Η εισαγωγή στη σχολική εκπαίδευση του πολλαπλού βιβλίου, ως δυνατότητα επιλογής από περισσότερα του ενός βιβλία, παραμένει κεντρικό θέμα συζήτησης. Οι αντιδράσεις, ποικίλλουν – ποιοι θα είναι οι συγγραφείς, ποια τα κριτήρια επιλογής τους, πόσο αδιάβλητη θα είναι η διαδικασία.
Οι Εκδόσεις Πουκαμισάς ετοιμάζουν μεγάλο αριθμό σχολικών βιβλίων, ανταποκρινόμενες στο κάλεσμα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Ο Διευθυντής Εκδόσεων του Εκπαιδευτικού Ομίλου Πουκαμισάς, κ.Αποστόλης Αντωνόπουλος, εξηγεί στο protothema τα βήματα, που ακολουθούνται για τη συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής σχολικών βιβλίων.
Υπενθυμίζεται, ότι όπως έχει ήδη δηλώσει ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Κυριάκος Πιερρακάκης, «θα αλλάξουν όλα τα βιβλία στην σχολική εκπαίδευση. Θα εισαχθεί το πολλαπλό βιβλίο, δηλαδή η δυνατότητα ενός καθηγητή να επιλέγει από ένα κατάλογο συγκεκριμένων βιβλίων για να διδάξει το μάθημα, επιλογή ενταγμένη βεβαίως στο ίδιο πρόγραμμα σπουδών. Η πιλοτική έναρξη θα γίνει από την έναρξη του σχολικού έτους 2025 και η έγχαρτη μορφή τους θα εισαχθεί στην εκπαίδευση από το 2026»
Η διαδικασία επιλογής σχολικών βιβλίων
«Οι Εκδόσεις Πουκαμισάς ετοιμάζουν σχολικά βιβλία σύμφωνα με τη σχετική Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας στις 25/04/2023», αρχίζει να λέει ο Διευθυντής Εκδόσεων του Ομίλου Πουκαμισάς, κ.Αποστόλης Αντωνόπουλος, για να προσθέσει: «Σύμφωνα με την Πρόσκληση, δικαίωμα συμμετοχής έχουν καταρχάς, φυσικά πρόσωπα ή ενώσεις φυσικών προσώπων, συγγραφικές ομάδες, τα οποία διαθέτουν επιστημονική ή εκπαιδευτική εμπειρία συναφή με το γνωστικό αντικείμενο του υπό ένταξη διδακτικού βιβλίου καθώς επίσης και νομικά πρόσωπα και λοιπές νομικές οντότητες ή κοινοπραξίες ή ενώσεις νομικών προσώπων ή οντοτήτων, τα οποία ασκούν δραστηριότητες σχετικές ή συναφείς με την εκπαίδευση ή με τη συγγραφή και έκδοση βιβλίων».
Από πλευράς Εκδόσεων Πουκαμισάς, ακολουθούνται τα εξής βήματα: «Αφού καταθέσουμε τα βιβλία μας, θα υποβληθούν σε αξιολόγηση από επιστημονικές επιτροπές του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.).
Για κάθε διδακτικό βιβλίο, που πληροί τις προδιαγραφές, όπως τις ορίζει η Πρόσκληση, και συνεπώς αξιολογηθεί θετικά, θα υπογραφεί συμφωνητικό μεταξύ των εκδόσεών μας και των φορέων: 1) Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, 2) Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) και 3) Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (Ι.Τ.Υ.Ε.) – ‘ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ’. Τα βιβλία, που πληρούν τις προδιαγραφές και θα λάβουν θετική αξιολόγηση, θα ενταχθούν στο Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων και στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Διδακτικών Βιβλίων και θα τεθούν υπόψη των δασκάλων και των καθηγητών σε όλα τα σχολεία, για να επιλεγούν ή όχι από το εκάστοτε σχολείο», καταλήγει ο κ.Αντωνόπουλος.
Ειδικότερα, όπως έχει γίνει γνωστό, οι Εκδόσεις Πουκαμισάς θα έχουν ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία στα νέα σχολικά βιβλία, υποβάλλοντας στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) προτάσεις για 72 διδακτικά πακέτα για το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Τα νέα σχολικά βιβλία, στο πλαίσιο του Πολλαπλού Βιβλίου, θα ξεκινήσουν να χρησιμοποιούνται στα Σχολεία από το εκπαιδευτικό έτος 2025-2026 στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο και την Α΄ Λυκείου, το 2026-2027 στη Β΄ Λυκείου και το 2027-2028 στην Γ΄ Λυκείου. Οι Εκδόσεις Πουκαμισάς έχουν ολοκληρώσει μέσα στον μήνα Ιούλιο τις υπογραφές των συμβάσεων με όλες τις συγγραφικές ομάδες.
