Με μεγάλη συμμετοχή πολιτών, φορέων και εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το αναπτυξιακό όραμα «Αχελώος 2050» παρουσιάστηκε σήμερα, Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2025, στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, στην εκδήλωση «Η Κοιλάδα του Αχελώου Αλλιώς: Ανάπτυξη χωρίς Καταστροφή», με τη στήριξη των Πολιτικών Ομάδων EPP, S&D και THE LEFT — σηματοδοτώντας ένα ουσιαστικό νέο κεφάλαιο για την Κοιλάδα του Αχελώου.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν να παρουσιαστεί μια νέα, σύγχρονη, Ευρωπαϊκή στρατηγική για την ευρύτερη περιοχή, στηριγμένη στη συνεργασία, στη βιωσιμότητα και στην προστασία του φυσικού πλούτου.
Ο Κώστας Τσουτσοπλίδης, Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, υποδέχθηκε τους συμμετέχοντες και υπογράμμισε ότι η Κοιλάδα του Αχελώου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα περιοχής όπου η ευρωπαϊκή πολιτική συνοχής μπορεί να δείξει την πραγματική της δύναμη, στηρίζοντας ορεινές και απομακρυσμένες κοινότητες με στοχευμένες επενδύσεις. Τόνισε επίσης ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βρίσκεται διαχρονικά στο πλευρό πρωτοβουλιών που ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη, την ισότιμη πρόσβαση και τη βιώσιμη προοπτική για τις τοπικές κοινωνίες.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Αντώνης Κοσσυβάκης, Στέλεχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκπροσωπώντας την Πρωτοβουλία Πολιτών και Φορέων, και παρουσίασε ένα φιλόδοξο αναπτυξιακό όραμα για την περιοχή με τον τίτλο «Αχελώος 2050», υπογραμμίζοντας ότι η Κοιλάδα του Αχελώου «δεν είναι ένα πρόβλημα προς επίλυση, αλλά μια μεγάλη ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί». Με λόγο προσωπικό και βαθιά βιωματικό, αναφέρθηκε στις ρίζες του στον τόπο και τόνισε ότι η ανάπτυξη πρέπει να στηρίζεται στη μνήμη, στο φυσικό περιβάλλον και στη συνεργασία με την κοινωνία.
Παρουσίασε έξι άξονες υποδομών και βιώσιμης προοπτικής: την αναβάθμιση του οδικού άξονα Άρτα–Καρδίτσα σε ένα σύγχρονο αυτοκινητόδρομο που θα ενώνει την Ιόνια οδό με τον Ε65 με την ονομασία «Οδικό Άξονα Κοιλάδας Υδρογόνου» με σταθμούς υδρογόνου, τη δημιουργία του πρώτου Μουσείου Πέτρινων Γεφυριών της Ελλάδας και την ανακατασκευή της ιστορικής Γέφυρας Κοράκου, μια παραποτάμια διαδρομή ήπιας μετακίνησης από γέφυρα Κοράκου μέχρι γέφυρα Αυλακίου, την ανάπτυξη καινοτόμου ορειβατικής μονάδας στην κορυφή Αστρί της οροσειράς Βάλτου, ένα Κέντρο Πεδίου Έρευνας και Καινοτομίας σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Ιωαννίνων και Θεσσαλίας, καθώς και ένα δίκτυο μετεωρολογικών και υδρολογικών σταθμών για την πρόβλεψη κλιματικών κινδύνων.
Επεσήμανε ότι κανένα μεγάλο σχέδιο δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς συμμαχίες σε Ελλάδα και Ευρώπη, καλώντας σε αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου. Τέλος, στάθηκε με σαφήνεια απέναντι στο Υδροηλεκτρικό Αυλακίου, τονίζοντας ότι η Κοιλάδα χρειάζεται έργα που την ενώνουν και την αναδεικνύουν – όχι παρεμβάσεις που απειλούν τη φυσική και ιστορική της ταυτότητα.
Ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Μανώλης Κεφαλογιάννης στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία της ισορροπημένης ανάπτυξης, επισημαίνοντας ότι η Κοιλάδα του Αχελώου «μπορεί να γίνει πρότυπο του πώς αντιλαμβανόμαστε την ανάπτυξη στον 21ο αιώνα: ανάπτυξη που δεν καταστρέφει, αλλά αναδεικνύει». Αναφέρθηκε στον ρόλο του Αντώνη Κοσσυβάκη στη διαρκή ανάδειξη της περιοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τόνισε ότι ο τόπος έχει τεράστιες δυνατότητες σε εναλλακτικό, θρησκευτικό και γαστρονομικό τουρισμό, αλλά και στην παραγωγή ποιοτικών αγροτικών προϊόντων. Υπογράμμισε πως η πραγματική πρόκληση είναι «να μείνουν οι νέοι στα χωριά και να υπάρξουν οι υποδομές που θα στηρίξουν μια ζωντανή ύπαιθρο». Κλείνοντας, ανέδειξε τη σημασία των ευρωπαϊκών θεσμών, υπενθυμίζοντας ότι Ευρωπαίοι Επίτροποι και πρώην Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν στηρίξει δημόσια την αναπτυξιακή πορεία της Κοιλάδας και δήλωσε τη δική του δέσμευση να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σάκης Αρναούτογλου τόνισε ότι η Κοιλάδα του Αχελώου αποτελεί «όχι μόνο έναν τόπο μοναδικού φυσικού κάλλους, αλλά έναν τόπο με ιστορία, ανθρώπους και προοπτική που αξίζει να έχει μέλλον». Αναφέρθηκε στο Υδροηλεκτρικό Αυλακίου, υπογραμμίζοντας ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνεται σε βάρος ενός οικοσυστήματος NATURA και ενάντια στη βούληση των τοπικών κοινωνιών, θυμίζοντας την κοινοβουλευτική ερώτηση που κατέθεσε προς την Κομισιόν. Στάθηκε ιδιαίτερα στον οδικό άξονα ¶ρτα–Καρδίτσα, επισημαίνοντας ότι η πρόσφατη απάντηση του αρμόδιου Ευρωπαίου Επιτρόπου είναι «καθαρή και πολιτικά ισχυρή: το έργο είναι κρίσιμο, επιλέξιμο και μπορεί να χρηματοδοτηθεί». Η ευθύνη πλέον, όπως είπε, ανήκει στην Ελληνική Κυβέρνηση που «οφείλει να τρέξει τις μελέτες και να μην χάσει άλλη μια ευκαιρία για την ενδοχώρα». Μίλησε ακόμη για την ανάγκη στήριξης του οικοτουρισμού, της τοπικής παραγωγής και των μνημείων της περιοχής, ενώ έκλεισε επισημαίνοντας ότι η Κοιλάδα του Αχελώου μπορεί να γίνει ευρωπαϊκό πρότυπο πράσινης και δίκαιης ανάπτυξης, δεσμευόμενος να συνεχίσει να την υπερασπίζεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νικόλας Φαραντούρης, ανέδειξε τον κομβικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής για ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, τονίζοντας ότι η Κοιλάδα του Αχελώου μπορεί να εξελιχθεί σε υπόδειγμα “έξυπνης και δίκαιης ανάπτυξης” για ολόκληρη τη χώρα.
Υπογράμμισε ότι η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων πρέπει να κατευθυνθεί σε ήπιες μορφές ενέργειας, οικοτουρισμό, καθαρές και βιώσιμες υποδομές, καθώς και υπηρεσίες που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή.
Τόνισε πως η περιοχή διαθέτει τα φυσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά για να αποτελέσει μια πλήρως ενταγμένη ευρωπαϊκή “ζώνη πράσινης μετάβασης”, επισημαίνοντας ότι η συστηματική στήριξη των τοπικών κοινωνιών και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελούν προϋποθέσεις για μια πραγματική, μακρόπνοη προοπτική.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νικόλας Φαραντούρης υπογράμμισε ότι η Κοιλάδα χρειάζεται στοχευμένες επενδύσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενισχύουν την τοπική παραγωγή και χτίζουν ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική κρίση — όχι αποσπασματικές παρεμβάσεις που ανακυκλώνουν τα αδιέξοδα του παρελθόντος. Με έμφαση στη θεσμική συνέχεια και στον ρόλο της Ευρώπης, κάλεσε σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που «θα δώσει στην ορεινή Ελλάδα τη θέση που της αξίζει στον ευρωπαϊκό χάρτη ανάπτυξης».
Σημαντική ήταν και η παρέμβαση του Ευρωπαίου Επιτρόπου Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολου Τζιτζικώστα, ο οποίος συνεχάρη την Πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της εκδήλωσης και τόνισε ότι η Κοιλάδα του Αχελώου αποτελεί «τόπο μοναδικής φυσικής και πολιτιστικής αξίας, στο σταυροδρόμι τεσσάρων Περιφερειών». Υπογράμμισε ότι η περιοχή χρειάζεται ένα δίκτυο σύγχρονων και βιώσιμων υποδομών μεταφορών, που θα ενώσουν τα απομονωμένα χωριά με τα μεγάλα αστικά κέντρα. Ο Επίτροπος ανέδειξε την αναβάθμιση του οδικού άξονα ¶ρτας–Καρδίτσας, τη βελτίωση της προσβασιμότητας στα ορεινά χωριά και την ενίσχυση των διαπεριφερειακών συνδέσεων ως «όχι απλώς αναπτυξιακό πρόταγμα, αλλά ζήτημα κοινωνικής συνοχής και ισότιμης συμμετοχής των πολιτών στις ευκαιρίες της Ευρώπης». Τόνισε ακόμη ότι η στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι δεδομένη για έργα μικρής κλίμακας, πράσινες υποδομές, ευφυή δίκτυα μεταφορών και παρεμβάσεις που συνδέουν την κινητικότητα με τον αγροτουρισμό και την τοπική παραγωγή, σημειώνοντας ότι η Κοιλάδα μπορεί να εξελιχθεί σε πρότυπο ευρωπαϊκής περιφερειακής πολιτικής που συνδυάζει ανάπτυξη, περιβάλλον και κοινωνική δικαιοσύνη. Τέλος κλείνοντας την παρέμβασή του υπογράμμισε ότι: «Μαζί μπορούμε να μετατρέψουμε αυτό το όραμα σε μια ζωντανή πραγματικότητα για τις επόμενες γενιές.
