Φωτο άρθρου: το εμπροσθόφυλλο του βιβλίου. Η φωτογραφία της Ειρήνης Παπά ως «χήρα»…
Κυκλοφόρησε ένα ακόμη βιβλίο του 2ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» με τίτλο: ΣΟΥΡΜΕΛΙΝΑ. Υπότιτλος: Η χήρα του … Καζαντζάκη.
Πρόκειται για ένα καλαίσθητο βιβλίο που αναφέρεται στην ηρωίδα του γνωστού μυθιστορήματος του Ν. Καζαντζάκη, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, απόσπασμα του οποίου ανθολογείται στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Γυμνασίου.
Η γνωστή Καθηγήτρια Μαρία Ν. Αγγέλη με τους μαθητές της σκιαγραφούν το λογοτεχνικό πορτρέτο της χήρας, που είχε την κακή τύχη να ζήσει σε μια συντηρητική κοινωνία σ’ ένα χωριό της Κρήτης και είχε την καλή τύχη να την απαθανατίσει με την απαράμιλλη πένα του ο Μεγάλος Έλληνας συγγραφέας.
Το βιβλίο αφιερώνεται στα παιδιά:
«Στις μαθήτριες και στους μαθητές μου που θ’ αλλάξουν τον κόσμο…»
Στον πρόλογο του βιβλίου, η Ελένη Μπρούτα, Διευθύντρια του 2ου Γυμνασίου, γράφει: «Ο Καζαντζάκης θέτει τα ερωτήματα και εμείς ως εκπαιδευτικοί έχουμε την υποχρέωση να συνδέουμε την ιστορία με τη λογοτεχνία και τη λογοτεχνία με τη σύγχρονη πραγματικότητα ελπίζοντας ότι θα γεννηθούν στις ευαίσθητες ψυχές των μαθητών και μαθητριών μας σκέψεις που θα προωθήσουν την αλλαγή…».
Στην εισαγωγή του βιβλίου, η Μαρία Ν. Αγγέλη γράφει πως ξεκίνησε και πως ολοκληρώθηκε η γνωριμία των παιδιών με τη χήρα Σουρμελίνα… Η ίδια σημειώνει: «…Τα παιδιά που είχαν διαβάσει το βιβλίο, με παρότρυνση και συνεχή ενθάρρυνση, έγραψαν την εργασία τους. Κάποια δεν μπόρεσαν γιατί φέτος έδιναν εξετάσεις στα Αγγλικά… Οι μαθητές σκιαγράφησαν το λογοτεχνικό πορτρέτο της χήρας Σουρμελίνας. Παρουσίασαν αξιόλογες εργασίες σκιαγραφώντας με σοβαρότητα την ηρωίδα του Καζαντζάκη. Αναφέρθηκαν στην ωραία εμφάνιση, στη γοητεία που ασκούσε στους άνδρες κάθε ηλικίας και στην άρνηση να συνάψει σχέση με κάποιον από αυτούς… Ανέφεραν επίσης, ότι αυτή η ξεχωριστή γυναίκα αντιμετωπίζει το μίσος των ανδρών και γυναικών της τοπικής κοινωνίας. Εντύπωση προκάλεσε η έλλειψη συμπαράστασης από τις γυναίκες!»
Το Κύριο μέρος είναι αφιερωμένο στη χήρα Σουρμελίνα. Αξιόλογες εργασίες, της Καθηγήτριας και Μαθητών/τριών της, περιγράφουν και αξιολογούν τη γυναίκα που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο βιβλίο του Καζαντζάκη καθώς και τη συμπεριφορά των άλλων προς αυτή… «Η χήρα στιγματίστηκε, κατηγορήθηκε και αποκεφαλίστηκε για την ανδρική λαγνεία και τη θέλησή της να είναι ελεύθερη και να επιλέγει το σύντροφό της. Η ενοχοποίηση του θύματος υπάρχει τόσο στη μυθολογία και στη λογοτεχνία, όσο και στην πραγματική ζωή… Η γυναικοκτονία, δυστυχώς, δεν συμβαίνει σε μια μυθοπλασία και σε ένα απομακρυσμένο χωριό, συμβαίνει και σήμερα στην επαρχία αλλά και στα αστικά κέντρα…», σημειώνει η Μ. Αγγέλη στο κείμενό της.
Αντί Επιλόγου ανθολογείται ένα Ξηρομερίτικο μοιρολόγι που αναφέρεται στη δύσκολη θέση της χήρας γυναίκας και στον άδικο σχολιασμό που δέχεται. Ενδεικτικοί είναι οι στίχοι:
…Η χήρα μέσα κάθεται, κι όξω την κουβεντιάζουν
Αν περπατήσει ταπεινά, της λεν πως καμαρώνει,
αν περπατήσει ογλήγορα, της λεν πως εζουρλάθη,
κι αν κουβεντιάσει μ’ άλλονε, της λεν άντρα γυρεύει,
κι αν γνέθει και τη ρόκα της, της λεν πως προίκα φτιάνει,
κι αν αρρωστήσει και καμμιά, της λεν παιδί θα κάμει.
Από την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη: «Zorba the Greek» 1964.