Σχετικά με την προετοιμασία του «Πολλαπλού Βιβλίου»
Περισσότεροι από 1.000 συγγραφείς, οι οποίοι είτε μεμονωμένα, είτε ως μέλη εκδοτικών οίκων, φροντιστηρίων ή και ομάδων, που διδάσκουν σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία ή φροντιστήρια, πρόκειται να συγγράψουν τα νέα σχολικά βιβλία. Έχουν ήδη κατατεθεί 636 προτάσεις για τη συγγραφή των νέων βιβλίων – διδακτικών πακέτων (Πολλαπλό Βιβλίο) όλων των βαθμίδων στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Συγκεκριμένα, στη σχετική Πρόσκληση συμμετείχαν 73 συγγραφικές ομάδες – μεταξύ αυτών, 35 εκδοτικοί οίκοι, αρκετοί από τους οποίους προέρχονται από το χώρο των Φροντιστηρίων ή της Ιδιωτικής Εκπαίδευσης. ‘Αποκλείστηκαν’ 13 συγγραφικές ομάδες και 43 προτάσεις, εγκρίθηκαν 593 προτάσεις από 60 συγγραφικές ομάδες για την συγγραφή ισάριθμων (593) διδακτικών βιβλίων (διδακτικών πακέτων).
Σημειώνεται, ότι δεν κατατέθηκε ούτε μία πρόταση για 17 διδακτικά βιβλία ενώ για άλλα 25, κατατέθηκε μόνο μία πρόταση. Συγκεκριμένα, μηδενικές ήταν οι προτάσεις για τα ακόλουθα: Μουσική Γ΄, Δ΄, Ε΄, ΣΤ΄ Δημοτικού, Ανθολόγιο Μουσικών Κειμένων Δημοτικού, Γερμανικά Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, Γερμανικά Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, Ιταλικά Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, Γερμανικά Α΄, Β΄ Λυκείου, Γραμμικό Σχέδιο Γ΄ Λυκείου και Ελεύθερο Σχέδιο Γ΄ Λυκείου. Μία ήταν η πρόταση για βιβλίο Φυσικής Αγωγής Α έως ΣΤ΄ Δημοτικού, Μουσική Α΄ και Β΄ Δημοτικού, Αγγλικά Α’ έως ΣΤ’ Δημοτικού, Μουσική Α, Β, Γ, Γυμνασίου, Ανθολόγιο Μουσικών Κειμένων για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου, Εργαστηριακός Οδηγός Εκπαιδευτικού για το μάθημα της Μουσικής για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου, Αγγλικά Α’, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, Γαλλικά Β΄,Γ΄ Γυμνασίου, Αγγλικά Β΄ Λυκείου.
Έκδοση νέας Προκήρυξης για την συγγραφή των ανωτέρω 42 βιβλίων αναμένεται μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 2024. Η προκήρυξη αυτή, θα αφορά τόσο τα μαθήματα, για τα οποία δεν κατατέθηκαν καθόλου προτάσεις ή κατατέθηκε μόνο μία πρόταση όσο και για τα μαθήματα, για τα οποία, αν και κατατέθηκαν προτάσεις, ενδεχομένως να μην λάβουν θετική αξιολόγηση, επομένως δεν θα υπάρχει κανένα ενταγμένο βιβλίο ή ίσως υπάρχει τελικά μόνο ένα.
Όσο για τη συγγραφή των βιβλίων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, του Γυμνασίου και της Α ́ τάξης του Γενικού Λυκείου, δόθηκε νέα παράταση μέχρι και τις 10 Σεπτεμβρίου.
Στην απόφαση ένταξης της Πράξης «Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων» στο «Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων 2021-2025», της οποίας αποδέκτης είναι το ΙΕΠ, προβλέπεται προϋπολογισμός 30 εκατομμυρίων ευρώ για αμοιβές συγγραφικού έργου κυρίως.
Βασική προϋπόθεση για να προχωρήσει η παραγωγή των διδακτικών πακέτων, αποτελούν τα Προγράμματα Σπουδών.
Τα Διδακτικά Πακέτα, τα οποία θα περιλαμβάνουν το Βιβλίο μαθητή, το Τετράδιο Εργασιών, το Βιβλίο Αναφοράς κατά περίπτωση της Γενικής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), θα διαμορφωθούν με βάση τα νέα και επικαιροποιημένα Προγράμματα Σπουδών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα 188 Προγράμματα Σπουδών Γενικής Εκπαίδευσης, εκ των οποίων τα 166 είναι νέα ενώ τα 22 υφιστάμενα.
