Στο επίκεντρο τα Επιμελητήρια και οι Ομάδες Παραγωγών.
Παρέμβαση με κατάθεση σχολίων πραγματοποίησε η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘ.Ε.Α.Σ.) επί της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Ενίσχυση της πρότυπης κτηνοτροφίας, Ρυθμίσεις για την Αλιεία και τις Υδατοκαλλιέργειες, Διατάξεις για τη Φυτοϋγεία, τα Βιοκτόνα Προϊόντα και την Ποιότητα Τροφίμων και Άλλες διατάξεις για την τόνωση της Αγροτικής Ανάπτυξης», που ολοκληρώθηκε το πρωί της Παρασκευής (19/01).
Κατόπιν επικοινωνίας του Προεδρείου της ΕΘ.Ε.Α.Σ. με τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς – μέλη της, επικεντρώθηκε σε πέντε βασικά Άρθρα του νέου νομοσχεδίου, που αφορούν: Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές, Προϋποθέσεις για την εγκατάσταση μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας, Ομάδες Παραγωγών και την Ίδρυση αγροτικών τμημάτων στα Επιμελητήρια.
Οι Παρεμβάσεις της ΕΘ.Ε.Α.Σ.
Άρθρο 6 – Διαδικασία εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 3 ν. 4351/2015
Η μεταφορά της υλοποίησης τους στο ΥΠΑΑΤ από τις Περιφέρειες είναι στη σωστή κατεύθυνση για να υλοποιηθούν τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης. Όμως, πρέπει να βρεθεί τρόπος να μπουν σε εφαρμογή πριν το τέλος του 2024, αφού η μεταβατική περίοδος για την ΚΑΠ 2023-27 τελειώνει στις 31.12.2024. Έτσι, από 1.1.2025 είναι αναγκαίο για να μπορούν να εφαρμόζονται πλήρως τα Οικολογικά Σχήματα, που αφορούν τους βοσκότοπους και την κτηνοτροφία, να βρίσκονται σε εφαρμογή. Εναλλακτικά πρέπει να περιληφθεί στο νομοσχέδιο η εκπόνηση προσωρινών διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης για το 2024 και ολοκλήρωσή τους σε πλήρη μορφή το 2025. Εφόσον δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα τα οριστικά σχέδια βόσκησης, επιβάλλεται να οριστούν προσωρινά διαχειριστικά σχέδια βόσκησης.
Από τις προτεινόμενες διατάξεις απουσιάζουν αδικαιολόγητα οι χρήστες των διαχειριστικών σχεδίων που είναι οι κτηνοτρόφοι και συγκεκριμένα οι κτηνοτροφικές οργανώσεις, τόσο στην εκπόνησή τους, όσο και στη συντήρηση τους, που κρίνεται άκρως απαραίτητη. Θα πρέπει, οι κτηνοτρόφοι να συμμετέχουν υποχρεωτικά σε αυτά από κοινού με τις Περιφέρειες σε ότι αφορά τα θέματα διαχείρισης και δικαιωμάτων βόσκησης για να υπάρχει διαφάνεια και έλεγχος στο σύστημα.
Άρθρο 27 – Ρυθμίσεις για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές – Προσθήκη άρθρου 4Α στον ν. 4792/2021
Η προσθήκη και αυτής της κατηγορίας στις αθέμιτες πρακτικές είναι σωστή, διότι πολλές φορές εντοπιζόμενες πρακτικές καλύπτονται κάτω από το πρόσχημα εμπορικών συμβάσεων ή συμφωνιών με πρόσχημα την ελευθερία εμπορικών συμβάσεων. Όμως, η ένταξη από μόνη της δεν αρκεί εάν δεν πλαισιωθεί από ισχυρό και πυκνό σύστημα εντατικών ελέγχων για την αποφυγή στρεβλώσεων στην αγορά, οι οποίοι θα πρέπει να είναι συνεχείς με στόχο, τόσο τη διασφάλιση του εισοδήματος των αγροτών, όσο και την προστασία των καταναλωτών.
Άρθρο 33 – Προϋποθέσεις για την εγκατάσταση μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας – Τροποποίηση περ. α) παρ. 6 άρθρου 56 ν. 2637/1998
Η προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας πρέπει να είναι προτεραιότητα και να αποφεύγεται κάθε αλλαγή της χρήσης της. Το κατάλληλο έδαφος για τη γεωργική παραγωγή αποτελεί φυσικό πόρο που δεν αντικαθίσταται. Η κατά εξαίρεση εγκατάσταση μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατά μέγιστο στο 1% της γης υψηλής παραγωγικότητας πρέπει να χρησιμοποιείται με την τήρηση όλων των προϋποθέσεων της εξαίρεσης και φυσικά του ελέγχου της μη υπέρβασης σε κάθε περιοχή του 1%.
