Μας κάνουν τελικά καλό οι ειδήσεις;
Ενώ τα τελευταία χρόνια είχα περιορίσει τον εθισμό μου στην καθημερινή, 24ωρη ανάγνωση ειδησεογραφίας, αυτό το φθινόπωρο με βρήκε περισσότερο ενημερωμένη απ’ ό,τι θα ήθελα.
Διαπίστωσα ότι, αν είχε γίνει οτιδήποτε φρικτό στον κόσμο, το γνώριζα. Και ένιωσα πως ξανακύλησα.
Για πολλά χρόνια μου φαινόταν αφύσικο να μη διαβάζω ειδήσεις. Όλες τις ειδήσεις, σε όλα τα σάιτ. Να ξεκινάω από διεθνή και να τελειώνω με οικονομικά. Σιγά σιγά καταλαβαίνεις αυτά που δεν φανταζόσουν ποτέ ότι θα καταλάβεις. Τα πράγματα δένουν μεταξύ τους ωραία, βλέπεις πίσω απ’ τις γραμμές. Το θεωρούσα καθήκον μου από πάντα. Ότι οφείλω να ξέρω όσα περισσότερα γίνεται και ότι οφείλω να παραμένω ενημερωμένη. Για όλα. Όσο «όλα» αντέχει ένας εγκέφαλος.
Όσο περνούν τα χρόνια, η καθημερινή μου συνήθεια μου φαίνεται ολοένα και λιγότερο ενημέρωση και ολοένα και περισσότερο ενσυνείδητο σκάλισμα ανοιχτής πληγής. Απ’ την άλλη, όσο το σκέφτομαι, λέω, «μα καλά, τι πας να υποστηρίξεις; Την έλλειψη ενημέρωσης; Το να γίνουμε όλοι παρτάκηδες και να μην ασχολούμαστε παρά με τη ζωούλα μας; Να μην ξέρουμε τι συμβαίνει στον κόσμο γύρω μας;».
Το θέμα που έχω δεν είναι με την ιδέα της ενημέρωσης αλλά με τη συνειδητοποίηση ότι αποκλείεται να είναι φυσιολογικό με οποιονδήποτε τρόπο να έχεις πρόσβαση στα φρικτότερα συμβάντα της ανθρωπότητας την ώρα που συμβαίνουν, το λεπτό που συμβαίνουν. Με βίντεο από κάθε πιθανό έγκλημα στα mainstream social media, χωρίς καν θάμπωμα της εικόνας ώστε να έχεις την επιλογή να δεις ή να μη δεις, λόγου χάρη, τρία αποκεφαλισμένα βρέφη.
Στην αρχή έκοψα μαχαίρι το Twitter. Μετά απεγκατέστησα ειδησεογραφικές εφαρμογές. Και το Associated Press. Μετά άρχισα να περιμένω η είδηση να μετουσιωθεί σε ρεπορτάζ. Έψαχνα κείμενα μεστά, εκτενή, χωνεμένα, από δημοσιογράφο που έκανε έρευνα και ξέρει τι γράφει. Ή άρθρα γνώμης ανθρώπων με πείρα σε διάφορους τομείς, που έπαιρναν τις ειδήσεις και τις έκαναν πληροφορία. Αντικατέστησα την ειδησεογραφία με την ανάγνωση πολιτικών και περιβαλλοντικών βιβλίων. Ήθελα να μπορώ να επιλέξω τη φρίκη, όχι να με βρίσκει πρώτη αυτή.
