερμηνευτές στους οποίους εμπιστευθήκαμε μαζί με τον Θανάση τα τραγούδια μας Γεωργία Αγγέλου, Δημήτρης Ερατεινός και ο Νίκος Καρακαλπάκης είναι αγαπημένοι, αξιόλογοι ερμηνευτές της νέας γενιάς, με ιδιαίτερη σφραγίδα , με προσωπική πορεία ο καθένας τους ,με ήθος και αγάπη σε αυτό που κάνουν. Δεν θα μπορούσε η επιλογή να γίνει κάτω από άλλο πρίσμα, μιας και τα νοήματα του έργου, που με εξαιρετικό τρόπο έχει καταγράψει ο συγγραφέας, ποιητής Θανάσης Σάλτας, και η μουσική που τα έντυσε ακούγοντάς πραγματικά τον κραδασμό τους, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν κανένα περιθώριο σε μια επιλογή που η ερμηνεία να ήταν διαδικαστική. Και οι τρεις ερμηνευτές είναι σημαντικοί συνεργάτες και φίλοι πια, με τους οποίους ταξιδεύουμε μαζί αυτήν την δουλειά, που τόσο αγαπάμε.
Η απαγγελία της ηθοποιού Ελένης Ερήμου πραγματικά βάζει την πινελιά της θεατρικότητας που θέλαμε να τονίσουμε σε αυτήν την δουλειά απλόχερα και μοναδικά. Η αγαπημένη, Ελένη Ερήμου είναι από τους σπάνιους καλλιτέχνες ,που ενώ σέβεται την πορεία της ξέρει και να δίνει το χέρι σε νέους ανθρώπους, που εκτιμά την δουλειά τους. Η συνεργασία μου μαζί της, ξεκινά από την θεατρική παράσταση ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ ΝΤΙ ΜΩΡΙΕ σε σκηνοθεσία της Ρούλας Πατεράκη στην οποία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τον Αλέκο Συσσοβίτη. Είχα γράψει την μουσική αυτής της παράστασης , η οποία παρουσιάστηκε με επιτυχία το 2009 για μία σεζόν σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας.
Η αγαπημένη εξαιρετική συνεργάτης Αρετή Κοκκίνου, εκτός από ότι χαρίζει στην παράσταση το υπέροχο παίξιμο της στην κιθάρα και στο μαντολίνο, έχει και ένα από τους σημαντικούς ρόλους του έργου.
Προσπαθώντας να μην γίνει καμία έκπτωση στο προσδοκώμενο αποτέλεσμα η επιλογή αξιόλογων συντελεστών θεωρώ πως είναι κάτι πολύ σημαντικό. Νιώθω πως το πετύχαμε και θέλω με αφορμή την συνέντευξη να τους ευχαριστήσω όλους μαζί και κάθε έναν χωριστά για αυτό που κατέθεσαν και καταθέτουν.
Το έργο αυτό σας έχει χαρίσει πολλές συγκινήσεις με αποκορύφωμα τη παράσταση στη Σμύρνη. Θα θέλαμε κ. Σάλτα να μας κάνετε μια μικρή αναδρομή στους σημαντικότερους σταθμούς του έργου και στις χαρές που σας έχει δώσει.
Θ.Σ.: - Είναι όμορφο όλο αυτό ταξίδι. Από την γέννηση του μέχρι και σήμερα. Θυμάμαι ένα απόγευμα χάρισα τα ποιήματα μου στη συνθέτρια Πηγή Λυκούδη, λίγες μέρες μετά μου έπαιξε μελωδίες της στο πιάνο. Νιώσαμε αμέσως την καλλιτεχνική χημεία, μέσα σε 10 μέρες είχαν γραφτεί τα τραγούδια. Τα άκουσα σπίτι μου, και άρχισαν να γράφω ένα θεατρικό έργο βασισμένο σε αυτά. Λίγους μήνες μετά ξεκινήσαμε πρόβες, μαγική περίοδος. Ανεβάσαμε για μια σεζόν στη Galerie Δημιουργών Τα Πάθη της Αγάπης. Ο κόσμος έφευγε συγκινημένος, πιστεύω γινόταν η κάθαρση μέσα του και μας έλεγε τι υπέροχο έργο και τι όμορφα τραγούδια.
Ακολουθεί πρόταση για το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου στη Σμύρνη…Μεταφράζονται τα κείμενα, πρόβες μέσα στον Αύγουστο. Η παράστασή μας ανεβαίνει στο ιστορικό θέατρο Bademler στη Σμύρνη, ένα κοινό μόνο Τούρκοι να χειροκροτά και να βουρκώνει. Ο Δήμαρχος μας βραβεύει για τη προσφορά μας στον πολιτισμό. Μια συγκλονιστική εμπειρία που όποτε την θυμάμαι δακρύζω.
