Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να επιτραπεί στους αγρότες της ΕΕ να επωφεληθούν από τις παρεκκλίσεις για το έτος 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές.
Η πρόταση της Επιτροπής, που εστάλη σήμερα στα κράτη μέλη που θα την ψηφίσουν σε συνεδρίαση της επιτροπής, παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα. Ακολουθεί επίσης αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.
Για να λάβουν τη στήριξη της ΚΓΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή των όρων ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πρακτικών βιώσιμης γεωργίας. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει «καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες».
Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου μεριδίου καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές περιοχές ή μη παραγωγικά χαρακτηριστικά. Το τελευταίο αναφέρεται συνήθως σε αγρανάπαυση, αλλά και σε χαρακτηριστικά όπως φράκτες ή δέντρα. Οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης συνήθως εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή. Σήμερα, η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρεθούν από αυτήν την απαίτηση και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚΓΠ.
- Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4% της αρόσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες αζωτοδέσμευσης (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβα) ή/και καλλιέργειες στο 7% της αρόσιμης γης τους θα θεωρούνται ότι πληρούν τις απαιτήσεις.
Οι καλλιέργειες αυτές είναι φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα σε δύο κύριες καλλιέργειες. Αυτές οι καλλιέργειες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ζωοτροφή για τα ζώα ή ως χλωρή κοπριά. Η χρήση καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο αποφέρει μια σειρά περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων για την υγεία του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας του εδάφους και για τον περιορισμό της έκπλυσης θρεπτικών ουσιών. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να διατηρηθεί η περιβαλλοντική φιλοδοξία της ΚΓΠ.
Η πρόταση της Επιτροπής είναι προσεκτικά βαθμονομημένη, ώστε να παρέχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της παροχής κατάλληλης ανακούφισης στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις, αφενός, και της προστασίας της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους, αφετέρου.
Το μέτρο θα ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα κράτη μέλη που συγκεντρώθηκαν στη συνεδρίαση της επιτροπής. Μετά από αυτό, η Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση. Ο κανονισμός θα εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να μπορούν να ενημερωθούν το συντομότερο δυνατό.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε:
Οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ και η καρδιά των αγροτικών περιοχών μας. Η διαρκής δέσμευση της Επιτροπής εκπληρώνεται μέσω του προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 386,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος βοηθά στη σταθεροποίηση του εισοδήματος των ευρωπαίων αγροτών, επιβραβεύοντας παράλληλα τις προσπάθειές τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Το σημερινό μέτρο προσφέρει πρόσθετη ευελιξία στους αγρότες σε μια εποχή που αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους αγρότες μας για να διασφαλίσουμε ότι η ΚΓΠ επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες τους, ενώ θα συνεχίσουμε να παρέχουμε δημόσια αγαθά για τους πολίτες μας.
Ιστορικό
Οι αγρότες αντιμετωπίζουν ένα εξαιρετικό φάσμα δυσκολιών και αβεβαιοτήτων. Ειδικότερα, το τελευταίο έτος χαρακτηρίστηκε από σημαντικό αριθμό ακραίων μετεωρολογικών γεγονότων, συμπεριλαμβανομένων ξηρασιών, πυρκαγιών και πλημμυρών σε διάφορες περιοχές της Ένωσης. Αυτά τα γεγονότα επηρεάζουν την παραγωγή και τα έσοδα, καθώς και την εκτέλεση και το χρονοδιάγραμμα των συνήθων αγρονομικών πρακτικών, γεγονός που συνεπάγεται μεγάλη πίεση στους αγρότες για προσαρμογή.
Οι υψηλές τιμές ενέργειας και εισροών που προκύπτουν από την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, το κόστος διαβίωσης/πληθωρισμός, οι αλλαγές στις διεθνείς εμπορικές ροές και η ανάγκη στήριξης της Ουκρανίας έχουν δημιουργήσει περαιτέρω αβεβαιότητες και πίεση στην αγορά. Η τιμή των δημητριακών μειώθηκε επίσης απότομα σε σύγκριση με το 2022, γεγονός που οδήγησε την αξία της παραγωγής σιτηρών στην ΕΕ27 να μειωθεί από 80,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2022 σε 58,8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023 - μείωση σχεδόν 30%. Υπό αυτές τις συνθήκες, η υποχρέωση παύσης καλλιέργειας καλλιεργήσιμης γης μπορεί να έχει σημαντικές βραχυπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στα έσοδα ορισμένων γεωργών.
Η στήριξη της Επιτροπής στον γεωργικό τομέα είναι σταθερά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για την περίοδο 2023-2027, 300 δισεκατομμύρια ευρώ θα διανεμηθούν στους ευρωπαίους αγρότες ως μέρος των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ . Από το 2014, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης έκτακτα μέτρα ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη του κλάδου ενόψει πολυάριθμων κρίσεων.
