Του Κώστα Σακαρέλου
Ο Θανάσης Ραζηκότσικας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1798. Ήταν γιος του πρόκριτου Αναστάση Ραζή, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, ενώ η μητέρα του, το γένος Κότσικα, είχε καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Υιοθέτησε το επώνυμο του από την συνένωση των επιθέτων των δυο γονιών του.
Ως προεστός, κήρυξε την επανάσταση στο Μεσολόγγι και στις 23 Μαΐου 1821 υπέγραψε την επαναστατική προκήρυξη των Μεσολογγιτών. Συμμετείχε στην πρώτη (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 1822) και τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (25 Απριλίου 1825 – 10 Απριλίου 1826). Μετά τη μάχη της Κλείσοβας, αποφασίστηκε η έξοδος τη νύχτα της 10ης Απριλίου. Σύμφωνα με το σχέδιο της εξόδου, ο Ραζηκότσικας μαζί με τον Μήτρο Δεληγιώργη ήταν υπεύθυνοι για να περάσουν τα γυναικόπαιδα και 500 πολιορκημένους από τις γέφυρες «Μονταλαμπέρτ» και «Στουρνάρη» και να συναντήσουν τα άλλα δυο σώματα στη μονή του Αγίου Συμεώνος.
Ο φρούραρχος του Μεσολογγίου και αρχηγός των Μεσολογγιτών έπεσε στο πεδίο της μάχης στις 11 Απριλίου του 1826, σε ηλικία 28 ετών.
Ο Ιωάννης Ραζηκότσικας, πλοίαρχος τότε του Βασιλικού Ναυτικού και η Ευτέρπη Ντάη, το γένος Ραζηκότσικα, απόγονοι του ήρωα, σε ένδειξη τιμής και σεβασμού στο πρόσωπό του και στον ιερό του αγώνα, ανέθεσαν στη γλύπτρια Αγγελική (Κούλα) Στεφάνου να σμιλέψει σε πάλλευκο πεντελικό μάρμαρο την προτομή του και χρηματοδότησαν την κατασκευή της.
Ακόμα, έκαναν έγκαιρα κοινωνούς της πρόθεσής τους τόσο την τότε Δημοτική Αρχή, όσο και τους φορείς και τους κατοίκους της πόλης. Τα αποκαλυπτήρια προγραμματίστηκαν από κοινού για τη Δευτέρα, 13 Σεπτεμβρίου του 1915.
Ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης, υλοποιώντας σχετική απόφασή τους, απέστειλαν προσκλήσεις παράστασης στην τελετή των αποκαλυπτηρίων σε όλες τις στρατιωτικές και πολιτικές αρχές του νομού. Ακόμη, απηύθυναν ανοιχτή πρόσκληση σε όλους τους κατοίκους των γειτονικών πόλεων και των γύρω Κοινοτήτων. Σε υλοποίηση των αποφασισθέντων, παρακάλεσαν τον Διευθυντή του Σιδηροδρόμου Βορειοδυτικής Ελλάδος (ΣΒΔΕ) κ. Οικονόμου, «του οποίου οι προπάτορες έδρασαν κατά τον ιερόν υπέρ της ελευθερίας αγώνα, ίνα εκπέση την τιμήν των εισιτηρίων από Πατρών μέχρι Αγρινίου», σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας της εποχής «ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΝ», έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα παρουσίας σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους στην τελετή. Τέλος, το Δημοτικό Συμβούλιο ανέθεσε την εκφώνηση του πανηγυρικού στον Νικόλαο Μαλακάση, καθηγητή του Γυμνασίου Μεσολογγίου.
Η προτομή του Θανάση Ραζηκότσικα ταξίδεψε στο Μεσολόγγι το Σάββατο 4 Σεπτεμβρίου 1915, συνοδευόμενη από τη δημιουργό της και τοποθετήθηκε στον Κήπο των Ηρώων. Σε αυτήν ο ήρωας παρουσιάζεται με μακριά μαλλιά και μουστάκι, ενώ φορά φέσι.
Μόλις μαθεύτηκε το ευχάριστο νέο, πολλοί Μεσολογγίτες και Μεσολογγίτισσες πήραν την πρωτοβουλία και απέστειλαν, μέσω των εφημερίδων της εποχής, ανοιχτή ευχαριστήρια επιστολή στους εμπνευστές και χρηματοδότες του έργου. Η εφημερίδα «ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΝ», δημοσίευσε την εν λόγω επιστολή στις 6 Σεπτεμβρίου του 1915, στο 111ο τεύχος της. Την ημέρα εκείνη η γλύπτρια επιβιβάστηκε στο τρένο κι έφυγε για την Αθήνα.
Η τελετή των αποκαλυπτηρίων πραγματοποιήθηκε, με κάθε επισημότητα, στις 13 Σεπτεμβρίου 1915. Έκτοτε, η προτομή κοσμεί τον Κήπο των Ηρώων, εκπέμποντας μηνύματα αγωνιστικότητας, αυταπάρνησης και αυτοθυσίας για το κοινό καλό.
Πηγές:
- Εφημερίδα «ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΝ», τεύχος 111, 6/9/1915
- Ιστοσελίδα: https://topoimnimis.keni.gr/index.php/el/prosopa/item/47-razikotsikas-athanasios
- Βικιπαίδεια
agrinionews.gr
