Παρά τις έντονες προσπάθειες του κράτους και τις αυστηρές προβλεπόμενες ποινές, ο παράνομος τζόγος «βασιλεύει» στην Ελλάδα. Οι αριθμοί των συλλήψεων σοκάρουν και τα ποσά που χάνει το κράτος κάθε χρόνο ανέρχονται σε πολλές χιλιάδες ευρώ!
Ο τζόγος είναι εν πολλοίς στη φύση του ανθρώπου. Υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, με τα πρώτα φαινόμενα να παρατηρούνται τα προϊστορικά χρόνια. Το ανθρώπινο είδος έχει μία έμφυτη τάση προς τον τζόγο, γι’ αυτό και με το πέρασμα των ετών, το συγκεκριμένο «χόμπι» όχι απλά δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά εξελίσσεται μαζί με την τεχνολογία. Στην Ελλάδα, παρατηρούμε πολλά φαινόμενα εθισμού στα τυχερά παιχνίδια, ενώ σε μεγάλη συχνότητα ακούμε ή διαβάζουμε ειδήσεις σχετικά με συλλήψεις για παράνομο τζόγο.
Φυσικά, δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στο στοίχημα, αλλά στην εξίσωση μπαίνει και το καζίνο. Θέλετε παραδείγματα; Πριν από μερικούς μήνες η Αστυνομία προχώρησε σε μία μεγάλη επιχείρηση, με περισσότερες από 125 συλλήψεις για παράνομο τζόγο. Μάλιστα, η παράνομη δραστηριότητα γινόταν σε βίλες όπου νοίκιαζαν οι κακοποιοί, ενώ οι τζίροι ανέρχονταν σε τεράστια ποσά. Εννοείται πως το κύκλωμα αυτό δεν δρα μόνο στην Αθήνα. Δεν έχει περάσει καιρός από τότε που είδαν το φως της δημοσιότητας συλλήψεις στη Λάρισα, ενώ πρόσφατα καταδικάστηκε σε 3 χρόνια φυλάκιση 40χρονος στον Βόλο που είχε συλληφθεί επειδή λειτουργούσε παράνομο καζίνο σε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντoς στην Σκιάθο.
Ο παράνομος τζόγος στην Ελλάδα
Ο παράνομος τζόγος απασχολεί έντονα την Ελληνική Αστυνομία. Υπάρχει ειδικό τμήμα που ασχολείται με την εξάλειψη των παράνομων δραστηριοτήτων και τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει την τελευταία 10ετία, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η αγορά των τυχερών παιχνιδιών είναι αρκετά «ιδιαίτερη» και χρειάζεται ειδική μεταχείριση και αυστηρό έλεγχο.
Στην κατηγορία των παράνομων τυχερών παιχνιδιών περιλαμβάνονται α) Παιχνίδια με φρουτάκια (παιχνιδομηχανές) β) Παράνομα στοιχήματα γ) Παιχνίδια σε χαρτοπαικτικές λέσχες και διάφορα καταστήματα δ) Στοιχήματα στο διαδίκτυο. Έχουν θεσπιστεί αυστηροί νόμοι από την ΕΕΕΠ (Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων) και έχει πέσει μεγάλο βάρος στην καταπολέμηση των φαινομένων. Ο λόγος είναι η επικινδυνότητα που κρύβουν οι παράνομες δραστηριότητες τζόγου. Από τις διάφορες απάτες, μέχρι τη διάπραξη εγκλημάτων και από τον εθισμό, μέχρι τη χρεωκοπία και την εξάρτηση από τους δανειστές. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη διάπραξη αξιόποινων πράξεων για την εξασφάλιση πόρων για τη συμμετοχή στα τυχερά παιχνίδια (βλ. ληστείες) και την κοινωνική απομόνωση και την απώλεια παραγωγικότητας.
Η Πολιτεία έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στο κύκλωμα του παράνομου τζόγου και για ακόμα έναν βασικό λόγο. Αυτός δεν είναι άλλος από τις απώλειες που δημιουργούνται στα έσοδα του Δημοσίου, καθώς -όπως είναι λογικό- ο τζίρος από τις παράνομες δραστηριότητες δεν φορολογείται. Για την αντιμετώπιση των παραπάνω φαινομένων, έχουν θεσπιστεί αυστηροί νόμοι, ενώ οι άδειες που παρέχονται παιρνούν από εξωνυχιστικούς ελέγχους. Φυσικά, οι προβλεπόμενες ποινές είναι κάτι παραπάνω από αυστηρές, σε μία προσπάθεια να υπάρξει αποστροφή των παικτών από τον παράνομο τζόγο.
«Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι παράνομος τζόγος στην Ελλάδα υπήρχε και υπάρχει ακόμη. Τα προβλήματα που απορρέουν από αυτή την πραγματικότητα αφορούν τόσο στην μη είσπραξη εσόδων από πλευράς ελληνικής πολιτείας όσο και στις παρενέργειες που έχει αυτό στην ελληνική κοινωνία (συμμετοχή ανηλίκων, απουσία υιοθέτησης πρακτικών υπεύθυνου στοιχηματισμού, ορίων στοιχηματισμού καθώς και ενθάρρυνση παράλληλων έκνομων δραστηριοτήτων)», είχε αναφέρει ο Πάνος Κωνσταντόπουλος -εκπρόσωπος του Stoiximan- σε ομιλία του στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Αριθμοί και στατιστικά στοιχεία
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, το κράτος έχει εντείνει τις εργασίες του σχετικά με την μείωση των φαινομένων παράνομου τζόγου. Και τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας δείχνουν πως σταδιακά, οι όποιες ενέργειες γίνονται πιάνουν τόπο. Ο αριθμός των ετήσιων παραβάσεων μειώνεται με το πέρασμα των χρόνων, όπως θα δείτε ξεκάθαρα στον πίνακα που ακολουθεί. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως το 2015 οι παραβάσεις ήταν 480 και οι συλληφθέντες για παράνομο τζόγο έφτασε τους 1513. Αριθμοί σαφέστατα μικρότεροι με τις 3031 παραβάσεις και τους 3141 του 2006. Εννοείται πως η μείωση των περιστατικών και των συλλήψεων οδηγεί και σε μείωση του καταγεγραμένου τζίρου από παράνομες δραστηριότητες.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πίνακας με τους συλληφθέντες ανά 100.000 άτομα του ελληνικού πληθυσμού ανά Περιφέρεια. Όπως θα διαπιστώσετε, η Αττική βρίσκεται πιο χαμηλά συγκριτικά με την επαρχία.
Τα έσοδα από την επίγεια αγορά
Όπως είναι λογικό, το κράτος έχει ρίξει βάρος στην εξάλειψη των φαινομένων παράνομου τζόγου και για τον επιπλέον λόγο πως ένας σημαντικό κομμάτι από το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) έρχεται από τα έσοδα της επίγειας αγοράς τυχερών παιχνιδιών. Πιο συγκεκριμένα, τα ακαθάριστα έσοδα από την επίγεια αγορά για το 2015 ανήλθαν στα 1.610.273.033.
Στην κατηγορία των επίγειων επιχειρήσεων συγκαταλέγεται ο ΟΠΑΠ, που έχει και τη μερίδα του λέοντος -με πάνω από 60% των εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου να έρχεται από τον συγκεκριμένο οργανισμό το 2015- αλλά και οι επιχειρήσεις καζίνο. Το 2015 λειτούργησαν 9 από τις συνολικά 10 αδειοδοτημένες επιχειρήσεις, οι οποίες με αλφαβητική σειρά είναι: Καζίνο Αιγαίου, Καζίνο Αχαϊας, Καζίνο Θεσσαλονίκης, Καζίνο Θράκης, Καζίνο Κέρκυρας, Καζίνο Λουτρακίου, Καζίνο Πάρνηθας, Καζίνο Πόρτο Καρράς, Καζίνο Ρόδου.
Μία απαραίτητη σημείωση είναι πως το γεγονός ότι ο τζίρος παρουσίασε μείωση συγκριτικά με το πρόσφατο παρελθόν, συνδέεται με την μείωση του ποσού που διακυβεύεται (ποντάρεται) ανά ενήλικο άτομο στην Ελλάδα. Το 2015 ο αριθμός ήταν 639 ευρώ, ενώ το 2008 το ποσό ξεπερνούσε τα 1032 ευρώ ανά άτομο.
Η διαδικτυακή αγορά
Προηγουμένως αναφέραμε πως το 0.91% του ΑΕΠ προήλθε από τα ακαθάριστα έσοδα των επίγειων επιχειρήσεων τυχερών παιχνιδιών στην χώρα μας. Όσο για τις διαδικτυακές επιχειρήσεις; Τα ακαθάριστα έσοδα έφτασαν τα 116.200.235 εκατομμύρια ευρώ το 2015, δηλαδή το 0.07% του ΑΕΠ. Ο συγκεκριμένος αριθμός αναμένεται να παρουσιάσει αύξηση τα επόμενα χρόνια, καθώς με την εξέλιξη της τεχνολογίας, ολοένα και περισσότεροι παίκτες αποφασίζουν να εμπιστευτούν τα χρήματα του σε κάποια εταιρία του διαδικτύου.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο αντίστοιχος είναι ήδη μεγαλύτερος, καθώς τα ακαθάριστα έσοδα από το διαδίκτυο έφεραν το 0.09% του ΑΕΠ.
