Η προηγούμενη απόφαση έκανε σαφές ότι τα μη αλκοολούχα ποτά (π.χ. μπύρες χωρίς αλκοόλ, ενεργειακά ποτά), τα αναψυκτικά αλλά και οι χυμοί, επιστρέφουν σε ΦΠΑ 24%, με μια προϋπόθεση: να καταναλώνονται επί τόπου σε ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, καφετέριες κ.λ.π. Με την ίδια Απόφαση έγινε, επίσης, σαφές ότι αν τα ίδια είδη τα πάρει κάποιος στο χέρι (take away) ή γίνουν delivery, ο ΦΠΑ παραμένει στο 13%.
Οι νέες οδηγίες
Με νέα εγκύκλιο, επιχειρείται κατ’ αρχάς να απαντηθεί το ερώτημα “και γιατί να υπάρχει ΦΠΑ δύο ταχυτήτων στην εστίαση;”.
Η απάντηση είναι γιατί όταν πίνει κάποιος π.χ. το αναψυκτικό του σε ένα εστιατόριο, “προέχει η «υπηρεσία» η οποία αποσκοπεί να καταστήσει περισσότερο ευχάριστη την άμεση επιτόπια κατανάλωση σε κατάλληλο περιβάλλον, ενώ η παράδοση τροφής αποτελεί ένα μόνο από τα κριτήρια επιλογής της επιχείρησης από τον πελάτη”. Με απλά λόγια, αυτό που επιβαρύνεται με 24% δεν είναι η πορτοκαλάδα, αλλά η υπηρεσία που παρέχεται.
Αντιθέτως, σε περίπτωση παράδοσης έτοιμου φαγητού ή λοιπών ειδών ως «πακέτο» για κατανάλωση εκτός του καταστήματος, ανεξάρτητα από το εάν το «πακέτο» παραλαμβάνεται από τον ίδιο τον πελάτη (take away) ή αποστέλλεται από την επιχείρηση στον υποδεικνυόμενο από τον πελάτη τόπο (delivery), πρόκειται για πράξη παράδοσης αγαθών και όχι για παροχή υπηρεσίας, άρα ο ΦΠΑ πάει στην πορτοκαλάδα, άρα επιβαρύνεται με 13%.
Δυστυχώς, δεν είναι όλα τόσο καθαρά, καθώς η ίδια εγκύκλιος ουσιαστικά επιβεβαιώνει τα όσα είχαμε επισημάνει ως “γκρίζες” ζώνες κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει τα fast food, όπου μπορεί οι υπάλληλοι να ρωτάνε τον πελάτη αν θα φάει ή θα πιεί επί τόπου, αλλά κανείς δεν πρόκειται να ελέγξει αν ο πελάτης που πλήρωσε με ΦΠΑ 13% το αναψυκτικό του, τελικά θα αποφασίσει να καθίσει στον εξωτερικό χώρο του καταστήματος.
Η διατύπωση της εγκυκλίου υπονοεί ότι τελικά οι υπάλληλοι θα πρέπει, πλέον, να ελέγχουν, για να μην έχουν περιπέτειες με την εφορία.
«Καθιστό ή στο χέρι;»
Πρώτη διαφοροποίηση από τον κανόνα “καθιστό ή στο χέρι;” είναι οι γνωστές καντίνες, οι οποίες μπορεί να έχουν, όμως και πάγκους. Εδώ, άραγε, τι ισχύει; Πρόκειται για υπηρεσία εστίασης και επιβαρύνεται με ΦΠΑ 24% ή όχι;
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, “όταν η παροχή τροφίμων συνοδεύεται μόνον από τη διάθεση υποτυπώδους υποδομής, το στοιχείο αυτό αποτελεί απλώς περιορισμένης σημασίας παρεπόμενη παροχή, η οποία δεν μπορεί εκ της φύσεως της, να μεταβάλει τον προέχοντα χαρακτήρα της κύριας παροχής ο οποίος συνίσταται στην παράδοση αγαθών “. Για παράδειγμα, σε περίπτωση πώλησης τροφίμων και ποτών από αναψυκτήριο το οποίο διαθέτει, για περιορισμένο αριθμό πελατών, απλούς πάγκους γύρω από τους οποίους οι πελάτες μπορούν να σταθούν, για περιορισμένο χρόνο, για να καταναλώσουν τα είδη που αγόρασαν, χωρίς την παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας εστίασης, εφαρμόζεται ο συντελεστής ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε κάθε αγαθό. Με απλά λόγια, ακόμα κι αν καθίσει κάποιος στον πάγκο της καντίνας, το αναψυκτικό του θα έχει ΦΠΑ 13%.
Το… κυνήγι του πελάτη
Πάμε τώρα στα πιο δύσκολα. Τι ισχύει με σουβλατζίδικα, fast food, snack bar; Ιδού ο… χρησμός: “όταν ο καταναλωτής επιλέγει να μην επωφεληθεί των υλικών μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού που θέτει στη διάθεσή του η επιχείρηση εστιατορίου ή εστίασης, δηλαδή η ύπαρξη τους δεν είναι καθοριστικής σημασίας για τον συγκεκριμένο καταναλωτή, η προμήθεια των τροφίμων ή των ποτών δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνοδεύεται από κάποια συναφή υπηρεσία στήριξης και ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται ως παράδοση αγαθών. Συνεπώς, όταν οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν μη αλκοολούχα ποτά, χυμούς και ροφήματα σε πελάτες οι οποίοι δεν προτίθενται να κάνουν χρήση των συναφών υπηρεσιών στήριξης που διαθέτει η επιχείρηση, θα εφαρμόζεται ο οικείος συντελεστής ΦΠΑ που ισχύει για το αγαθό”.
Με απλά λόγια, αν κάποιος πάει στο σουβλατζίδικο της γειτονιάς του ή σε ένα fast food και παραγγείλει αναψυκτικά με το φαγητό του, θα επιβαρυνθεί με ΦΠΑ 13% στα αναψυκτικά, αν πει ότι θα τα πάρει και θα πάει σπίτι του να τα καταναλώσει. Υπάρχει, όμως, μια… μικρή λεπτομέρεια, που αναμένεται να ανάψει “φωτιές”.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, “η βούληση του εκάστοτε πελάτη δεν αρκεί από μόνη της για να προσδώσει σε μια πράξη τον χαρακτήρα της παράδοσης αγαθού ή της παροχής υπηρεσίας, αλλά θα πρέπει να υλοποιείται και στην πράξη”. Τι σημαίνει άραγε αυτό; Αν ο πελάτης τελικά αποφασίσει βγαίνοντας από το fast food να καθίσει στο τραπέζι, θα πρέπει ο υπάλληλος να τρέξει και να του κόψει νέα απόδειξη με ΦΠΑ 24% στην πορτοκαλάδα; Ή μήπως σημαίνει- που είναι και το πιθανότερο- ότι σε περίπτωση ελέγχου η συγκεκριμένη απόδειξη θα είναι προβληματική άρα και το κατάστημα θα έχει περιπέτειες;
Το μόνο παρήγορο είναι ότι η επίμαχη εγκύκλιος ξεκαθάρισε ότι το νερό, είτε μεταλλικό είτε αεριούχο, επιβαρύνεται με ΦΠΑ 13% είτε το πιείς στο μαγαζί είτε το πάρεις σπίτι σου…
