Ανησυχία προκαλούν οι διαδικτυακές «προκλήσεις» που κυκλοφορούν στα social media, όπως το Tik Tok, μετά και το πρόσφατο περιστατικό με έναν 22χρονο που νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση μετά από κατάποση αμάσητου μπέργκερ.
Σημειώνεται ότι η οικογένεια του 22χρονου διαψεύδει ότι ο νεαρός συμμετείχε σε κάποιο challenge, ωστόσο οι… δοκιμασίες του Ίντερνετ ολοένα και πυκνώνουν.
Καμπανάκι από τους ειδικούς
Ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου μέσω του iefimerida,gr, τονίζοντας ότι τα επικίνδυνα challenges δεν αφορούν μόνο σε ανήλικους, αν και εμφανίζονται συχνότερα σε ηλικίες 13–15 ετών, αλλά και σε ενήλικους, κάτι που κάνει το φαινόμενο ιδιαίτερα ανησυχητικό.
Η Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ κάνει λόγο για μια τραγική περίπτωση σημειώνοντας ότι δεν είναι η μοναδική, καθώς στο παρελθόν έχουν καταγραφεί ιδιαίτερα επικίνδυνα challenges, όπως το «blackout challenge», που σχετιζόταν με πρόκληση ασφυξίας και συνδέθηκε με θανάτους παιδιών διεθνώς.
Άλλες προκλήσεις περιλάμβαναν πειράματα με φάρμακα, προσπάθειες ισορροπίας πάνω σε ασταθείς κατασκευές από μπουκάλια ή καφάσια, ακόμη και παιχνίδια με φωτιά.
Οι διαδικτυακές «προκλήσεις» μπορεί να οδηγήσουν στον θάνατο
Όσον αφορά στο πρόσφατο περιστατικό, η κυρία Ψαλτοπούλου σημειώνει ότι ο πνιγμός κατά την κατάποση φαγητού ή ξένου σώματος μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. «Υπάρχουν κάποια στατιστικά στοιχεία που διαφέρουν ανά χώρα. Π.χ. στη Μεγάλη Βρετανία σημειώνονται 300 θάνατοι ανά χρόνο από επιπλοκές σε μια λανθασμένη κατάποση φαγητού ή ξένου σώματος. Οι «προκλήσεις», που βλέπουμε στο Tik Tok και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πραγματικά, μπορούν να έχουν θανατηφόρες επιπτώσεις», αναφέρει.
Συνήθως, τα περιστατικά αυτά αφορούν σε παιδιά εφηβικής ηλικίας αλλά δυστυχώς και μετεφηβικής ηλικίας. «Πρόκειται για μια στιγμιαία απερισκεψία που δυστυχώς ένα παιδί μπορεί να πληρώσει πολύ ακριβά, στο πλαίσιο της διάθεσης του μιμητισμού, της πρόκλησης και της «διασκέδασης» μεταξύ των παιδιών. Τα παιδιά έχουν την αίσθηση του άτρωτου και αυτό από μόνο του αυξάνει τον κίνδυνο», σημειώνει ο κυρία Ψαλτοπούλου.
Γι’ αυτό και όπως λέει, είναι σημαντική η ενημέρωση παιδιών και ενηλίκων. «Ο φραγμός μπορεί να μπει μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση είναι σημαντικές. Κανείς μας δεν είναι άτρωτος. Αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα. Όλοι κινδυνεύουμε και όλοι πρέπει να προσέχουμε».
Οι αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν ένα παιδί να πάρει μέρος σε challenge είναι πολλές
Από την πλευρά της η Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος- παιδοψυχολόγος, αναφερόμενη στους ψυχολογικούς παράγοντες που οδηγούν κάποια παιδιά και ενήλικες στο να πάρουν μέρος σε τέτοια challenges, τονίζει ότι υπάρχουν διάφοροι λόγοι που θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν μια τέτοια συμπεριφορά.
«Καταρχάς ακόμα και ένας ενήλικας στην ηλικία των 22 ετών, ανάλογα με το πως έχει μεγαλώσει και το πώς είναι δομημένος ο χαρακτήρας του μπορεί να επηρεαστεί. από τα κοινωνικά δίκτυα, την παρέα, τους φίλους κ.α. Βεβαίως πίσω απ’ αυτό, σε ψυχολογικό επίπεδο, μπορεί να κρύβεται ένα παιδί που έχει αγωνία, ανασφάλεια για το πώς το βλέπουν οι άλλοι κλπ. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Πρέπει να είναι σαφές ότι αυτές οι viral προκλήσεις, τα challenges, που μπορεί να είναι δυνητικά επικίνδυνα, ψάχνουν να βρουν υποψήφια θύματα. Τα θύματα αυτά είναι τα πιο ευάλωτα άτομα.
Ποια είναι τα παιδιά υψηλού κινδύνου
Όπως τονίζει στο iefimerida.gr η Καππάτου, τα παιδιά της εφηβείας που είναι πιο απομονωμένα, που έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να έχουν έντονο άγχος, κατάθλιψη, να έχουν υποστεί εκφοβισμό, να έχουν φτωχή σχέση με την οικογένειά τους. «Μπορεί να βιώνουν ένα περιβάλλον αυστηρό, αυταρχικό, χωρίς την επικοινωνία που έχουν ανάγκη. Να μη νιώθουν τον σεβασμό και να μην έχουν έναν ενεργητικό τρόπο επικοινωνίας με τους γονείς. Αυτά τα παιδιά ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Γι’ αυτό ένα παιδί που είναι απομονωμένο, που έχει αλλάξει συμπεριφορά, θα πρέπει πάντα να μας προβληματίζει».
Και καταλήγει: «Χρειάζεται πολιτική παρέμβαση στον τομέα της πρόληψης. Πρέπει να σώσουμε τα παιδιά. Η πρόκληση μπορεί να λειτουργεί ως κραυγή βοήθειας. Όλα αυτά είναι καμπανάκια. Είναι μια ευκαιρία μεγάλη για τους γονείς, με αφορμή αυτό δυστυχών το θλιβερό συμβάν, να κάνουμε μια κουβέντα με τα παιδιά μας».
Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι από τον Ιούλιο το TikTok έχει δημιουργήσει ειδική ενημερωτική ενότητα για τη σημασία αποφυγής τέτοιων προκλήσεων, οι πλατφόρμες συχνά δεν προλαβαίνουν να εντοπίσουν και να αφαιρέσουν εγκαίρως το επικίνδυνο περιεχόμενο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα βίντεο να ανέβει, να διαδοθεί γρήγορα και να προκαλέσει ήδη ζημιές πριν προλάβουν να το εντοπίσουν οι αλγόριθμοι.
