Το πολυσυζητημένο ερωτικό φιλί του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τον παιδικό του φίλο Ηφαιστίωνα δεν είναι η μοναδική ιστορική ανακρίβεια που περιέχει η δραματοποιημένη σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix «Μέγας Αλέξανδρος: Η γέννηση ενός Θεού». Υπάρχουν αρκετές ακόμη σκηνές που παρουσιάζονται ως ιστορικά γεγονότα τα οποία όμως διαψεύδονται από τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές αλλά και πολλές ουσιαστικές παραλείψεις εξαιτίας των οποίων προκύπτουν λανθασμένα συμπεράσματα για την προσωπικότητα, τη ζωή και τη διαδρομή του σπουδαίου Μακεδόνα στρατηλάτη.
Με αφορμή επίκαιρη ερώτηση που υπέβαλε ο πρόεδρος του Δημοκρατικού και Πατριωτικού Κινήματος-ΝΙΚΗ, Δ. Νατσιός, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, πέρα από την απάντησή της, κατέθεσε στα πρακτικά της Βουλής, ορισμένα από τα ιστορικά ανακριβή γεγονότα που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ το οποίο η ίδια χαρακτήρισε ως «μια εξαιρετικά κακής ποιότητας μυθοπλασία, ευτελούς περιεχομένου, που απέχει παρασάγγας από τα ιστορικά γεγονότα, έτσι όπως καταγράφονται στις αρχαίες γραπτές πηγές και τεκμηριώνονται από την αρχαιολογική έρευνα» και «επιδιώκει τον εύκολο εντυπωσιασμό για να κερδίσει θεατές χρησιμοποιώντας τον κακόβουλο σχολιασμό, ως δήθεν γεγονότα».
Όσον αφορά στη σεξουαλικότητα του Αλέξανδρου και τη σχέση του με τον Ηφαιστίωνα επισημαίνεται πως δεν υπάρχει καμία αναφορά στις πηγές που να ξεφεύγει από τα όρια της φιλίας, όπως την ορίζει ο μεγάλος του δάσκαλος, ο Αριστοτέλης. Ο Αλέξανδρος διδάχτηκε από τον Αριστοτέλη ρητορική, ηθική και πολιτική. Οι αριστοτελικές αξίες βασίζονται στην άσκηση του ορθολογισμού, δηλαδή στην αναζήτηση της αιτίας των πραγμάτων, την ακαταπόνητη επιδίωξη στόχων, την άσκηση στις ηθικές αρετές της εγκράτειας, της σωφροσύνης και του μέτρου. Θεμελιώδες στοιχείο στην σκέψη του Αριστοτέλη είναι η φιλία που βασίζεται στην αρετή και το αγαθό. Όταν ασκείς εξουσία είσαι κυρίαρχος του κόσμου, είσαι ηγέτης, στηρίζεσαι στους φίλους, με την αριστοτελική έννοια, δηλαδή σε έναν κύκλο ανθρώπων απόλυτα πιστών και αφοσιωμένων έως θανάτου που περιβάλλουν τον ηγέτη, τον στηρίζουν, τον συμβουλεύουν. Όλο αυτό το σημαντικό φιλοσοφικό πλαίσιο δεν παρουσιάζεται στη σειρά.
Μια ακόμη τρανταχτή ανακρίβεια της σειράς σχετίζεται τον τρόπο με τον οποίο ο Μέγας Αλέξανδρος αντιμετώπιζε τις γυναίκες των αντιπάλων του. Ενώ στη σειρά αναφέρεται ότι παντρεύτηκε και απέκτησε παιδί με την γυναίκα του Δαρείου, Στάτειρα Β’ κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τις ιστορικές πηγές. Η γυναίκα που γέννησε το παιδί του ήταν η κόρη του Δαρείου, Στάτειρα Γ’, την οποία ο Αλέξανδρος νυμφεύθηκε στο πλαίσιο των πολιτικών γάμων, που τέλεσε με σκοπό την νομιμοποίηση των κατακτήσεων στα μάτια των γηγενών πληθυσμών.
Επιπλέον, όταν ο Αλέξανδρος εμφανίζεται στη βασιλική σκηνή μαζί με τον Ηφαιστίωνα, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, είναι η μητέρα του Δαρείου, η οποία πέφτει στα πόδια του, και όχι η γυναίκα του, όπως εσφαλμένα παρουσιάζεται στη σκηνή της σειράς. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Αλέξανδρος αρνείται να συναντήσει ξανά την γυναίκα του Δαρείου για να μην τον προσβάλει τον αντίπαλό του. Ο ίδιος, εξάλλου, επιδείκνυε, διαχρονικά, τεράστιο σεβασμό προς τις γυναίκες των αντιπάλων του τις οποίες φρόντιζε να προστατεύει και την ίδια στάση απαιτούσε απ’ όλα τα μέλη του στρατεύματός του. Κάποιοι μάλιστα που παράκουσαν τις εντολές και βίασαν γυναίκες αντιπάλων τιμωρήθηκαν παραδειγματικά με θανατική ποινή.
Στο μεταξύ, στη σειρά υποβαθμίζεται η ιδιοφυής πολιτική κίνηση της λύσης από τον Αλέξανδρο του περίφημου Γόρδιου δεσμού, για τον οποίο η παράδοση έλεγε πως όποιος καταφέρει να τον λύσει θα κυριαρχούσε σε ολόκληρη την Ασία. Ο Αλέξανδρος ταξίδεψε χιλιόμετρα, ώστε να φτάσει στο λιμάνι του Γόρδιου και μπροστά σε πλήθος κόσμου να κόψει τον Γόρδιο δεσμό εδραιώνοντας τη φήμη και την ισχύ του σε εχθρούς και φίλους.
Ως σημαντικές παραλείψεις της σειράς, οι οποίες αλλοιώνουν την ιστορική αλήθεια αναφέρονται επίσης η παντελής απουσία αναφοράς στον ελληνικό πολιτισμό, τις θεμελιώδεις αξίες του, τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία οι οποίες μαρτυρούν και τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους ο Αλέξανδρος εκστράτευσε στη Μικρά Ασία που δεν ήταν άλλοι από την επιθυμία του να να απελευθερώσει τις πόλεις-κράτη της περιοχής από τη τυραννία των Περσών και να επαναφέρει τη δημοκρατική λειτουργία τους.
Ατοπήματα, όμως, έχουν γίνει τόσο στα σκηνικά όσο και στα κοστούμια της σειράς. Σαφέστατη ιστορική ανακρίβεια αποτελεί η αιγυπτιακή ενδυμασία με την οποία εμφανίζεται στη σειρά ο Μέγας Αλέξανδρος να πολεμά μετά την κατάληψη της Αιγύπτου. Αυτό δε συνέβη ποτέ. Ο Αλέξανδρος πολεμούσε πάντα ως Μακεδόνας, με τον οπλισμό των Μακεδόνων. Η σειρά τονίζει υπερβολικά την επιρροή του Αιγυπτιακού πολιτισμού στον Αλέξανδρο, γεγονός που δεν τεκμαίρεται από τις πηγές. Ο Αλέξανδρος, σύμφωνα με την αρχαία γραμματεία όμως, αποδεχόταν τους τίτλους του κάθε λαού που κατακτούσε, ώστε να νομιμοποιείται ως ηγέτης τους. Εντοπίζεται όμως και ένα σημαντικό λάθος, που σχετίζεται με το Ανάκτορο των Αιγών, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται δεν έχει καμία σχέση με την πραγματική μορφή και την αρχιτεκτονική του.
protothema.gr Αναστασία Κουκά