Όπως προβλέπεται, τα Διδακτικά πακέτα, θα ενταχθούν κατόπιν αξιολόγησης στο Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων και από το Σεπτέμβριο του 2025, θα είναι διαθέσιμα στην ψηφιακή τους μορφή μέσω της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης. Η κάθε σχολική μονάδα επιλέγει το διδακτικό πακέτο, που επιθυμεί, ώστε να λάβει, στη συνέχεια, σε έντυπη μορφή τα διδακτικά βιβλία.
Σε ό,τι αφορά στις αποζημιώσεις, οι δικαιούχοι των διδακτικών πακέτων, που θα ενταχθούν στο Μητρώο, δικαιούνται να λάβουν εφάπαξ μία εύλογη αποζημίωση. Στη συνέχεια, θα λαμβάνουν ετήσια αποζημίωση χρήσης, σύμφωνα με τα διδακτικά πακέτα, που θα διανέμονται στις σχολικές μονάδες.
Σε ό,τι αφορά στο κόστος της εκτύπωσης των βιβλίων, υπογραμμίζεται ότι παραμένει ίδιος ο αριθμός των βιβλίων, που θα τυπωθούν για κάθε μαθητή. Ειδικότερα, οι εγγεγραμμένοι μαθητές είναι 1.497,683, από τους οποίους ενεργοί είναι οι 1.408,112 – είτε πρόκειται για ένα βιβλίο, είτε πρόκειται για ένα από αυτά, που θα επιλεγούν από το πολλαπλό βιβλίο, στον κάθε μαθητή αντιστοιχεί ο ίδιος αριθμός βιβλίων.
Το «πολλαπλό βιβλίο» στην πράξη
Της έγχαρτης μορφής των νέων βιβλίων, θα προηγηθεί η ηλεκτρονική. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου θα ξεκινήσει ηλεκτρονικά το Σεπτέμβριο του 2025 στις τάξεις του Δημοτικού, του Γυμνασίου και της Α΄Λυκείου. Το 2026, στη Β’ Λυκείου και το 2027, στην Γ΄Λυκείου.
Η έκδοση των βιβλίων, που προορίζονται για τη Β’ Λυκείου δρομολογείται για το σχολικό έτος 2027-28 και αντίστοιχα, για τη Γ’ Λυκείου το 2028-29.
Το Σεπτέμβριο του 2025, οπότε και προγραμματίζεται η πιλοτική εισαγωγή του Πολλαπλού Βιβλίου, οι εκπαιδευτικοί του Δημοτικού, του Γυμνασίου και της Α΄Λυκείου θα δηλώσουν για πρώτη φορά ποιο ‘διδακτικό πακέτο’ από το πολλαπλό βιβλίο, επιθυμούν να εντάξουν στο σχολείο τους για το μάθημα, που διδάσκουν.
Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ των εγκεκριμένων, το βιβλίο, που επιθυμούν να διδάξουν στην τάξη τους. Η επιλογή θα γίνει από όσα βιβλία θα έχουν συμπεριληφθεί στο Μητρώο Διδακτικών Βιβλίων (ΜΔΒ). Την ίδια στιγμή, το σύνολο των εγκεκριμένων βιβλίων θα είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή βιβλιοθήκη, ώστε να προσφέρουν την ευκαιρία στους μαθητές για συνδυασμό πηγών και περαιτέρω καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα βιβλία όλων των βαθμίδων, τα οποία θα ενσωματωθούν στο Μητρώο Τίτλων Πολλαπλού Βιβλίου, θα υπερβούν τα 1.000 ενώ έως τώρα ήταν περίπου 300 στο σύνολό τους.
Η δημιουργία, συγκρότηση, λειτουργία και τεχνική υποστήριξη του Μητρώου Διδακτικών Βιβλίων (ΜΔΒ) και της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Διδακτικών Βιβλίων (ΨΒΔΒ) γίνεται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ».
Η μεταρρύθμιση, που εισάγει το πολλαπλό βιβλίο, προσβλέπει στη σταδιακή απομάκρυνση από την αποστήθιση, μέσα από περισσότερα του ενός βιβλία ανά γνωστικό αντικείμενο. Επιπλέον, εμπλουτίζονται τα διαθέσιμα διδακτικά εργαλεία των εκπαιδευτικών, καθώς θα μπορούν να καλύπτονται οι εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών με το κατάλληλο διδακτικό βιβλίο.
Με την εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου, θα καταστεί εφικτή η αποφυγή ενός ‘βιβλιο-κεντρικού’ μοντέλου μάθησης, που ευνοεί την παπαγαλία, την στείρα δηλαδή απομνημόνευση. Στον αντίποδα, μέσω αυτού, αναδεικνύεται ένα μοντέλο προσέγγισης της σχολικής γνώσης περισσότερο ‘γνωσιοκεντρικό’ και κριτικό.
Βασιλική Χρυσοστομίδου – protothema.gr
