Η δόξα της Εκκλησίας στηρίζεται στην ελευθερία από τα μάταια και φθαρτά αυτού του κόσμου και στην ένωση με τον Χριστό

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

Στη σημερινή αποστολική περικοπή, ο Απόστολος Παύλος μιλάει για τον εαυτό του. Όχι όμως για να περηφανευτεί, ούτε για να επιπλήξει τους αποδέκτες της σημερινής επιστολής του. Δεν απαριθμεί τα προσωπικά του κατορθώματα, δεν περηφανεύεται για τις ιεραποστολικές του επιτυχίες, δεν αναφέρεται στα οράματα και στις πνευματικές εμπειρίες, με τις οποίες τον αξίωσε ο Θεός. Μιλά για παθήματα, για ταλαιπωρίες, για κινδύνους και για την απόλυτη καταφρόνηση που βίωσε αυτός και οι άλλοι Απόστολοι κατά την διάρκεια της δαδόσεωςς του Ευαγγελίου στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου.

«Ο Θεός σ’ εμάς τους αποστόλους, γράφει, έδωσε την ελεεινότερη θέση, σαν να είμαστε καταδικασμένοι να πεθάνουμε στην αρένα. Γιατί γίναμε θέαμα για τον κόσμο, για αγγέλους και γι’ ανθρώπους ... Καταντήσαμε σαν τα σκουπίδια όλου του κόσμου, ως αυτήν την ώρα θεωρούμαστε τα αποβράσματα της κοινωνίας» (Α  Κορ. 4:9, 11, 13).

Ας μην παρανοήσουμε! Ο Παύλος δεν θεωρεί τον εαυτό του δυστυχισμένο. Είναι βέβαιος πως ο δύσκολος αυτός δρόμος είναι ο μόνος που οδηγεί στην αληθινή αγάπη. Είναι ο Γολγοθάς του, τον οποίον ανεβαίνει με την βεβαιότητα της Αναστάσεως. Δεν παύει όμως να είναι πολύ ανηφορικός. Τί είναι όμως εκείνο που τον κάνει να καταγράψει όλη αυτή την τραγική καθημερινότητα που βίωσε στις περιοδείες του; Η περιγραφή δεν είναι τυχαία. Σχετίζεται με τα προβλήματα και την νοοτροπία ορισμένων Χριστιανών της Εκκλησίας της Κορίνθου, προς την οποία αποστέλλει την πρώτη Επιστολή του. Από αυτήν προέρχεται η σημερινή περικοπή.

Όταν ο Παύλος έφτασε στην Κόρινθο, το κήρυγμά του φαίνεται πως παρεξηγήθηκε. Οι Κορίνθιοι, όπως λίγο πριν και οι Αθηναίοι, εξέλαβαν το μήνυμα του Χριστού, περισσότερο ως μια αφορμή για συζητήσεις και επιφανειακές πνευματικές εμπειρίες παρά ως πρόσκληση για ολοκληρωτική μεταστροφή. Τα αποτελέσματα τα γνωρίζουμε: Πολύ σύντομα, στην Εκκλησία της Κορίνθου, εξ αιτίας της πνευματικής ανωριμότητος των νεοφώτιστων Χριστιανών, άρχισαν οι διαιρέσεις και οι φατριασμοί.

Συνέβη όμως και κάτι ακόμα: Η έπαρση και η αίσθηση υπεροχής που είχαν, λίγο έως πολύ, όλοι οι πλούσιοι κάτοικοι της Κορίνθου, επηρέασε και τους πρώτους Χριστιανούς της πόλεως. Αντί η πίστη στο Χριστό να τους οδηγήσει σε μετάνοια, ταπεινοφροσύνη και ενάρετη ζωή, τους οδήγησε σε αυτάρκεια, αυταρέσκεια και επιδειξιομανία. Η χριστιανική ταυτότητα έγινε κάτι σαν μόδα της εποχής, μία ακόμη περίεργη διδασκαλία από τις πολλές που κυκλοφορούσαν στην πλούσια πόλη. Πολλοί άρχισαν να πιστεύουν πως, με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος που δέχτηκαν κατά την βάπτισή τους, έχουν αγγίξει την αιωνιότητα και έχουν γευτεί χωρίς κανένα κόπο την επουράνια μακαριότητα. Με άλλα λόγια, αισθάνθηκαν κάτι αντίστοιχο με έναν βαθύπλουτο, ο οποίος, αγοράζοντας ένα σπάνιο έργο τέχνης, επιβεβαιώνει την κοινωνική του θέση. Έτσι και για ορισμένα μέλη της Εκκλησίας της Κορίνθου, ο όρος «Χριστιανός» έγινε περισσότερο ένα μέσον κοινωνικής υπεροχής παρά πνευματικής ωριμάνσεως και αναγεννήσεως.

