Είναι από τις πιο χαρακτηριστικές ερμηνείες του Λάμπρου Κωνσταντάρα. Και μια ταινία στην οποία, πέρα από τον λατρεμένο ηθοποιό, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει και η… εθνική μας χειρονομία. Η… μούντζα, η οποία πέφτει… σύννεφο στην ταινία «Υπάρχει και φιλότιμο» που γυρίστηκε σε άλλο σημείο από αυτό που οι πιστεύουμε.
Η ταινία διαδραματίζεται (θεωρητικά) σε ένα χωριό. Εκεί βρίσκεται ο περίφημος υπουργός Εθνικής Ανασυγκροτήσεως και Περιθάλψεως που σκιαγραφείται με έναν τρόπο ο οποίος μας δίνει μια καλή εικόνα για τους πολιτικούς της εποχής.
Λίγα λόγια για το έργο
Εδώ ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ως Ανδρέας Μαυρογιαλούρος είναι ο τύπος που δεν έχει και πολύ μεγάλο όραμα για τον τόπο. Εδώ που τα λέμε, δεν έχει καν ιδέα για οτιδήποτε σχετικό. Για αυτό άλλωστε, όσο αυτός είναι… προϊστάμενος, αλωνίζουν τα… αρπαχτικά. Τόσο ο γραμματέας του υπουργείου του, τον οποίο υποδύεται ο Ανδρέας Ντούζος, όσο και ο τοπικός κομματάρχης, ο απολαυστικός Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, τρώνε τον… άμπακο.
Όσο υ υπουργός απλά… υπουργεύει, αυτοί βάζουν τα χέρια τους βαθιά μέσα στο βάζο με το… μέλι. Υπεξαιρώντας σε κάθε ευκαιρία δημόσιο χρήμα το οποίο κανονικά θα έπρεπε να περιορίζεται σε έργα που θα έδιναν πνοή στον τόπο. Και φυσικά θα έκαναν πιο εύκολη και ανεκτή τη ζωή των κατοίκων της υπαίθρου.
Όταν τελικά ο Μαυρογιαλούρος και η… κουστωδία του ξεμένουν στο χωριό Άγριλος, αρχίζει η αποδόμηση. Οι ντόπιοι δίχως να γνωρίζουν τις ταυτότητες των απρόσμενων μουσαφίρηδων, τους υποδέχονται με θέρμη. Και αρχίζουν να απολογούνται για τις ελλείψεις, εκθέτοντας τον υπουργό. Και στο πρόσωπό του όλο το πολιτικό σύστημα της εποχής. Τις υποσχέσεις, τις κούφιες εξαγγελίες και τα μεγάλα λόγια που μένουν στα χαρτιά.
Εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία να μάθει την αλήθεια, ο Μαυρογιαλούρος κρατάει μυστική την ταυτότητά του και στο τέλος υιοθετεί και την πατροπαράδοτη μούντζα, φασκελώνοντας και αυτός τους ομοίους του στην Αθήνα και στην πραγματικότητα τον ίδιο του τον εαυτό!
Το «ψέμα» της ταινίας
Μέσα στο χρόνο αρκετοί προσπάθησαν να βρουν πού έγιναν τα γυρίσματα. Και βέβαια οι πιο πολλοί πόνταραν ότι ο Άγριλος ήταν ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας. Κι όμως, όχι, αυτό δεν ισχύει. Για την ακρίβεια, γυρίστηκε λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Ομόνοια και για την ακρίβεια στην Παλλήνη.
Όχι όμως οπουδήποτε στην Παλλήνη που έτσι κι αλλιώς τότε έμοιαζε και λίγο με χωριό. Γυρίστηκε σε ένα οινοποιείο, ιδιοκτησίας του Ανδρέα Καμπά! Το πολύ μακρινό 1878 είχε αγοράσει εκεί μια έκταση 5.000 στρεμμάτων από την Πουλχερία Αργυροπούλου.
Μετέτρεψε τα βοσκοτόπια και τα αγροτεμάχια σε αμπελώνες και άρχισε να παράγει κρασί. Το γνωστό σε όλους μας κρασί των Μεσογείων, αλλά και το δικό του κονιάκ Καμπά. Μάλιστα την εποχή της ακμής του πραγματοποιούσε εξαγωγές σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική!
Αγόρασε ειδικό μηχάνημα απόσταξης και κάποτε έφτασε στο σημείο να εφοδιάζει την ελληνική Βασιλική οικογένεια αλλά και το Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Ωστόσο αυτές οι εποχές κάποια στιγμή πέρασαν και η έκταση έφτασε στα χέρια της Εθνικής Τράπεζας, χρόνια μετά το θάνατο του Καμπά.
Πολλά χρόνια αργότερα επέστρεψε στα χέρια παραγωγού οίνου. Συγκεκριμένα στην οικογένεια Μπουτάρη, πριν ακολουθήσουν νέα τραπεζικά «επεισόδια», με απαλλοτριώσεις και εκποιήσεις.
Πάντως, το «Υπάρχει και φιλότιμο» δεν είναι μόνη που γυρίστηκε εκεί. Την δεκαετία του 1970 άλλες δύο φορές χρησιμοποιήθηκε για τον ίδιο λόγο. Η πρώτη ήταν το 1973 για το φιλμ «Ο Τσαρλατάνος». Η δεύτερη, το 1975 στην ταινία «Ο Τρομοκράτης».
