Στο νομό Αιτωλοακαρνανίας, στο νοτιοδυτικό άκρο της Στερεάς Ελλάδας, εκεί όπου ο Πατραϊκός Κόλπος συναντά το Ιόνιο Πέλαγος και εκβάλλουν οι ποταμοί Εύηνος και Αχελώος βρίσκεται η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη λιμνοθάλασσα της χώρας μας και από τις μεγαλύτερες της Μεσογείου. Αποτελείται από ένα σύστημα έξι λιμνοθαλασσών που είναι σχετικά απομονωμένες μεταξύ τους. Ανάμεσά τους βρίσκεται και η λιμνοθάλασσα Παλαιοποτάμου.
Η μεγαλύτερη λιμνοθάλασσα της χώρας
Η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού εντάσσεται γεωγραφικά στο ομώνυμο Εθνικό Πάρκο, το οποίο αποτελεί έναν από τους πλουσιότερους υγρότοπους της Ευρώπης, τόσο σε αριθμό ειδών, όσο και σε πληθυσμό.
Στο “Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Εύηνου και νήσων Εχινάδων”, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, εντάσσονται ακόμη μια σειρά λιμνοθαλάσσιες, χερσαίες και ποτάμιες περιοχές του νότιου τμήματος του Νομού Αιτωλοακαρνανίας και το νησιώτικο σύμπλεγμα των Εχινάδων του Νομού Κεφαλληνίας που διακρίνονται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και περιβαλλοντική τους αξία.
H λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού γεννήθηκε από το διπλό δελταϊκό σύστημα του Ευήνου και του Αχελώου, είναι η μεγαλύτερη στην Ελλάδα και θεωρείται από τους μεγαλύτερους υγροβιότοπους της Μεσογείου. Η λιμνοθάλασσα είναι ενταγμένη στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας Natura 2000.
Σήμερα, με βάση τη γεωμορφολογία της περιοχής, όπως προέκυψε από τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στο διάστημα 1960-1995, η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού αποτελείται από ένα σύστημα 6 λιμνοθαλασσών που είναι σχετικά απομονωμένες μεταξύ τους και παρουσιάζουν διαφορετικά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.
Αυτές είναι:
1) Λιμνοθάλασσα Βορείου Διαύλου Κλείσοβας
2) Λιμνοθάλασσα Κλείσοβας
3) Κεντρική λιμνοθάλασσα. Στο μέτωπο της κεντρικής λιμνοθάλασσας υπάρχουν τα ιχθυοτροφεία (αλιευτικές θέσεις): Τουρλίδα, Βασιλάδι, Σχοινιάς και Προκοπάνιστος.
4) Λιμνοθάλασσα Θολής
5) Λιμνοθάλασσα Παλαιοποτάμου
6) Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού (Κανάλι Αιτωλικού).
Η έκτασή τους φτάνει τα 150.000 στρέμματα ενώ η ευρύτερη περιοχή του υδροβιότοπου περιλαμβάνει παράκτια οικοσυστήματα, βάλτους, αλυκοποιημένες εκτάσεις και αποστραγγισμένες εκτάσεις που αποδόθηκαν στη γεωργία.Η λιμνοθάλασσα, σε ό,τι αφορά την παραγωγή της, δεν διακρίνεται για τη μεγάλη ποικιλία των ψαριών εμπορικού ενδιαφέροντος, αλλά για τους μεγάλους πληθυσμούς που μπορεί να δεχθεί.
Έτσι, η παραγωγή της λιμνοθάλασσας, περιορίζεται σε μερικά μόνο είδη και κυρίως: τσιπούρες (Sparus aurata), λαβράκια (Dicentrarchus labrax), χέλια (Anguilla), γοβιοί και διάφορα είδη κεφάλου (Mugilidae). Από τον θηλυκό κέφαλο (Mugil cefalus), τη μπάφα, παράγεται το περίφημο αυγοτάραχο Μεσολογγίου το μόνο μέχρι σήμερα ελληνικό αλιευτικό Προϊόν Ονομασίας Προελεύσεως (ΠΟΠ).
Οι νησίδες της λιμνοθάλασσας
Εντός της λιμνοθάλασσας υφίστανται οκτώ ιστορικές νησίδες οι περισσότερες των οποίων αναφέρονται στην ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 όπου αναδείχθηκαν τόποι ηρωισμών.
Αυτές είναι, κατ΄αλφαβητική σειρά:
το Βασιλάδι,
η Θολή,
η Κλείσοβα,
το Κόμμα,
η Μαρμαρού, η οποία δεν υφίσταται πλέον,
η Πλώσταινα,
ο Προκοπάνιστος
και ο Σχοινιάς
Σήμερα υπάρχουν αρκετά διβάρια (ιχθυοτροφία) στην περιοχή, που πήραν το όνομά τους από το σύμπλεγμα αυτών των νησίδων. Η λιμνοθάλασσα Παλαιοποτάμου βρίσκεται στα δεξιά του δρόμου που οδηγεί προς την παραλία του Λούρου, την μεγαλύτερη παραλία της Ελλάδας με αμμουδιά 16-17 χιλιομέτρων. Εκεί ζουν ελεύθερα πολλά άγρια άλογα που προέρχονται από την σπάνια φυλή της Πίνδου που «πρωταγωνίστησε» στο Έπος του 40.
Δυτικά της λιμνοθάλασσας είναι το Ιόνιο Πέλαγος και η νήσος Οξυά, νότια ο Πατραϊκός και ανατολικά η λιμνοθάλασσα Θολής. Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα στο σημείο αυτό ήταν η εκβολή του Αχελώου. Στη ρηχή λιμνοθάλασσα κυριαρχούν οι αλμυρόβαλτοι και οι λασποτοπιές ενώ είναι ιδανικός τόπος για υδρόβια πουλιά, παρυδάτια και Φοινικόπτερα.
Δείτε το βίντεο drone του Ανδρέα Κουτσοθανάση από τη λιμνοθάλασσα Παλαιοποτάμου:
