Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η ελληνική αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται στη μέση μιας θεμελιώδους αναδιάταξης. Η ολοκλήρωση ενός ακόμη κύκλου εξαγορών και συγχωνεύσεων, σηματοδοτεί την είσοδο σε ένα νέο τοπίο, όπου η ισχύς συγκεντρώνεται όλο και περισσότερο στα χέρια των μεγάλων καθετοποιημένων ομίλων.
Στον ορίζοντα διαφαίνονται και άλλες κινήσεις που μπορεί να μεταβάλουν περαιτέρω το τοπίο, όπως η πλήρης ενσωμάτωση της Elpedison στον όμιλο Helleniq Energy, αλλά και πιθανές εξελίξεις γύρω από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας (Φυσικό Αέριο). Η κατεύθυνση είναι σαφής: οι μικροί, μη καθετοποιημένοι παίκτες συρρικνώνονται ή απορροφώνται, ενώ οι μεγάλοι επεκτείνουν την παρουσία τους σε όλο το ενεργειακό φάσμα – από την παραγωγή και την προμήθεια, έως τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Η νέα αρχιτεκτονική της αγοράς αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για τα μερίδια αγοράς. Η ΔΕΗ ενισχύει εκ νέου τη θέση της στη λιανική, ξεπερνώντας το όριο του 51% και κυριαρχώντας σε χαμηλή και μέση τάση. Η METLEN (Protergia) ακολουθεί με περίπου 20% στην προμήθεια, έχοντας παράλληλα δεσπόζουσα θέση στην υψηλή τάση με μερίδιο κοντά στο 40%. Το νέο σχήμα UtilityCo, που προκύπτει από τη συνένωση ΗΡΩΝ και NRG, συγκεντρώνει γύρω στο 17% και τοποθετείται σταθερά στην τρίτη θέση.
Έτσι, διαμορφώνεται ένα ξεκάθαρο "Big Three" στην αγορά λιανικής:
-ΔΕΗ - κυριαρχεί στη λιανική, παραμένει πρώτη και στην παραγωγή.
-METLEN (Protergia) - ο μεγαλύτερος ιδιωτικός πάροχος και ισχυρός παραγωγός.
-UtilityCo (ΗΡΩΝ–NRG) - τρίτος πόλος με καθετοποιημένο χαρτοφυλάκιο.
Μαζί, οι τρεις όμιλοι συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς, αφήνοντας περιορισμένα περιθώρια σε ανεξάρτητους προμηθευτές.
Το στοίχημα της Elpedison
Η Helleniq Energy, με την πλήρη απόκτηση της Elpedison, επιδιώκει να δημιουργήσει έναν ισχυρό "πράσινο" βραχίονα που θα συνδυάζει προμήθεια ηλεκτρισμού, φυσικό αέριο και ΑΠΕ. Στόχος της διοίκησης είναι EBITDA 300 εκατ. ευρώ στον πράσινο τομέα έως το τέλος της δεκαετίας – ίσως και νωρίτερα – με τουλάχιστον 30 εκατ. ευρώ να προέρχονται από συνέργειες μεταξύ Elpedison και ομίλου.
Η Elpedison, με 828 MW εγκατεστημένης ισχύος και περίπου 6% μερίδιο στη λιανική, αναμένεται να παρουσιάσει το επόμενο διάστημα το νέο στρατηγικό της σχέδιο. Το ερώτημα είναι αν η Helleniq Energy θα επιλέξει οργανική ανάπτυξη, στοχευμένες εξαγορές ή στρατηγικές συνεργασίες, σε μια αγορά που συρρικνώνεται και συγκεντρώνεται.
Η πίεση στους μικρούς
Για τους μικρούς, μη καθετοποιημένους προμηθευτές, το περιβάλλον γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτικό. Η ενεργειακή κρίση του 2022–2023 απέδειξε ότι μόνο οι παίκτες με πρόσβαση στην παραγωγή μπορούσαν να απορροφήσουν τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής. Η χαμηλή κερδοφορία, το υψηλό κόστος εξισορρόπησης και η στενότητα ρευστότητας καθιστούν δύσκολη την επιβίωση χωρίς εξωτερική στήριξη.
Δυναμική παραγωγής και εξαγωγών
Στην παραγωγή, η ΔΕΗ διατηρεί την πρώτη θέση, αλλά οι ιδιώτες παραγωγοί ενισχύουν σταθερά τη θέση τους. Παράλληλα, η υπερεπάρκεια παραγωγής και η μειωμένη ζήτηση στο εσωτερικό τον Ιούνιο οδήγησαν σε εκρηκτική αύξηση των εξαγωγών – σχεδόν διπλασιασμό – ενώ οι απώλειες του συστήματος μειώθηκαν, δείχνοντας βελτίωση της αποδοτικότητας του δικτύου.
Η αγορά λιανικής ηλεκτρισμού αλλάζει ριζικά. Η συγκέντρωση σε λίγους ισχυρούς, η στρατηγική τοποθέτηση της Elpedison, η δυναμική των εξαγωγών και η πίεση στους μικρούς παίκτες συνθέτουν ένα νέο τοπίο. Σε αυτό, μέγεθος, ευελιξία και καθετοποίηση θα είναι τα καθοριστικά στοιχεία επιβίωσης και ανάπτυξης.
Η μεγάλη ανατροπή στα τιμολόγια
Παράλληλα με τις ανακατατάξεις στους παρόχους, η λιανική αγορά ρεύματος ζει μια ακόμη σημαντική αλλαγή: τη στροφή των καταναλωτών από τα ακριβότερα "πράσινα" τιμολόγια προς σταθερές και ευέλικτες επιλογές, αλλά και την επικείμενη είσοδο των νέων "κόκκινων" Ευέλικτων Τιμολογίων.
Μόνο στο πρώτο πεντάμηνο του 2025, 241.258 πελάτες εγκατέλειψαν τα πράσινα τιμολόγια – που συνδέονται άμεσα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς – και στράφηκαν κυρίως στα "μπλε" σταθερά πακέτα διάρκειας 12–24 μηνών, τα οποία προσφέρουν τιμές από 9,9 λεπτά/kWh.
Η ΡΑΑΕΥ προτείνει τώρα την εισαγωγή των "κόκκινων" τιμολογίων, που θα συνδυάζουν σταθερότητα και ευελιξία, με τιμές αποσυνδεδεμένες από τις ακραίες μεταβολές της χονδρεμπορικής, αλλά προσαρμοζόμενες βάσει αντικειμενικών κριτηρίων όπως η κατανάλωση. Με ελάχιστη διάρκεια συμβολαίου 12 μηνών, κλιμακωτή ή συνδυαστική τιμολόγηση και διαφανείς όρους, τα νέα αυτά προϊόντα αναμένεται να αναζωπυρώσουν τον ανταγωνισμό.
Η μάχη πλέον δεν αφορά μόνο την προσέλκυση πελατών, αλλά και τη διατήρησή τους με προϊόντα κατανοητά, προβλέψιμα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους.