Αυτή η συμπεριφορά πικραίνει τον Απόστολο Παύλο αλλά και τον ανησυχεί. Γι’ αυτό και με μια λεπτή και διακριτική ειρωνεία, απευθύνεται στους Κορίνθιους, λέγοντάς τους: «Εμείς παρουσιαζόμαστε ανόητοι για χάρη του Χριστού, ενώ εσείς είστε σοφοί χάρη στον Χριστό· εμείς είμαστε αδύναμοι, ενώ εσείς είστε δυνατοί· εμείς είμαστε περιφρονημένοι, ενώ εσείς είστε τιμημένοι! Ως αυτήν την ώρα (που εσείς κομπάζετε ως δήθεν ανώτεροι πνευματικοί άνθρωποι) εμείς πεινάμε, διψάμε, γυρνάμε με κουρέλια, ξυλοδαρμένοι, από τόπο σε τόπο χωρίς σπίτι, και μοχθούμε να ζήσουμε δουλεύοντας με τα ίδια μας τα χέρια» (στ. 9-12).

 Τί είναι εκείνο που προσπαθεί να εμποδίσει ο Παύλος; Την αφομοίωση της Εκκλησίας από το πνεύμα του κόσμου. Ενός κόσμου, ο οποίος, όχι μόνον τότε αλλά από πάντα μέχρι σήμερα, στηρίζει την επιτυχία και την καταξίωση των ανθρώπων στην κοινωνική θέση και τον θαυμασμό εκ μέρους του κόσμου. Αυτά είναι οι δύο μεγάλοι πειρασμοί που πολιορκούν τον άνθρωπο κάθε εποχής και εγκλωβίζουν την καρδιά του στον μάταιο αυτό κόσμο, μαραίνοντας την δίψα του για την δόξα και τα αγαθά της αιωνιότητος.

Η δόξα του κόσμου στηρίζεται στην δύναμη, τον πλούτο και την κοινωνική καταξίωση. Η δόξα της Εκκλησίας στηρίζεται στην ελευθερία από τα μάταια και φθαρτά αυτού του κόσμου και στην ένωση με τον Χριστό, την Πηγή της αληθινής ζωής και τον Νικητή της φθοράς και του θανάτου. Όποιος θέσει ως στόχο του την αναζήτηση του θαυμασμού και της καταξιώσεως εκ μέρους των ανθρώπων θα διαμορφώσει μια ζωή βυθισμένη στην ψυχική ταραχή, τον ανταγωνισμό και την καχυποψία σε κάθε σχέση του. Όποιος όμως αναζητήσει την δόξα της θυσίας του Χριστού και των Αποστόλων Του, θα βρει την εσωτερική γαλήνη και θα μεταβληθεί σε πηγή αγάπης, συμπόνιας και παρηγοριάς για ολόκληρη την ανθρώπινη κοινωνία. Και αυτό ακριβώς το γεγονός αποκαλύπτεται στο τέλος της σημερινής Αποστολικής περικοπής. Ο Απόστολος Παύλος βλέπει πως ο διχασμός των Κορινθίων προέρχεται από την προσκόλλησή τους σε αλαζόνες διδασκάλους και γοητευτικούς ρήτορες που συναρπάζουν τους ακροατές τους.

«Δεν σας γράφω τα βάσανά μου, τους λέει, προσπαθώντας να τους συνεφέρει, για να σας κάνω να ντραπείτε, αλλά για να σας συμβουλέψω όπως ο πατέρας τ’ αγαπημένα του παιδιά. Γιατί, κι αν ακόμα έχετε χιλιάδες δασκάλους στην χριστιανική ζωή σας, δεν έχετε πολλούς πατέρες αλλά μόνον ένα. Εγώ σαν πατέρας σας γέννησα με το κήρυγμα του ευαγγελίου. Σας ζητώ λοιπόν να μου μοιάσετε» (στ. 14-16). Και στη συνέχεια, στην ίδια επιστολή, συμπληρώνει: «Μιμηθείτε εμένα, όπως κι εγώ μιμούμαι το Χριστό» (11:1)

Σε τί τους καλεί να του μοιάσουν, όχι μόνο εκείνοι αλλά και εμείς; Στον αγώνα εναντίον των παθών που δηλητηριάζουν την ψυχή και μας απομακρύνουν από τον δρόμο του Χριστού · του μόνου δρόμου που οδηγεί στην ειρήνη της ψυχής, στην απέραντη αγάπη προς τους ανθρώπους και στην ελπίδα μιας καλύτερης ανθρώπινης κοινωνίας.

Είναι ο ίδιος δρόμος που μας θυμίζει και η σημερινή Ευαγγελική περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Αρχίζει με το θαύμα του Κυρίου, ο Οποίος λύτρωσε έναν δαιμονισμένο νέο. Τελειώνει όμως με την προετοιμασία των μαθητών για το Άγιο Πάθος Του, αλλά και την αναγγελία της τελικής Του νίκης: «Ενώ οι μαθητές, διαβάζουμε, περιέρχονταν την Γαλιλαία, τους είπε ο Ιησούς: «Ο Υιός του Ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων· θα τον θανατώσουν, και την τρίτη μέρα θα αναστηθεί» (Μτθ. 17:22-23).

Αυτά τα Άγια Πάθη και η Ανάσταση του Χριστού, ας είναι και για εμάς, όπως υπήρξε και για τον Απόστολο Παύλο, η μοναδική πηγή καυχήσεως, αγάπης και ακλόνητης ελπίδος για όλη μας την ζωή.