Δαπάνη ανά άτομο (σ.σ. άνω των 18 ετών):
Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένο πως τα περιστατικά παράνομου τζόγου είναι πολλά και στον χώρο του ίντερνετ, η ΕΕΕΠ έχει θεσπιστεί αυστηρούς κανόνες, σχετικά με τις άδειες λειτουργίας εταιριών online gaming. Η Επιτροπή καλείται να εγκρίνει ή να απορρίψει τα αιτήματα με βάση ορισμένα κριτήρια, τα πιο βασικά εκ των οποίων είναι:
Η κάθε εταιρία πρέπει να υπαχθεί στο μεταβατικό καθεστώς του Ν.4002/2011. Η υπαγωγή στο καθεστώς της παραγράφου 12 του άρθρου 50 του ν.4002/2011 (Α 180) έγινε µε τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία που προβλέπει η µε αριθµό ΠΟΛ 1248/13.12.2011 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονοµικών.
- Θα πρέπει να είναι αδειδοτημένη σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Να δέχεται αποκλειστικά παίκτες άνω των 21 ετών.
- Να πληρώνει φορολογία κερδών 35%, αλλά και την προβλεπόμενη φορολογία παικτών.
- Η κάθε εταιρία οφείλει να έχει ξεχωριστή άδεια για κάθε προϊόν (βλ. στοίχημα, καζίνο).
- Να αναφέρει πως η συχνή συμμετοχή σε παίγνια ενέχει τον κίνδυνο εθισμού και απώλειας της περιουσίας.
Βέβαια, το 2012, όταν και παραχωρήθηκαν 24 προσωρινές άδειες λειτουργίας νόμιμων εταιριών online gaming, υπήρξε μία αναστάτωση και ένα μεγάλο μπέρδεμα. Ο λόγος είναι πως ορισμένες εταιρίες πήραν άδεια δίχως να πληρούν τις προϋποθέσεις, με τις αιτίες να μην είναι ακόμα επίσημα γνωστές. Γι’ αυτό και το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί οι έλεγχοι της επιτροπής. Πάρτε για παράδειγμα τα νόμιμα καζίνο της αγοράς. Αυτή την περίοδο με κάθε νομιμότητα λειτουργούν στη χώρα μας το Sportingbet Casino, το Vistabet Casino, το Stoiximan Casino, το Betrebels Casino, το Interwetten Casino, το Betshop Casino και το Novibet Casino.
Για τον νόμο 4002/2011, ο Πάνος Κωνσταντόπουλος (stoiximan) είχε υπογραμμίσει: «Παρά τη μεταβατικότητα του χαρακτήρα του η προσωρινή ρύθμιση έφερε συντριπτικό χτύπημα στον παράνομο διαδικτυακό τζόγο. Περισσότερο από το 90% των ατόμων που στοιχημάτιζαν μέσω διαδικτύου στράφηκαν σε μια ή περισσότερες από τις 24 εταιρείες που πήραν την προσωρινή άδεια. Ταυτόχρονα με τη συμβολή της ΕΕΕΠ αλλά και των εταιρειών που είχαν έννομο συμφέρον προστασίας των συμφερόντων τους δημιουργήθηκε η περίφημη μαύρη λίστα εταιρειών στις οποίες οι κάτοικοι της Ελλάδας δεν μπορούν να στοιχηματίσουν.»
Το στρατηγικό πλάνο έως το 2018
Πρόσφατα, η ΕΕΕΠ ενημέρωσε για το πλάνο της μέχρι το 2018. Στόχος της επιτροπής είναι η πλήρης εξάλειψη των φαινομένων παράνομου τζόγου, όσο δύσκολο και αν φαντάζει αυτό. Το πρώτο που θα γίνει είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου, με τη θέσπιση κατάλληλων και ελέγξιμων κανόνων και προδιαγραφών. Κάτι που θα εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό ότι κάθε είδους τυχερά παιχνίδια θα διεξάγονται με βάση τον νόμο. Αυτό είναι κάτι που αφορά τόσο τα επίγεια καζίνο, όσο και τα διαδικτυακά.
Στο στόχαστρο θα βρεθούν και οι παιχνιδομηχανές, οι οποίες θα πρέπει επίσης να λειτουργούν με βάση τον νόμο. Από εκεί και πέρα, θα αυξηθεί η επιβολή κυρώσεων, με στόχο την τήρηση των κανόνων εμπορικής επικοινωνίας. Αυστηρότατοι θα είναι οι έλεγχοι και για την ηλικία των παικτών, καθώς είναι από τις προτεραιότητες της Επιτροπής η προστασία των ανήλικων. Μία από τις ενέργειες που προβλέπονται στο πλαίσιο αυτό είναι η καθιέρωση της ατομικής κάρτας παίκτη για τυχερά παιχνίδια τόσο στις επίγειες επιχειρήσεις, όσο και στο διαδίκτυο. Αυτή δεν θα είναι η μοναδική καινοτομία, καθώς σκοπός είναι ο περαιτέρω εκσυγχρονισμός των εσωτερικών συστημάτων της ΕΕΕΠ.
