ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη Ρούλα Φλώρου

Δεκαπέντε χρόνια μετά την έκθεση στις αποθήκες Παπαστράτου, ο κορυφαίος Αγρινιώτης ζωγράφος επιστρέφει με »Τα στοιχειώδη», μία συλλογή που στόχο έχει να υπενθυμίσει την αναγκαιότητα μιας καθημερινής, λιτής ευημερίας. Τα έργα είναι ζωγραφισμένα πάνω σε κομμάτια ξύλου από ορεινές γέφυρες, προορισμένα, όπως ο ίδιος αναφέρει, να υπερβαίνουν δυσκολίες, ν” ανοίγουν δρόμο, να ενώνουν ανθρώπους. Με αυτή την έκθεση ο Χρήστος Μποκόρος μας παροτρύνει να ξαναβρούμε το μέτρο στην καθημερινή μας ζωή.

Αγρίνιο, τέλη της δεκαετίας του ’60. Ένα μικρό αγόρι ακολουθεί τον παππού του στην λαχαναγορά και φορτώνει μαζί του φρούτα και λαχανικά Τα παιδικά μάτια γοητεύονται από την ζωντάνια του χώρου και το πολύχρωμο πλήθος. Αρκετά χρόνια αργότερα το ίδιο αγόρι, άνδρας πια, στέκεται στην είσοδο της ανακαινισμένης Δημοτικής Αγοράς και μιλά για το Αγρίνιο που δεν ξέχασε, για τον ουρανό και τη μυρωδιά της γης του. Ο Χρήστος Μποκόρος επιστρέφει στην πόλη του με μία έκθεση που, όπως ο ίδιος εξομολογείται, κουβαλά το άρωμα των παιδικών του χρόνων.

«Η έκθεση αφορά όλα αυτά που δεν ξέχασα από τότε που ζούσα στο Αγρίνιο. Ουσιαστικά είναι ότι χρωστώ σε αυτήν την πόλη. Εδώ συνειδητοποίησα την ανάγκη ανάτασης στο ύψος, τον έναστρο ουρανό, εδώ ένιωσα την απόλαυση των αισθήσεων, τη μοσχοβολιά της ανθοφορούσας γης, την στοιχειώδη συνθήκη του ανθρώπου που ελπίζει να έρθει η άνοιξη ή να κάνει ξαστεριά. Αυτή η συνθήκη μας διδάσκει την υπομονή, το πρώτο μάθημα της ζωής. Όσο ζούσα στο Αγρίνιο, ο χώρος της λαχαναγοράς ήταν ανοιχτός, ζωντανός. Γεμάτος εμπόρους και προϊόντα. Ο παππούς και οι θείοι μου είχαν ένα μεγάλο μανάβικο και από εκεί έπαιρναν φρούτα και λαχανικά. Πήγαινα κάποιες φορές μαζί τους. Τον θυμάμαι ανοιχτό τότε αυτόν το χώρο, ζωντανό. Τώρα μου φαίνεται κλειστός. Μπήκε σε άλλες χρήσεις, πολυτελείς, πολιτιστικές. Αλλά πολιτισμός είναι αυτό που ζούμε. Είναι η κουλτούρα μας, η καθημερινότητά μας. Πολιτισμός δεν είναι κάτι που φέρνουμε απέξω, δεν είναι να φέρουμε όπερα στο Αγρίνιο. Πολιτισμός είναι η συνάφεια των πολιτών της πόλης. Αυτό που καταφέρνουμε μεταξύ μας».

O Χρήστος Μποκόρος γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1956. Φύση επαναστατική αναζητούσε τρόπους ν” αλλάξει τον κόσμο. Τα βήματά του τον οδήγησαν στη Νομική Σχολή. Χρόνια αργότερα διαπίστωσε ότι δεν είναι ανάγκη ν” αλλάξεις τον κόσμο, απλά να τον ζήσεις. Έτσι στράφηκε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Ο αδελφός του πατέρα του ήταν δάσκαλος και, πριν μάθει να διαβάζει, τον έμαθε να σχεδιάζει. Έκτοτε θεωρούσε φυσικό αυτό το χάρισμα και γι” αυτό το περιφρονούσε. Άραγε σήμερα πώς αντιλαμβάνεται την αναγνώριση αυτού του ταλέντου;