Ο Δημήτρης Καλιαμπάκος, Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Διευθυντής του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕΚΔΕ) που εστιάζει στην προστασία και ανάπτυξη των ορεινών και απομονωμένων περιοχών, αναφέρθηκε αρχικά σε δύο κρίσιμα χαρακτηριστικά της πρωτοβουλίας, που την καθιστούν ιδιαίτερης σημασίας. Δεδομένου ότι το κύριο πρόβλημα στην ανάπτυξη των ορεινών και απομονωμένων περιοχών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη συνολικά, απορρέει από την διαχρονική έλλειψη ειδικής πολιτικής, η σύνθεση της εκδήλωσης που καλύπτει όλα τα επίπεδα πολιτικής δράσης, από το θεμελιώδες της Κοινωνίας των Πολιτών έως αυτό του Ευρωκοινοβουλίου αποτελεί τον σωστό δρόμο που μπορεί να επιταχύνει την αναγκαία κάλυψη του ιστορικού αυτού κενού. Επίσης, η ιδέα της ανάπτυξης ενός σχεδίου αναγέννησης μιας περιοχής με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, όπως αυτή της κοιλάδας του Αχελώου, πέραν δηλαδή των διοικητικών ορίων (Δήμοι, Περιφέρειες) που κατατέμνουν κατά τα άλλα μια χωροταξική ενότητα, αποτελεί καινοτόμο και προς τη σωστή κατεύθυνση κίνηση.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε, στη συνέχεια, διεξοδικά, με βάση τις αναλυτικές προτάσεις του ΜΕΚΔΕ και του μεταπτυχιακού προγράμματος «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών», τόσο στα σημαντικά έργα υποδομής που είναι αναγκαία για την ανάταξη της περιοχής όσο, και κυρίως, σε εκείνες τις παραγωγικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες που θα στηρίξουν «από τα κάτω» την πορεία αναγέννησης της Κοιλάδας του Αχελώου. Λυδία λίθος της προσπάθειας, κατέληξε, είναι η ενεργοποίηση των τοπικών κοινοτήτων, των ανθρώπων που ζουν και δίνουν την μάχη στα χωριά τους.
Ο Αντιπεριφερειάρχης ¶ρτας Βασίλης Ψαθάς τόνισε ότι για την Ήπειρο η Κοιλάδα του Αχελώου αποτελεί «ζωντανό κομμάτι της ταυτότητάς μας» και υπενθύμισε πως η Περιφέρεια Ηπείρου έχει τοποθετηθεί ξεκάθαρα κατά του Υδροηλεκτρικού Αυλακίου, με αρνητική γνωμοδότηση και πρόσφατο ομόφωνο ψήφισμα. Παρουσίασε τα έργα που ήδη υλοποιήθηκαν – Τετράκωμο–Καστανιά, Μεσόπυργος–Αυλάκι, Αστροχώρι–Μεγαλόχαρη – καθώς και τις παρεμβάσεις συντήρησης σε μονές και πέτρινα γεφύρια. Υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία του οδικού άξονα Άρτα–Καρδίτσα, σημειώνοντας ότι η θετική απάντηση του Ευρωπαίου Επιτρόπου δημιουργεί μια ευκαιρία που «δεν πρέπει να χαθεί», και κατέληξε ότι η περιοχή χρειάζεται «έργα που ενώνουν και προστατεύουν τον τόπο».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν και οι τοποθετήσεις των Δημάρχων.
