Η πραγματική μάχη στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης στην αγορά εργασίας θα δοθεί ανάμεσα σε εκείνους που έχουν καλλιεργήσει δεξιότητες στη χρήση της και σε όσους αρνούνται να προσαρμοστούν στην εποχή τους.
Γράφει η Λασκαρίνα Λιακάκου για το lifo.gr
Όπου και να κοιτάξω, επαγγελματίες σχεδόν από κάθε χώρο εκφράζουν το άγχος τους για το μέλλον. Από δικηγόρους μέχρι graphic designers, από δημοσιογράφους μέχρι recruiters, ο φόβος της άμεσης αντικατάστασης από κάποιο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης μοιάζει να είναι περιρρέων στην ατμόσφαιρα.
Ο φόβος είναι κατανοητός. Ωστόσο, πριν φτάσουμε στο «το ΑI θα μας αντικαταστήσει», μάλλον χρειάζεται να δώσουμε σημασία όχι στο ίδιο το εργαλείο αλλά στο ότι, αναπόφευκτα, η πρώτη επαγγελματική μάχη θα δοθεί ανάμεσα στους εργαζόμενους που γνωρίζουν να το χρησιμοποιούν και αυτούς που δεν γνωρίζουν.
Τον Ιανουάριο του 2025 δημοσιεύτηκε η έκθεση του Διεθνούς Οικονομικού Φόρουμ με τίτλο «Το μέλλον των επαγγελμάτων». Περιλαμβάνει ένα γράφημα που δείχνει, μεταξύ άλλων, τις δεξιότητες εκείνες που προβλέπεται να είναι περιζήτητες ως το 2030. Στην πρώτη θέση βρίσκεται το «AI και big data», δηλαδή η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και η εφαρμογή της στη διαχείριση τεράστιων όγκων δεδομένων. Στο ίδιο κουτάκι βρίσκονται ο τεχνολογικός αλφαβητισμός, η διά βίου μάθηση, η ανθεκτικότητα στοv χώρο εργασίας και η δημιουργική σκέψη.
Ξέρετε τι σκέφτομαι; Σκέφτομαι ότι τώρα η χρήση του AI θεωρείται λίγο «κλεψιά». Μοιάζει, προς το παρόν, ο κόσμος που το χρησιμοποιεί στην εργασία ή το πανεπιστήμιο να θεωρείται τεμπέλης που δεν θέλει να κάνει τη σκληρή δουλειά. Αν όμως η πρόβλεψη του ΔΟΦ ισχύει, οι «κλέφτες» του σήμερα θα είναι οι παίκτες του μέλλοντος. Το ότι κάθε μέρα σημειώνονται ευτράπελα με φοιτητικές εργασίες που δεν έχουν πραγματικές πηγές ή reports που δεν έχουν πραγματικά δεδομένα δείχνει περισσότερο κακή χρήση παρά αδυναμία της τεχνητής νοημοσύνης να κάνει μια δουλειά. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που αφιερώνουν τον χρόνο που χρειάζεται για να καταλάβουν πώς να μεταχειρίζονται αποτελεσματικά τα εργαλεία που ταιριάζουν στη δουλειά τους είναι και αυτοί που μπορούν να την κάνουν καλύτερα και γρηγορότερα.
Πριν από μερικές ημέρες κυκλοφόρησε η είδηση ότι η Κίνα επενδύει στην εκπαίδευση των παιδιών στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, ξεκινώντας να την εντάσσει στο πρόγραμμα των δημοτικών. Τα παιδιά θα ξεκινούν ήδη από τα έξι τους χρόνια να διδάσκονται πώς να τη χρησιμοποιούν, τι δυνατότητες έχει και πώς τα ίδια θα φτιάχνουν προγράμματα. Ο Lionel M. Ni, διευθυντής του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ, δήλωσε σχετικά: «Την εποχή της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης, ο ανταγωνισμός στους αλγόριθμους είναι στην πραγματικότητα ανταγωνισμός στο ταλέντο». Είναι στη διακριτική ευχέρεια κάθε κυβέρνησης το αν θα επιλέξει, μέσω της εκπαιδευτικής πολιτικής, να διδάξει τα παιδιά πώς να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά ένα εργαλείο ή αν θα τα επικρίνει και θα τα στιγματίσει ως «κακούς μαθητές» επειδή μεταχειρίζονται προς το συμφέρον τους την τεχνολογία.
Είναι δυνατόν να μην ισχύει το ίδιο και στον χώρο εργασίας; Πριν φοβηθούμε ότι το AI θα κάνει τη δουλειά μας, υπάρχουν άλλες, πιο σημαντικές ανησυχίες. Η πρώτη είναι ότι αν δεν προσαρμοστούμε στην εποχή, θα μας ξεπεράσει. Η δεύτερη είναι ταξική: οι εργαζόμενοι που έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώνουν συνδρομή στα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης που τους εξυπηρετούν θα βγάζουν περισσότερη δουλειά από όσους δεν την έχουν. Το κόστος δεν είναι ούτε μικρό, ούτε αμελητέο, αφού οι συνδρομές για ατομική χρήση κυμαίνονται από 20 ως 500 ευρώ τον μήνα. Ένας υπάλληλος που μπορεί να πληρώσει αυτό το ποσό θα έχει εντελώς άλλη απόδοση από κάποιον που δεν μπορεί. Θα έχει, επίσης, πολύ περισσότερο χρόνο ν’ αφιερώσει σε networking, χτίσιμο σχέσεων εντός της εταιρείας του και σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στην εξέλιξη μιας επαγγελματικής πορείας.
Αυτές οι καταστάσεις είναι χρονικά πολύ πιο κοντά μας από την πιθανότητα να μας αντικαταστήσει κάποιο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Ή, μάλλον, δεν είναι κοντά μας. Συμβαίνουν ήδη. Και επειδή συμβαίνουν ήδη, δύο πράγματα χρειάζονται: να κοιτάξει ο καθένας πώς μπορεί να αποκτήσει δεξιότητες που συμβαδίζουν με την εποχή, και να κοιτάξουμε όλοι μαζί, συλλογικά, πώς θα διεκδικήσουμε τη μετακύλιση του κόστους της χρήσης της στις εταιρείες, για να μην κανονικοποιηθούν οι ταξικές διαφορές στην απόδοση των εργαζομένων. Με τον ίδιο τρόπο που έγινε συνηθισμένη πρακτική η παροχή λάπτοπ και τηλεφώνου με την πρόσληψη, με τον ίδιο τρόπο θα χρειαστεί να διατίθεται η συνδρομή σε κάποιο πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης.
Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που φοβόμαστε την τεχνολογία και τις δυνατότητές της. Πριν αφήσουμε το άγχος να επικρατήσει, ας πάρουμε μια ανάσα και ας δούμε τι μας λέει το παρελθόν: η ανθρώπινη κριτική σκέψη, η κοινή λογική, η ουσιαστική επικοινωνία και η επιτυχημένη χρήση κάθε νέου εργαλείου παραμένουν αναγκαία βέλη στη φαρέτρα πολλών «επιτυχημένων».
Aν θέλουμε να φοβηθούμε κάτι, είναι νωρίς για να φοβηθούμε την τεχνητή νοημοσύνη. Ας φοβηθούμε αυτούς που ξέρουν να τη χρησιμοποιούν.
sinidisi.gr