Στη συνέχεια μπαίνουμε στο στούντιο να ηχογραφήσουμε τα τραγούδια, πολλές ώρες καταγραφής, μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Το CD μας κυκλοφορεί από την Fm Records και τον Δεκέμβριο παρουσιάζεται με επιτυχία σε μια κατάμεστη αίθουσα στη Galerie Δημιουργών. Το cd μας αποσπά θετικές κριτικές από ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, και τα τραγούδια του ταξιδεύουν μέσα από ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλη την Ελλάδα.
Σε λίγες μέρες παρουσιάζουμε το cd μας σε Θεσσαλονίκη και Μελίκη Ημαθίας… Ένα ταξίδι που κοιτώντας προς τα πίσω αναπολώ και συγκινούμαι…
Κυρία Λυκούδη, έχετε μελοποιήσει μεγάλους Έλληνες ποιητές όπως ο Γ. Ρίτσος, Ν. Βρεττάκος, Κ. Παλαμάς κα. Η μουσική πορεία σας ως συνθέτρια ,είναι συνδεδεμένη με τη ποίηση. Θα θέλαμε να αναφερθείτε στα σημαντικότερα ποιητικά έργα που έχετε μελοποιήσει και να μας πείτε τι σημαίνουν για σας, ως συνθέτρια αυτά τα έργα.
Π.Λ.: - Η απάντηση σε μία τέτοια ερώτηση θα μπορούσε να είναι μακροσκελής. Δεν θα το κάνω στην δεδομένη στιγμή.
Ένα θα πω: Ευχαριστώ την ΖΩΗ που μέσα από συγκυρίες που έντεχνα μου «έστησε» με οδήγησε να αγγίξω και να μυηθώ στην ποίηση καταξιωμένων στην συνείδηση μου ποιητών ενός τεράστιου πνευματικού εκτοπίσματος, ικανό να με οδηγήσει στην ανακάλυψη των δικών μου μουσικών δρόμων…
Κάθε έργο που έχω γράψει ,έχοντας, την ποιητική σφραγίδα του Κ.Παλαμά, του Γ.Ρίτσου, του Ν.Βρεττάκου ,του Γ.Ελιγιά, του Paul Celan, τα μεγαλειώδη και από ποιητικής άποψης κείμενα της εκκλησίας μας και πολλών ακόμη μεγάλων ποιητών, που ο χρόνος τους επέλεξε εν τέλει να τους κατατάξει στην χωρία ενός αδιαφιλονίκητου πνευματικού ύψους με οδήγησε κάθε φορά και σε μία άλλη μουσική θεώρηση, συμβάλλοντας εν τέλει να κατανοήσω καλλίτερα τον ίδιο μου τον εαυτό.
Εύχομαι να’ ναι μόνο η αρχή έτσι ώστε το ταξίδι να χει ενδιαφέρον μέχρι το τέλος.
Κύριε Σάλτα, έχετε γράψει ποιήματα, θεατρικά, παραμύθια, διηγήματα και έχετε βραβευθεί σε Ελλάδα και εξωτερικό για τα λογοτεχνικά σας έργα. Θα θέλαμε να αναφερθείτε στις σημαντικότερες διακρίσεις σας ως ποιητής και συγγραφέας και να μας πείτε τι σημαίνει για σας μια λογοτεχνική διάκριση. Πιστεύετε ότι το έργο σας έχει την τύχη που του αξίζει, ειδικά στις μέρες μας;
Θ.Σ.: - Σίγουρα θα ήταν κουραστικό να κάνω μια εκτενής αναφορά των λογοτεχνικών διακρίσεων μου καθότι είναι πολλές. Ωστόσο θα σας αναφέρω ενδεικτικά μερικές αφού πρώτα όμως σας περιγράψω κάτι πιο ουσιαστικό, τι σημαίνει για εμένα ο λόγος, γιατί πιστεύω ότι τότε θα εννοήσετε καλύτερα γιατί και πως γράφω.
Ο λόγος υπήρξε για μένα έρωτας ψυχής. Οι λέξεις είναι το απαύγασμα της αιωνιότητας, είναι η ουσία του να μπορείς να προφέρεις με σύμφωνα και φωνήεντα, τη μουσική του κόσμου, να ανακαλύπτεις την αρμονία του σύμπαντος, τη μελωδία που κυλά σε μια απλή λέξη όπως το ευ, το νυν, το αείν… Κι όταν παραθέτεις τη μία λέξη δίπλα στην άλλη, να το κάνεις από ψυχής για να συνθέτεις κόσμους, με νοήματα και εικόνες, και να δημιουργείς ένα ποιητικό οικοδόμημα με αλήθεια, στέρεο να αντέξει στο πέρασμα του χρόνου.