«Στην πραγματικότητα, οι ειδήσεις είναι τόσο επικίνδυνες όσο το αλκοόλ. Ίσως περισσότερο, αν σκεφτεί κανείς ότι υπάρχουν εμπόδια στο να πίνεις που δυσκολότερα ξεπερνιούνται. Για να γίνω σαφής, υπάρχει απαξία στο να πίνεις, ενώ ενθαρρύνεσαι ενεργητικά να διαβάζεις ειδήσεις. Η αγορά αλκόολ είναι κάτι που θέλει “προσπάθεια”. Χρόνο. Χρήματα. Το αλκοόλ δεν είναι δωρεάν. Αν γίνεις αλκοολικός και έχεις σχέση, πρέπει να γίνεις δημιουργικός για να κρύψεις τα μπουκάλια απ’ τον δεσμό σου ή να τα πετάξεις κρυφά όταν τελειώνουν. Είναι δύσκολο, βλέπετε; Αντιθέτως, οι ειδήσεις είναι εύκολες. Είναι παντού, είναι δωρεάν και γλιστράνε κατευθείαν στον εγκέφαλό σας. Δεν χρειάζεσαι χώρο για να τις βάλεις πουθενά, ούτε υπάρχει κάτι υλικό να πετάξεις μετά. Τα συνειδητοποίησα όλα αυτά μετά από χιλιάδες ώρες κατανάλωσης ειδήσεων. Ρώτησα τον εαυτό μου “καταλαβαίνεις τον κόσμο καλύτερα τώρα; Παίρνεις καλύτερες αποφάσεις;” Η απάντηση και στις δύο ερωτήσεις είναι όχι».
Ο Rolf Dobelli, συντάκτης του παραπάνω κειμένου, έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Σταμάτα να διαβάζεις ειδήσεις: Ένα μανιφέστο για μια πιο ευτυχισμένη, πιο ήρεμη και πιο σοφή ζωή». Γράφει για το πώς η καθημερινή ανάγνωση ειδησεογραφίας χωρίς κριτήριο διακόπτει τη ροή της καθημερινότητας, γεμίζει άγχος το αναγνωστικό κοινό και μας κάνει παθητικά, κουρασμένα υποκείμενα.
Ειδικά για το τελευταίο, έχω ισχυρή άποψη. Όταν όλα είναι χάλια, δεν έχεις κίνητρο να συμμετέχεις σε οτιδήποτε. Αυτό πρόσεξα πριν αρχίσω να αποστασιοποιούμαι. Ειδικά σε περιβαλλοντικά ζητήματα, δεν ένιωθα τίποτα άλλο από απελπισμένη αναμονή για το τέλος που επίκειται. Χρειάστηκα ένα διάλειμμα, αρκετό διάβασμα και να βρω τολμηρούς, ευφυείς ανθρώπους που μιλούν για λύσεις για να αλλάξω γνώμη και να κινητοποιηθώ προσωπικά.
Δεν πιστεύω ότι η λύση για το ψυχικό πάγωμα είναι η απουσία ενημέρωσης. Αρχίζω όμως να πιστεύω ότι, αν θέλουμε να είμαστε ενεργά μέλη της κοινωνίας μας, πρέπει να είμαστε πολύ επιλεκτικοί στο ζήτημα του τι ειδήσεις καταναλώνουμε. Το μέγεθος των νέων εκμηδενίζει το μικρό μας μπόι. Είναι δύσκολο να βρεις νόημα στο παρόν όταν έχεις περάσει μισή ώρα στο Twitter βλέποντας αποκεφαλισμούς πολιτών από στρατιώτες.
Χρειάζεται να κλείσει η πόρτα της μόνιμης λήψης περιεχομένου για να ανοίξει η πόρτα της δράσης και της ενασχόλησης με τα κοινά. Ή έστω, η ενεργητική συνειδητοποίηση ότι η πολλή πληροφορία προκαλεί ματαίωση. Το λέω γιατί εγώ διάβαζα ειδήσεις για να είμαι έτοιμη για ένα αύριο στο οποίο θα ήμουν «ενεργή». Τελικά βρέθηκα ακίνητη ή, έστω, λιγότερο κινούμενη απ’ ό,τι απαιτώ από τον εαυτό μου.
Γι’ αυτό κατέληξα στο εξής: οι τύψεις που νιώθω όταν απέχω, το αδιανόητο fomo και η αίσθηση ότι αγνοώ μια υποχρέωση δεν είναι κάτι στο οποίο πρέπει να δώσω σημασία. Είναι μια άλλη διάσταση του στερητικού συνδρόμου.
Και για να φτάσω σε μια ουσιαστική, ενεργητική ενημέρωση, θα χρειαστεί να την αγνοήσω.
Πηγή: Λασκαρίνα Λιακάκου - lifo.gr