Η εγκατάσταση ΑΠΕ έχει και αυτή ανάλογα με τον τύπο επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, γι’ αυτό ειδικότερα η εξαίρεση του 1% σε γη υψηλής παραγωγικότητας πρέπει να χρησιμοποιείται για εγκατάσταση μονάδων, που θα είναι ωφέλιμη στις εκμεταλλεύσεις των αγροτών και των κτηνοτρόφων και των συνεταιρισμών για τη μείωση του κόστους ενέργειας και συνεπώς παραγωγής και διασφάλισης του εισοδήματος στους κατοίκους της υπαίθρου, που ασχολούνται με τη γεωργική παραγωγή. Για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ πρέπει να προκρίνονται περιοχές χαμηλής παραγωγικότητας που δεν είναι εύκολη η άσκηση γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Η χρήση των εκτάσεων, που εγκαθίσταται μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μόνο για άσκηση γεωργικής δραστηριότητας της παραγωγής ΑΠΕ είναι ορθή.
Άρθρο 35 – Ρυθμίσεις για τις Ομάδες Παραγωγών – Προσθήκη άρθρου 2Α στον ν. 3874/2010
1) Ήδη οι υφιστάμενες διατάξεις του Φ.Π.Α. επιτρέπουν την απαλλαγή καταβολής του εν λόγω φόρου, για τιμολόγια αγοράς παγίων (μηχανημάτων κλπ.), όπου ο αναγραφόμενος Φ.Π.Α. υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ, είτε είναι Ομάδα Παραγωγών, είτε άλλη νομική οντότητα.
2) Με την ΠΟΛ. 1055/27-2-2015 παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής Φ.Π.Α. παγίων, των Αγροτικών Συλλογικών Οργανώσεων, που προορίζονται για χρήση από τα μέλη τους και όχι από το ίδιο το νομικό πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχουν αγοραστεί και τιμολογηθεί τα εν λόγω πάγια στοιχεία.
3) Με τον Νόμο 4646/2019, άρθρο 22 τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί του Ν.4384/2016 και οι νομικές οντότητες που αναγνωρίζονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ως Ομάδες και ως Οργανώσεις Παραγωγών του άρθρου 27 του Κανονισμού Ε.Ε. 1305/2013 και περιλαμβάνονται στο μητρώο ΜΟΠΟ, φορολογούνται με συντελεστή 10%, δηλαδή εξομοιώνονται με Αγροτικό Συνεταιρισμό, ανεξαρτήτως της νομικής οντότητας που έχουν, ήτοι Α.Ε., Ε.Π.Ε., ΙΚΕ κλπ.
4) Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ονοματολογία που έχει καθιερωθεί με προηγούμενες Υπουργικές Αποφάσεις, οι οποίες προσδιορίζουν με τα αρχικά γράμματα «Ομ.Π.» τις Ομάδες Παραγωγών και «Ο.Π.» τις Οργανώσεις Παραγωγών. Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι άλλη οντότητα είναι η Ομάδα Παραγωγών (Ομ.Π.) και άλλη η Οργάνωση Παραγωγών (Ο.Π.) κατά τους Κοινοτικούς Κανονισμούς.
Άρθρο 45 – Ίδρυση αγροτικών τμημάτων στα Επιμελητήρια – Τροποποίηση άρθρου 67 ν. 4497/2017
- Το μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων, θεσπίστηκε με τον νόμο 3874/2010, όπως επίσης τροποποιήθηκε με τον νόμο 5035/2023 και ήδη λειτουργεί για πάνω από 10 χρόνια. Σύμφωνα με τον νόμο, στο εν λόγω μητρώο «εγγράφονται υποχρεωτικά όλα τα ενήλικα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν στην Επικράτεια αγροτική δραστηριότητα ή κατέχουν αγροτική εκμετάλλευση». Επομένως, η διασύνδεση του αρχείου του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου καταχωρούνται κατ’ έτος όλες οι δηλώσεις καλλιέργειας, με το αρχείο του ΥΠΑΑΤ, όπου υπάρχουν τα δεδομένα του Μητρώου, θα δώσει τη δυνατότητα χωρίς καμία γραφειοκρατική διαδικασία και κυρίως χωρίς κανένα κόστος για τους αγρότες, να επικαιροποιούνται τα τηρούμενα αρχεία. Επίσης, ήδη το ΥΠΑΑΤ χάρη στη βελτίωση των μηχανογραφικών του Υπηρεσιών χορηγεί μηχανογραφημένα άμεσα χωρίς κόστος τη σχετική βεβαίωση εγγραφής στο Μητρώο.