Ακολουθώντας αυτήν την αλήθεια στα κείμενα μου, έγραψα σε όλα τα είδη του λόγου και διακρίθηκα με Α βραβείο σε Παγκόσμιο Διαγωνισμό Ποίησης, Διηγήματος, Δοκιμίου και Θεατρικού έργου από τον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κύπρου και την Κυπριακή πρεσβεία το 2013. Επίσης, με Α βραβεία τιμήθηκα σε Διεθνή Διαγωνισμό από την Ομάδα Φίλων Ελληνικού Πολιτισμού Στουτγκάρδης (2013) και το Γενικό προξενείο της Ελλάδας Στουτγκάρδης αλλά και με Τιμητική Διάκριση από τη Πνευματική Συντροφιά Λεμεσού και από το diasporic literature στη Μελβούρνη της Αυστραλίας καθώς και πολλά άλλα.
Σημαντικός σταθμός για μένα η συμμετοχή σε παγκόσμια εγκυκλοπαίδεια ποίησης library.com της ποιητικής συλλογής μου Φωνές στον Ελικώνα καθώς και Α πανελλήνιο βραβείο για το Παραμύθι μου Το περιβόλι της Χαράς και της Λύπης , το οποίο ταυτόχρονα συμπεριλήφθηκε στα εγκεκριμένα προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας και του Βιωματικού Σχολείου για να διδάσκεται σε όλα τα σχολεία της χώρας μας.
Σημαντικός σταθμός και η θεατρική μας παράσταση Τα Πάθη της Αγάπης στη Σμύρνη.
Μια λογοτεχνική διάκριση σημαίνει για μένα ταυτόχρονα δυο πράγματα ικανοποίηση για την αναγνώριση και ευθύνη για το μέλλον. Και θεωρώ ότι για να έχεις συνέπεια και πρόοδο στη τέχνη σου, θα πρέπει να εστιάζεις κυρίως στην ευθύνη και να συνεχίζεις με σεβασμό και ταπεινότητα να γράφεις την αλήθεια σου και στα επόμενα έργα σου.
Όσον αφορά την αναγνώριση του έργου μου, καθ’ ότι είμαι νέος σε ηλικία είναι εν εξελίξει, τα έργα καταγράφονται και αφήνονται στο χρόνο να τα αναζητήσουν οι κριτικοί και οι αναγνώστες… Προσωπικά είμαι ικανοποιημένος που υπάρχουν έργα μου και ποιήματά μου που συγκίνησαν και κριτικούς της λογοτεχνίας αλλά και τους πιο καθημερινούς ανθρώπους που βρίσκονται γύρω μας. Ένα αληθινό δάκρυ και ένα αληθινό χαμόγελο σε ένα πρόσωπο, πιστεύω ότι ειδικά στις μέρες μας, είναι το ομορφότερο βραβείο για την ψυχή ενός λογοτέχνη.
Κλείνοντας θα θέλαμε να μας πληροφορήσετε για την παρουσίαση του cd Τα Πάθη της Αγάπης στη Θεσσαλονίκη και στη Μελίκη Ημαθίας.
Π.Λ.:- Η επίσημη παρουσίαση του cd μας στη Θεσσαλονίκη είναι 23 Φεβρουαρίου στις 20:00 στη μουσική σκηνή Ξέφωτο…. Θα παρουσιαστούν ζωντανά τα τραγούδια και θεατρικά αποσπάσματα του έργου με μορφή αναλογίου. Την παρουσίαση θα προλογίσουν ο στιχουργός Φίλιππος Γράψας και η Δρ. Μαρία Χατζηαποστόλου (επιστημονική συνεργάτης της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης) και ο ηθοποιός-σκηνοθέτης Αστέριος Πελτέκης. Είναι σημαντικό να επικοινωνούμε το έργο μας και εκτός Αθηνών, μας δίνει χαρά δύναμη και αισιοδοξία.
Θ.Σ.:- Η επίσημη παρουσίαση του cd μας στη Μελίκη Ημαθίας είναι 24 Φεβρουαρίου στις 18:00 στη Δημοτική Αίθουσα Εκδηλώσεων Μελίκης. Θα παρουσιαστούν ζωντανά τα τραγούδια και θεατρικά αποσπάσματα του έργου με μορφή αναλογίου. Θα προλογίσει ο συγγραφέας και πρόεδρος της Κοινότητας Μελίκης Αλέξανδρος Ακριτίδης. Πράγματι, είναι πολύ όμορφο να ταξιδεύεις το έργο στην ευρύτερη περιφέρεια της χώρας σου και να το μοιράζεσαι με τον κόσμο της επαρχίας.
Σας ευχαριστούμε πολύ και ευχόμαστε ολόψυχα, καλή επιτυχία στα "Πάθη της Αγάπης".
Π.Λ.: -Ευχαριστούμε πολύ για την όμορφη συνέντευξη. Σας περιμένουμε στις παρουσιάσεις μας.
Θ.Σ.: -Σας ευχαριστούμε πολύ. Καλή επιτυχία και σε σας! Σας περιμένουμε Θεσσαλονίκη (23/2) και Μελίκη (24/2) να τραγουδήσουμε όλοι μαζί Τα Πάθη της Αγάπης.