Ο Δήμαρχος Γεωργίου Καραϊσκάκη Περικλής Μίγδος αναφέρθηκε στις καθημερινές δυσκολίες πρόσβασης των κατοίκων, υπογραμμίζοντας ότι ο οδικός αποκλεισμός επιτείνει το δημογραφικό πρόβλημα και οδηγεί τα χωριά σε πληθυσμιακή συρρίκνωση. Τόνισε την ανάγκη ουσιαστικής στήριξης της τοπικής παραγωγής —από την κτηνοτροφία έως τα μοναδικά προϊόντα της περιοχής— καθώς και την αξιοποίηση του εναλλακτικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού τουρισμού ως εργαλείου ανάπτυξης και αύξησης εισοδήματος εισοδήματος των κατοίκων. Παράλληλα, εξέφρασε την απόλυτη αντίθεση της περιοχής στο Υδροηλεκτρικό Αυλακίου, επισημαίνοντας ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρχεται σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της ταυτότητας της Κοιλάδας, αλλά να τη στηρίζει με σεβασμό, ρεαλιστικό σχεδιασμό και έργα που κρατούν ζωντανές τις τοπικές κοινωνίες.
Ο Δήμαρχος Αγράφων Αλέξης Καρδαμπίκης στάθηκε ιδιαίτερα στο δημογραφικό αδιέξοδο των ορεινών περιοχών, τονίζοντας ότι χωρίς σύγχρονες υποδομές, πρόσβαση σε υγεία, εκπαίδευση και βασικές υπηρεσίες, οι νέοι δεν μπορούν να μείνουν και τα χωριά δεν μπορούν να επιβιώσουν. Υπογράμμισε ότι τα ¶γραφα διαθέτουν μοναδικά πλεονεκτήματα σε φυσικό περιβάλλον, ορειβατικές διαδρομές, θρησκευτικά και ιστορικά μνημεία — στοιχεία που μπορούν να αποτελέσουν κορμό ενός ισχυρού πυλώνα εναλλακτικού τουρισμού και βιώσιμης ανάπτυξης για ολόκληρη τη νότια Πίνδο.
Υπενθύμισε ότι ήδη από προηγούμενα έτη, ο Δήμος Αγράφων είχε προτείνει τη διερεύνηση της δυνατότητας ένταξης της Κοιλάδας του Αχελώου και των ορεινών συγκροτημάτων των Αγράφων αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Κοιλάδας στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ως περιοχής εξαιρετικού φυσικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Μια πρόταση που —όπως σημείωσε— παραμένει επίκαιρη και μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός διεθνούς αναγνώρισης και προστασίας.
Τόνισε ακόμη την πάγια και κατηγορηματική αντίθεση της περιοχής σε βαριές επεμβάσεις και έργα που αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία του τοπίου, υπενθυμίζοντας ότι τα ¶γραφα εδώ και χρόνια δίνουν μάχη για την προστασία του περιβάλλοντος. Κάλεσε την Πολιτεία και την Ευρώπη να στηρίξουν έργα που ενώνουν τις ορεινές κοινότητες —και όχι έργα που επιβαρύνουν ένα ήδη ευαίσθητο οικοσύστημα— αναδεικνύοντας το πραγματικό αναπτυξιακό δυναμικό της περιοχής.
Ο Δήμαρχος Αργιθέας Ανδρέας Στεργίου τόνισε ότι ο Αχελώος πρέπει να μας ενώνει κι όχι να μας χωρίζει. Συνέχισε λέγοντας ότι σκοπός είναι να παρουσιαστεί ένα βιώσιμο σχέδιο ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο. Τέλος, αναφέρθηκε στην ανάγκη για την ανάγκη χωροθέτησης και ύπαρξης ενός ενιαίου χωροταξικού σχεδίου για τις ΑΠΕ.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν με παρεμβάσεις τους η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Όλγα Γεροβασίλη, οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας Ασημίνα Σκόνδρα, Γεώργιος Στύλιος και Γεώργιος Κωτσός και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μανώλης Χριστοδουλάκης.
Συνολικά, η εκδήλωση ανέδειξε ότι η Κοιλάδα του Αχελώου μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα σύγχρονης, πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης, με έργα που ενώνουν τις Περιφέρειες Ήπειρου, Θεσσαλίας, Στερεάς και Δυτικής Ελλάδας, προστατεύουν τον πολιτισμό και το περιβάλλον, και αξιοποιούν ευρωπαϊκά εργαλεία σε όφελος των κατοίκων. Η Πρωτοβουλία Πολιτών ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει εντός των επόμενων μηνών στην παρουσίαση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου για την περιοχή.
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Τάκης Σαράντης.
Οι διοργανωτές ευχαρίστησαν τους χορηγούς ΚΑΡΑΛΗΣ, Βιομηχανία Γάλακτος Ηπείρου και το Jima Winery για τη συμβολή τους στην πραγματοποίηση αυτής της εκδήλωσης.
Ιδιαίτερες ευχαριστίες απηύθυναν στην εταιρεία ΚΑΡΑΛΗΣ, που στηρίζει σταθερά την τοπική ανάπτυξη, την ποιότητα και την εξωστρέφεια, συμβάλλοντας στην ανάδειξη της Κοιλάδας του Αχελώου ως τόπου δημιουργίας και προοπτικής.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση:
sinidisi.gr