- Επίσης, η διασύνδεση με το αρχείο της ΑΑΔΕ, παρέχει τη δυνατότητα διασταύρωσης των εισοδηματικών στοιχείων για τον προσδιορισμό του κατ’ επάγγελμα αγρότη, δυνατότητα που ήδη αξιοποιείται για την καταβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ).
- Επομένως, η παραχώρηση της δυνατότητας τήρησης των αρχείων του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων στα Επιμελητήρια, είναι άνευ αντικειμένου και θα επιβαρύνουν οικονομικά τους αγρότες, ενώ τώρα παρέχεται ως υπηρεσία δωρεάν από το κράτος. Επομένως, θα πρέπει να προσέξει η κυβέρνηση ότι κινδυνεύει, να κατηγορηθεί, ότι ενισχύει οικονομικά τα Επιμελητήρια σε βάρος των αγροτών, με αντάλλαγμα να δεχτούν αυτά με τη σειρά τους να λειτουργήσουν τα Αγροτικά Τμήματα και να κάμψουν την άρνησή τους που με προηγούμενη απόφαση της Γ.Σ. των Προέδρων εκφράστηκε και έχουμε στη διάθεσή μας.
- Η προαιρετικότητα ένταξης στα Επιμελητήρια των αγροτών, προκαλεί επίσης το ερώτημα γιατί ένας αγρότης που δεν επιλέγει να εγγραφεί σε αυτά, να πρέπει να πληρώνει αυτοματοποιημένα μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ, την εγγραφή του στο προαναφερθέν Μητρώο, που θα τηρούν τα Επιμελητήρια, υπηρεσία που ήδη του παρέχεται δωρεάν από το κράτος.
- Η συμμετοχή των Αγροτικών Τμημάτων στο Διοικητικό Συμβούλιο των τοπικών Επιμελητηρίων πρέπει να ακολουθεί τα προβλεπόμενα στον Νόμο 4497/2017, όπως αυτός τροποποιήθηκε και αναφέρεται στο άρθρο 69, όπου προβλέπεται ότι ο αριθμός των αντιπροσώπων του κάθε Τμήματος στο Διοικητικό Συμβούλιο καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, με βάση:
α) τον αριθμό των μελών κάθε τμήματος,
β) τη συνεισφορά αυτών στην τοπική οικονομία και
γ) τις θέσεις εργασίας που καλύπτονται από τη δραστηριότητά τους.
Όπως γίνεται αντιληπτό η συμμετοχή του αγροτικού τομέα στις κατά τόπους οικονομίες, εύκολα προσδιορίζεται από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, της απασχόλησης από τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, όπου με βάση το τηρούμενο Μητρώο προκύπτουν κατά αγρότη και στο σύνολο, οι Μονάδες Ανθρώπινης Απασχόλησης(ΜΑΕ) και με τον αριθμό των αγροτών στο σύνολο της χώρας να υπερβαίνουν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, τις 600.000. Επομένως, οι αναφορές που είδαν τη δημοσιότητα ότι τα Αγροτικά Τμήματα στα Επιμελητήρια θα κατέχουν από τις 21 έδρες, μόνο τη μία (1), πέραν του ότι είναι αντισυνταγματικό και παράνομο, είναι και ηθικώς απαράδεκτο.
Η θέση μας είναι:
Α) Ναι στη δημιουργία του σχετικού αγροτικού τμήματος προσδιορισμένου στην εν λόγω νομοθετική τροπολογία πέραν των όσων τμημάτων ήδη από τον νόμο προβλέπονται.
Β) Ναι στην προαιρετική ένταξη των αγροτών (φυσικών προσώπων) στα Επιμελητήρια -Όχι στην ένταξη των Αγροτικών Οργανώσεων, που εγγράφονται στο Μητρώο ΕΜΑΣ του ΥΠΑΑΤ, διότι με κυβερνητική στρατηγική επιλογή δημιουργήθηκε η ΕΘΕΑΣ.
Γ) Ναι στην ίση αντιμετώπιση των αγροτών με τους άλλους επαγγελματίες ή επιχειρήσεις που μετέχουν στα Επιμελητήρια, στην κατανομή του αριθμού των θέσεων Διοίκησης και
Δ) Ναι στη συνέχιση της δωρεάν τήρησης του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων από το ΥΠΑΑΤ.
Η ΕΘ.Ε.Α.Σ. αναμένει την τελική διαμόρφωση του παρόντος νομοσχεδίου και επιφυλάσσεται για εκ νέου τοποθετήσεις και παρεμβάσεις, στο πλαίσιο της έμπρακτης στήριξης των Αγροτικών Συνεταιρισμών και των αγροτών.