«Αν καταξίωση είναι η ανακούφιση που αισθάνεται κάποιος βλέποντας μια παραστατική, πειστική ζωγραφική να ανάγει την ψυχή του στην ομορφιά, τότε ναι, αισθάνομαι ικανοποιημένος και επιτυχημένος. Στόχος μου δεν είναι η καταξίωση, αλλά η συνέπεια σ’ αυτό που κάνω, η ανάδειξη της ζωγραφικής που μου χαρίστηκε. Παρόλο που αυτό το χάρισμα δεν το εμπιστευόμουν πάντα ως αξία. Το περιφρόνησα για πολλά χρόνια, το θεωρούσα δεδομένο. Νόμιζα τότε ότι έπρεπε να παλέψω για ν” αλλάξω τον κόσμο, την κοινωνία, να τ” ανατρέψω. Ανακάλυψα όμως ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο χωρίς λόγο. Ήρθε καιρός ν” αντιληφθώ ότι τα χαρίσματά μας οφείλουμε να τα τιμούμε κι ότι η μόνη δυνατότητα αλλαγής στον κόσμο είναι η επ” αγαθώ άσκηση των χαρισμάτων μας. Αυτό χρωστάμε σαν αντίδωρο. Αυτό μας αξιώνει σαν ανθρώπους».

Αφορμή για την συνάντηση είναι «Τα στοιχειώδη», η τελευταία έκθεση του ζωγράφου που, αφού παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη, ταξίδεψε στην Πορτογαλία, όπου εκτέθηκε για τρεις μήνες στο Ίδρυμα Dom Luis Primeiro του Κασκάις Ακολούθησε η Ερμούπολη της Σύρου. Εκεί οι επισκέπτες όχι μόνο αγκάλιασαν τα έργα κατά την παραμονή τους, αλλά έσπευσαν με συγκίνηση να τ” αποχαιρετήσουν, όταν η έκθεση αναχωρούσε.

«Τα στοιχειώδη είναι ζητούμενα και όχι δεδομένα. Η απλότητα, η λιτότητα είναι ζητούμενα. Ο άνθρωπος θαυμάζει συνήθως το πολύ, το μεγαλείο κι έχει ζήσει ήδη μία ολόκληρη ζωή μέχρι να καταλάβει ότι “ουκ εν τω πολλώ το ευ”. Για να ορθώσεις το ανάστημά σου πρέπει να είσαι κυρίως ελαφρύς και στέρεος. Ας απαλλαγούμε λοιπόν από τα περιττά, αν θέλουμε να σταθούμε όρθιοι. Οι άνθρωποι, προσδοκούμε την αιωνιότητα. Η αγορά και η εποχή προσπαθούν να μας πείσουν ότι είμαστε εφήμεροι. Το αρνούμαι κι αντιστέκομαι. Δεν είμαστε εφήμεροι, μετέχουμε όντως στην αιωνιότητα. Η ζωή μας εδώ, η κάθε μας στιγμή, επικαιροποιεί την αιωνιότητα. Δραπετεύοντας από τον μηδενισμό του εφήμερου ορθώνουμε το ανάστημά μας και σώζουμε την βασική μας επιθυμία. Να μην αποθάνουμε εν ζωή».

Ένας επαναστάτης που δεν σταματά να ονειρεύεται το φως. Ένας καλλιτέχνης που λατρεύει τις αντιθέσεις, τα δίπολα, γιατί, όπως λέει, χωρίς αυτά η ζωή δεν έχει ενδιαφέρον. Μια αναμφίβολα sui generis προσωπικότητα. Θυμάται τον πατέρα του, καπετάνιο του ΕΛΑΣ, να κάνουν ατέλειωτες βόλτες, να συζητούν, να τον μυεί στην βυζαντινή αγιογραφία. Κάπως έτσι φαντάζεται και τη σχέση με τα δικά του παιδιά.

«Τα παιδιά μου θα ήθελα να αισθάνονται υπερήφανοι από το παράδειγμα και να παίρνουν δύναμη από αυτό. Άλλο τρόπο δεν έχω να τα βοηθήσω. Μόνο με το παράδειγμά μου».

ΠΗΓΗ: AGRINIOVOICE.GR